หมอเจ๊เรียนโลก

สำนักงานกกต.อินเดีย ที่มาเยือนมีระบบการรักษาความปลอดภัยแน่นหนา ทางขึ้นไปยังห้องประชุมมีประตูเอ็กซเรย์ให้ผ่าน มีทหารยืนเฝ้ารักษาความปลอดภัย

ได้ยินว่าการมาของคณะเราสร้างความตื่นเต้นให้กับที่นี่ พวกเขากระตือรือร้นอย่างยิ่งกับการมาเยี่ยมเพื่อเรียนรู้ของเรา เห็นได้จากห้องประชุมที่จัดรอไว้พร้อมเอกสารและกระเป๋าประจำที่นั่งแต่ละที่

กระเป๋าที่จัดวางไว้ทำจากผ้ากระสอบป่านสวยดี ขนมที่มีแผ่นเงินในภาพขวารสหวานหอม เขาว่าราคาแพงมาก คนจนไม่มีโอกาสกิน

วันนี้ประธานกตต.ใหญ่มีภารกิจที่จะต้องไปต่อ ถือว่าท่านให้เกียรติมากที่เจียดเวลาให้พวกเราได้เจอก่อน บุคลิกของท่านน่าเกรงขามทีเดียว ดูเหมือนบารมีท่านมาก เพราะทีมงานลุกพรึบยืนตรงเด๊ะกันเลยเมื่อท่านปรากฏตัว

ในทีมทำงานของคณะกรรมการกกต.ที่นี่มีที่ปรึกษาด้านกฏหมายด้วย

ไม่ได้มีแต่พวกเราที่มาเรียนรู้จากคณะกรรมการการเลือกตั้งอินเดีย เจ้าหน้าที่ของสถานทูตไทยให้เกียรติมาเรียนรู้ร่วมกับเราด้วย

ปีแรกที่กกต.อินเดียเกิดขึ้น คือ ปี พ.ศ. ๒๔๙๓ เมื่อได้ดำเนินการเลือกตั้งให้คนอินเดียโดยกกต.คนเดียว จนถึงปี พ.ศ. ๒๕๓๒ เขาเห็นว่าการแบกความรับผิดชอบคนเดียวบนบ่าเป็นเรื่องหนักเกินไป จึงเปลี่ยนแปลงลองเพิ่มกรรมการกลางเป็น ๓ คน ให้ทำงานระหว่างตุลาคม - ธันวาคม ๒๕๓๒ เพื่อการเรียนรู้ แล้วเปลี่ยนกลับมาเป็น ๑ คนเหมือนเดิมอีกครั้ง ระหว่างมกราคม พ.ศ. ๒๕๓๓ - กันยายน พ.ศ. ๒๕๓๖

ในช่วงเวลาต่อมา เขาจึงปรับระบบอีกครั้ง เป็นมีกรรมการเลือกตั้งกลาง ๓ คน และใช้ระบบดังกล่าวมาจนปัจจุบัน

ระหว่างรอประธานกกต.ใหญ่ ก็ทำความคุ้นเคยกับเจ้าหน้าที่ กตต.ที่เตรียมเรื่องไว้เล่าพวกเรา

กรรมการกลางที่มี ๓ คน เขาเริ่มมีขึ้นตั้งแต่ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ เป็นต้นมา คนหนึ่งเป็นประธานใหญ่ ๒ คนเป็นกรรมการกลางร่วมทีม

ดูเหมือนได้ยินเขาว่า ปัจจุบันเขาเหลือกรรมการกลางกกต.อยู่เพียง ๒ คน

กกต.กลางของเขาแต่งตั้งโดยประธานาธิบดี ทำงานเป็นอิสระเทียบเท่าประธานศาลฎีกา อายุการทำงานของแต่ละคน ๖ ปี คนแก่จะเป็นได้ต้องอายุไม่เกิน ๖๕ ปี

เวลาตัดสินใจอะไรประธานและสมาชิกมีศักดิ์ฐานะเท่ากัน ถ้าเสียงแตก ให้ใช้เสียงข้างมากเป็นข้อสรุป

ภาพนี้ตั้งใจนำมาให้ดูว่าเจ้าหน้าที่ของสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งอินเดียให้เกียรติคณะเราแค่ไหน

การปลดประธานคณะจะทำได้โดยทางกฎหมายผ่านศาลเท่านั้น ปลดด้วยการออกคำสั่งไม่ได้ กรรมการที่เป็นสมาชิกก็ปลดไม่ได้ เว้นแต่ประธานคณะจะมีความเห็นให้ออก

หน้าที่ของกกต.อินเดียคือจัดการเลือกตั้งทั่วไปทั้งในระดับชาติและระดับรัฐ รับและตรวจสอบการจดทะเบียนของพรรคการเมือง ส่วนการเลือกตั้งในระดับท้องถิ่น กกต.กลางจะดูแลเฉพาะเรื่องกฎระเบียบต่างๆ และมีการประชุมร่วมกันกับฝ่ายท้องถิ่นทุกๆ ๓ เดือน

เวลาจัดการเลือกตั้ง กกต.ใหญ่ทั้ง ๓ คนมีกลไกและเครือข่ายลงไปถึงในระดับภูมิภาคทั้งรัฐ จังหวัด และอำเภอมากมาย ระดับรัฐมีเจ้าหน้าที่ ๓๕ คน ระดับอำเภอ ๖๐๑ คน ดูแลเขตเลือกตั้ง ๕๔๓ เขตของอินเดีย

