ลานซักล้าง

นิสิตในสำนักงานคณะกรรมการศึกษาวิจัยทรัพยากรการเกษตร (SAR ซึ่งเปลี่ยนชื่อมาจาก OCARE) เป็นรุ่นที่สามที่มาส่วนป่า แต่เป็นรุ่นที่สี่ของคณะ (รหัส 56) ซึ่งประกอบไปด้วยนิสิต 48 คน อาจารย์ 4 ท่าน รวมท่านคณบดีด้วย และเจ้าหน้าที่อีก 1 ท่าน เป็นบัณฑิตรุ่น 1 ของ OCARE ซึ่งมาเยือนสวนป่าระหว่างวันที่ 5-7 มิย 58

วันแรก คณะเดินทางมาจากสระบุรี มาถึงแล้วพักรัปทานอาหาร ก่อนฟังครูบาคุยสักครู่ แล้วเริ่มเรียนกับผมเลยครับ คุยกันเรื่องการเรียนรู้ที่สวนป่า ซึ่งชวนสังเกตรื่องเกี่ยวกับชีวิต ไม่จัดเป็นวิชา ไม่มีหลักสูตร ต้องสังเกตและจับประเด็นเอาเอง เห็นไม่เหมือนกัน ได้ไม่เท่ากัน ก็ไม่เป็นไร แล้วเราก็คุยกันเรื่องความมั่นคงสามแนวทาง อาหาร น้ำ พลังงาน ทำไมจึงสำคัญแบบคอขาดบาดตาย คุยกันเรื่องไบโอชาร์ในฐานะของเครื่องมือปรับปรุงดิน กับเรื่องโซลาร์เซล อย่างละนิดหน่อย แล้วคุยเรื่องการเริ่มต้นออกไปอยู่ในพื้นที่ห่างไกล ไม่มีน้ำ ไม่มีไฟ ทำอย่างไรจึงจะเริ่มต้นได้ แล้วปล่อยกลับไปเก็บของเข้าที่พัก แล้วกินข้าวเย็นกัน… มีถอดบทเรียนกันเองทุกคืนหลังอาหารเย็นครับ

อ่านต่อ »

ยอมรับครับว่าค่ายนี้ เป็นค่ายที่ผมรอคอยและมีความสุขมากที่ได้พบปะแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกัน

กลุ่มหมู่บ้านพอจัดตั้งขึ้นประมาณน้ำท่วมประเทศ ปี 2554 โดยคุณธนน รัตนบรรณกิจ (ปริ๊นซ์) มีหลักการที่คล้ายกับหมู่บ้านเฮ/หมู่บ้านโลกอย่างน่าประหลาด เราได้ตกลงกำหนดค่ายนี้เอาไว้ตั้งแต่เดือนมกราคม 58 ว่าจะจัดระหว่างวันที่ 4-6 เมย 58 มีสมาชิกมาร่วมจากหลายจังหวัด (เลข โคราช ตราด กรุงเทพ) และมาขอมาร่วมจากเพชรบุรีด้วย รวมประมาณ 15 ท่าน

อ่านต่อ »

วันที่ 15กพ58 มีค่ายสวนป่าฮา&เฮ สำหรับผู้ปกครองโรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา ซึ่งขอให้จัดค่ายเกี่ยวกับไบโอชาร์ให้ มีผู้ปกครอง 35 ท่าน และมีเด็กนักเรียนติดมาด้วย 9 คน ค่ายนี้ เปิดให้ “คนนอก” เข้าร่วมเรียนได้ แต่ก็มีปัญหาเหมือนเดิม คือคนนอกไม่ยอมลงทะเบียน ทำให้ไม่รู้จำนวนคนที่แน่นอน เตรียมอาหารและที่พักไม่ได้ ถ้าเพียงแต่นึกถึงคนเตรียมงานบ้าง ไม่คิดเฉพาะแต่เรื่องของตนเอง ก็คงจะดีกว่านี้… ก็ไม่เป็นไรหรอกครับ มันผ่านไปหมดแล้ว

อ่านต่อ »

