หมอเจ๊เรียนโลก

ตอนที่ตามไปดูกระบวนการในโรงเรียนพ่อแม่ลูก มีอะไรบางอย่างที่สะกิดใจให้ค้นหาคำตอบ และ ณ วันนี้ก็ยังไม่กล้าที่จะฟันธงกับคำตอบสักเท่าไร

ก่อนอื่นขอเล่าก่อนว่ากิจกรรมที่ครูณาดำเนินไปในเวทีของเธอนั้นเธอทำอะไรบ้างนอกจากเล่าเรื่องชีวิตครอบครัวของเธอให้ผู้เข้าร่วมได้ฟังแล้ว  กิจกรรมที่เธอใช้เป็นบทเรียนรู้มีการใช้ละครที่มีบทบาทของผู้คนตามนิสัยในกลุ่มของผู้นำ 4 ทิศแสดงให้ดูด้วย ละครนี้แสดงโดยทีมงานของเธอ 4 คน  แล้วเธอก็ชวนผู้คนให้ช่วยกันวิเคราะห์พฤติกรรมที่เห็นจากตัวละครจัดกลุ่มเป็นกลุ่มนิสัยตาม 4 ทิศขึ้นมาเป็นบทเรียนต่อไป

ได้แล้วก็ต่อด้วยการให้ผู้คนที่เข้าร่วมกิจกรรมเรียนรู้และวิเคราะห์พฤติกรรมของตนเทียบกับพฤติกรรมที่จัดกลุ่มไว้เป็น 4 กลุ่มตามทิศแล้วนั้น พร้อมทั้งให้ผู้คนเปรียบเทียบตัวเองและบอกว่าพฤติกรรมที่เด่นที่สุดหรือมักจะทำมากที่สุุดของตัวหนักไปที่กลุ่มใด แล้วให้วิเคราะห์เรียนรู้ข้อติดขัดของการดำเนินชีวิตที่เกิดขึ้นว่ามาจากพฤติกรรมอะไรที่อยู่ในกลุ่มนั้น  หลังจากวิเคราะห์แล้วก็ให้เล่าสู่กันฟังโดยจัดผู้คนที่เลือกทิศเดียวกันเข้ากลุ่ม 4 คน

เมื่อกิจกรรมดำเนินมาถึงตรงนี้ ดูเหมือนผู้เข้าร่วมจะมีอะไรติดข้องอยู่ในใจ จนเกิดอะไรบางอย่างที่เรียนรู้และเริ่มมองเห็น ต่างไปจากมุมเดิมๆที่เคยมองตัวเองอย่างคุ้นชิน แต่ยังฝืนกับการยอมรับมุมมองที่เริ่มเห็นความต่างไปนี้  ช่วงนี้ยังมีเสียงฮาเฮแทรกเข้ามาเป็นระยะๆจากบางกลุ่มให้ได้ยินอยู่ เป็นผู้คน 4-5 คนที่สัมผัสได้ว่ายังไม่ได้เริ่มทำงานกับตัวเองสักเท่าไรด้วยอะไรสักอย่างหนึ่งที่เป็นเหตุ

เหตุนั้นครูณากับฉันเชื่อร่วมกันว่า น่าจะมาจากความสนิทสนมที่มีต่อกันมันก่อให้เกิดความอายและความกลัว จึงทำให้ยังคงปิดกั้นการทำงานกับโลกภายในของตัวเองเอาไว้

กิจกรรมในวันแรกจบลงในยามค่ำคืน ด้วยการที่ครูณาขอเช็คอินความคาดหวังของการเข้ามาร่วมกิจกรรมของผู้คน ระหว่างที่ชวนเช็คอินอยู่นั้น คุณภาพการฟังของคนบางคนในกลุ่มไม่ดีนักหรอก มีบางคนจับคู่คุยแทรกอยู่ตลอดเวลา บางคนก็ชวนคุยแซวข้ามวงเป็นที่สนุกสนานครูณาจึงชวนให้ผู้คนใคร่ครวญ ไตร่ตรอง ในเรื่องของการเฮฮาและพากันสนุกอยู่ในระหว่างกิจกรรมไปด้วยนั้นว่าผู้เข้าร่วมได้ประโยชน์ในการทำงานเรียนรู้อย่างที่ต้องการแค่ไหน แต่ก็ไม่ได้ทำให้ผู้เข้าร่วมเพิ่มคุณภาพในการฟังสักเท่าไร

ก่อนจบกิจกรรมในยามค่ำคืนนี้ เธอจึงบอกเล่าให้ผู้เข้าร่วมรับรู้ว่า เธอกำลังถามตัวเองอยู่ว่า คุ้มกันไหมกับการให้เวลาและการลงทุนมาทำให้เกิดกิจกรรมโรงเรียนแห่งนี้ตามคำชวนของผู้คนในกลุ่ม คุ้มกันไหมที่เธอได้แลกความสนุกของผู้คนตามที่ได้เห็นอยู่นั้นกับเวลาที่เธอควรได้อยู่กับครอบครัวและมีความสุขอยู่กับลูกและสามีที่เธอรักที่บ้าน

