หลังคาโค้งระบายอากาศ
อ่าน: 4049Buckminster Fuller (1895-1983) เป็นนักประดิษฐ์ชาวอเมริกันผู้ประดิษฐ์ geodesic dome อันดังเปรี้ยงปร้าง
เขาได้รับสิทธิบัตร 25 ชิ้น และเมื่อ geodesic dome เกิดเป็นที่กล่าวขวัญไปทั่ว มีผู้ตั้งข้อสังเกตว่าความร้อนภายในโดม ไม่ว่าจะมากน้อยแค่ไหน ก็จะลอยขึ้นสูง ไปรวมกันที่ยอดโดม (ฟูลเลอร์เรียกว่า “dome effect”) ทีนี้หากเปิดเป็นช่องระบายอากาศที่ยอดโดม อากาศร้อนลอยออกไป อากาศเย็นก็จะไหลเข้ามาตามช่องเปิดต่างๆ แทนที่อากาศร้อนที่ลอยออกไปแล้ว เป็นเหมือนการบังคับให้เกิดการหมุนเวียนของอากาศ โดยไม่ต้องใช้พลังงานอื่นนอกจากปรากฏการณ์ธรรมชาติ
ในช่วงสงครามโลก กองทัพบกสหรัฐจ้างฟูลเลอร์ให้ออกแบบที่พักทหารสำหรับเขตอากาศร้อนทารุณ (ของอ่าวเปอร์เซีย) ซึ่งการออกแบบนี้ ใช้ “dome effect” โดยปักเสาต้นหนึ่งไว้ตรงกลาง จากนั้นใช้สลิงจากยอดเสา ยึดโครงสร้างน้ำหนักเบาเอาไว้ ดูไปดูมาก็คล้ายๆ กับร่มเหมือนกัน แต่เรียกว่า Dymaxion house
Dymaxion house:
- เป็นที่พักพิงชั่วคราวซึ่งสร้างได้ง่าย ตั้งเสา ทำโครง แล้วเอาผ้ามุง ก็จะได้ร่มเงาขนาดใหญ่ ไม่อึดอัด ราคาถูก
- เป็นที่ประชุมของชุมชน
- เป็น “ห้องเรียนในร่ม” นอกห้องเรียน
- ถ้าหากรอบๆ มีผ้ากันรอบๆ เป็นกระโจม ความร้อนจากหลังคาและจากตัวคนลอยขึ้น ก็จะเป็นกระโจมที่มีการไหลเวียนของอากาศ ซึ่งหมายความว่าตั้งผ้าเปียกดักไว้กรองอากาศ ก็จะลดการรบกวนของฝุ่นควันจากการเผาป่า/ไฟไหม้ป่า ซึ่งลอยมาทางเหนือทุกปี
คลิปข้างล่างนี้ แสดงให้เห็นสามเรื่องคือ (1) หลังคงไม่ต้องโค้งก็ได้ ตราบใดที่เอียงเทอากาศร้อนไปรวมกันตรงกลาง (2) อากาศร้อน ลองออกตรงกลางซึ่งสูงที่สุดเสมอ (3) แม้ภายในจะเต็มไปด้วยควัน ควันก็ลอยออกทางยอด ไม่มีหลุดออกมาทางช่องเปิดอื่นๆ ที่อยู่ต่ำกว่าเลย ซึ่งช่องเปิดเหล่านั้น รับเอาอากาศที่เย็นกว่าจากภายนอกเข้าไป
« « Prev : กาลักน้ำ รดน้ำต้นไม้
3 ความคิดเห็น
หลักการคล้ายๆ กับ เครื่องอบแห้ง “กระโจมแดด” ของผมเลย แต่ของผมนั้นต้องการให้ร้อนและระบายอากาศพร้อมกันไป
ขณะนี้ผมได้ทำการวิจัยเรื่อง “บ้านอยู่สบาย” มาประมาณสิบปีแล้ว วิธีการคล้ายๆ กันนี้แหละ แต่เราเอามาทำให้มันเป็นวิชาการ และมีนวัตกรรมเสริมในบางส่วน
พวกอินเดียแดงในอเมริกาเหนือ และ พวกเลี้ยงสัตว์เร่ร่อนในมองโกลเขาก็รู้เทคนิคนี้มานานแล้วครับ หน้าหนาวให้ความอบอุ่น หน้าร้อนให้ความเย็นสบาย
กลดที่พพจ.ทรงออกแบบไว้ ก็นับว่าดีมากๆครับ กระทัดรัด practical ดีมากๆ ยกเว้นกันฝน ผมเคยออกแบบกลดแบบใหม่ไว้ เอาไปจ้างคนเย็บ แกไม่ยอมทำให้สักที จนผมลืมไปเลย