ค่ายนี้ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 24-25 มค 58 สำหรับคนที่ยังคาใจเรื่องไบโอชาร์โดยเฉพาะ โดยเรานัดกันที่สวนป่าตั้งแต่บ่ายวันที่ 23 มค 58

มีผู้มาร่วมในค่ายนี้น้อยมากที่ลงทะเบียนอย่างถูกต้อง มีที่อยู่ดีๆ มาก็มี ไม่ได้รู้ตัวเลยว่าการเตรียมอาหารและที่พัก ยุ่งวุ่นวายขนาดไหน หากไม่รู้จำนวนผู้มาร่วมที่แน่นอน

[ภาพรวมกิจกรรม บนเฟซบุ๊ก]

อ่านต่อ »

ค่ายนี้ ตั้งใจจะเพาะกล้าของคนปลูกต้นไม้

แรกเริ่มเดิมทีค่อนข้างสับสน มีสมาชิกจากค่ายแรกที่ติดกิจธุระไม่สามารถจะมาร่วมค่ายแรกได้ ขอย้ายมาค่ายนี้ แต่ค่ายที่สองก็มีสมาชิกจองมาเข้าอยู่แล้ว แม้บอกว่าเต็ม ก็ยังมีคนขอแทรกอยู่ตลอด สวนป่าไม่ใช่รีสอร์ตหรอกครับ มาเยอะเกินไป เราก็รับไม่ไหว

ค่ายครั้งที่สองนี้ ในที่สุดแล้วมากัน 22 ท่าน สำหรับโปรแกรมวันที่ 22-23 พย 57 โดยทยอยกันมาตั้งแต่บ่ายวันที่ 21 และประมาณครึ่งหนึ่งก็กลับในเช้าวันที่ 24

อ่านต่อ »

ว่างเว้นจากการเขียนบันทึกในลานซักล้างมาสามเดือน ก็ไม่ได้อยู่ว่างๆ หรือขี้เกียจหรอกนะครับ มีงานทำล้นมือ แค่เขียนแต่ในเฟซบุ๊กก็หมดเวลาแล้ว… ช่วงนี้ค่ายเพิ่งจบ พอมีเวลาบ้าง ก็กลับมาบันทึกความเป็นมาของ “ค่ายสวนป่าฮา&เฮ” ซึ่งผมดีใจที่ครูบาและแม่หวีเห็นดีด้วย หลังจากที่พยายามกระตุ้นมาตลอดสองปีแล้ว

สวนป่า มหาชีวาลัยอีสานเป็นแหล่งเรียนรู้ แต่ไม่ใช่ที่สาธารณะหรือแหล่งท่องเที่ยว มีกันอยู่สามคน ครูบา แม่หวี กับผม ทุกคนมีงานเต็มมือตลอดเวลา ครูบากับผมก็เดี้ยงมานาน ทำงานหนักนักไม่ไหว ภาระจึงไปตกอยู่กับแม่หวีซึ่งก็ไม่ไหวเหมือนกัน ต้องจ้างคนงานเข้ามาช่วย แต่สวนป่าก็อยู่กันตามอัตภาพ ไม่ได้ค้ากำไรอะไร จะเอาเงินที่ไหนมาจ้างคนงานมาช่วยเตรียมงานเมื่อจะมีคนเข้ามาเรียน

สำหรับผู้ที่มั่นใจว่าสามารถเรียนได้เองจากการเดินดู ผมก็มั่นใจเช่นกันว่าท่านอาจเรียนได้แต่กระพี้ ท่านอาจเห็นสิ่งที่มีอยู่ อาจดูตัวอย่างหรือลอกแบบได้ แต่ท่านจะไม่เข้าใจแก่นเบื้องลึก ไม่เข้าใจบริบทของปัญหาและทางเลือกต่างๆ ที่ใช้วิธีแก้ไข ไม่รู้ว่าตัดทางเลือกอะไรทิ้งไปแล้วบ้าง เพราะอะไร

อ่านต่อ »

ความจริงครบรอบหกปีไปตั้งแต่วันที่ 7 ก.ค. ครับ แต่งานเยอะเลยไม่ได้เขียน อีกอย่างหนึ่ง มันก็แค่อีกวันหนึ่งเท่านั้น

