ลานซักล้าง

ไม่ได้เขียนเรื่องภาคใต้หรอกนะครับ เมื่อคืนไปดูคลิปใน Youtube อันหนึ่ง เพราะว่ากำลังหาวิธีสร้างความร้อนที่มีประสิทธิภาพสูง ต้นทุนต่ำ แล้่วไม่ปล่อยก๊าซเรือนกระจก ก็ควรจะใช้วิธี gasification แต่มันดูยุ่งยากจังเลย! ผมก็เลยลองทำดู จะพิสูจน์ให้เห็นว่าไม่ได้ยากหรอกครับ ใครๆ ก็ทำได้

บันทึกนี้เป็นเรื่องการทดลองทำแหล่งความร้อน ที่ใช้กิ่งไม้ห่อด้วยอะลูมินัมฟอยล์ (ที่ใช้ห่ออาหาร) งานนี้แม่ร่วมสนับสนุนการทดลอง โดยฉีกฟอยล์ให้สามฟุต (ฟอยล์เป็นของแม่ จึงยกให้แม่เป็นผู้อำนวยการสร้าง)

อุปกรณ์

1. อะลูมินัมฟอยล์ กว้าง 1 ฟุต สองแผ่น ความยาวไม่ต้องยาวเท่านี้ก็ได้
2. กระป๋องนั้นไม่ได้เกี่ยวเลยทีเดียว มีขนมที่อร่อยมาก ซึ่งหายหมดไปอย่างรวดเร็ว
3. กิ่งไม้ขนาดน่าเอ็นดู เล็กกว่านิ้วก้อยอีก ยาวสามฟุต (แผ่นฟอยล์กว้าง 1 ฟุต)

แ ค่ เ นี๊ ย ะ ! ? ! ?

ที่จริงมีอย่างอื่นอีกครับ แต่แสวงเครื่องได้ง่ายๆ

ก่อนทดลอง ก็มีคำถามอันใหญ่เลยว่าไม้เห่ยๆ อันแค่นี้ จะไปได้สักกี่น้ำ แล้วเศษไม้ที่เก็บมานี่ ก็เป็นไม้สดด้วย ถ้าจะให้ถูกต้องตามประเพณีทฤษฎี ก็ควรจะใช้ไม้แห้ง… แต่ผมว่าอย่ามาลีลาเลยครับ ทฤษฎีก็เรื่องหนึ่ง ถ้าอยากจะรู้จริง ต้องลองทำซิ ไม่ต้องตั้งเงื่อนไขอะไร

อ่านต่อ »

วันนี้ได้คุยกับจอมป่วน ท่านพูดถึงโฮลอนขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง จำได้ว่าท่านพูดถึงครั้งแรกเมื่อปีหรือสองปีก่อน ซึ่งตอนนั้นองค์กรเคออดิกกำลังฮิต ผมก็ไปค้นแล้วครับแต่ไม่ได้เขียน วันนี้เจออีก เลยเอามาเขียนดีกว่า จะผิดหรือถูก เชิญพิจารณาเองครับ

โฮลอน (Holon) เป็นศัพท์ปรัชญาหมายถึงการเป็นทั้งหมดและเป็นส่วนหนึ่งของทั้งหมดในขณะเดียวกัน อ.สุวินัย เรียกว่า “หน่วยองค์รวม” และได้อธิบายความไว้ที่นี่ (ข้ามส่วนอภิปรัชญาไปก็ได้นะครับหากว่าคิดว่าไม่เกี่ยว)

ในความเป็นส่วนหนึ่งของทั้งหมดนั้น โฮลอนมีลักษณะที่เป็นเอกเทศ ไม่เหมือนใคร มีอิสระในตัวของตัวเอง และครบถ้วนบริบูรณ์ในตัวเอง

