ลานเก็บเรื่องมาเล่า

ผมไม่ได้ลงมือซักเสื้อผ้าเองมานานมาก จนลืมไปว่าเมื่อไหร่ มาตอนนี้ต้องซักเองเพราะบ้านลูกสาวมีแต่ตัวห้อง อุปกรณ์ทั้งหลายยังไม่มี เพราะต้องติดตั้งสิ่งจำเป็นอย่างอื่นก่อน จะหอบเอาไปจ้างร้านซักรีดก็เสียดายเงิน เราทำได้นี่นา สมัยเด็กๆเราทำมากับมือจนโต

ตั้งแต่มีเครื่องซักผ้ามานี่ เราก็ไม่ได้ทำงานแบบเด็กๆเลย เครื่องซักผ้ายี่ห้อนี้ก็ดีจริงๆ ซื้อมาตั้งแต่ลูกสาวยังเป็นเด็กเล็กๆ จนโตทำงานแล้ว เครื่องซักผ้าก็ยังทำงาน เราก็เสียค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าผงซักฟอกและค่าพนักงานบริษัทมาตรวจสอบเครื่องเป็นระยะ มันดีมากจนลูกสาวไม่สนใจยี่ห้ออื่นเลย

นึกถึงสมัยก่อนที่เราเป็นเด็กบ้านนอก หมู่บ้านไม่มีระบบประปา น้ำดื่มก็ใช้น้ำฝนที่รองเอาใส่ตุ่มไว้ ส่วนน้ำใช้ก็อาศัยน้ำคลองจากแม่น้ำน้อย ที่แยกจากแม่น้ำเจ้าพระยา ผ่าน อ.โพธิ์ทอง อ.วิเศษชัยชาญ อ.ผักไห่ .. ผ่านวัดสี่ร้อยของท่านขุนรองปลัดชู ที่กำลังฮือฮาอยู่

น้ำจากแม่น้ำน้อยนี้ สมัยก่อนสะอาด หรือกล่าวอีกทีคือ ไม่ปนเปื้อนสิ่งมลพิษทั้งหลาย เพราะการเกษตรสมัยก่อนไม่ใช้ปุ๋ยเคมี ยาปราบศัตรูพืช และอื่นๆ คุณภาพน้ำจึงดีกว่าสมัยนี้ บางปีฝนแล้งน้ำฝนที่เก็บไว้ไม่พอกิน ก็ใช้น้ำคลองที่แหละ

ครอบครัวใหญ่อย่างบ้านผมนั้น ต้องเตรียมน้ำดื่มไว้ตลอดปี โดยเฉพาะช่วงทำนา ต้องมีน้ำพร้อมดื่มพร้อมใช้ หากใช้น้ำคลองทดแทนน้ำฝนที่หมดก่อน ก็ใช้วิธีง่ายๆคือ หาบน้ำใส่ตุ่มให้เต็ม เอาสารส้มมาแกว่ง การแกว่งก็มีวิธี คือ สารส้มเป็นก้อนใหญ่ เราก็เอามือจับแล้วจุ่มลงในตุ่มน้ำที่หาบมาใส่จนเต็มนั้น แล้วแกว่งวน จะทวนเข็ม หรือตามเข็มนาฬิกาก็แล้วแต่ถนัด แกว่งน้อยไปก็จะไม่ทำให้น้ำใส แกว่งนานเกินไปน้ำก็จะเปรี้ยว

ใส่ผงคลอลีน ที่มีคุณสมบัติฆ่าเชื้อต่างๆในน้ำนั้น ใส่น้อยไปก็อาจจะไม่มีผลทางทำให้คุณภาพน้ำปลอดภัย ใส่มากไปก็มีกลิ่นฉุน ดื่มไม่ได้ ทิ้งไว้ข้ามวันข้ามคืน หรือหลายวัน น้ำในตุ่มนั้นก็พร้อมดื่ม โดยการเปิดฝาตุ่มออกมาดมกลิ่นคลอลีนว่าหมดไปหรือยัง

น้ำในตุ่มที่เราแกว่งสารส้มนั้น คุณสมบัติของสารส้มจะทำให้สารแขวนลอยมีความหนักมากขึ้นตกลงก้นตุ่มเราเรียกตะกอน จะมากน้อยก็แล้วแต่ปริมาณการแขวนลอยของคุณน้ำดิบ เมื่อตกตะกอน ก็ต้องระมัดระวังในการตักน้ำมิให้กระเทือนมากนัก เพราะตะกอนก็จะฟุ้งขึ้นมาทำให้น้ำนั้นไม่ใส

ชนบททั่วไปนั้น มีจำนวนมากที่ไม่ได้ใช้สารส้มแกว่งน้ำให้สะอาดก่อนซักผ้า แน่นอนเสื้อผ้านักเรียนนั้นก็ไม่ขาวใสเหมือนปัจจุบัน ยิ่งซักยิ่งเปลี่ยนสี อิอิ…

ช่วงวันหยุดเราจะหอบเสื้อกางเกงที่ใช้แล้วกองใหญ่มาซัก หลังจากตักน้ำดิบเต็มตุ่ม เอาสารส้มแกว่งให้ใสแล้วทิ้งไว้พักใหญ่ๆสารแขวนลอนตกตะกอนหมดแล้วเรามีเทคนิค ง่ายๆเอาตะกอนออกจากก้นตุ่มด้วยใช้ท่อพลาสติกมาทำกาลักน้ำแล้วใช้มือบังคับปลายข้างที่อยู่ในตุ่มให้ดูดตะกอนออกไปจนหมด เราก็เหลือน้ำสะอาดในตุ่มพร้อมตักใช้ซักผ้ากองใหญ่ได้โดยไม่กังวนว่าตะกอนจะฟุ้งขึ้นมา…

แต่วันนี้ผมซักผ้าจากระบบน้ำประปา ขยี้ตามใจต้องการ ไม่มีกระบวนการแบบอดีตอีกแล้ว…