หมอเจ๊เรียนโลก

เมื่อไปเยือนเมืองเหนือ มีคนบอกว่าบันทึกเรื่อง ใช้ความกลัวเป็นครู นะเขียนย๊าวยาวจริง อันที่จริงบันทึกเรื่องนี้ เขียนขึ้นเพื่อถอดบทเรียนแห่งวิถีที่ฉันเองประสบมาซึ่งเป็นแรงผลักให้ตัดสินใจจะมาเหนือก่อนเฮฮาหกค่ะ

ฉันพบประโยชน์ของบันทึกว่า การได้ใคร่ครวญก่อนจะบันทึกมันออกมานั้นทำให้ฉันรู้จักตัวตน รู้จักความรู้สึกของตัวเองมากขึ้น  ที่รู้สึกเยี่ยงนี้น่าจะเพราะว่าธรรมชาติของตนเองที่ผันผ่านเปลี่ยนแปลงไปมาในกลุ่มสัตว์สี่ทิศนั้นจะมีช่วงที่สวมบทความเป็นหมีอยู่ค่อนข้างนานกว่าบทอื่นๆ  จะมีก็แต่ช่วงที่อารมณ์ภายในเร่าร้อนที่สวมบทกระทิงพุ่งชนคนอื่นบ่อยๆ  การที่ฉันสวมบทเป็นหมีอยู่นานกว่าบทสัตว์อื่นๆนั้นอาจจะด้วยเหตุว่า ชีวิตที่ผ่านมานั้นต้องใช้ชีวิตอยู่ตามลำพังมากกว่าอยู่กับคนอื่น และช่วงชีวิตที่อยู่กับคนอื่นนั้นก็มิได้มีอิสระพอที่จะทำอะไรได้อย่างใจต้องการกระมัง จึงทำให้กลไกของโลกภายในสร้างภาวะปกป้องในตัวออกมาในรูปของสัตว์ตัวนี้

นอกจากประโยชน์ที่ว่าแล้ว ฉันยังพบว่าเมื่อได้มาอ่านย้อนทวนเมื่อเวลาผ่านพ้นไป บันทึกที่เคยเขียนไว้ยังช่วยให้ฉันได้เห็นมุมของการพัฒนาตนด้วยว่า มันดีขึ้น ย้อนซ้ำรอยเดิม หรือเป็นอย่างไรไปบ้าง  เชื่อไหมว่า บางครั้งฉันทึ่งกับบันทึกตัวเองและอื้อฮือกับตัวเองว่า นี่บันทึกของเรารึนี่ คิดได้ขนาดนี้เชียว เขียนได้ดีขนาดนี้เชียว แล้วยอมรับกับตัวเองว่า ถ้าให้เขียนขึ้นใหม่ในเรื่องเดิมให้ได้อย่างบันทึกเก่านั้น  ฉันไม่มีวันที่จะเขียนมันได้เหมือนอีก ทำให้เข้าใจและรับรู้ขึ้นเองว่าชีวิตและอารมณ์ในแต่ละวินาทีไม่มีทางเหมือนกันได้เลย ที่เป็นไปได้มีแต่คล้ายๆ ประโยชน์อีกเรื่องคือ มันเป็นเครื่องมือบอกว่า ใจเปลี่ยนไปอย่างไร การไหลกลับไปกลับมามีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร

ในบันทึกเรื่อง ใช้ความกลัวเป็นครูนั้น ฉันได้ตอบน้องรอกอดว่า  “พี่ไปฝึกฝนตัวเองเพิ่มในเรื่องการท่องโลกในตัวมาค่ะ ไปหากระจกเงาอีกหลายๆบานที่ช่วยสะท้อนให้เห็นเรื่องในตัว ขอบคุณน้องนะค่ะ ที่เป็นกระจกหนึ่งที่ช่วยสะท้อนเงาให้พี่ได้เรียนรู้ตัวเอง ธรรมะมีอยู่แล้ว แต่จะเรียนรู้และเข้าถึงธรรมะและน้อมนำเข้ามาสู่ใจได้มากแค่ไหน ต้องเรียนรู้กรรมะที่ก่อเกิดให้มากเพียงนั้นเช่นกัน ดวงจิตประภัสสรจะส่องสว่างแวววาวแค่ไหน อยู่ที่รู้จักแก่นของศาสนาแค่ไหนจริงๆค่ะ ”  จึงขอนำมาเกริ่นเล่าความใจง่ายที่ตกปากรับคำไปเจอพวกเราเหล่าพะ-ยา-บาลของน้องสร้อยกันก่อนเข้าเรื่องเล่าเกี่ยวกับคาถามหาระรวยที่เหล่าน้องพี่จาวเหนือเป่าจนต้องมนตร์ทิ้งเครื่องมือทำมาหากินไว้เจียงใหม่ บินกลับบ้านมาซะเฉยเลย  มารู้ตัวตอนมนตร์เริ่มคลายนะจังงังที่กรุงเทพฯค่ะ

