ความจริงจากอีกด้านหนึ่ง

อ่าน: 3431

คำว่า “ความจริง” (truths) นั้น ไม่ว่ามองจากด้านไหนก็จริงทั้งนั้น ไม่ขึ้นกันผู้สังเกต ไม่ขึ้นกับผู้ตีความ ไม่เกี่ยวกับกติกา ไม่เกี่ยวว่าจะชอบหรือไม่ชอบ เห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วย แต่เป็นจริง ส่วนคำว่า “ข้อเท็จจริง”​ (facts) นั้นขึ้นกับการสังเกต มีการตีความถูกหรือผิด มีกติกา มีค่านิยม มีถูกใจและไม่ถูกใจ มีอัตตาและอคติมาเกี่ยวข้อง มักจะต้องใช้ข้อเท็จจริงจากหลายๆ ด้านมาพิจารณาประกอบกัน — ข่าวในสื่อเป็น facts ไม่ใช่ truths ผู้บริโภคข่าวสารตัดสินเอาเอง ถ้าสื่อตัดสินให้หรือไม่ได้ให้ข้อเท็จจริง สื่อนั้นเป็นสื่อปลอม… มีเหมือนกันที่คนแปล facts เป็นความจริง และแปล truths เป็นข้อเท็จจริง แต่ผมแปลอย่างนี้ล่ะครับ

การจัดการภัยพิบัติ เป็นความอลหม่านตามธรรมชาติ ข้อมูลถูกกลั่นกรองเป็นลำดับชั้น จนรายละเอียดหายไปหมด การตัดสินใจตามลำดับชั้น อาจจะเหมาะกับผู้บริหารที่ไม่ต้องการรู้รายละเอียด และสั่งการได้ในระดับของทิศทาง โดยมีข้อมูลที่ไม่ทำให้การกำหนดทิศทางผิดพลาดไป แต่การสั่งการเป็นลำดับชั้นไม่เหมาะกับการจัดการภัยพิบัติ ทั้งนี้เพราะทุกชีวิตสำคัญทั้งนั้น ไม่สามารถจะตัดใครทิ้งไปได้ด้วยการกลั่นกรองเป้นลำดับชั้น รูปแบบการจัดการที่ดีกว่าคือการให้อำนาจดำเนินการลงไปยังผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่ เพราะเขาอยู่หน้างานครับ รู้ข้อจำกัดดีกว่า พณฯ บนหอคอย

อ่านต่อ »


รั้วกั้นน้ำ

2 ความคิดเห็น โดย Logos เมื่อ 20 July 2011 เวลา 7:20 ในหมวดหมู่ ประสบการณ์ชีวิต #
อ่าน: 3394

น้ำไหลมา ไม่อยากให้น้ำเข้า ก็เอารั้วกั้นไว้ครับ

อ่านต่อ »


เตือนภัยน้ำป่า

อ่าน: 3552

คนมีความรู้ ถ้ารู้จริงมักก้าวข้ามอุปสรรคได้ง่าย คนที่เรียนรู้เป็น เมื่อไม่รู้อะไรก็สามารถไปหาความรู้เพิ่มเติมได้ ส่วนคนมีเงิน ก็มีกำลังในการซื้อของที่มีขายได้สะดวก แต่ถ้าดันมีพร้อม อะไรๆ ดูเหมือนจะง่ายไปหมด ซึ่งนั่นไม่แน่ว่าจะจริงหรอกครับ มีทางเลือกมากมาย เลือกบางอย่างก็เว่อร์ บางอย่างทำอะไรได้มากมายเกินวัตถุประสงค์ แล้วบางอย่างทำอะไรไม่ได้มากแต่ชาวบ้านดูแลเองได้ ฯลฯ น้ำป่าฆ่าคนและทำความเสียหายได้มากมาย จะนั่งดูเฉยๆ ในข่าวทีวีก็ใช่ที่ หากมีเครื่องมือตรวจจับน้ำป่่าง่ายๆ ถูกๆ ไม่ใช้เทคโนโลยีชั้นสูงปรี๊ด ให้ชาวบ้านดูแลได้เองและเตือนภัยอย่างง่าย ไม่ต้องตีความมากได้ก็น่าจะดี แต่ถึงอย่างไรก็ตาม เรื่องอย่างนี้ ต้องถามความเห็นชาวบ้านด้วยครับ ถึงอย่างไรก็ชีวิตเขานะ

การตรวจจับน้ำป่า

น้ำป่าเกิดจากฝนตกหนักในพื้นที่รับน้ำ ปริมาณน้ำฝนที่ตกลง ไหลไปสู่ที่ต่ำ ไปรวมกันตามร่องน้ำ เมื่อรวมกันมามากๆ เข้า ก็เป็นมวลน้ำมหาศาล สามารถกระแทกสิ่งกีดขวางให้พังทลายได้ น้ำปริมาณมากที่ไหลมาในเวลาเดียวกัน จะยกตัวพ้นตลิ่งไหลเข้าท่วมบ้านเรือนเทือกสวนไร่นาของชาวบ้าน กลายเป็นน้ำท่วม

