พระยอดเมืองขวาง

โดย bangsai เมื่อ 12 มิถุนายน 2011 เวลา 22:05 ในหมวดหมู่ เรื่องทั่วไป #
อ่าน: 3070

เดือนนี้เมื่อ 117 ปีมาแล้ว (ค.ศ. 1894) “พระยอดเมืองขวาง” ของไทยถูกขึ้นศาลผสมระหว่างผู้พิพากษาไทยกับฝรั่งเศส ซึ่งสัดส่วนผู้พิพากษาฝรั่งเศสมากกว่า ตัดสินให้ลงโทษพระยอดเมืองขวาง จำคุก 20 ปี เป็นที่เจ็บแค้น และโศกเศร้าของคนไทยยิ่งนัก แม้องค์พระปิยมหาราช


พระยอดเมืองขวางคือใคร..?

(ขออนุญาตสำเนาข้อมูลจากhttp://th.wikipedia.org/wiki/พระยอดเมืองขวาง เพราะกระชับมากกว่าข้อมูลที่ผมมีอยู่)

พระยอดเมืองขวาง (พ.ศ. 2395 - พ.ศ. 2443) เป็นข้าราชการฝ่ายปกครองในสังกัดกระทรวงมหาดไทย ในสมัยรัชกาลที่ 5 ตำแหน่งสุดท้ายเป็นข้าหลวง
เจ้าเมืองคำมวน เมืองคำเกิ สังกัดกองข้าหลวงเมืองลาวพวน ในบังคับบัญชาของพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ข้าหลวง ซึ่งเป็นเมืองหน้าด่านที่ต่อสู้กับทหารฝรั่งเศส ในกรณีพิพาท ร.ศ. 112 (พ.ศ. 2436)

พระยอดเมืองขวาง เดิมชื่อ ขำ เป็นต้นสกุล ยอดเพ็ชร์ เกิดเมื่อปีชวด ร.ศ. 71 (พ.ศ. 2395) ที่อำเภอบรรพตพิสัย
จังหวัดนครสวรรค์ เป็นบุตรของพระยาไกรเพ็ชร์ (มิตร กฤษณมิตร) เริ่มรับราชการเป็นข้าหลวงผู้ช่วยในกองข้าหลวงใหญ่นครจำปาศักดิ์ รักษาราชการกองข้าหลวงลาวกาว ต่อมาได้เป็นเจ้าเมืองเชียงขวาง และได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นคุณพระ ซึ่งเป็นที่มาของฉายา “พระยอดเมืองขวาง” ต่อมาได้เป็นเจ้าเมืองคำมวน เมื่อประมาณ พ.ศ.2428 2328? รับผิดชอบบ้านนาเป คำเกิด คำมวน นากาย ปากพิบูลย์ และแก่งเจ๊ก มีอาณาเขตติดต่อกับเวียดนาม
[1]

ในปี พ.ศ. 2436 เกิดกรณีพิพาทระหว่างการปักปันเขตแดนฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงระหว่างไทยกับฝรั่งเศส เมื่อฝรั่งเศสต้องการเมืองคำมวน กองทหารนำโดยมองซิเออร์ลูซ (Luce) บังคับให้พระยอดเมืองขวางออกจากเมืองคำมวน เมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม
พ.ศ. 2436 แต่พระยอดเมืองขวางไม่ยินยอม จึงเกิดการสู้รบกันเมื่อวันที่ 26 พฤษภาคม
พ.ศ. 2436 เมื่อนายลูซ สั่งให้นายกรอสกุรัง พร้อมกับทหารญวน เข้ามาจับกุมหลวงอนุรักษ์ ผู้ช่วยของพระยอดเมืองขวาง ที่ตำบลนาหลักหิน ปลายด่านคำมวนต่อกับเมืองท่าอุเทนของฝั่งไทย และเกิดการต่อสู้กัน ทำให้นายกรอสกุรังเสียชีวิตพร้อมกับทหารญวน 11-12 คน บาดเจ็บ 3 คน ฝ่ายทหารไทยเสียชีวิต 6 คน บาดเจ็บ 4 คน [2][3]

