“ความดี” ของคนไทยคืออะไร
โดย Logos เมื่อ 10 January 2010 เวลา 23:03 ในหมวดหมู่ ข้อคิดชีวิต ปรัชญา ศาสนา, สังคม ชุมชน ครอบครัว #
อ่าน: 4821 เป็นประเด็นร้อนในส่วนเล็กๆ ส่วนหนึ่งในทวิตภพ — “ความดี” ของคนไทยคืออะไร — เรื่องนี้น่าคิดครับ เวลาเราบอกให้คนทำดี หมายความว่าอย่างไรกันแน่ ถ้ายังไม่รู้ แล้วจะทำดีได้อย่างไร
แต่ว่าตัวคำถามที่ต้องการคำตอบแบบเหมารวมแบบนี้ รังแต่จะทำให้เอนโทรปีของประเทศสูงขึ้นครับ… จะมีใครให้คำตอบแทน “คนไทย” ทั้งหมดได้ล่ะ
ค้นพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน (ที่จริงเคยค้นแล้วครับ) ไม่เจอเหมือนเคย จะอธิบายว่าอย่างไรดี… ก็คงเป็นเรื่องยากที่จะอธิบายนามธรรมให้ครอบคลุม อย่างไรก็ตาม พจนานุกรมนิยามคำว่า “ดี” ไว้สามความหมาย ซึ่งความหมายที่สอง เหมาะกับใช้อธิบายรากคำของความดี ว่า
ดี ๒ ว. มีลักษณะที่เป็นไปในทางที่ต้องการ น่าปรารถนา น่าพอใจ ใช้ใน ความหมายที่ตรงข้ามกับลักษณะบางอย่างแล้วแต่กรณี คือ ตรงข้าม กับชั่ว เช่น คนดี ความดี, ตรงข้ามกับร้าย เช่น โชคดี เคราะห์ดี; สวย, งาม, เช่น หน้าตาดี, เรียบร้อย เช่น มรรยาทดี, เพราะ เช่น เสียงดี, จัด เช่น แดดดี, เก่ง เช่น ดีแต่พูด, ชอบ เช่น ดีแล้ว, อยู่ในสภาพปรกติ เช่น สุขภาพดี คืนดี.
เมื่อค้น Google ได้คำตอบที่น่าสนใจหลายอย่างครับ
สำหรับผมเห็นว่า (ไม่รับรองความถูกต้อง)
- ความดี เป็นสิ่งที่ทำแล้ว ผู้อื่นรู้สึกดี ตัวผู้ทำเองก็รู้สึกดี เกิดประโยชน์ ไม่มีการเบียดเบียนกัน ไม่มีการละเมิดกัน และไม่ละเมิดกฏหมายหรือกฏระเบียบข้อตกลงของสังคม เป็นปฏิกริยาเชิงบวก เกินกว่าที่คาดหวัง
- ความดีเป็นความรู้สึกที่เป็นปฏิกริยาของการกระทำ แต่ละคนจึงมีนิยามของความดีที่แตกต่างกัน เพราะคนแต่ละคนแตกต่างกัน
- การทำความดี ไม่มีคำว่าคุ้มค่าหรือไม่ การทำความดีไม่ใช่การลงทุนแบบที่จะวัดผลตอบแทน (เป็นตัวเลข) จะทำหรือไม่ทำ ตัดสินใจเองครับ
- ทำสิ่งที่คิดว่าดีแล้ว (คิดเอาเอง) คนอื่นไม่เห็น/ไม่ชื่นชม ก็ไม่ใช่การ “ขาดทุน” หรือเหนื่อยฟรี; มันอาจจะยังดีไม่พอ หรือไม่มีผลต่อคนอื่นพอที่เขาจะสังเกตเห็น หรือเขาไม่ต้องการ ต่อให้คิดว่าสิ่งที่ทำ(ดี)นั้น ถูกทางอยู่แล้ว ก็ยังต้องย้อนกลับมาพิจารณาดู ปรับปรุงให้ดียิ่งขึ้น ก็ไม่แน่เหมือนกัน สิ่งที่คิดเอาเองว่าดีนั้น อาจจะไม่ดีสำหรับคนอื่นก็ได้
- แต่หากทำดีจริงแล้ว ต้องเข้าใจด้วยว่าการจะไปบังคับให้คนอื่นมาปลื้ม ยกย่อง หรือเห็นด้วยทั้งหมดนั้น ไม่ใช่การทำดี; มันคือการไม่เคารพความเห็นของผู้อื่น หรือไม่ก็เป็นการกระทำโดยไม่บริสุทธิ์ใจของเรา เช่นเดียวกับการทำแล้วประกาศในเชิงโอ้อวด หรือข่มผู้ที่ไม่ได้กระทำ
- การคิดดี ปรารถนาดี แต่ไม่ได้ลงมือทำอะไร ก็ไม่เรียกว่าทำดี เพราะไม่มีการกระทำ — เข้าทำนองรักชาติจนน้ำลายฟูมปาก
- เนื่องจากความดีเป็นความรู้สึก ผลของความดีนี้ อยู่ที่ผลของการกระทำดี ไม่ได้อยู่ที่ความคิด(ของเรา) หรือความเห็น(ของผู้อื่น)
Next : จุดยืน » »
3 ความคิดเห็น
ฮา….
