ปรมัตถวิจารณ์เกี่ยวกับพระคุณของแม่
ถอดการบรรยายธรรมของท่านพุทธทาสภิกขุเมื่อวันที่ ๒๑ สิงหาคม ๒๕๒๖ จากหนังสือ พระเจ้าของชาวพุทธ หน้า ๑๒๒-๑๓๕
ปรมัตถวิจารณ์เกี่ยวกับพระคุณของแม่
ท่านสาธุชนผู้มีความสนใจในธรรมทั้งหลาย
การบรรยายปาฐกถาธรรมในวันนี้ อาตมาจะบรรยายในหัวข้อว่า ปรมัตถวิจารณ์เกี่ยวกับพระคุณของแม่.
บางคนอาจะจนึกสงสัยว่า นี่เป็นการแทรกแซงของการบรรยายเกี่ยวกับอิทัปปัจจยตาหรืออย่างไร. อาตมารู้สึกว่าไม่เป็นการแทรกแซงเพราะว่าถ้ารู้จักปฏิบัติเกี่ยยวกับแม่ให้ถูกต้อง. มันก็เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับ กฎของอิทัปปัจจยตาอยู่นั่นเอง. แต่เนื่องจากมีผู้ขอร้องให้พูดเรื่องเกี่ยวกับแม่ อาตมาก็ต้องยอมรับ เรียกว่าเกรงใจก็ได้ เพราะเรามันทำงานร่วมกัน.
และคิดดูอีกทีหนึ่งก็รู้สึกว่าเราก็เป็นคนมีแม่ แม้จะเป็นเด็กหัวหงอกแล้วก็ยังมี ใคร ๆ ก็ยังมีแม่ แม่ยังจำเป็นอยู่; แม้แต่เด็กหัวหงอกที่ต้องรับรู้. ขอให้นึกอย่างนี้กันทุกคน ถ้าเป็นเด็กหัวหงอกแล้วยังสนองคุณของแม่ไม่ได้ มันก็ดูกระไรอยู่ จึงเป็นสิ่งที่ต้องศึกษาสำหรับเป็นตัวอย่างแก่เด็กที่ยังไม่นุ่งผ้าเลยทีเดียว.
พ่อสร้างชีวิต แม่สร้างวิญญาณ