เก็บตกงานพัฒนา ตอนชาผักหวานดงหลวง
ผมยังจำติดตาที่อาว์เปลี่ยนไปสอนกลุ่มแม่บ้านเครือข่ายไทบรู ดงหลวงทดลองคั่วใบผักหวานให้เป็นชา ด้วยเตาฟืนและหม้อดิน
ดงหลวงนั้นถือถิ่นผักหวานป่าที่มีชื่อเสียงมานาน และเป็นพืชป่าเศรษฐกิจที่มีราคาสูงขึ้นทุกปี แต่ทั้งหมดเป็นพืชป่า ที่ชาวบ้านจะเข้าป่าไปเก็บผักหวานป่ามาบริโภค และที่กลายเป็นพืชป่าเศรษฐกิจเพราะเอามาขาย และเป็นที่นิยมมาก เพราะเอามาผัดก็อร่อย เอามาแกงกับไข่มดแดงก็ยิ่งอร่อย
เมื่อผักหวานป่าเป็นเงินเป็นทางการทำลายต้นผักหวานป่าก็เกิดขึ้นโดยอัตโนมัติเพราะทุกคนก็จะขึ้นป่าไปเอาผักหวานมาขายเพราะเมื่อเป็นที่นิยมราคาก็แพงขึ้น นอกจากจะเอาใบอ่อนแล้ว ดอกก็เก็บมาหมดยิ่งราคาแพง ยิ่งทำลายการขยายพันธุ์
ชาวบ้านรู้ว่าผักหวานเป็นพืชซาดิสซ์ การเก็บใบก็ไม่ต้องไปทนุถนอมหักกิ่งเอามาเลย มันยิ่งแตก ถึงขนาดเผาป่าให้ไฟลวกต้นผักหวาน แล้วเขาจะรีบแตกใบอ่อน…
เมื่อมีโครงการ คฟป.เราก็ส่งเสริมชาวบ้านเพาะผักหวานป่า แล้วเอาไปปลูกในสวน ลดการเข้าป่า ลดการทำร้ายป่า
อาว์เปลี่ยนทราบว่าทางเชียงใหม่เอาผักหวานป่ามาทำชา และมีราคาแพงมาก จึงเอาความรู้นี้เผยแพร่ในดงหลวง เพื่อแปรรูปผักหวานป่าให้เป็นชาผักหวานป่า โดยเริ่มจากกลุ่มแม่บ้านเครือข่ายไทบรู
ครั้งนั้นก็หลายปีมาแล้ว ทำให้กลุ่มแม่บ้านมีความรู้เรื่องนี้ แต่ก็ไม่ได้ทำกันอย่างจริงจังเท่าไหร่นัก เพราะยังเป็นเพียงระยะเริ่มต้น เมื่อโครงการมีกิจกรรมส่งเสริมให้มีเกษตรกรทายาท หรือพยายามสนับสนุนเยาวชนหันมาทำการเกษตรต่อจากพ่อแม่ ก็มีการอบรม ในเรื่องต่างๆมากมาย หนึ่งในนั้นคือการทดลองทำชาผักหวานป่า
กลุ่มเกษตรกรทายาทสืบเทคนิควิธีการทำชาผักหวานป่ามาจากกลุ่มแม่บ้าน แล้วก็ทดลองทำและแจกบ้าง ขายบ้าง จน กรมการศึกษานอกโรงเรียน หรือ กศน.มาเห็นจึงเข้ามาต่อยอดสนับสนุน โดยทำสติกเกอร์ และแผ่นพับประชาสัมพันธ์ และส่งเสริมเอาไปออกงานต่างๆที่จังหวัดจัด หรือหน่วยงานอื่นๆจัด
เท่าที่สอบถามผู้นำเกษตรทายาท บอกว่าได้รับการตอบรับที่ดีพอสมควร แต่ยังไม่ถึงกับการสั่งซื้อไปจำหน่ายเป็นจำนวนมากๆ จุดเด่นของชาผักหวานป่าคือ หอม รสชาติดี ส่วนคุณสมบัติ หรือคุณค่าทางอาหารและสรรพคุณนั้นยังไม่ทราบอย่างเป็นทางการ
ผู้นำเกษตรทายาทกล่าวว่า กศน.กำลังเอาไปส่งให้หน่วยงานที่รับผิดชอบวิจัยดูว่ามีคุณค่าทางอาหารอย่างไรบ้าง มีสรรพคุณทางยาอย่างไรบ้าง..
ผมเองก็รับปากกับกลุ่มนี้ว่าจะพยายามจะช่วยเหลือเรื่องการยกระดับให้ได้ อย. และการประสานงานให้หน่วยงานที่ทำวิจัยคุณค่าและสรรพคุณชาผักหวานป่า
ตอนนี้สมาชิกเครือข่ายไทบรู และสมาชิกกลุ่มเกษตรทายาทเร่งเพาะกล้าผักหวานป่ามากมายทีเดียว เพื่อขยายจำนวนต้นผักหวานป่าในสวน และขายให้แก่ผู้สนใจทั่วไปด้วย
สมาชิกเกษตรทายาทหนุ่มคนหนึ่งกล่าวกับผมว่า
ผมอยากจดลิขสิทธิ์ และจดทะเบียนแหล่งกำเนิดภูมิศาสตร์ด้วย….
เอาแล้วซิ..งานที่อาว์เปลี่ยนสร้างไว้นั้น กำลังเติบโตและมีอนาคตมากทีเดียวครับ
ความคิดเห็นสำหรับ "เก็บตกงานพัฒนา ตอนชาผักหวานดงหลวง"