จากเหตุการณ์นี้ นายออกุสต์ ปาวีไม่ พอใจ กล่าวหาว่าพระยอดเมืองขวางเป็นฆาตกร บุกเข้าไปทำร้ายนายกรอสกุรังขณะนอนป่วยอยู่ในที่พัก และนำเรื่องขึ้นพิจารณาคดีในศาลรับสั่งพิเศษ รัชกาลที่ 5 ทรงโปรดให้พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร แม่ทัพใหญ่อีสานใต้เป็นประธานคณะผู้พิพากษา ซึ่งประกอบด้วย พระยาสีหราชเดโชชัย
พระยาอภัยรณฤทธิ์
พระยาเทเวศวงศ์วิวัฒน์
พระยาธรรมสารนิติ์
พระยาฤทธิรงค์
พระยาธรรมสารเนตติ์ มีหลวงสุนทรโกษา และนายหัสบำเรอ อัยการเป็นทนายฝ่ายโจทย์ มีนายตีเลกี (William Alfred Tilleke ต่อมารับราชการเป็น พระยาอรรถการประสิทธิ์ ต้นสกุล คุณะดิลก) และนายเวอร์นอน เพจ (Vernon Page ชาวอังกฤษ) เป็นทนายจำเลย [2]

การพิจารณาคดีพระยอดเมืองขวาง ดำเนินเป็นเวลา 22 วัน ตั้งแต่ 24 กุมภาพันธ์ ถึง 16 มีนาคม
พ.ศ. 2437 ศาลมีคำพิพากษาว่า พระยอดเมืองขวางไม่มีความผิดตามฟ้อง และให้ปล่อยตัวเป็นอิสระ สร้างความไม่พอใจให้กับนายลาเนสซัง ผู้สำเร็จราชการอินโดจีน และขอให้จัดตั้งศาลผสมไทย-ฝรั่งเศส ประกอบด้วยผู้พิพากษาฝรั่งเศส 3 คน เดินทางมาจากไซ่ง่อน สยาม 2 คน พิจารณาคดีเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม
พ.ศ. 2437 และตัดสินให้จำคุกพระยอดเมืองขวาง 20 ปี ด้วยเสียงข้างมาก 3 เสียงของฝ่ายฝรั่งเศส

พระยอดเมืองขวางถูกจำคุกอยู่ 4 ปี ก็ได้รับอิสรภาพ จากคำร้องขอของรัฐบาลฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน
พ.ศ. 2441
[4] พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานบำนาญให้เป็นพิเศษเดือนละ 500 บาท ท่านได้รับการยกย่องในฐานะวีรบุรุษผู้รักชาติ ต่อมาได้ล้มป่วย และเสียชีวิตใน ร.ศ. 119 (พ.ศ. 2443) อายุได้ 48 ปี เป็นต้นสกุล “ยอดเพ็ชร์” และ “กฤษณมิตร”

ผมอ่านเรื่องนี้ในปริญญานิพนธ์ ของท่านอาจารย์สุวิทย์ ธีรศาศวัติ แห่ง มหาวิทยาลัยขอนแก่น ท่านเขียนเรื่องนี้สมัยที่ท่านอยู่วิทยาลัยครูนครสวรรค์ ผมทำสำเนาเอกสารนี้ไว้เป็นสิบปีแล้ว ไม่ได้อ่านแบบจริงจังเสียที มาคราวที่จะต้องไปทำงานลาว ผมก็ค้นเอกสารที่บ้านที่เขียนเกี่ยวกับลาวไว้หลายเล่ม แล้วทยอยเอามาอ่าน แต่ก็จดๆจ้องๆ มีเรื่องอื่นมาแซงคิวไปหมด หนึ่งในจำนวนเอกสารเหล่านี้ ผมได้จากลุงเอกมา 1 เล่ม สุดยอดจริงๆ

ผมลงกรุงเทพฯโดยนั่งรถนครชัย ที่นั่งกว้างขวาง นั่งเก้าอี้เดี่ยว เลยแบกเอกสารเล่มใหญ่ไปอ่านตลอดเส้นทาง อ่านแล้วเกิดจินตนาการถึงสมัยนั้น ที่ฝรั่งเศส เข้ามารังเกประเทศเรา แล้วเราก็เสียดินแดนไปเรื่อยๆ เพราะความขี้โกงของประเทศมหาอำนาจ ทบทวนประวัติศาสตร์ไว้บ้างก็ดีนะ..

เพิ่มเติมข้อมูลได้ที่:

http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php/%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%87_%E0%B8%A3.%E0%B8%A8.112

http://www.formumandme.com/article.php?a=911

http://www.watthakhanun.com/webboard/showthread.php?t=221

« « Prev : บ่นกับตัวเอง..