เช่นร่างกายก็มีอวัยวะต่างๆ แขน ขา ปาก จมูก สมอง ตา หู ตับ ไต ลำใส้ ม้าม ปอด หัวใจ หลอดเลือด กระดูก ฯลฯ ต่างก็มีหน้าที่ของตัวเอง อยู่ร่วมกันเป็นร่างกายโดยที่อวัยวะต่างๆ ไม่ได้เหมือนกันเลย และอวัยวะอื่นจะมาทำแทนก็ไม่ได้ แถมมีใส้ติ่งที่แม้ไม่ได้ทำหน้าที่อะไรเลย แต่ก็ไม่ทำให้ร่างกายเดือดร้อน ก็ยังแฝงอยู่ในร่างกายได้โดยร่างกายไม่ได้ขับออกไป (แต่เมื่อไรที่อักเสบ ต้องโดนเจี๋ยนทิ้งไป)

ไม่ว่าร่างกายจะขยับไปไหน อวัยวะต่างๆ ก็ขยับไปทางนั้นด้วย ประหนึ่งว่าการขยับนั้นเป็นการขยับของหน่วยเดียว — อวัยวะต่างๆ เป็นส่วนหนึ่งของร่างกาย ในขณะเดียวกัน แต่ละอวัยวะก็เป็นทั้งหมดของหน้าที่ที่มันทำ ร่างกายเป็นโฮลอน อวัยวะก็เป็นโฮลอน อวัยวะประกอบด้วยเซล เซลประกอบด้วยโมเลกุล โมเลกุลประกอบด้วยธาตุ ธาตุประกอบด้วยอนุภาค อนุภาคประกอบด้วยอนุภาคพื้นฐาน อนุภาคพื้นฐานเกิด-ดับอยู่ตลอด แล้วแต่ว่าเราจะสังเกตมันหรือไม่ แล้วก็ไม่สำคัญว่ามันอยู่ในอนุภาคใด ในธาตุใด ในโมเลกุลใด ในเซลใด ในอวัยวะใด

อ่านต่อ »

พอไม่มีเวลาจะเขียนบันทึก ผมมักงัดมุกเก่าออกมา คือไปดู TED ครับ

Diana Laufenberg เป็นครูโรงเรียนมัธยม เธอพูดเรื่องการศึกษาในหัวข้อ How to learn?

อ่านต่อ »

คำตอบแบบรวดเร็วฉาบฉวย คือปลูกไปเรื่อยๆ ให้มากที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ครับ ถ้าพอใจคำตอบนี้ ก็ไม่ต้องอ่านข้างล่างแล้ว บ๊าย บาย

เป็นที่รู้กันโดยทั่วไป ว่าระดับของก๊าซเรือนกระจกในบรรยากาศขณะนี้ สูงกว่าระดับที่โลกเคยประสบมาตลอดประวัติศาสตร์ของโลก ตั้งแต่มีสิ่งมีชีวิตบนบกเป็นต้นมา

ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ซึ่งมีปริมาณสูงขึ้นมากตามลำดับหลังจากยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมเมื่อสองร้อยกว่าปีก่อน ระดับคาร์บอนไดออกไซต์ในบรรยากาศขณะที่เขียนนี้ อยู่ที่ 388.59 ส่วนในล้านส่วน ในขณะที่เมื่อยี่สิบสองปีก่อน อยู่ที่ 349.99 ส่วนในล้านส่วนเท่านั้น [รายละเอียด]

ตลอดยุค “ความก้าวหน้า” ของมนุษย์ เราขยันปล่อยก๊าซเรือนกระจกออกมาอย่างต่อเนื่องและมากมาย ซึ่งน่าเชื่อได้ว่าจะทำให้โลกต้องปรับตัวอย่างรุนแรง เนื่องเพราะอุณหภูมิของโลกเพิ่มขึ้น ความชื้นก็เพิ่มตาม ทำให้พายุมีความรุนแรงขึ้น น้ำแข็งละลาย ปริมาณน้ำจืดสำรองมีน้อยลง ในขณะที่ประชากรของโลกเพิ่มขึ้นทุกวัน น้ำจะขาดแคลน อาหารจะไม่พอ (ไม่นับที่เสียหายจากความแปรปรวนของภูมิอากาศ)

