หมอเจ๊เรียนโลก

เมื่อพูดถึงความเค็มที่น้ำมีก็เห็นความแตกต่างระหว่างคู 2 แห่ง เมื่อสังเกตต่อก็เห็นได้ว่า ฟอสเฟต แอมโมเนีย แดด ออกซิเจน และน้ำ เมื่อมาอยู่ด้วยกัน ความสัมพันธ์ระหว่างกันและกันเป็นวงจรที่ไม่นิ่งเลย

ไหนจะมีเรื่องของระดับน้ำที่ลึก-ตื้น ไหนจะมีเรื่องของความเร็วของการไหล ไหนจะมีเรื่องของสิ่งกีดขวางในคู ไหนจะมีวิ่งมีชีวิตอื่นที่มาอยู่ร่วม ซ่อนตัวอยู่ทั้งมองด้วยตาเห็นและไม่เห็น

ไม่เคยคาดคิดมาก่อนว่าวันนี้จะต้องวัดความเค็มของน้ำด้วย จึงไม่มีหน่วยงานไหนเตรียมเครื่องมือไว้ วันนี้จะหาคำตอบว่าน้ำเค็มเท่าไร จึงยังไม่มีคำตอบ  มีเครื่องมือวัดความเค็มแบบภูมิปัญญาไทยที่เรียกว่า “ลูกครั่ง” ไม่รู้ว่าวันนี้ยังมีให้ใช้หรือเปล่า ใครรู้ช่วยบอกหน่อยค่ะจะได้ไปหามาไว้ใช้เพราะดูแล้วใช้ง่ายๆดี

ยังห่วงกังวลกับน้ำที่ปลาอยู่ไม่ได้ จึงไปหาข้อมูลเรื่องเกลือกับปลาเพิ่มมา  ผู้คุ้นเคยกับปลาเขาบอกว่าเกลือใช้เป็นยารักษาปลา ที่ทำให้ปลาสดชื่น ลดความเครียดที่เกิดจากแอมโมเนียในน้ำให้ปลา เขาว่าพิษของแอมโมเนียลดลงเมื่อน้ำมีเกลือ แต่ถ้าเกลือทำให้น้ำมีความเค็มเกิน 20 ppt จะฆ่าปลาได้

เพิ่งรู้นะว่าเวลาปลามีแผล น้ำเกลือนี่แหละเป็นยาที่ใช้ดูแลไม่ให้แผลลุกลาม วิธีดูแลก็แค่แช่ปลาในน้ำที่เค็มราว 3-5 ppt ( 3 ขีด ต่อน้ำ 100 ลิตร) ทุกวัน แผลปลาจะไม่ลาม เขาบอกว่าผลการรักษาเท่าการใช้ยาหรือสารเคมี อืม ตรงนี้เหมือนการรักษาบาดแผลคนนะ

คนรู้นิสัยปลายังบอกด้วยว่า เดี๋ยวนี้ำเขาทำน้ำทะเลเทียมได้แล้ว แค่ใช้วัดความถ่วงจำเพาะของน้ำที่เติมเกลือลงไปตามสูตรก็รู้แล้วว่าเค็มเท่าน้ำทะเลจริงหรือยัง  ความถ่วงจำเพาะที่ต้องการอยู่ที่ 1.020-1.025

เห็นตัวเลขแล้วสะดุ้งวาบ สะกิดให้นึกขึ้นได้ ตัวเลขนี้เท่าความเค็มของฉี่คนที่พบในห้องตรวจบ่อยๆนี่นา ใช่แน่แล้วน้ำในบ่อนี้เค็มปี๋แน่นอน ก็ต้นน้ำมันมาจากของเสียที่คนไข้ที่ไตทำงานเสื่อมแล้วปล่อยลงมา อือฮือ มันจะเค็มขนาดดองเค็มเนื้อได้เลยมั๊ยนี่

หันไปมองสาหร่ายสีน้ำเงินแกมเขียวที่เจอมากมายอีกรอบ น้ำเค็มบวกสาหร่ายสีน้ำเงิน  นี่มันเป็นปรากฏการณ์แอลจีบลูมเนอะ วงจรน้ำเสียที่นี่กับแอลจีบลูม จะจัดการต่อยังไง ในเมื่อไม่รู้ก็ต้องหาต่อไปทำอย่างไรให้เกิดสมดุล

มีเรื่องที่ทำให้แปลกใจอยู่หน่อยหนึ่ง ที่ทำให้ยังไม่ปักใจเต็มร้อยเรื่องน้ำเค็มปี๋ ตรงใกล้บ่อมีเถาตำลึงขึ้นอยู่กอหนึ่งใบสวยเชียว  อย่างนี้ถ้าน้ำเค็มมากจริงๆ ตำลึงไม่น่างอกงามได้นา  เอาละก็แค่เก็บไว้เป็นข้อสังเกตหนึ่งละกัน