Next : อวัยวะเทียม » »


ผู้ใช้ Facebook สามารถให้ความเห็นที่นี่ได้ โดยกด Like เพื่อแสดงตัว

11 ความคิดเห็น

  • #1 น้ำฟ้าและปรายดาว ให้ความคิดเห็นเมื่อ 13 มิถุนายน 2011 เวลา 8:36

    ใครมาเป็นเจ้าเข้าครอง
    คงจะต้องบังคับขับไส
    เคี่ยวเข็ญเย็นค่ำกรำไป
    ตามวิสัยเชิงเช่นผู้เป็นนาย

    ความเจริญคืออะไร? และเราได้เรียนรู้อะไรจากประวัติศาสตร์บ้าง เป็นเรื่องน่าคิดค่ะ

    เบิร์ดเคยถกกับเพื่อนเรื่องการเสียดินแดนในสมัยร.5 ซึ่งเพื่อนเรียนรัฐศาสตร์การทูต ตอนนั้นเค้าโต้ทุกประเด็นตามหลักเหตุ-ผลในปัจจุบันว่าถ้าเป็นเค้าไทยจะไม่เสียดินแดน ซึ่งเบิร์ดสวน(ตอกกลับ) เรียบๆว่า ปัจจัยต่างๆไม่เหมือนกัน เรารู้เรื่องราวจากสิ่งที่บันทึกไว้ ซึ่งเราได้อ่านเท่าไร กี่อัน และใครเป็นผู้บันทึก ทำได้แค่จินตนาการ เชื่อมโยงและตีความเอา แม้แต่กลศึกภายในรั้ววังเราก็ไม่รู้ลึกจะแจ้ง จะเอาอะไรไปว่ากล่าวถึงผิด-ถูก ที่สำคัญเรา”คิดว่ารู้”มากกว่าคนที่ตัดสินใจในตอนนั้น เพราะเราอ่านจากหลายที่ หลายแหล่ง แต่คนที่ทำหน้าที่ตัดสินใจในตอนนั้นมีโอกาสอ่านความเหมือนเราหรือไม่ และเค้าต้องตัดสินใจบนอะไร เราหารู้…

    ไม่นานมานี้ ได้คุยกันเรื่องเหล่านี้อีก เพื่อนบอก “รู้แล้วว่า เราไม่สามารถเอาความคิดเรา ไปตัดสินสิ่งที่กระทำแล้วมาในอดีต แต่ทำได้คือเรียนรู้มันและตัดสินใจให้ดีที่สุด โดยไม่ลืมบันทึกเหตุผลนั้นไว้ด้วย และความขมขื่นบางอย่างต้องรู้จักกล้ำกลืน เพื่อส่งต่อให้จัดการอย่างเหมาะสมในรุ่นต่อๆไป” …คำพิพากษาบางอัน ก็มี”ช่องโหว่”ให้หยิบฉวยได้ค่ะ โดยเราไม่รู้เลยว่าเป็นกุศโลบายของคนรุ่นนั้น เปิดทางให้ลูกหลานหยิบคว้าหรือไม่ บางทีการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ก็มีหลายมุมเนาะคะพี่บู๊ท แต่เราเลือกได้ว่าจะเอาอะไรมาใช้ อะไรเก็บไว้เพื่อทรงจำ