เมืองไทยให้สัตยาบันในพิธีสารเกียวโตเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกแล้ว แล้วว่ากันที่จริงก็มีความคืบหน้าที่น่ายินดีเหมือนกันครับ พิธีสารเกียวโตกำหนดขั้นตอนวิธีการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกไว้หลายอย่าง เช่น JI ET และ CDM ซึ่งเมื่อเร็วๆ นี้ องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน) หรือ อบก./TGO อนุมัติโครงการ CDM 111 โครงการ ซึ่งช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในไทยได้ 6.95 ล้านตันต่อปี ทำให้เมืองไทยกระโดดขึ้นมาอยู่ใน Top 10 เรื่องการลดก๊าซเรือนกระจกผ่าน CDM [ข่าว] นานๆ ครั้ง จะเห็นหน่วยงานของรัฐทำอะไรที่ถูกใจนะครับ ขอปรบมือให้เลย

อ่านต่อ »

คงเคยได้ยินนะครับ ว่าใช้ช่วยกันปลูกต้นไม้ ลดโลกร้อน บรรเทาน้ำท่วม บรรเทาแล้ง — สิ่งเหล่านี้ เกี่ยวพันกันบ้าง แต่ไม่ใช่ผลโดยตรงของกันและกันหรอกนะครับ

Q: ปลูกต้นไม้ ป้องกันน้ำท่วมได้หรือไม่

A: หว่า คำถามนี้ ควรตั้งสติแล้วถามใหม่ครับ

น้ำท่วมจากแม่น้ำลำคลองเกิดขึ้นจากปริมาณน้ำที่ไหลมา มากเกินกว่าปริมาณน้ำที่จะไหลผ่านไปได้ ดทำให้น้ำเอ่อขึ้นมา เมื่อเอ่อขึ้นมาเกินระดับตลิ่ง ก็เรียกว่าน้ำท่วม เมื่อน้ำท่วมในลักษณะนี้ จะปลูกต้นไม้ตรงนั้นกี่ต้น จะไม่ช่วยบรรเทาปัญหาน้ำท่วมได้เท่าไหร่หรอกครับ เป็นปลายเหตุแล้วครับ

Q: แม่น้ำลำคลองเอาน้ำมาจากไหนมากมาย

A: ก็ฝนตกจะเป็นกี่มิลลิเมตรก็ตาม คูณด้วยพื้นที่ที่ฝนตก ก็จะเป็นปริมาตรของน้ำฝนที่ตกลงมา; เมื่อฝนตกลงมาเป็นน้ำ น้ำก็ไหลจากที่สูงลงสู่ที่ต่ำเป็นธรรมดา ค่อยๆ รวมกันทีละเล็กทีละน้อย กลายเป็นลำธาร เป็นคลอง และเป็นแม่น้ำ ถ้าฝนตกเป็นปริมาตรเยอะๆ น้ำก็จะไหลมาลงแม่น้ำลำคลองอยู่ดี

Q: เขื่อนกันน้ำท่วมได้ไหม

A: กันได้ถ้าฝนตกเหนือเขื่อน และกันได้เท่ากับปริมาตรกักเก็บที่เหลืออยู่ ถ้าน้ำมาเกินปริมาตรกักเก็บ น้ำจะล้นออกมาเอง

อ่านต่อ »

ถ้าจะบิน ก็แค่หาแรงยกให้ได้มากกว่าน้ำหนักตัวเท่านั้นเองครับ

ไม่ยากเกินไปที่จะบิน แต่บินให้ปลอดภัย ยากกว่าเยอะเลย

อ่านต่อ »

อะไรเป็นเส้นแบ่งระหว่างความเป็นผู้ใหญ่กับความไม่ใช่ผู้ใหญ่ก็ไม่รู้ จะว่าอายุ การศึกษา ตำแหน่งหน้าที่การงาน ความรับผิดชอบ อำนาจวาสนา ความนับหน้าถือตา ทรัพย์สินเงินทอง หรือจะใช้ความเป็นอำมาตย์มาแบ่งดี ?