เบื้องหลังของความใจง่ายก็มีเหตุเชื่อมโยงกับบันทึกเรื่อง ใช้ความกลัวเป็นครูนะแหละค่ะ  ที่ฉันบันทึกไว้ว่า ฉันยังต้องฝึกที่จะเรียนรู้จักกับความกลัวก็เพื่อนำตัวเองออกจากพื้นที่ไข่แดงของตัวเอง ด้วยการฝึกที่จะไม่ลงมือจัดการอะไร ไม่ลงมือควบคุมอะไร ปล่อยให้สิ่งต่างๆเป็นไปอย่างที่มันเป็นตามธรรมชาติ ไม่เข้าไปแทรกแซงเมื่อเกิดความกลัว เพื่อเรียนรู้พฤติกรรมตัวเองว่า ความมั่นใจและความรู้สึกต่อพลังอำนาจของตนในขณะที่ลงมือทำอย่างนั้น มันจะเป็นอย่างไร  มันมีเบื้องหลังอยู่ว่า มีรังสีแห่งความกลัวที่ส่งออกมาจากบรรดาผู้ทำงานอยู่รอบข้างตัวฉันให้ได้รับรู้อยู่นะ

การได้เรียนรู้จักตัวเองผ่านประสบการณ์บางขณะ การสะท้อนคำถามกับตัวเอง การอ่านหนังสือที่มีประเด็นให้สะดุดคิด ทำให้ฉันเข้าใจซึ้งว่า ความกลัวเกิดขึ้นมาจากการปรุงแต่งต้นเรื่องจนเป็นเรื่องใหม่ เรื่องใหม่เกิดขึ้นเพราะมีการต่อ การเติม การแต่งเรื่อง แต่งสีสันให้เรื่องราว โดยใจรู้ไม่เท่าทันคำตอบที่เกิดขึ้นแล้ว มีคำตัดสินไปแล้ว โดยสมองคิดและสั่งไว้ก่อนแล้ว  การมีคำตอบเกิดขึ้นก่อนโดยไม่สะกิดใจ การมีคำตอบที่เกิดขึ้นก่อนพูดคุยกับใคร การมีคำตอบในใจผุดขึ้นมาระหว่างถามใครนี่แหละค่ะ คือ”คำตัดสิน”

ก่อนหน้าจะรับรู้ว่า พลังที่สัมผัสอยู่รอบตัวนั้นเป็นเรื่องของความกลัว ฉันไม่เคยคิดเลยว่า พฤติกรรมของคนรอบข้างที่เห็นเกิดจากความกลัว คำตัดสินในใจนั้นมันบอกว่า เขาทำตัวเก่ง จนกัลยาณมิตรคนหนึ่งมาช่วยเขี่ยผงในลูกตาออกให้ตาเริ่มใสว่า ที่เข้าใจว่าเขาเก่งนั้นน่าจะไม่ใช่เรื่องคนเก่ง หากแต่เป็นเรื่องของคนหมดไฟ ฟังคำตอบแล้วใจแป้วเลยค่ะ อยากจะตัดสินไปอย่างที่กัลยาณมิตรบอกมาแต่ใจก็ยอมรับคำตอบไม่ได้ การต้องอยู่รอบข้างคนหมดไฟสำหรับฉัน ฉันรู้สึกเป็นทุกข์ค่ะ มันทำให้บรรยากาศการทำงานไม่สนุกเลย