อ่านต่อ »


ประชาคมต้นน้ำของโคราช

อ่าน: 3929

โคราชไม่มีภัย มาทำอะไรกันอยู่ที่นี่? มาอยู่ที่นี่เพราะ ถ้ามาเมื่อมีภัยเกิดขึ้นแล้ว ก็จะสายเกินไปที่จะป้องกัน แล้วภัยก็จะเกิดขึ้นอีก ซ้ำซาก ไม่รู้จักจบสิ้น

จริงอยู่ที่ว่ามนุษย์กระจ้อยร่อย ไม่มีปัญญาต่อกรกับพลังของธรรมชาติได้ แต่มนุษย์ที่มีปัญญา ไม่ท้อแท้ง่ายๆ เมื่อมองเห็นปัญหา ก็ต้องพยายามแก้ไข แต่ถ้ามันเกินกำลัง ควรจะหาวิธีบรรเทาหรือผ่อนคลาย ไม่ทำตนเหมือนคนเป็นโปลิโอทางสมองนะครับ

ลำน้ำมูลเวลาท่วมแล้ว มีคนได้รับผลกระทบเป็นล้านคน เราคิดต้นน้ำมาจากอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ แต่ก็มีต้นน้ำอื่นๆ อีกด้วย

อ่านต่อ »


ประชุมกับ CSR โคราชอีกที

2 ความคิดเห็น โดย Logos เมื่อ 17 July 2011 เวลา 3:05 ในหมวดหมู่ สังคม ชุมชน ครอบครัว #
อ่าน: 3752

เมื่อวานกลับมาอีกครั้งหนึ่งเพื่อประชุมกลุ่มย่อยกับ CSR โคราช โดยครั้งนี้มี ดร.สุรเจตต์ ผู้เชี่ยวชาญทางน้ำ (ซึ่งผมขออนุญาตไม่ระบุนามสกุลและหน่วยงานนะครับ เนื่องจากท่านมาด้วยความสนใจและห่วงใยส่วนตัว)

ออกเดินทางแต่เช้า แวะดู Site 0 ที่มวกเหล็ก แวะซื้อข้าวโพด กินข้าว แล้วไปวัดป่าเพิ่มบุญ จากนั้นก็เข้าเขาใหญ่ตรงไปบ้านคุณเหน่ง เจ้าภาพผู้อารีย์ คุยกันเรื่องการคาดการณ์ฝนแบบวิทยาศาสตร์ สงสัยก็ถามได้ อธิบายได้ เสนอแนะได้ ไม่รู้ก็บอกไม่รู้ ไม่ชัวร์ก็ว่าไม่ชัวร์ ไม่ต้องมั่วส่งเดช

จากนั้นก็ยกพลมายังที่พัก (บ้านพักของคุณเหน่งหลังอื่นๆ) มากินข้าวแล้วคุยกันต่อจนเที่ยงคืน


เสริมตลิ่ง

อ่าน: 4059

เรื่องเขื่อนเขียนไว้หลายบันทึกแล้วครับ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง [กระสอบทราย]

เนื่องจากวันนี้ จะต้องไปประชุมกับกลุ่ม CSR โคราชเรื่องแผนป้องกันน้ำป่าแถบเขาใหญ่ ก็ขอเอาตัวอย่างของเขื่อนผ้าใบ(แบบใหม่)มาเล่าอีกทีนะครับ หาเรื่องมาเขียนใหม่ทั้งหมดไม่ทันแล้ว

เขื่อนผ้าใบมีหลักการเหมือนกระสอบทราย ตือใช้น้ำหนักของสิ่งที่บรรจุอยู่ภายใน กดลงดิน ใช้ความเสียดทานกั้นน้ำไว้ไม่ให้แทรกเข้ามาหลังเขื่อน มีข้อดีคือใช้วางบนภูมิประเทศสูงๆ ต่ำๆ ได้ ไม่ต้องปรับฐานให้เรียบ ภายในแทนที่จะใส่ทราย ก็ใส่น้ำลงไปแทน เอาน้ำที่ท่วมนั่นแหละเติมครับ วางแนวต่อกันเป็นแถวยาวๆ ได้ การต่อระหว่างชุด เมื่อใสน้ำแล้ว ถึงจะปลิ้นออกเล็กน้อย ทำให้แนวสองชุดเบียดประกบ กั้นน้ำได้