จะแบ่งอย่างไร ก็เป็นเรื่องของคนแบ่งครับ การจัดกลุ่มเพียงแต่ทำให้สมองของคนแบ่งเข้าใจได้ง่ายขึ้นเท่านั้น ไม่ได้ทำให้คนที่ถูกจัดกลุ่มเปลี่ยนแปลงไปเลย

ระหว่างที่ทำเรื่องน้ำท่วม (ตอนนี้ก็ยังทำอยู่นะ ยังมีคนเดือดร้อนอีกมากมาย) ผมให้ไอเดียผ่านบล็อก และผ่าน @iwhale บ่อยเพราะว่า @iwhale มีวิธีประสานความร่วมมือ (และพูดกับผู้ใหญ่) ที่นุ่มนวลกว่า ต่างกับวิธีพูดแบบตรงๆ ของผม ฮี่ฮี่ฮี่

วันนี้ชวนกันไปหาเพื่อนเก่าของผมคนหนึ่ง เป็นชาวฟินแลนด์ชื่อยานิ Jani พลเมืองฟินแลนด์บ้าวิจัยกันทั้งประเทศ อะไรที่ไม่รู้เขาค้นคว้าจนรู้ ยานิเคยเล่นคอปเตอร์บังคับวิทยุ ต่อมาเขาเล่น Arduino เล่น I2C bus เอามาขยำรวมกันกลายเป็น ArduCopter — โครงการ Opensource Software เพื่อเขียนโปรแกรมควบคุมคอปเตอร์แบบหลายใบพัด ยานิเป็นส่วนของ core team ที่ทำเรื่องนี้ แล้วเค้าทำจากกรุงเทพด้วย เริ่มทำ air frame + ระบบอิเล็กทรอนิกส์ขายเมื่อเดือนที่แล้ว ในเดือนแรก ส่งออกไปทั่วโลกแล้วประมาณ 200 ชุด และกลายเป็น partner ของ DIYdrones ดูแลเรื่องนี้โดยตรง

อ่านต่อ »

สภาวะอากาศของโลก ถูกโน้มน้าวโดยกระแสน้ำในมหาสมุทร ซึ่งเป็นข้อมูลในหลักสูตรว่าระบบกระแสน้ำในมหาสมุทร (Ocean Conveyor Belt) มีทั้งกระแสน้ำอุ่นและกระแสน้ำเย็นให้จำชื่อไปสอบกัน(ทำไม)

กระแสน้ำอุ่น Gulf stream วิ่งจากฝั่งตะวันออกของสหรัฐ ข้ามมหาสมุทรแอตแลนติด นำความชื้นและอบอุ่นไปให้ยุโรปตะวันตก ทำให้อังกฤษฝนตกมาก ให้ให้กลาสโกวในเวลส์ซึ่งอยู่ที่เสร้นรุ้งที่ 55 เหนือ ไม่ได้หนาวทารุณเช่นเดียวกับมอสโควซึ่งอยู่บนเส้นรุ้งเดียวกัน — มอสโควหน้าหนาว อุณภูมิลงต่ำได้ถึง -40°C ถ้าอุณหภูมิ 20°C ผมเคยเห็นคนรัสเซียถอดเสื้อผ้ามาอาบแดดกันริมแม่น้ำแล้ว อุณหภูมิแค่ 32ºC กลับมีคนร้อนตาย แว๊ก

กระแสน้ำอุ่นมักจะวิ่งอยู่ด้านบน ที่จริงเค้าก็ปล่อยความร้อนไปตลอดทางด้วยนะครับ แต่ก็รับความร้อนจากดวงอาทิตย์เข้ามาเช่นกัน จึงรักษาความ “อุ่น” เอาไว้ได้

เมื่อแสงอาทิตย์อ่อนแรงลง กระแสน้ำอุ่นคายความชื้นและความร้อนออกมากกว่าที่รับเข้าไป ความเข้มข้น (ความเค็ม) สูงขึ้น และจมลงเบื้องลึก กลายเป็นกระแสน้ำเย็น วิ่งอยู่ที่ระดับลึกๆ