เถาตำลึงสะกิดมุมเกี่ยวกับแดดไว้ ไปดูซ้ำก็ได้เรื่องเพิ่มมาว่า บริเวณบ่อและโดยรอบเป็นมุมหลบแดดดีทีเดียว แดดจะส่องจัดจ้าทั้งวันอย่างไร แดดก็ไม่เคยมีโอกาสส่องลงในน้ำ

ส่วนน้ำในคูรับน้ำไปทิ้งมีส่วนหนึ่งโดนแดดส่องในบางเวลา และบางเวลาก็เป็นที่ร่ม ปรากฏการณ์แอลจีบลูมเกิดในคูมากกว่าในบ่อ

น้ำในคูส่วนที่ตื้นจะมีสาหร่ายสีเขียวเข้มจำนวนมากที่โผล่พ้นน้ำขึ้นมา  ส่วนที่ลึกกว่าน้ำจะสะท้อนสีสาหร่ายเป็นสีเขียวอมน้ำเงินเข้มจำนวนมากเช่นกัน ตรงไหนที่แดดส่องถึงได้ ตรงนั้นจะมีสาหร่ายสีเขียวเข้ม ตรงไหนที่ร่มก็จะเห็นสาหร่ายสีเขียวอมน้ำเงิน

ตรงไหนน้ำไหล และแดดส่องถึง ตรงนั้นสาหร่ายจะบาง ตรงไหนไม่อยู่ในแนวร่องน้ำ และอยู่ในร่ม สาหร่ายจะหนาตัว

คนเลี้ยงปลาสอนเรื่องเกลือลดพิษแอมโมเนียมาแล้ว  ฉี่คนมีแอมโมเนีย ความถ่วงจำเพาะเท่าน้ำทะเล  จะแปลว่าน้ำยังมีฤทธิ์แแอมโมเนียเหลืออยู่อีกก็ได้นะ ได้การแล้วว่าควรดูต่อเรื่องแสงไปด้วย หาความเค็มไปด้วย

นอกจากแอมโมเนียแล้วก็ยังมีไนไตรท์ที่เป็นพิษ วันนี้มีแต่เครื่องมือวัดไนเตรทในน้ำดื่ม ก็คงต้องไปหาเครื่องมือวัดไนไตรท์ในน้ำมาใช้เพิ่ม เพื่อจะได้รู้ให้แน่ไปเลยว่าตัวไหนทำเรื่อง

เพิ่งรู้เพิ่มมาว่าไนเตรทในน้ำทำเรื่องกับปลาได้ โดยภาวะที่น้ำมีคาร์บอนไดออกไซด์เยอะเมื่อไร จะเกิดกรดคาร์บอนิก และกรดนี้แหละที่ทำใำห้ pH น้ำลดลง และจะไปส่งผลให้เกิดกรดไนตริกเพิ่มมาอีกตัวในน้ำ  กรดไนตริกที่เข้มข้นขึ้นๆทำให้ pH ลดลงได้มากถึง 3-4 แต้มทีเดียว

ความร้อนเกี่ยวกับไนไตรท์ ไนเตรท ไนโตรเจนเปลี่ยนร่างแทนกัน อืม งานจุกจิกจริงๆ  เอาเป็นว่าดูแดด ดูตำแหน่งแสงไปก่อนละกันง่ายกว่าไปตามวัดอุณหภูมิเยอะเลย

ที่จริงก็ร้องเฮ้อ เฮ้อ เฮ้อ กับมุมที่ไม่ปลอดโปร่งและติดอยู่กับปัญหา แต่พอหวนกลับไปมองเรื่องปลวกที่ตามรอยไปเจอในห้องไตเทียม ก็เห็นเรื่องอินเทร็นท์ที่เกี่ยวข้อง วันนี้คนไข้ไตวายบางรายมีการล้างไตทางช่องท้องที่บ้านกันแล้ว ของเสียมีปล่อยทิ้งอยู่แน่ๆแล้ว

จะทำยังไงกับของเสียที่คนป่วยล้างทิ้งออกมาทางหน้าท้อง นอกจากเรื่องการฆ่าเชื้อโรค เรื่องที่ทำอยู่นี้น่าจะสามารถนำไปประยุกต์ได้ไม่มุมใดก็มุมหนึ่ง

« « Prev : ตามลม(๓๙) : เกลือในน้ำสำคัญยังไงกับปลา…รู้ไว้หน่อยก็ดีนะ

Next : ตามลม(๔๑) : รู้จักคลอรีนมากขึ้นอีกหน่อยก็ดีนะ » »