มันเป็นอะไรที่เหมือนมีระเบิดโยนโครมลงไปในกลางเวทีก่อนที่กิจกรรมวันนี้จะจบลงเชียวนะ  คำกล่าวที่เธอบอกก่อนจบทำให้ฉันต้องหันไปมองหน้าเป็นเชิงถาม เอากันอย่างนี้เลยหรือครูณา ตั้งใจจะบอกด้วยอยากกระตุกให้คนเรียนรู้หรือว่าจี๊ดจนเก็บไม่อยู่กันละนี่  แต่เธอก็ไม่ตอบอะไรฉันหรอกนะ จนกระทั่งวันรุ่งขึ้นเธอจึงเฉลย อย่างไรก็ตามระเบิดลูกนี้ก็ทำงานนะ มันทำให้ผู้คนต่างชะงัักการพูดคุยและตะลึงอยู่เป็นครู่ จังหวะนั้นแหละที่ครูณาเอ่ยคำลาก่อนปล่อยให้เขาพากันจากไป

ตามสังเกตกิจกรรมที่เรียงร้อยผ่านมาตลอดวันนี้ เปรียบเทียบกับที่เคยนำญาติคนหนึ่งไปเข้าร่วมเรียนรู้กิจกรรมโรงเรียนพ่อแม่ลูกที่กรุงเทพฯมาก่อนแล้วครั้งหนึ่ง ก็มีข้อสะกิดใจแล้วตั้งคำถาม คำถามนั้นก็คือ กระบวนกรคนนี้เธอติดพิธีกรรมรึเปล่า เวลาที่เห็นเธอลงมือชวนให้ทำกิจกรรมเรียนรู้ตามโจทย์ที่รู้จักกันอยู่  เธอไม่ได้มีอะไรที่จะชี้ชวนมากไปกว่าคุยชวนแบบสนทนากันอย่างง่ายๆซะมากกว่า

คำตอบที่เก็บเกี่ยวได้ให้คำเฉลยว่าดูเหมือนเธอจะเข้าใจว่ากิจกรรมเป็นแค่เครื่องมือที่ควรหยิบมาใช้ให้เหมาะกับผลที่ต้องการนำไปให้เกิด  เธอไม่ได้ติดอยู่ที่พิีธีกรรมที่จำเป็นต้องเรียงร้อยตามวิถีที่คุ้นชินให้เป็นอัติโนมัติแต่อย่างไรให้เห็นเลย

รู้สึกว่ากระบวนกรคนนี้เข้าใจความต่างของผลที่เกิดกับผู้คน สามารถนำเอากิจกรรมมาใช้เป็นเครื่องมือจนยืดหยุ่นในการนำมาใช้เป็นบทเรียนให้เรียนรู้อย่างลึกซึ้งเชียวนะ

สังเกตการเรียนรู้และการหยิบนำกระบวนการมาใช้มันบอกฉันว่าครูณาเธอยืนอยู่และตั้งมั่นอยู่กับผลของการช่วยเหลือผู้คนให้เกิดความสุขจากโลกภายใน และระวังอยู่มากในการไม่ซ้ำเติมความหลงหรือทำร้ายให้ใจคนบาดเจ็บเพิ่ม รับรู้เธอแล้วทำให้วางใจต่อเธอในเรื่องของ “ใจ” ที่มีต่อผู้คนว่าเป็นของแท้

การรับรู้ “เมตตา” ที่เธอมีต่อตนเองที่ไม่นำตัวเธอไปสู่การ “ถือดีในวิชา” จนพาตัวติดพิธีกรรมจนหลงทำร้ายผู้คนและตัวเอง ทำให้ฉันวางใจว่าหากได้อยู่สังเกตแล้วดูกระบวนการต่อ เมื่อมีโอกาสได้ชี้บอกความคิดในมุมมองที่ต่าง เธอจะยินดีรับฟังข้อคิดบางอย่างที่ชี้ชวนให้มองเห็นนั้นได้อย่างใจกว้าง สรุปกับตัวเองว่า เราสามารถเดินร่วมทางกันไปในฐานะผู้่มีใจเดียวกันต่อการช่วยเหลือผู้คนใน 2 วันนี้ได้

ช่วงกลางคืนก่อนที่ครูณาจะโยนระเบิดลงกลางวง ก็มีกระบวนกรอีกคนที่ลงมือชวนให้ผู้คนเรียนรู้  น้องนุชได้บอกเล่าชีวิตครอบครัวของเธอให้ผู้เข้าร่วมได้ฟังเรื่องราวของเธอ ชีวิตของเธอบาดเจ็บกับความรู้สึกต่อชีวิตคู่ที่ผ่านมามากมาย  มันส่งคำถามให้เอะใจอยู่เหมือนกันกับความใจกว้างของกระบวนกรทั้งสองที่นำเรื่องการบาดเจ็บทางใจของตัวเองออกมาเล่าให้ฟังเพื่อเป็นทานความรู้  การทำอย่างนี้ต้องอาศัยความกล้าของเจ้าของชีวิตอย่างมากทีเดียว

ความเอะใจที่เกิดขึ้น มาจากคำบอก”ที่ยืน” ในวิถีของพวกเขาตรงนี้แหละ

“ที่ตัดสินใจบอกเล่าเรื่องราวส่วนตัวอย่างลึกให้ฟังไปนั้น ตั้งใจเปิดแผลของตัวเอง  เพื่อชวนให้ผู้คนเริ่มค้นหาแผลของตัวเองขึ้นมาดูแล”

ความเอะใจนี้เป็นแรงจูงใจที่ทำให้ฉันตัดสินใจตามมาดูกระบวนการต่อในวันรุ่งขึ้น

28 กค.2552

« « Prev : คำตอบ

Next : เรื่องเล่าเช้านี้…จากโรงเรียนพ่อแม่ลูก » »