ลานซักล้าง

ผมเลิกทำงานมาเจ็ดปีกว่าแล้ว เคยทำเรื่องใหญ่ที่กระทบต่อชีวิตของคนไทยเกินสิบล้านคนมาสองเรื่อง ถ้าหากจะทำอีกสักเรื่อง ก็ต้องรีบหน่อยเพราะอายุมากแล้ว เดิมก็ไม่แข็งแรงนัก

ตั้งแต่ต้นปี 2555 ผมไปใช้ชีวิตอยู่ที่มหาชีวาลัยอีสาน ครูบาแบ่งที่ให้สร้างบ้าน ผมก็ทดลองอะไรหลายอย่าง หลากหลายศาสตร์ และเตรียมเรื่องความมั่นคงทางพลังงานให้กับสวนป่า และสอนบ้างตามแต่โอกาส

อ่านต่อ »

นิสิตในสำนักงานคณะกรรมการศึกษาวิจัยทรัพยากรการเกษตร (SAR ซึ่งเปลี่ยนชื่อมาจาก OCARE) เป็นรุ่นที่สามที่มาส่วนป่า แต่เป็นรุ่นที่สี่ของคณะ (รหัส 56) ซึ่งประกอบไปด้วยนิสิต 48 คน อาจารย์ 4 ท่าน รวมท่านคณบดีด้วย และเจ้าหน้าที่อีก 1 ท่าน เป็นบัณฑิตรุ่น 1 ของ OCARE ซึ่งมาเยือนสวนป่าระหว่างวันที่ 5-7 มิย 58

วันแรก คณะเดินทางมาจากสระบุรี มาถึงแล้วพักรัปทานอาหาร ก่อนฟังครูบาคุยสักครู่ แล้วเริ่มเรียนกับผมเลยครับ คุยกันเรื่องการเรียนรู้ที่สวนป่า ซึ่งชวนสังเกตรื่องเกี่ยวกับชีวิต ไม่จัดเป็นวิชา ไม่มีหลักสูตร ต้องสังเกตและจับประเด็นเอาเอง เห็นไม่เหมือนกัน ได้ไม่เท่ากัน ก็ไม่เป็นไร แล้วเราก็คุยกันเรื่องความมั่นคงสามแนวทาง อาหาร น้ำ พลังงาน ทำไมจึงสำคัญแบบคอขาดบาดตาย คุยกันเรื่องไบโอชาร์ในฐานะของเครื่องมือปรับปรุงดิน กับเรื่องโซลาร์เซล อย่างละนิดหน่อย แล้วคุยเรื่องการเริ่มต้นออกไปอยู่ในพื้นที่ห่างไกล ไม่มีน้ำ ไม่มีไฟ ทำอย่างไรจึงจะเริ่มต้นได้ แล้วปล่อยกลับไปเก็บของเข้าที่พัก แล้วกินข้าวเย็นกัน… มีถอดบทเรียนกันเองทุกคืนหลังอาหารเย็นครับ

อ่านต่อ »

ยอมรับครับว่าค่ายนี้ เป็นค่ายที่ผมรอคอยและมีความสุขมากที่ได้พบปะแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกัน

กลุ่มหมู่บ้านพอจัดตั้งขึ้นประมาณน้ำท่วมประเทศ ปี 2554 โดยคุณธนน รัตนบรรณกิจ (ปริ๊นซ์) มีหลักการที่คล้ายกับหมู่บ้านเฮ/หมู่บ้านโลกอย่างน่าประหลาด เราได้ตกลงกำหนดค่ายนี้เอาไว้ตั้งแต่เดือนมกราคม 58 ว่าจะจัดระหว่างวันที่ 4-6 เมย 58 มีสมาชิกมาร่วมจากหลายจังหวัด (เลข โคราช ตราด กรุงเทพ) และมาขอมาร่วมจากเพชรบุรีด้วย รวมประมาณ 15 ท่าน

อ่านต่อ »

วันที่ 15กพ58 มีค่ายสวนป่าฮา&เฮ สำหรับผู้ปกครองโรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา ซึ่งขอให้จัดค่ายเกี่ยวกับไบโอชาร์ให้ มีผู้ปกครอง 35 ท่าน และมีเด็กนักเรียนติดมาด้วย 9 คน ค่ายนี้ เปิดให้ “คนนอก” เข้าร่วมเรียนได้ แต่ก็มีปัญหาเหมือนเดิม คือคนนอกไม่ยอมลงทะเบียน ทำให้ไม่รู้จำนวนคนที่แน่นอน เตรียมอาหารและที่พักไม่ได้ ถ้าเพียงแต่นึกถึงคนเตรียมงานบ้าง ไม่คิดเฉพาะแต่เรื่องของตนเอง ก็คงจะดีกว่านี้… ก็ไม่เป็นไรหรอกครับ มันผ่านไปหมดแล้ว