  • #2 bangsai ให้ความคิดเห็นเมื่อ 13 มิถุนายน 2011 เวลา 9:57

    ใช่แล้วครับ เบิร์ด ในwiki ไม่ได้ลงรายละเอียดสถานการณ์ช่วงนั้นว่าฝรั่งเศษสร้างเงื่อนไขอะไรไว้บ้าง เมื่อไปอ่านวิทยานิพนธ์ของอาจารย์ ท่านรวบรวมรายละเอียดไว้ทั้งหมด เราก็จะเห็นความขี้โกงของฝรั่งเศส มากมาย
    - ตอนนั้นฝรั่งเศสมาตั้งกองทัพที่จันทรบุรี และพยายามเอาหลวงพระบาง เมื่อได้หลวงพระบางก็ขยายออกไปเรื่อยๆ บังคับให้ไทยลงนามเสนธิสัญญามากมายหลายฉบับ
    - ข้าราชการต่างก็พยายามเต็มที่ เรามีข้าราชการที่เป็นฝรั่งหลายคนที่ช่วยในเรื่องการอ่านเกมส์ เจรจา แต่ฝรั่งเศสมีปืน มีอาวุธมันสมัยกว่า มีอำนาจในนานาประเทศ บีบบังคับ สร้างเงื่อนไขทุกประการ แบบ ได้คืบแล้วเอาศอก ได้ศอก ขยายต่อเป็นวา ตลอด
    - เราพยายามดึงอังกฤษเข้ามาเป็นตัวต่อรองเพราะอังกฤษก็เกรงฝรั่งเศสจะขยายอาณานิคมไปชนกับอังกฤษที่พม่า อินเดีย จึงเอาไทยเป็น buffer state แต่อ่านวิทยานิพนธ์แล้วทราบว่า อังกฤษไม่ได้ช่วยไทยเต็มที่ บางเรื่องซ้ำเติมด้วยซ้ำไป จนเราเสียดินแดนภาคใต้
    - กรณีพระยอดเมืองขวางนั้นก็เป็นเหยื่อฝรั่งเศส วิทยานิพนธ์รวบรวมหลักฐานต่างๆอย่างละเอียดพบว่า การตัดสินศาลครั้งแรก พระยอดเมืองขวางไม่มีความผิดด้วยหลักฐานต่างๆมากมาย แต่ฝรั่งเศสไม่ยอมให้พิจารณาใหม่ และเอาผู้พิพากษาของเขามา และในที่สุดก็พิพากษาว่ามีความผิด ทางไทย โดยเฉพาะองค์พระปิยะทรงทราบว่านี่คือเงื่อนไขที่จะใช้พระยอดเมืองขวางเป็นเลื่อนไขต่อรองเอาประโยชนือื่นๆอีก ก็เป็นเช่นนั้นจริงๆ พระองค์เมตตาต่อไพร่ฟ้าที่ไม่มีความผิดทรงตัดใจยอมแลกอิสระภาพของพระยอดเมืองขวางกับเงื่อนไขอื่นที่ฝรั่งเศสต้องการ นั่นคือฝั่งขวาแม่น้ำโขงคือ ไชยบุรี นั่นเอง ในขณะเดียวกันท่านต้องการให้ฝรั่งเศสออกจากจันทรบุรี เพราะหากไม่ออกไปมันใกล้กรุงเทพมาก อันตราย ฝรั่งเศสยึกยักเป็นนานหลายปี แต่ก็ได้จันทรบุรีคืนมา
    - สถานการณ์สมัยนั้นเราเห็นใจพระองค์ท่านที่ปกครองประเทศท่ามกลางการล่าอาณานิคม ล้วนเดินเข้ามาพร้อมอำนาจและการสร้างเงื่อนไขเอาเปรียบตลอด หากเราแข็งขืนก็มอเว้นตกเป็นเมืองขึ้น ดูฝรั่งเศสมันอ้างซิ ว่ามันได้เวียตนามแล้วก็บอกว่า เขมรเคยอยู่ภายใต้การปกครองของเวียตนาม ดังนั้นเขมรต้องอยู่ภายใต้ฝรั่งเศส ทั้งที่เขมรส่งส่วยให้กรุงเทพฯ ส่งลูกหลานมาอยู่ที่กรุงเทพฯมาเรียนมาเตรียมตัวกลับไปปกครองเขมร ฝรั่งเศสจะเอาก็อ้างดื้อๆ และบังคับให้ไทยลงนามภายในสามวันเจ็ดวัน ลาวก็เหมือนกัน อ้างว่าเคยอยู่ใต้เวียตนามมาก่อนก็ต้องตกไปเป็นของฝรั่งเศส และบังคับให้ลูกหลานผู้ปกครองลาวที่มาเรียนในไทยมากมายกลับไปหลวงพระบาง จำปาศักดิ์ เวียงจันทร แต่คนเหล่านั้นไม่ไป หรือไปแล้วหนีกลับมากรุงเทพนอีก จนเขาบังคับให้ไทยต้องจับตัวท่านเหล่านั้นส่งคืนลาว
    - เงื่อนไขแบบนั้น ใครปกครองประเทศก็ปวดหัว
    - พี่เดาว่า ตั้งแต่นั้นมาเราส่งบุตรหลานในวังไปเรียนที่ฝรั่งเศษ อังกฤษ อเมริกามากมายเพราะต้องการให้รู้เท่าทันเขา และนำความรู้มายกระดับประเทศให้ทัดเทียมเขา
    อ่านแล้วก็ได้นำจินตนาการมาผสมผสานกับความเป็นไปในปัจจุบันนะครับ

