เรื่องของอหิงสาที่คนไทยไม่รู้จัก
อ่าน: 3865ปรับปรุงจากเรื่องเดียวกันของผมเอง
มหาตมะ คานธี เป็นคนธรรมดาที่ไม่ธรรมดา เป็นผู้นำกระบวนการ Quit India Movement (เป็นกระบวนการอารยะขัดขืน) เพื่อแยกอินเดียและปากีสถานออกจากสหราชอาณาจักร
สิ่งที่แปลกประหลาดของคานธี ที่โลกตะวันตกไม่เคยพบเห็นมาก่อน คืออหิงสา และการต่อสู้โดยสันติวิธี คานธีอาจเป็นคนแรกในยุคปัจจุบัน ที่แสดงให้อารยธรรมตะวันตก ซึ่งทะนงตนว่าเป็นเลิศในศิลปวิทยาการ ได้เห็นว่าปรัชญาตะวันออกลึกซึ้งขนาดไหน
คานธียืนยันมาตลอดว่าตนเป็นฮินดู ยึดถือในคัมภีร์ภควัตคีตา แต่จากประวัติการศึกษา อีกทั้งการวิเคราะห์สภาพสังคมอินเดียในเวลานั้น ทั้งอหิงสาและการต่อสู้โดยสันติวิธี น่าจะเป็นแนวคิดตามศาสนาเชน (Jainism; ซึ่งไม่ใช่ Zen) ซึ่งผมคิดว่านี่คืออิสรภาพที่แท้จริงในความหมายของศาสนา
หลายปีก่อนผมไปเที่ยวอินเดีย เจอ“พระพุทธรูปโป๊” แต่ก่อนที่จะเริ่มโวยวาย ผู้นำเที่ยวก็รีบอธิบายว่านั่นคือรูปของมหาวีระ ศาสดาของเชน
มหาวีระเป็นลูกพระเจ้าสิทธารถะ กษัตริย์แห่งกรุงเวสาลี (ปัจจุบันอยู่ในรัฐพิหาร) มีชีวิตอยู่ร่วมสมัยพุทธกาล ในยุครุ่งเรือง มีสานุศิษย์ประมาณสี่แสนคน มหาวีระออกผนวชแสวงหาสัจธรรมอยู่สิบสองปีครึ่งจึงบรรลุธรรม
หลักคิดของเชน จะมองว่าคล้ายกับพุทธก็คล้าย จะว่าต่างก็ต่าง ปรากฏข้อความอ้างอิงจากวิกิพีเดียที่บอกว่าคัมภีร์พุทธเรียกเชนว่านิคัณฑะ (พบคำว่านิคัณฑุในสคารวสูตร ดูจะไม่เป็นเรื่องเดียวกันแต่ก็เป็นพระสูตรที่น่าอ่าน) เชนมีหลักธรรมจริยาห้าประการที่ยึดถืออย่างเคร่งครัด (คล้ายกับศีลห้าแต่ชาวพุทธในปัจจุบันกลับไม่เคร่ง)
- อหิงสา การไม่ใช้ความรุนแรง
- ความสัตย์ การยึดถือความเป็นจริง
- ไม่ลักทรัพย์
- การถือพรหมจรรย์
- การไม่ครอบครอง
หลักธรรมจริยาข้อห้า เป็นเหตุให้พระเชนไม่นุ่งผ้า (ปัจจุบันมีพระเชนที่นุ่งผ้า ส่วนท่านที่เคร่งก็ยังคงไม่นุ่งผ้าเช่นเดิม)
เช่นเดียวกับการที่พุทธมีพุทธบริษัท เชนก็มีเชนบริษัทสี่อย่างซึ่งแบ่งแบบเดียวกัน ในสมัยพุทธกาลซึ่งระบบวรรณะรุนแรงมาก การที่ทั้งพุทธและเชนจัดแบ่งสานุศิษย์โดยข้ามชนชั้น น่าจะเป็นแรงผลักดันอีกอย่างหนึ่งที่ทำให้มีผู้คนมาเลื่อมใสเป็นจำนวนมาก
เชนมีสานุศิษย์เป็นคนจากวรรณะแพศย์ (พ่อค้า-ชาวนา) เป็นจำนวนมาก ทำให้ทำนุบำรุงศาสนาสืบต่อมาในอินเดียได้จนถึงปัจจุบัน; สำหรับฆราวาสเชน ด้วยหลักการไม่ครอบครอง จึงบริจาคทรัพย์สินเงินทองให้วัด เป็นกำลังของศาสนา; บันทึก: การเกิดขึ้นและล่มสลายของพระพุทธศาสนาในอินเดีย (พระอาจารย์มหาชัยวุธ) และ Decline of Buddhism in India (wikipedia)
หากท่านผู้รู้พบสิ่งใดในบันทึกนี้ที่ผิดพลาดไป ขอความกรุณาช่วยแย้งและแสดงเหตุผลเพื่อความเข้าใจอันถูกต้องด้วย และผมขออภัยมาล่วงหน้าเลยครับ
เพิ่มเติม
- ขออนุโมทนากับพระอาจารย์ชัยวุธ ที่ส่งลิงก์บทที่ 26 ของหนังสือบ่อเกิดลัทธิประเพณีอินเดีย เล่ม 2 ภาค 5-6 โดย ศ.จำนงค์ ทองประเสริฐ ราชบัณฑิต มาจากห้องสมุดออนไลน์ของมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย
Next : ถ้ารับความจริงไม่ได้ ก็แต่งรูปด้วย Photoshop ซะ อิอิ » »
3 ความคิดเห็น
เข้ามาเยี่ยม…
งดความเห็นเรื่องนี้ เพราะไม่เห็นด้วย และไม่เลื่อมใสในคานธี เป็นการส่วนตัว…
เคยอ่านความเห็นแย้งของฝ่ายมุสลิมต่อแนวทางของคานธี… ข้อเปรียบเทียบความสำคัญระหว่าง ดร.เอมเบดก้า กับ คานธี… และประเด็นอื่นๆ นานจนลืมๆ ไปแล้ว
ว่าไปแล้วก็ให้นึกถึงประพจน์ที่ว่า… นักการเมืองทุกคนเป็นคนเลว ไม่มีนักการเมือใดเป็น่คนดี… แต่คานธีอาจจัดอยู่ในจำพวกที่เลวน้อยก็ได้
ทำท่านอกประเด็น (…)
เจริญพร
เกิดไม่ทันค่ะ แต่ติดตามค้นหาอ่านจาก ตำราและสารคดี หรือแม้แตภาพยนต์ แต่ก็ไมมีใครสรุปได้อย่างเฉีนบ แถมยังเปรียบเทียบ
ให้เห็นค่ะ