อ่านต่อ »

ค่ายนี้ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 24-25 มค 58 สำหรับคนที่ยังคาใจเรื่องไบโอชาร์โดยเฉพาะ โดยเรานัดกันที่สวนป่าตั้งแต่บ่ายวันที่ 23 มค 58

มีผู้มาร่วมในค่ายนี้น้อยมากที่ลงทะเบียนอย่างถูกต้อง มีที่อยู่ดีๆ มาก็มี ไม่ได้รู้ตัวเลยว่าการเตรียมอาหารและที่พัก ยุ่งวุ่นวายขนาดไหน หากไม่รู้จำนวนผู้มาร่วมที่แน่นอน

[ภาพรวมกิจกรรม บนเฟซบุ๊ก]

อ่านต่อ »

ค่ายนี้ ตั้งใจจะเพาะกล้าของคนปลูกต้นไม้

แรกเริ่มเดิมทีค่อนข้างสับสน มีสมาชิกจากค่ายแรกที่ติดกิจธุระไม่สามารถจะมาร่วมค่ายแรกได้ ขอย้ายมาค่ายนี้ แต่ค่ายที่สองก็มีสมาชิกจองมาเข้าอยู่แล้ว แม้บอกว่าเต็ม ก็ยังมีคนขอแทรกอยู่ตลอด สวนป่าไม่ใช่รีสอร์ตหรอกครับ มาเยอะเกินไป เราก็รับไม่ไหว

ค่ายครั้งที่สองนี้ ในที่สุดแล้วมากัน 22 ท่าน สำหรับโปรแกรมวันที่ 22-23 พย 57 โดยทยอยกันมาตั้งแต่บ่ายวันที่ 21 และประมาณครึ่งหนึ่งก็กลับในเช้าวันที่ 24

อ่านต่อ »

ว่างเว้นจากการเขียนบันทึกในลานซักล้างมาสามเดือน ก็ไม่ได้อยู่ว่างๆ หรือขี้เกียจหรอกนะครับ มีงานทำล้นมือ แค่เขียนแต่ในเฟซบุ๊กก็หมดเวลาแล้ว… ช่วงนี้ค่ายเพิ่งจบ พอมีเวลาบ้าง ก็กลับมาบันทึกความเป็นมาของ “ค่ายสวนป่าฮา&เฮ” ซึ่งผมดีใจที่ครูบาและแม่หวีเห็นดีด้วย หลังจากที่พยายามกระตุ้นมาตลอดสองปีแล้ว

สวนป่า มหาชีวาลัยอีสานเป็นแหล่งเรียนรู้ แต่ไม่ใช่ที่สาธารณะหรือแหล่งท่องเที่ยว มีกันอยู่สามคน ครูบา แม่หวี กับผม ทุกคนมีงานเต็มมือตลอดเวลา ครูบากับผมก็เดี้ยงมานาน ทำงานหนักนักไม่ไหว ภาระจึงไปตกอยู่กับแม่หวีซึ่งก็ไม่ไหวเหมือนกัน ต้องจ้างคนงานเข้ามาช่วย แต่สวนป่าก็อยู่กันตามอัตภาพ ไม่ได้ค้ากำไรอะไร จะเอาเงินที่ไหนมาจ้างคนงานมาช่วยเตรียมงานเมื่อจะมีคนเข้ามาเรียน

สำหรับผู้ที่มั่นใจว่าสามารถเรียนได้เองจากการเดินดู ผมก็มั่นใจเช่นกันว่าท่านอาจเรียนได้แต่กระพี้ ท่านอาจเห็นสิ่งที่มีอยู่ อาจดูตัวอย่างหรือลอกแบบได้ แต่ท่านจะไม่เข้าใจแก่นเบื้องลึก ไม่เข้าใจบริบทของปัญหาและทางเลือกต่างๆ ที่ใช้วิธีแก้ไข ไม่รู้ว่าตัดทางเลือกอะไรทิ้งไปแล้วบ้าง เพราะอะไร

อ่านต่อ »

เรื่องค่าไฟฟ้ามหาโหดก็เป็นเรื่องหนึ่ง แต่ความไม่มีเสถียรภาพของระบบจ่ายไฟ เป็นประเด็นสำคัญที่สุดเสมอมาครับ