ในปี 2002 สภาวิทยาศาสตร์แห่งชาติสหรัฐ​ (NAS — National Academy of Science) ออกรายงานหนา 244 หน้า เตือนเรื่องการเปลี่ยนแปลงสภาวะอากาศอย่างไม่คาดฝัน เป็นผลของการที่ระบบกระแสน้ำของมหาสมุทรไหลช้าลง

อ่านต่อ »

ไม่ว่าจะเป็นภัยระดับไหน เป็นเรื่องยากที่จะมียานพาหนะที่พร้อมสำหรับทุกสถานการณ์ครับ แต่การเข้าพื้นที่ด้วยความไม่พร้อม นอกจากช่วยเหลือผู้ประสบภัยไม่ได้แล้ว ยังอาจทำให้ผู้ประสบภัยผิดหวังซ้ำสองก็ได้ รถกู้ภัยที่มีทุกอย่างพร้อม ก็จะมีขนาดใหญ่และมีน้ำหนักมาก จะเข้าพื้นที่ประสบภัยได้ลำบาก

โดยทั่วไป จะเป็นการเหมาะสมกว่าหากส่งหน่วยตรวจการขนาดเล็กที่คล่องตัว เข้าไปในพื้นที่ประสบภัยพิบัติเพื่อเก็บข้อมูลเที่ยวหนึ่งก่อน เมื่อรู้ความต้องการตลอดจนข้อจำกัดต่างๆ ของพื้นที่ประสบภัยแล้ว จึงนำเอาความช่วยเหลือเข้าไป

หน่วยตรวจการขนาดเล็กแบบนี้ มีงานวิจัยของเนคเทคเคยทำไว้หลังเหตุการณ์สึนามิ เรียกว่ารถสื่อสารฉุกเฉิน (Emergency and Education Communications Vehicle - EECV) ซึ่งมีใช้อยู่ที่กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย และสภากาชาดไทย ถ้าผมจำไม่ผิด รถ EECV เกิดขึ้นหลังเหตุการณ์สึนามิเมื่อปลายปี 2547 ลงพื้นที่จริงเมื่อคราวน้ำท่วมใหญ่ในปี 2549

อ่านต่อ »

คำว่า เคารพความแตกต่าง นี้เป็นคำหรู ซึ่งเหมือนคำหรูทั่วๆ ไป คือจะมีการใช้ในความหมายที่แตกต่างผิดเพี้ยนออกไป หลายครั้งที่ความหมายเหล่านี้ขัดแย้งกันเอง แต่คงไม่บ่อยนักที่เราจะพบคำคำเดียวที่มีความหมายขัดแย้งกันเอง… เป็นไปได้หรือไม่ว่าเราใช้โดยไม่เข้าใจความหมายที่แท้จริงของคำ

การเคารพความแตกต่าง ในเชิงวิชาการเลี้ยงเด็ก(ฝรั่ง) อธิบายไว้มากมาย [Respecting differences] ประเด็นที่ผมหยิบเอามาเขียนคือ