ด้วยความเชื่อมั่นว่าคนทุกคนมีศักยภาพอยู่ในตัวหากได้รับการเจียระนัยนี่แหละ ฉันจึงเพียรพยายามเคี่ยวเข็ญให้เขาลงมือทำงานด้วยวิธีต่างๆ หากแต่ว่าพฤติกรรมที่ออกมาคือการไม่ตอบสนอง การไม่เต็มใจที่จะลงมือทำงาน การไม่เอ่ยปากบอกอะไรเมื่อป้อนคำถามขอความเห็น ฉันเคยเอ่ยปากเรื่องนี้กับบรรดาลูกจ้างหลายๆคนที่พูดคุยกันอย่างสุนทรีย์ได้ สุนทรีย์ในระดับที่บางคนเปิดใจนั่งร้องไห้เล่าเรื่องตัวเองให้ฉันได้รับรู้  เมื่อเขาฟังเรื่องราวที่ฉันเล่าให้ฟังแล้วเขาบอกฉันว่า คนที่ฉันเล่าถึงนั้นล้วนเป็นคนที่หน่วยงานอื่นๆเขาปฏิเสธแล้ว เขาจึงได้สมัครใจมาอยู่กับฉัน  จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่ฉันได้เจอกับเรื่องราวอย่างที่เล่าสู่กันฟัง ฟังแล้วสะท้อนใจค่ะ  สะท้อนใจที่ว่า เหตุใดคนนอกหน่วยงานเขารับรู้ได้ถึงความปรารถนาดีที่ฉันอยากช่วยเขา หากแต่คนในหน่วยงานกลับคิดว่า ฉันคุกคามเขาเพราะต้องการเอาชนะ จนเกิดความกลัวแพ้จนต่อต้านไปได้

การเชื่อมั่นว่าคนพัฒนาได้ ทำให้ฉันเพียรหาวิธีกล่อมเกลาให้เขาเหล่านี้เปลี่ยนแปลงตัวเองด้วยวิธีที่ฉันเชื่อว่า นี่แหละใช่วิธีที่เหมาะสำหรับคนแบบนี้ ทำไปๆ พฤติกรรมที่ตอบสนองออกมาทำให้ฉันสะกิดใจกับเรื่องความกลัว ซึ่งทำให้ค้นพบว่า ฉันเองก็มีความกลัวอยู่ด้วย

เพิ่งมาชัดเจนกับใจเมื่อมองย้อนไปนี่แหละว่าแรงปะทะด้านลบจาก 2 ข้างนี่เองที่ทำให้เกิดรังสีแห่งความกลัวแผ่ซ่านออกมาจนเกิดบรรยากาศการทำงานที่ฉันไม่อยากเจอะเจอ  เมื่อเข้าใจตัวเองชัดขึ้นๆ  ฉันก็มองเห็นพฤติกรรมตนเองว่าฉันได้ตอบสนองความกลัวของตนเองออกมาในหลายรูปแบบกับคนเหล่านี้ ในระยะแรกๆทั้งคุกคามในรูปของการบังคับ การตามงานแบบกัดไม่ปล่อย และในระยะหลังๆเมื่อใจมันเหนื่อยมันก็หันมาใช้รูปแบบของการไม่เอาเรื่องเอาราว ไม่สนใจ มอบอำนาจให้ทั้งหมด ปล่อยให้เผชิญกับการถูกหน่วยงานอื่นๆตามงานแทน เพื่อดูแลสมดุลใจของตัวเอง

แต่ก็ดูเหมือนว่า รังสีความกลัวที่เคยสัมผัสจากคนเหล่านี้มันยิ่งเพิ่มขึ้น ตอนที่สัมผัสรังสีนั้น ใจที่เรียนรู้ของฉันมันสงบลงแล้วค่ะ ก็ไม่ได้สงบลงทั้งหมดหรอกค่ะ มันยังมีคลื่นและความแปรปรวนอยู่ การรับรู้ตัวเองว่ามีคลื่นในใจเรื่องความกลัว ทำให้ฉันหยุดบทบาทการบริหารคนและส่งผ่านการบริหารทั้งหมดคืนให้เจ้านาย ตอนที่ไปคืนงานให้เจ้านายนั้น ฉันก็ไปบอกตรงๆว่า “พี่ น้องไม่ไหวแล้วค่ะ ขอมาปรึกษาหน่อย” เจ้านายตอบมาว่า “รู้แล้วๆ ดีแล้วจะนัดเวทีให้คุยกัน เพราะต่างฝ่ายต่างมาบอกว่าเครียด”  การคุยกันในรอบแรกนี่แหละค่ะ ที่เจ้านายสรุปบอกฉันอย่างมั่นใจว่า พวกเขากลัวฉัน เรียกว่า กลัวเราทั้ง 2 คน เลยแหละ เจ้านายบอกว่า ให้ผ่อนเวลาซะหน่อย เอาไว้นัดคุยกันต่อ  ปฏิกิริยาตอบสนองของเขาทั้งหมดที่อยู่ในวันนั้นที่เจ้านายนำมาใช้สรุปว่าเป็นความกลัวก็คือ เงียบกับทุกคำชวนที่เจ้านายโยนไปกวนให้พูดให้เล่าออกมา มีแต่ฉันที่เป็นคนเริ่มพูดในประเด็นที่ฉันอยากบอกความในใจให้เขารับรู้ และวันนั้นเช่นกันที่ฉันรับรู้ว่ามีคลื่นในใจที่คอยทำให้ฉันพะวงหากจะมีการคุยกันในรอบต่อไป