มาสารภาพค่า เป็นเจ้าของคำถามร้อนแรงนี้นี่เอง
จนถึงตอนนี้ก็ยังไม่กระจ่างชัดใดๆ ต่อเรื่อง “ความดี” ของคนไทย
มีสองสามประเด็นที่เห็นได้ก็คือ
1. สังคมไทยขาดแคลนคนดี ความดี, ดังเห็นว่า มีการเรียกร้องให้ทำความดีเยอะแยะไปหมด
มีรายการเชิดชู ชื่นชมคนที่รายการเชื่อว่าเป็นการทำความดี (เช่น คนที่กวาดถนนให้หน้าบ้านคนอื่น ฯลฯ)
ทั้งที่ความดีพวกนี้ มันควรจะเป็นเรื่องที่ต้องทำขั้นพื้นฐาน - ส่อให้เห็นว่า คนไทยขาดแคลนคนทำดีอย่างหนัก
2. สภาพแวดล้อมที่เป็นอยู่จริง แบบคนเดินดินกินข้าวแกง หาเรื่องดียากมาก
ข้ามถนน ก็ต้องข้ามด้วยความเสี่ยง แม้จะเป็นการข้ามที่ทางม้าลายก็ตาม
ขับรถออกถนน ก็ต้องระวังมอเตอร์ไซต์ขับสวนเลน (ปฏิบัติตามกฏจราจรยังไม่ได้ อย่าพูดเรื่องอื่นเลย)
ขึ้นรถเมล์ ก็อาจต้องไปขึ้นเลนที่สอง หรือไม่ก็ไม่มีรถให้ขึ้น อันเนื่องมาจากล้านแปดเหตุผล
ฯลฯ นี่คือ วิถีชีวิตของประชาชนราวๆ 60 ล้านคน (ที่เหลือมีชีวิตที่ไม่ติดดิน)
3. การทำความดีนั้น น่าเบื่อ ไม่ท้าทาย และหลายๆ อย่างทำได้ง่ายๆ ด้วยซ้ำ
แต่การทำความเลว ทำได้ยากกว่า ซับซ้อนกว่า ต้องมีลูกเล่น ต้องวางแผนหลายชั้น จึงสนุก ท้าทายกว่ามาก
แล้วมันเป็นไงล่ะคะ คนชอบสนุก ก็เลือกไม่ทำดี ที่มันน่าเบื่อไงคะ
บ่นมากแล้ว เดี๋ยวโดนดุว่า มีแต่คนแก่ที่บ่น (เรายังไม่อยากแก่นี๊)
เราไม่สามารถทำให้คนอื่นทำดีได้ เราให้ได้เพียงแง่คิด ซึ่งเขาจะทำหรือไม่ จะฟังหรือไม่ จะ get หรือ forget อย่างไร แม้แต่จะ fake หรือไม่-อย่างไร เป็น’ปัญหา’ของใครครับ
ความดีนี้ต่างกับความถูกต้องนะครับ ซึ่งผมอยากเขียนแลกเปลี่ยนยาวๆ ซึ่งเขียนทางมือถือไม่มันครับ เอาไว้กลับบ้านก่อน ถ้าไม่ลืม จะมาเขียนอีกทีนะครับ
[...] “ความดี” ของคนไทยคืออะไร [...]