ไฟดับบ่อย ถ้าดับไม่นานก็ไม่เป็นไร เราอยู่โดยไม่ใช้ไฟฟ้าได้ชั่วคราว แต่ถ้าดับนานเหมือนเมื่อคราวนิสิตแพทย์ จุฬา รพ.ชลบุรีมาเข้าค่ายเมื่อหลายปีก่อน ไฟดับนาน 40 ชั่วโมง สูบน้ำบาดาลไม่ได้ น้ำในหอเก็บหมดลง เดือดร้อนกันมาก

หลักความมั่นคงสามแนวทาง: อาหาร น้ำ พลังงาน เมื่อไม่มีไฟฟ้า ก็ไม่มีน้ำ เมื่อไม่มีน้ำ ผลิตพืชอาหารได้ลำบาก ดังนั้นจึงรวนไปหมด… อาจารย์นันท์ ภักดี จัดสองอาชีวะพลังงานในเขตบุรีรัมย์หลายครั้ง ได้รับความสนใจอย่างล้นหลาม อาจารย์ก็ชวนให้ไปดูด้วย ก็อยากไปล่ะนะครับ แต่สวนป่ามีงานอบรมเหมือนกัน ทิ้งไปไม่ได้ จนวันหนึ่งใกล้จะหมดกำหนดของงานติดตั้งพลังไฟฟ้าแสงอาทิตย์ที่โณงเรียนมีชัยพัฒนา อ.ลำปลายมาศ บุรีรัมย์ ผมชวนครูบากับแม่หวีไปเที่ยวสำเร็จ จึงชวนอาจารย์นฤมลกับฤๅษีอ้นไปด้วย ก็ได้เห็นหลายอย่างครับ แต่ความต้องการของสวนป่านั้น มีชัดเจนอยู่แล้ว

อ่านต่อ »

นิสิตในสำนักงานคณะกรรมการศึกษาวิจัยทรัพยากรการเกษตร (OCARE) เป็นรุ่นที่สองที่มาส่วนป่า แต่เป็นรุ่นที่สามของคณะ (รหัส 55)

รุ่นแรกครูบาเป็นวิพุทธิยาจารย์อาสาและชาวเฮตามไปช่วยไปกันมากมาย ผมก็อยากไปร่วมนะครับ แต่เห็นว่าไปกันเยอะแล้วเลยเกิดเกรงใจเจ้าภาพ อยู่ที่ไหนก็ช่วยได้ถ้าจะช่วย ปีถัดมานิสิตโอแคร์ยกพลมาสวนป่าเป็นครั้งแรก มีชาวเฮมาช่วยกันสี่ท่าน ยังมีนิสิตติดต่อกับผมอยู่เรื่อยๆ ปีที่แล้วผมพูดไปหลายเรื่อง ไม่นึกว่ามีนิสิตเกิดดวงตาเห็นธรรม เกาะติดและเอาไปทำได้จริงๆ

ในปีนี้นั้น มีนิสิตมา 37 และอาจารย์อีก 7 ท่าน โดย ศ.น.สพ.ดร.อรรณพ คุณาวงษ์กฤต ผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาวิจัยทรัพยากรการเกษตร เป็นผู้นำมาเหมือนกับปีที่แล้วครับ ถ้ามาหน้าหนาว จะเหมาะกว่านี้อีกเนื่องจากพืชพรรณไม้จะเปลี่ยนไป อากาศเย็นสบาย

อ่านต่อ »

กลับบ้านไปเยี่ยมพ่อแม่ระหว่าง 8-19 มีค วันที่ 20 กลับมาสวนป่า ออกสาย ถึงเย็น เก็บบ้านเตรียมรับคณะนักศึกษาแพทย์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี (อีกครึ่งหนึ่งที่เรียนสาธารณสุขเข้ามาก่อนแล้ว แต่เป็นช่วงที่ผมกลับบ้าน) ซึ่งเข้ามาเรียนในสวนป่าสองคืน 22-24 มีค

แม่ให้เสบียงมาเพียบ ตู้เย็นเต็มจนล้นอีกแล้ว และจัดอาหารมาให้กินหลายมื้อเนื่องจากคาดว่าการเร่งเก็บกวาดบ้าน จะทำให้ไม่มีเวลาหุงหาอาหาร ซึ่งก็เป็นไปตามที่คุณแม่คาดครับ สะดวกขึ้นมาก อุ่นในเตาไมโครเวฟ กินไปเรื่อยๆ จนหมด ไม่ต้องทำครัว

อ่านต่อ »