• ฝรั่งถือว่าเรื่องนี้เป็นส่วนของ self-esteem “สอน” กันในระดับอนุบาลถึงเกรด 2 (ป.2) เกินกว่านั้น…อืม…สายไปเสียแล้ว
• การเคารพความแตกต่าง เป็นการรู้เท่าทันอคติของตน ไม่รีบร้อนตัดสินผู้อื่น(ไว้ก่อนหรือโดยไม่รู้เรื่อง) ฟังความและพิจารณารอบด้าน อดทน อดกลั้น เคารพในอิสระของผู้อื่น เคารพในความเป็นมนุษย์ว่ามีเกียรติ มีศักดิ์ศรีเหมือนกัน และสามารถมีความเห็นของตนได้(แม้ไม่เหมือนกับความเห็นของเรา) ทั้งหมดนี้ประกอบกันเป็นส่วนหนึ่งของบุคลิกลักษณะของแต่ละคน
• การเคารพความแตกต่างนั้น ใช้ความเคารพตัวเอง เคารพผู้อื่น ความกล้าหาญ และใช้ความเป็นตัวของตัวเองเป็นอย่างสูง ถ้าเคารพความแตกต่างจริง จะไม่เกิดความไม่พอใจ ก็แค่ความเห็นไม่ตรงกันเท่านั้นเอง; อันนี้ต่างกับคับข้องใจจนพยายามจะเปลี่ยนความเห็นของผู้อื่นให้เป็นเหมือนกับเรา ซึ่งใช้อัตตาเป็นอย่างสูง
• เมื่อเราพบความแตกต่าง น้อยครั้งนักที่จะเข้าใจว่านั่นเป็นเพียง “ความเห็น” ที่แตกต่างต่อเรื่องใดเรื่องหนึ่ง; ที่มักเป็นเรื่องขึ้นมา ก็เพราะเราดันไปยึดความเห็นของตัวเราเองว่าถูกต้อง (คนอื่นจึงผิด) แล้วแถมยังไม่สำเหนียกอีกว่าตัวเราเองนั่นแหละที่ไม่เคารพความแตกต่าง อัตตาใหญ่ จึงบังความเห็นอื่นที่แตกต่างจนมิด
• คงไม่มีใครเคยพบคนที่ถูกต้องอยู่ตลอดเวลาหรอกนะครับ แล้วเคยย้อนคิดบ้างไหมว่าตัวเราถูกต้องตลอดเวลาหรือ ทำไมความเห็นของเราจึงถูกต้องตลอดเวลาในขณะที่ความเห็นที่แตกต่างจึงต้องผิดด้วยล่ะ
• การเคารพความแตกต่าง ไม่ใช่การเห็นด้วยกับทุกคนเหมือนคนคิดไม่เป็น-ไม่มีกระดูก
• การเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยกับคนอื่น ไม่ได้ทำให้คุณค่าของตัวเราเพิ่มขึ้นหรือลดลง คุณค่าของตัวเราอยู่ที่เราทำอะไร เพื่ออะไร ได้ผลอย่างไรต่างหาก ไม่ได้อยู่ที่ว่าคนอื่นเห็น หรือว่าเห็นด้วยหรือไม่ ( โลกธรรม 8 )
  
• การเป็นเสียงส่วนใหญ่ไม่ได้ทำให้ตัวเรามีคุณค่าเพิ่มขึ้น ผู้ที่มี self-esteem ต่ำจะ “รู้สึกไปเอง” ว่ามีคุณค่าสูงขึ้น เสียงส่วนใหญ่อาจผิดได้อย่างน่าสงสาร หากลากกันไป-ลากกันมา จนไม่มีใครรู้อะไรจริง; ในทำนองกลับกัน การเป็นเสียงส่วนน้อยก็ไม่ได้ทำให้คุณค่าของเราลดลง แต่ผู้ที่ self-esteem ต่ำจะรู้สึกไปเอง กลไกการปกป้องตัวเองมักทำให้แถเข้าไปสู่เสียงส่วนใหญ่หรือกระแส ด้วยความกลัวมากกว่าความรู้แจ้ง แล้วก็จะสร้าง “เหตุผล” ขึ้นมาปกป้อง “การตัดสินใจ” นั้นในภายหลัง ทั้งที่ไม่ได้พิจารณาตัดสินใจอะไรเลย (แล้วก็ไม่รู้ตัวด้วย)
• สิทธิมนุษยชนสากล ข้อ 19: ทุกคนมีสิทธิที่จะมีความเห็นเป็นของตนเอง | สิทธินี้ไม่ได้รับรองการกระทำที่ผิดกฏหมายหรือกฏระเบียบของสังคม
• “To be one, to be united is a great thing. But to respect the right to be different is maybe even greater.” — ใครก็ไม่รู้กล่าวไว้

อ่านต่อ »