ในปีที่ผ่านมา ผมไม่ได้เขียนเรื่องบนลานซักล้างมากนัก เขียนไปเพียง 18 บันทึก (จากปีแรก:470 ปีที่สอง:343 ปีที่สาม:371 และปีที่สี่:247 บันทึก ปีที่แล้ว:34 บันทึก) เดิมคิดว่าจะเขียนเรื่องเกี่ยวกับทุกกลุ่มที่เข้ามาเรียนที่สวนป่า แต่ก็ไม่รู้จะเขียนได้หมดอย่างไร

ปีนี้มาอยู่สวนป่าครบสองปีแล้ว ปรับปรุงไปเยอะเหมือนกัน แต่ก็เป็นแนวของความมั่นคงสามแนวทาง (อาหาร น้ำ พลังงาน) โดยจิ๊กซอว์ตัวสุดท้ายคือการพึ่งตัวเองได้เรื่องพลังงานทำสำเร็จแล้ว คำว่าพึ่งได้นี่หมายความว่าหากไฟฟ้าจากภายนอกดับลง สวนป่าจะยังมีไฟสูบน้ำ พอมีน้ำ ก็มีอาหาร

อ่านต่อ »

ลานปัญญาเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 4 ก.ค. 2551 ดังนั้นในวันนี้ ลานปัญญาก็มีอายุครบหกปีบริบูรณ์ และขึ้นรอบปีที่เจ็ดต่อไป

ในช่วงหนึ่งปีที่ผ่านมา มีสมาชิกเขียนบันทึกบนลานปัญญาน้อยมาก รวมทั้งตัวผมเองด้วย ผมคิดว่าเรื่องนี้เป็น “เรื่องปกติที่ดี” นะครับ

บันทึกบนลานปัญญา ควรจะเป็นบันทึกที่สมควรเก็บเอาไว้บนเน็ตเป็นเวลานาน ค้นหาด้วย search engine ได้ มีประโยชน์ต่อผู้ที่เข้ามาอ่านในภายหลัง และนำไปใช้อ้างอิงได้ ดังนั้นบันทึกบนลานปัญญา จึงไม่ควรเป็นเรื่องเฉพาะกาล เรื่องการเมือง เรื่องความเห็นที่อาจเปลี่ยนแปลงได้ และไม่ใช่การระบายอารมณ์

มีสมาชิกจำนวนไม่น้อยที่ไม่เขียนอีกต่อไปแล้ว แต่ก็ไม่ได้ปิดบล็อก การเปิดอ้าซ่าทิ้งไว้ ทำให้โดนสแปมและทำให้ระบบต้องทำงานหนักขึ้น ถ้าไม่ใช้อีกต่อไป ตามปิดความคิดเห็นในทุกบันทึกด้วยนะครับ บันทึกเก็บไว้ได้ หรือจะปิดบล็อกเลยก็ได้ (อย่าลืมแบ็คอัพก่อน)

ตอนนี้สมาชิกส่วนใหญ่ เขียนอยู่บนเฟสบุ๊คซึ่งสะดวกในการเขียน สะดวกในการอ่านเฉพาะเมื่อมาอ่านหลังจากที่เขียนเล็กน้อย แต่ไม่สะดวกในการค้นหา… แต่ไม่ว่าอย่างไร ก็ไม่เป็นไรนี่ครับ สะดวกอย่างไร ก็ทำไปอย่างนั้่นก็แล้วกันครับ

ที่เขียนไว้ในปีก่อนๆ มีดังนี้นะครับ

• [ขึ้นรอบปีที่หกของลานปัญญา]
• [ขึ้นรอบปีที่ห้าของลานปัญญา]
• [ขึ้นรอบปีที่สี่ของลานปัญญา]
• [ขึ้นรอบปีที่สามของลานปัญญา]
• [ขึ้นรอบปีที่สองของลานปัญญา]

เรื่องค่าไฟฟ้ามหาโหดก็เป็นเรื่องหนึ่ง แต่ความไม่มีเสถียรภาพของระบบจ่ายไฟ เป็นประเด็นสำคัญที่สุดเสมอมาครับ