ท่านที่นั่งใกล้ธงชาติอินเดียนั่นแหละ ประธานคณะกรรมการเลือกตั้งกลางของอินเดีย บุคลิกของท่านเหมือนนักกฎหมายค่ะ

คนอินเดียซึ่งมีสิทธิออกเสียงเลือกตั้งมีทั้งหมด ๗๒๐ ล้านคน เริ่มต้นมีสิทธิครั้งแรกอายุ ๑๘ ปีเหมือนบ้านเรา

การเลือกตั้งทั่วไปครั้งล่าสุดเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๕๒ มีผู้ออกมาใช้สิทธิ์ ๕๗.๕๖ %

งบทำงานของกกต.อินเดีย ได้มาจาก ๒ ส่วน ส่วนแรกเป็นงบของกกต.โดยตรงซึ่งไม่ต้องผ่านสภา อีกส่วนเป็นงบจากสภาซึ่งต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภา ตรงนี้เจ้าหน้าที่กกต.ที่มาร่วมบรรยายบอกเราว่าทำให้มีอิสระไม่เต็มที่ในการทำงานและเป็นปัญหาหนึ่งของกกต.อินเดีย

ที่เห็นอยู่ในมือเจ้าหน้าที่กกต.อินเดีย นั่นแหละเครื่องมือลงคะแนนเลือกตั้งในคูหาละ เขาเรียกมันว่า e-voting Machine

ไม่ว่าจะเป็นการเลือกตั้งเพราะสภาอยู่ครบวาระหรือยุบสภาก็ตาม กกต.อินเดียจะใช้เวลาเตรียมการเพื่อจัดการเลือกตั้งประมาณ ๖ เดือน

เพื่อให้การเลือกตั้งเป็นไปอย่างบริสุทธิ์ยุติธรรมมากที่สุด กตต.อินเดียจึงมีอำนาจเด็ดขาดในการกำหนดเรื่องต่างๆที่เกี่ยวข้องกับการเลือกตั้ง อาทิ วันเลือกตั้ง การประกาศให้เลือกตั้งใหม่ รวมถึงการประกาศข้อห้ามต่างๆ เช่น การใช้พื้นที่สาธารณะ การเดินทางโดยผิดปกติ การประกาศนโยบายใหม่ๆ หรือโยกย้ายข้าราชการ ฯลฯ

เวลาที่กตต.กลางจะกำหนดวันเลือกตั้ง เขาจะดูทั้งความพร้อมของสภาพดินฟ้าอากาศ การเคลื่อนย้ายกำลังทหาร ตำรวจเพื่อรักษาความสงบเรียบร้อย ฤดูกาลทางการเกษตร เทศกาลและวันสำคัญต่างๆ ไม่ผูกติดว่าต้องเป็นวันหยุดราชการ

ตรงที่พี่จิกำลังใช้มือชี้เขาบันทึกสัญญลักษณ์พรรคการเมืองและเบอร์เลือกตั้งไว้ให้กดเลือก เครื่องนี้แสกนลายมือได้ด้วย

ปัญหาที่กกต.อินเดียประสบในระหว่างการทำงานก็มี เช่น ภาคประชาสังคมไม่ค่อยมีส่วนร่วมในการตรวจสอบการเลือกตั้ง

ภารกิจของ กกต.ในปัจจุบันจึงมุ่งส่งเสริมให้คนในสังคมตระหนักถึงความสำคัญของการเลือก ตั้งและความโปร่งใสในการเลือกตั้งโดยเน้นไปที่เยาวชนคนรุ่นใหม่

การทุจริตการเลือกตั้งเขาว่ามีไม่มากนัก ที่พบบ้างก็เช่น ใช้รถขนคนไปลงคะแนน ข่มขู่ผู้ลงคะแนน และแจกเงิน  เขาว่ามีการร้องเรียนเรื่องเหล่านี้ในบ้านเขาน้อยมาก

ท่านทูตก็กรุณามาเป็นเกียรติร่วมฟังด้วยกัน หมดเวลาแลกเปลี่ยนกันแล้ว มอบของที่ระลึกแล้ว ก็ถ่ายรูปเป็นหลักฐานตามธรรมเนียม

การเลือกตั้งในอินเดียเขาไม่ใช้กากบาทเหมือนบ้านเรา แต่ใช้เทคโนโลยีที่ออกแบบเองซึ่งสามารถเอื้อให้ผู้ที่ไม่รู้หนังสือซึ่งมีจำนวนไม่น้อยสามารถเข้ามามีส่วนร่วมออกเสียงเลือกตั้งได้

เทคโนโลยีนี้จะให้ผู้ออกเสียงเลือกตั้งที่เข้าคูหากดปุ่มเลือกผู้สมัครจากจอภาพที่ ปรากฏใบหน้าและชื่อผู้สมัครได้เลย โดยผู้อ่านหนังสือไม่ออกสามารถรู้จักพรรคการเมืองผ่านตราสัญญลักษณ์ของพรรค นั้นๆ เครื่องมือนี้ใช้กับการเลือกตั้งในระดับท้องถิ่นด้วย

ฟังว่าราคาเครื่องอยู่ในระดับพอๆกับเครื่องโน๊ตบุ๊ค ตรวจคนมีสิทธิเลือกตั้งด้วยการแสกนลายนิ้วมือแทนตรวจบัตรได้ด้วย

๑๐ สิงหาคม ๒๕๕๓

« « Prev : สนใจหน่อยน่า

Next : ช่วยกันหาทางออกเหอะ » »