  • #3 withwit ให้ความคิดเห็นเมื่อ 13 มิถุนายน 2011 เวลา 18:54

    ทหารเรือในยุคนนั้นสักหน้าอกกันทุกคนว่า รศ. ๑๑๒ จันทบุรี ตราด เพื่อฝังรอยแค้นเอาไว้

    ทีรร.นายเรือ มีเรือฝึกสำหรับหมุนหาแก้ความผิดเข็มทิศแม่เหล็ก เด็จเตี่ย ทรงตั้งชื่อว่า เรือน้ำตาล ทรงมีเคล็ดว่า น้ำตาลเป็นของแก้เผ็ด สักวันหนึ่งเราจะแก้เผ็ดฝรั่งเศสให้จงได้ ..แต่วันนี้ลูกหลานไทยนอกจากไม่เจ็บจำแล้วยังไปช่วยมันซื้อ วิตตอง กุชชี่ กินไวน์บอร์กโดกันสนุกสนาน

    ผมเป็นนายกฯ ผมจะทำเรื่องขอให้ฝรั่งเศสขอโทษไทย เหมือนกับที่จีนก็ขอให้ญี่ป่นขอโทษ ซึ่งผมว่าไอ้เศษฝรั่งมันไม่ขอโทษหรอก แต่อย่างน้อยมันได้ผลทางจิตวิทยา ที่เราจุดประเด็นให้ลูกหลานได้นึกถึงความขมขื่นในอดีต

  • #4 bangsai ให้ความคิดเห็นเมื่อ 14 มิถุนายน 2011 เวลา 11:30

    อาจารย์หนักแน่นจริงๆนะครับ นับถือ นับถือ

  • #5 Richardplova ให้ความคิดเห็นเมื่อ 26 กันยายน 2017 เวลา 17:59

    drugs without prescription canadian viagra online pharmacy reviews

    pharmacy rx one 60 mg cialis
    [url=http://canadianpharmacyonlinetousa.com/]CANADIAN Pharmacy Online to Usa[/url]

    cialis in canada - viagra without a doctor prescription usa

  • #6 Stevenses ให้ความคิดเห็นเมื่อ 14 ตุลาคม 2017 เวลา 20:12

    about car insurance

    [url=http://www.inaturalist.org/people/642262]car insurance in[/url]

    car insurance in macar in insurance
    what car insurance

    car insurance in nconline auto insurance quotes

  • #7 SonjaLiedo ให้ความคิดเห็นเมื่อ 22 ตุลาคม 2017 เวลา 5:57

    cbd pills for cancer patients in colorado - https://cbdpillssale.com [url=https://cbdpillssale.com/]cbd pills for cancer sale - cbdpillssale.com[/url] cbd oil capsules

    cbd oil capsules 25 mg cbd pills for anxiety disorder - https://cbdpillssale.com cbd pills for sale vape - cbdpillssale.com

  • #8 SonjaLiedo ให้ความคิดเห็นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2017 เวลา 10:06

    cbd oil capsules for sale [url=http://dragonflycms.ru/]read this post here[/url] best cbd oil oil for sale

    cbd oil capsules content where to buy cbd oil near me

  • #9 Agustinkab ให้ความคิดเห็นเมื่อ 12 กุมภาพันธ 2018 เวลา 18:14

    dream sleep mattress reviews [url=https://plus.google.com/101851294508845732373]look at more info[/url]

    simmons memory foam mattress reviews additional resources

  • #10 SonjaLiedo ให้ความคิดเห็นเมื่อ 15 มีนาคม 2018 เวลา 11:01

    cannabis oil for dogs with anxiety [url=https://cbdoilcompanies.com/]best cannabis seeds in canada[/url]
    edible cannabis oil for pain management [url=https://tinyurl.com/yaxkvyh8]cannabis seeds for sale in usa[/url]

    indoor cannabis growing kits cannabis growers bible pdf
    new 2017 california cannabis laws cannabis stocks for 2017

  • #11 Michaelred ให้ความคิดเห็นเมื่อ 4 มิถุนายน 2018 เวลา 3:43

    comprar cialis cialis
    http://comprar-cialis-generico.net/
    [url=http://comprar-cialis-generico.net/]precio cialis[/url] comprar cialis andorra


แสดงความคิดเห็น

ท่านอยากจะเข้าระบบหรือไม่


*
To prove you're a person (not a spam script), type the security word shown in the picture. Click on the picture to hear an audio file of the word.
Click to hear an audio file of the anti-spam word


Main: 4.4215090274811 sec
Sidebar: 0.21894693374634 sec