มันคืออะไร มันคือความกลัวคลื่นในใจที่พะวงอยู่ ฉันรู้สึกว่า หากเกิดวงสนทนาในครั้งต่อไป ความอึดอัดในใจมันจะทำให้ฉันอดใจไม่ได้ที่จะร้องไห้ออกมาต่อหน้าเจ้านายและพวกเขา  ฉันกลัวว่าข้ออึดอัดใจที่มีจะทำให้คำพูดที่ออกมาด้วยความรู้สึกสดๆไปกระทบกระทั่งให้เขายิ่งกลัวมากขึ้น  ฉันกลัวว่าความไม่นิ่งพอในใจจะทำให้ฉันฟังไม่ได้ตลอด จนต้องพูดออกมาก่อนอีกแล้ว   ความคิดหนึ่งผุดขึ้นมาบอกตัวเองว่าต้องหาที่พาตัวออกจากบรรยากาศอย่างนี้ เพื่อเตรียมตัวซะแล้ว เพื่อจะไม่ทำให้สิ่งที่ฉันทำลงไปด้วยความตั้งใจดีพลาดพลั้งไปทำร้ายเขาเข้าให้อีก

คงต้องขอบคุณเรื่อง BAR ของเฮฮาหกที่มีความไม่แน่นอนเปลี่ยนไปเปลี่ยนมาของกำหนดวัน ทำให้เกิดการตัดสินใจว่า ฉันน่าจะไปเชียงใหม่และจะเลยต่อไปเชียงรายก่อนถึงเวลาของเฮฮาหก เผื่อว่าจะไปร่วมเฮฮาหกไม่ได้ อย่างน้อยมาก่อนก็ยังได้แอ่วอยู่ สรุปได้ก็ยกหูโทรหากัลยาณมิตรที่เชียงใหม่ปรึกษาว่า ฉันจะมาเชียงใหม่แล้วจะเลยไปเชียงรายก่อนโปรแกรมเฮฮาหก เพียงแต่ยังเล็งๆว่าจะเป็นช่วงไหน ถ้าไปเชียงรายไปด้วยกันไหมจะได้มาที่เชียงใหม่แล้วไปด้วยกัน  ตอนที่ตกลงในหลักการกันได้ก็ยังไม่ได้ตกลงใจเรื่องเวลา  แล้วจู่ๆก็มีหนุ่มช่างเอาใจโทรมาชวนไปทำงานด้วย บอกตรงๆว่า เอ๊ะ! ในใจค่ะ  แม้ว่าจะเอ๊ะ! แต่ด้วยโจทย์ที่ตั้งไว้แล้ว เลยใจง่ายตามคำชวนค่ะ  รับปากทั้งๆที่มีงานที่นัดหมายไปแล้วกับหลายฝ่ายเรื่องเตรียมงานการประเมินคุณภาพโรงพยาบาลไว้ในวันที่ 8 ต.ค.  เป็นประธานที่ประชุมซะด้วย

ตอนที่รับปากนั้น ไม่ได้คิดอะไรมากไปกว่า มีตั๋วเครื่องบินอยู่ในมือแล้วพร้อมออกเดินทาง แค่ไปจัดการตั๋วกรุงเทพฯ-เชียงใหม่ให้เหมาะก็ได้แล้ว ค่าใช้จ่ายตอนนั้นไม่ได้คิดอะไร คิดแต่ว่า เออ! มาดูเขาหน่อยเขาทำกันยังไง พี่เขามีทีมอยู่แล้ว ไปแล้วไม่ทำอะไรก็เข้าร่วมกลุ่มฝึกไปด้วยก็แล้วกัน จะได้รู้จักใจตัวเองมากขึ้น จะเดินทางวันไหนแน่ผ่อนๆดูงานปลายๆสัปดาห์ก่อนละกัน รอเจ้าลูกชายกลับมาเจอกันก่อนไปด้วย ตอนนั้นเจ้าลูกชายไปภูเก็ตค่ะ ส่วนคุณสามีกลับดึกทุกคืนเพราะติดงานเป็นกรรมการฝ่ายบัญชีของงานกินเจประจำปีของบ้านเกิดเขา  ตอนเตรียมตัว ใจก็นึกไปว่า เฮ้ย! รับปากไปได้ไงนี่ เจ้าของหลักสูตรเขาไม่ได้บอกว่าจะขอตัวซะหน่อย เอาไงดี หนุ่มใจงามบอกไว้ว่า ไปคุยกันเองละกัน  ฟังแล้วก็งงๆ คุยกันเองยังไงเล่า คนชวนคือท่าน แล้วพอฉันรับปากก็โบ๊ยให้ไปคุยกับเจ้าของหลักสูตร ธรรมเนียมอย่างนี้ที่ไหนเขามีกันเล่า

