วุ่นวายไปทำไม
ค.ศ. 1665 ในรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช La Rochefoucauld (1613-1680) นักปราชญ์ชาวฝรั่งเศสเคยกล่าวไว้ว่า “Il est plus honteux de se défier de ses amis que d’en être trompé.” พอแปลได้ว่า การไม่เชื่อถือมิตรเป็นเรื่องน่าอับอายยิ่งกว่าการที่จะถูกเขาทรยศเสียอีก ซึ่งล้นเกล้ารัชกาลที่ ๖ ทรงพระราชนิพนธ์โคลงอธิบายความไว้ว่า
|
๏ การระแวงใจแห่งผู้ เป็นมิตร สหายแฮ ๏ คือใครมีมิตรแล้ว ระแวงจิต |
๏ กลัวอายเพราะมิตรจัก ไม่ซื่อ ตรงแฮ ๏ ผู้ใดดูถูกมิตร ดูถูก ตนเอง |
๏ มิตรร้ายผิมุ่งร้าย ต่อเรา ๏ ภาษิตจึงได้กล่าว คติบอก |
| ๏ มุ่งหมายจิตมั่นด้วย มิตรธรรม ถึงหากเพื่อนทุจริต หลอกให้ อย่าวิตกแต่จำ ไว้เพื่อ จะคบมิตรอื่นไซร้ จะได้รู้พรรณ ๚ะ๛ |
||
สังคมยุโรปในสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาการนั้น ผู้ลากมากดีต่างเชื่อถือในเกียรติยศ จะคบใครก็มักจะเลือกคนมีเกียรติเสมอกัน (ไม่ว่า “เกียรติ” จะหมายถึงอะไรก็ตาม — อย่าลืมว่าเรื่องนี้เกือบสามร้อยห้าสิบปีมาแล้วนะครับ) ความเป็นเพื่อนมักดูกันนานๆ เป็นเรื่องลึกซึ้งนะครับ ส่วนที่ฉาบฉวยน่ะ เรียกว่าแค่เป็นคนรู้จักกันเท่านั้น