ตามความเห็นที่ให้เอาไว้ในบันทึกกระสอบทราย ถ้าใช้สัณฐานสามเหลี่ยม ระดับน้ำหน้าเขื่อน ไม่ควรจะเกินครึ่งหนึ่งของความสูง แต่เมื่อใช้สัณฐานเป็นลูกซาละเปาแบบในบันทึกนี้ ก็อาจสูงขึ้นได้อีกครับ [รูปการใช้งาน]

อ่านต่อ »


เตรียมตัวเป็นไหม

อ่าน: 2898

ชื่อบันทึกนี้ เป็นคำถามที่ผมไม่ต้องการคำตอบ แต่มุ่งให้ผู้อ่านแต่ละท่าน ถามตัวเอง ตอบตัวเอง และกระทำสิ่งที่สมควร

รูปข้างบนเป็นหน้าแรกของหน่วยงานของรัฐบาลสหรัฐ ชื่อ ready.gov ด้านล่าง ขึ้นแบนเนอร์ของสามเว็บไซต์ ซึ่งที่จริงแล้ว ทั้งสามก็เป็นเว็บของ FEMA (องค์กรจัดการภัยพิบัติของสหรัฐ) ทั้งหมด FEMA เองเคยล้มเหลวเรื่องการจัดการภัยพิบัติมาหลายครั้ง แต่เขาเรียนรู้และปรับปรุง คราวนี้ดูดีกว่าเก่าเยอะครับ

อ่านต่อ »


หน่วงน้ำป่า

9 ความคิดเห็น โดย Logos เมื่อ 14 July 2011 เวลา 2:17 ในหมวดหมู่ ธรรมชาติ สัตว์ ต้นไม้ สิ่งแวดล้อม #
อ่าน: 3116

สืบเนื่องจากบันทึกเรื่อง [ปัญหาชวนคิดของน้ำป่า] มีการเปลี่ยนแปลงในเขตลุ่มลำตะคองอีกอย่างหนึ่ง คือน้ำป่าไหลจากน้ำตกเหวสุวัต ผ่านหมูสี ขนงพระ หนองน้ำแดง ปากช่อง และจันทึกไปลงเขื่อนลำตะคอง ด้วยอัตราที่เร็วกว่าในอดีตมาก ทำให้ชาวบ้านแถบนั้น มีเวลาขนของและอพยพหนีน้ำไม่มากนัก

วิธีแก้ไขก็น่าจะเป็นการติดตั้งจุดตรวจวัดลึกเข้าไปในป่า เพื่อตรวจจับน้ำป่าให้เร็วขึ้น แต่การติดเครื่องมือวัดในป่านั้น มีปัญหาใหญ่อีกอันหนึ่ง คือในป่าไม่ใช่เมือง จะไปหวังความสะดวกเรื่องไฟฟ้าและโทรคมนาคมไม่ได้ วิธีที่น่าจะดีคือติดตั้งเครื่องวัดปริมาณน้ำฝนแถวน้ำตกเหวสุวัต ซึ่งมีลานจอดรถ มีร้านขายของ มีไฟฟ้า มีสัญญาณโทรศัพท์ เมื่อพบว่าฝนตกหนัก อาจจะมีเวลาสักชั่วโมงสองชั่วโมงกว่าน้ำป่าจะมาถึงน้ำตกเหวสุวัต แล้วยังมีระยะอีก 6-7 กม.กว่าจะไหลไปถึงหมูสีซึ่งมีบ้านเรือนชาวบ้านตั้งอยู่หนาแน่น เครื่องวัดปริมาณน้ำฝน ติดอยู่บริเวณที่จอดรถที่มีไฟฟ้าและมีสัญญาณวิทยุได้ แต่ถ้าติดเครื่องวัดระดับน้ำ ต้องลงไปติดแถวน้ำตก ทำให้เสียทัศนียภาพ แถมยังมีปัญหาเรื่องความปลอดภัยของอุปกรณ์อีกต่างหาก ปริมาณน้ำฝน x พื้นที่รับน้ำฝน คือปริมาณน้ำที่จะไหลมาเพิ่มในลำน้ำ

ทีนี้ปัญหาคือเมื่อน้ำป่ามา จุดวัดระดับน้ำจุดที่ลึกที่สุดคือหมูสี แต่น้ำไหลเร็วกว่าในอดีตมาก สภาพตลิ่งเปลี่ยนแปลงไปด้วยการถมพื้นที่ชุ่มน้ำ การถางพืชริมตลิ่ง พืชน้ำ การขุดแก่งหินในร่องน้ำเอาไปประดับ เมื่อสภาพนิเวศน์เปลี่ยนแปลงไป ทำให้น้ำไหลได้สะดวกขึ้น น้ำป่าจึงมีความเร็วเพิ่มขึ้นทั้งที่ความลาดเอียงยังเป็นเช่นเดิม

อ่านต่อ »


