ความมหัศจรรย์ของคลองลัดโพธิ์
สองสัปดาห์ก่อน (วันที่ 29 เดือนที่แล้ว) รศ.ดร.เสรี ศุภราทิตย์ และคุณดาริน คล่องอักขระ ทำรายการวิเคราะห์สถานการณ์น้ำทางสถานีไทยพีบีเอส
ตอนนั้นเป็นตอนที่ อ.เสรี วิเคราะห์ถึงความมหัศจรรย์ของคลองลัดโพธิ์ ซึ่งบานประตูน้ำ ยังเปิดอยู่แม้เป็นช่วงน้ำทะเลหนุน คลองลัดโพธิ์ยาวไม่กี่ร้อยเมตร เป็นทางลัดของน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยา แทนที่จะต้องไปวิ่งอ้อมท่าเรือกรุงเทพ (คลองเตย) อ้อมไป 17 กม. พอพระราชทานพระราชดำริขุดคลองลัดโพธิ์เท่านั้น น้ำจำนวนมากไหลผ่านทางลัดคลองลัดโพธิ์ไปลงปากอ่าวในเวลาอันรวดเร็ว
แต่ที่เหนือความคาดหมาย(ของผม) คือคลองลัดโพธิ์มีความแตกต่างระหว่างระดับน้ำที่ปากคลองทางเหนือและปากคลองทางใต้ ทำให้น้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยา ไหลผ่านคลองลัดโพธิ์ทางเดียว แม้ในเวลาที่น้ำทะเลหนุน!
ถ้าหากเรารู้จักสังเกต ตั้งคำถาม และเรียนรู้จากสิ่งรอบตัวนะครับ ก็อาจจะมีความสงสัยอะไรแปลกๆ ที่คนทั่วไปไม่ค่อยคิดกัน เช่นมีพื้นที่ใดที่เหมาะจะทำอย่างคลองลัดโพธิ์อีกหรือไม่
รอบเกาะรัตนโกสินทร์ มีคลองล้อมรอบอยู่ 3 ชั้นครับ ระดับน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยาระหว่างปากคลองทั้งสองด้านนั้น ต่างกันเมตร-ครึ่งเมตร ดังนั้น หากเปิดคลองทั้งสองด้าน น้ำก็ควรจะไหลลงมาตามแรงโน้มถ่วง แต่ถ้าระดับน้ำสูงกว่าคลิ่งคลอง ก็ต้องทำกระสอบทรายกั้นน้ำเอาไว้ไม่ให้ท่วมตลิ่งในเมือง แล้วยังมีท่อน้ำต่างๆ ที่ทิ้งลงคลองอีก พวกนี้ก็ต้องอุดไว้ชั่วคราวเหมือนกัน
หากใช้ประโยชน์จากความสูงที่แตกต่างเปิดให้น้ำไหลผ่านคลองในเมือง ก็อาจจะมี “แรงดูด” น้ำจากคลองแสนแสบ ซึ่งนำน้ำ(ที่ท่วม)มาจากฝั่งตะวันออก มาระบายลงแม่น้ำเจ้าพระยาซึ่งกว้างกว่าสองร้อยเมตร
- เบนน้ำได้ ง่ายนิดเดียว ใส่ลิ้นเบนน้ำตรงที่คลองแสนแสบมาบรรจบกับคลองอื่น เมื่อคลองในแนวเหลือใต้มีน้ำไหลแรงเนื่องจากความต่างระดับ น้ำในคลองแสนแสบก็จะถูกดูดระบายออกไปตามธรรมชาติ ไม่ต้องใช้ปั๊ม ไม่ต้องใช้พลังงาน
- หากน้ำไหลได้เร็วขึ้น ก็จะไปลงทะเลเร็วขึ้น ช่วยลดระดับน้ำท่วมในจังหวัดทางตอนเหนือของกรุงเทพได้บ้าง
ที่สูงไม่ได้แปลว่าน้ำจะไม่ท่วมนะครับ ไม่อย่างนั้นดอนเมือง โคราช แพร่ หรือสุโขทัยคงไม่ท่วม น้ำหลากสามารถไหลขึ้นที่สูงได้ เพราะมีโมเมนตัวของน้ำ เขื่อนคันดินที่ไปปะทะกับน้ำหลากตรงๆ จึงเจ๊งบ๊งไปหมด
เรื่องนี้ จะเป็นไปได้หรือไม่ได้ ก็เพียงแต่ศึกษาระดับความสูงของน้ำ ตามปากคลองต่างๆ เท่านั้นเองครับ
อย่างแถวบ้านผมตอนนี้ ที่ประตูน้ำจุฬาลงกรณ์สูง 3.7 เมตร แต่ CCTV หน้า รพ.ชลประทาน ปากเกร็ด แสดงค่าต่ำกว่า 3 เมตรเล็กน้อย ส่วนต่าง 0.8 เมตรนี้ มันน่าจะใช้ประโยชน์ได้จริงๆ ครับ เสียดายที่ว่ามีคลองประปา (ซึ่งละเมิดมิได้เด็ดขาด เพราะมันคือน้ำสะอาดสำหรับคนหลายล้านคนในกรุงเทพ) กั้นกลางอยู่
Next : เรื่องของการสูบน้ำ รีบสูบเถอะ » »
ความคิดเห็นสำหรับ "ความมหัศจรรย์ของคลองลัดโพธิ์"