หลังจากรับปากไปแล้ว ขณะที่ใจมันห่วงๆอยู่ว่าเจ้าของหลักสูตรเขาจะรับตัวเรามั๊ยนี่ ก็มีเสียงนางฟ้าหวานๆ ส่งเสียงมาถามแบบไม่รู้ไม่ชี้ว่า ฉันจะไปเชียงใหม่รึ  ฉันก็ตอบไปว่า จะไปอยู่แล้ว หนุ่มใจงามเขาชวนไปทำงานเป็นวิทยากร กะว่าบอกแบบเป็นนัยๆอย่างนี้ นางฟ้าจะตอบมาว่า จะเชิญเป็นวิทยากรค่ะ ที่ไหนได้กลับทำไม่รู้ไม่ชี้ไม่บอกอะไร ชวนคุยแค่ว่าจะไปเมื่อไร วันไหน จะไปที่ไหนบ้าง โอ๊ย! คนอะไร ไม่เซ้นส์เราซะบ้างเลยว่า กระอักกระอ่วนใจอยู่นะนั่น  เอาวะ ไหนก็ไหนๆ  มีคนโยนลูกไว้แล้วว่าให้คุยกันเองเรื่องการไปครั้งนี้ คุยก็คุย ก็เลยบอกไปเองว่า มีคนโยนลูกไว้ให้ถาม ก็ถามซิจะยั้งทำไม คุยตกลงเป็นอันเบ็ดเสร็จ จนได้บอกกล่าววันไปกับทุกคนว่าจะถึงเชียงใหม่วันอาทิตย์ โดยคนที่ชอบพูดว่า รักคุณเท่าฟ้า นั่นแหละ  บอกแผนของตัวเองไปเสร็จสรรพว่า ไปก่อนแล้วจะไปแวะเยี่ยมครูอึ่งที่ลำพูนด้วย  ตอนบอกนั้นคิดว่า จะใช้ปุเลงทัวร์ไปลำพูนเอง  ไปเชียงใหม่ก็ว่าจะไปรถไฟจากกรุงเทพฯ  จึงเผื่อวันเดินทางมาก่อนวันทำงานให้หลายวันหน่อยพอไม่ให้ตึง  ที่วางแผนอย่างนี้แบบว่า อยากลองรสชาดการเดินทางแบบชาวบ้านเพื่อเปลี่ยนรสชาดชีวิตเท่านั้นแหละค่ะ จะเจออะไรก็ไม่เป็นไรอยู่แล้ว  การมาแอ่วเหนือคราวนี้ เป็นครั้งแรกที่แค่ทำตัวให้ใจง่ายเข้าไว้แล้วพบว่า ได้อะไรตั้งหลายอย่างกลับมา  ซึ่งจะเล่าต่อไปละกัน

บันทึกนี้แค่อยากจะบอกว่า  เมื่อกลับจากเหนือถึงบ้านก็เจอฝน เป็นฝนที่แสนวิเศษที่ฟ้าส่งลงมาให้เป็นรางวัลกับสิ่งที่เจอะเจอในวันแรกของการทำงานหลังทริปยาว เป็นรางวัลให้ตัวเองที่เปลี่ยนแปลงไปได้อีกขั้น  อะไรคือเรื่องราวเหล่านั้น จะขอไปเขียนเล่าในบันทึกใหม่นะค่ะ  สำหรับยามรุ่งของวันนี้ ขอขอบคุณที่ชาวเชียงใหม่ได้ช่วยหนุนส่งให้ฉันได้วิวัฒน์ตัวเองไปอีกขั้น ขออานิสงส์แห่งเจตนาดีช่วยหนุนส่งชีวิตที่ดีงามให้กำเนิดขึ้นในโลกด้วยกันต่อไปค่ะ  ขอกล่าวคำว่า “ยินดีเจ้า” แด่ชาวเหนือแซ่เฮทุกท่านค่ะ

« « Prev : ใช้ความกลัวเป็นครู

Next : ก่อนที่ฝนจะหล่อเลี้ยงให้ใจได้ความชุ่มชื่น » »