วัดปริมาณน้ำฝน

อ่าน: 6565

การวัดปริมาณน้ำฝนนั้น วัดความสูงของน้ำฝนในแท่งทรงกระบอก ที่ฝาเปิดแต่ก้นปิด จะกว้างเท่าไหร่ก็แล้วแต่ จะเป็นหลอดก็ได้ เป็นบีกเกอร์ก็ได้ มีปัญหาอย่างเดียวคือต้องเททิ้งบ่อยๆ

ทีนี้หากติดตั้งเครื่องวัดปริมาณน้ำฝนในพื้นที่ห่างไกล ใครจะตามไปเทให้ล่ะครับ ก็จึงต้องหาวิธีทำเครื่องวัดปริมาณน้ำฝนที่เทน้ำทิ้งเองได้ ซึ่งเรื่องนี้ก็ไม่ใช่ dissertation ระดับปริญญาเอกหรอกครับ

รูปซ้ายเป็นทรงกระบอกรับน้ำฝน ความลึกไม่สำคัญ เมื่อน้ำฝนตกผ่านปากวงกลม ก็จะไหลไปลงรู หยดลงไปชั้นข้างล่าง ซึ่งคือรูปขวา เป็นรูปสามเหลี่ยมสองอันหันหลังชนกัน เมื่อน้ำหยดจากรูลงมาในสามเหลี่ยม น้ำหนักของน้ำก็จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนมากพอที่จะกระดกสามเหลี่ยม (ซ้าย-ขวา) เทน้ำออกจนหมด การนับปริมาณน้ำฝน ก็นับจำนวนครั้งที่กระดก แทนที่จะต้องไปวัดความสูงของน้ำฝน (ซึ่งยากกว่า แพงกว่า)

อ่านต่อ »


ปัญหาชวนคิดของน้ำป่า

อ่าน: 3602

อนุสนธิจากการประชุมกับกลุ่ม CSR โคราชเมื่อวันอาทิตย์ (บันทึกที่แล้ว) มีข้อมูลของคุณอลงกต ผอ.กองทุนวิจัยและอนุรักษ์ช้างไทย

คุณอลงกตอยู่ในพื้นที่ เดินป่า และรู้จักเจ้าหน้าที่อนุรักษ์ป่ารุ่นบุกเบิกมากมาย เล่าให้ฟังว่าน้ำท่วมคราวที่แล้ว ท่วมมิดหลังช้างซึ่งติดอยู่กับกอไผ่ ช้างต้องชูงวงขึ้นเหนือน้ำเอาตัวรอด จนเจ้าหน้าที่ไปช่วยแก้ไขนำออกมา

ในป่าเขาใหญ่ ลำน้ำที่ไปลงลำตะคองผ่านปากช่องนั้น ต้นน้ำอยู่ลึกเข้าไปในป่า กลางทางเป็นน้ำตกเหวสุวัต ความเร็วของกระแสน้ำตั้งแต่ต่นน้ำจนถึงน้ำตกเหวสุวัต พวกเจ้าหน้าที่อนุรักษ์ป่าเก่าๆ บอกว่าไม่ค่อยเปลี่ยนแปลง แต่กระแสน้ำมีความเร็วสูงขึ้นมาก ตั้งแต่น้ำตกเหวสุวัตลงไปยังเขื่อนลำตะคอง ผ่านหมูสี ขนงพระ หนองน้ำแดง ปากช่อง จันทึก ทั้งนี้เป็นเพราะผู้คนเข้ามาตั้งบ้านเรือน ทำให้สภาพริมตลิ่งเปลี่ยนแปลงไป

เปลี่ยนอย่างไร: คุณอลงกตอธิบายว่าเมื่อก่อน ริมตลิ่งมี swamp (พื้นที่ปะทะของน้ำ) เมื่อน้ำป่าไหลบ่ามาชนตลิ่งที่คดเคี้ยว ก็จะไหลท่วมตลิ่งเข้าสู่ที่ลุ่มชุ่มน้ำ ลดความรุนแรงลง แล้วก็จะไหลออกไปตามแรงดึงดูด

ต่อมาเมื่อมีการตั้งบ้านเรือน พื้นที่ swamp ถูกปรับปรุง ถูกถม มีเขื่อน ทำให้น้ำป่าไหลบ่าไปตามทางน้ำ โดยไม่มีอะไรมาชะลอความเร็วลง ดังนั้นเมื่อฝนตกหนัก น้ำป่าใช้เวลาไม่นานที่จะไหลเข้าท่วมชุมชนในที่ต่ำกว่า ทำให้ชาวบ้านมีเวลาในการขนของหนีน้ำน้อย ข้าวของจึงเสียหายมาก

อ่านต่อ »



Main: 0.048372983932495 sec
Sidebar: 0.14327311515808 sec