ไฟดับบ่อย ถ้าดับไม่นานก็ไม่เป็นไร เราอยู่โดยไม่ใช้ไฟฟ้าได้ชั่วคราว แต่ถ้าดับนานเหมือนเมื่อคราวนิสิตแพทย์ จุฬา รพ.ชลบุรีมาเข้าค่ายเมื่อหลายปีก่อน ไฟดับนาน 40 ชั่วโมง สูบน้ำบาดาลไม่ได้ น้ำในหอเก็บหมดลง เดือดร้อนกันมาก

หลักความมั่นคงสามแนวทาง: อาหาร น้ำ พลังงาน เมื่อไม่มีไฟฟ้า ก็ไม่มีน้ำ เมื่อไม่มีน้ำ ผลิตพืชอาหารได้ลำบาก ดังนั้นจึงรวนไปหมด… อาจารย์นันท์ ภักดี จัดสองอาชีวะพลังงานในเขตบุรีรัมย์หลายครั้ง ได้รับความสนใจอย่างล้นหลาม อาจารย์ก็ชวนให้ไปดูด้วย ก็อยากไปล่ะนะครับ แต่สวนป่ามีงานอบรมเหมือนกัน ทิ้งไปไม่ได้ จนวันหนึ่งใกล้จะหมดกำหนดของงานติดตั้งพลังไฟฟ้าแสงอาทิตย์ที่โณงเรียนมีชัยพัฒนา อ.ลำปลายมาศ บุรีรัมย์ ผมชวนครูบากับแม่หวีไปเที่ยวสำเร็จ จึงชวนอาจารย์นฤมลกับฤๅษีอ้นไปด้วย ก็ได้เห็นหลายอย่างครับ แต่ความต้องการของสวนป่านั้น มีชัดเจนอยู่แล้ว

อ่านต่อ »

อนุสนธิจากแผ่นดินไหว เมื่อวันที่ 5 พค 2557 เวลา 18:08น ความแรง 6.3 ตามมาตรฐานริกเตอร์ ลึกประมาณ 7 กม มีจุดศูนย์กลางอยู่บริเวณ อ.พาน จ.เชียงราย ราชการช่วยเหลือบ้านเรือนที่เสียหายหลังละสามหมื่นกว่าบาท แน่นอนว่าไม่พอหรอกครับ เพราะในระยะ 100 กม จากจุดศูนย์กลาง มีประชาชนอาศัยอยู่ 2,387,170 คน ดังนั้นความเสียหายต่อที่อยู่อาศัยจึงมากตามไปด้วย

ผมก็เข้าใจความลำบากของการเบิกจ่ายงบฉุกเฉินของทางราชการ งบประมาณถูกโกยจากส่วนราชการไปกองไว้ที่งบกลางฉุกเฉินซึ่ง ครม จะเป็นผู้อนุมัติ แต่ตามรัฐธรรมนูญแล้ว เมื่อมีการยุบสภาผู้แทนราษฎร รัฐบาลเพียงแต่ปฏิบัติหน้าที่ต่อไปจนกว่ารัฐบาลใหม่จะเข้ามารับงานต่อ ในการนี้ การเบิกจ่ายไม่คล่องตัวเหมือนก่อนยุบสภา ประกอบกับการเก็บภาษีอากรไม่เข้าเป้า ขาดไปเป็นแสนล้านบาทเนื่องจากเงินตึงตัวเพราะรัฐบาลไม่สามารถชำระหนี้ใบประทวน(จำนำข้าว)ได้ ทำให้เกษตรกรเป็นหนี้ เจ้าหนี้ของเกษกรก็เป็นลูกหนี้ กระทบกับไปเป็นทอดๆ หนี้ครัวเรือนขึ้นสูงถึง 80% ของ GDP สถาบันการเงินไม่ค่อยปล่อยกู้เนื่องจากอาจกลายเป็นหนี้เสียได้ง่ายและจะทำให้สถาบันการเงินต้องตั้งสำรองเพิ่มขึ้นอีก แม้หนี้นอกระบบซึ่งคิดดอกเบี้ยมหาโหด ก็หากู้ได้ยากเพราะหนี้เก่ายังไม่ได้ใช้

อ่านต่อ »