ลานดงหลวง

ผมรู้จักท่านเลขาธิการ ส.ป.ก.ปัจจุบันมานานนับสามสิบปีได้ ตั้งแต่ท่านเรียน ป.โทที่ AIT ตอนนั้นผมเป็นนักพัฒนาชนบทอยู่สะเมิง เชียงใหม่ ยุคแรกๆของ NGO ประมาณปี 2518 พี่เปี๊ยก ราชสีห์อีสาน คือพี่บำรุง บุญปัญญา พี่แกทำงานที่ ACFOD หรือ Asian Cultural Forum on Development พี่คนนี้ประวัติลือลั่น เกียรตินิยมจากบางเขน ทำงานกับ ดร.ป๋วย ได้ทุน British Council ไปเรียนที่ อังกฤษ ทะเลาะกับอาจารย์ บินกลับมาเป็น NGO เฉยเลย พี่เปี๊ยกเป็นพี่ใหญ่วงการ NGO ตั้งแต่ยุคแรกๆจนปัจจุบัน พี่เป็น NGO สุดโต่งในเรื่องอุดมคติการเสียสละเพื่อชาวบ้านที่ใครๆในปัจจุบันไม่มีใครทำได้ แล้วค่อยเล่าให้ฟัง

พี่เปี๊ยกนั่งที่ ACFOD ก็ถือโอกาสเป็นศูนย์กลาง NGO เรานั่งคุยกันกลางสนามหลวงประมาณปี 2520 ว่าสมควรตั้งศูนย์ประสานงาน NGO ขึ้นมา ตามภาคต่างๆ และสร้างศูนย์กลางที่กรุงเทพฯ เพื่อเราจะได้หาเวลามานั่งคุยแลกเปลี่ยนการทำงานกันและกัน จึงเกิด กป.อพช.ขึ้น เรียกว่า คณะกรรมการประสานสาน องค์กรพัฒนาเอกชน ผมเป็นกรรมการภาคเหนืออยู่พักหนึ่ง เมื่อย้ายฐานการทำงานก็มาเป็นกรรมการที่อีสานพักหนึ่งก็วางมือให้น้องๆเข้ามาทำแทน

ทุกปีจะมีการประชุมประจำปี รวมทุกภาค มักจะจัดกันที่ ชะอำริมชายหาดทะเล เพราะมีผู้สนับสนุนที่พักให้ ที่นั้นผมได้พบ ดร.วีระชัยครั้งแรก พร้อมกับ ทองแท่ง เพื่อนรุ่นน้องที่โด่งดังอีกคนหนึ่งในวงการพัฒนา สมัยนั้น ดร.วีระชัยยังไม่จบ ดร. ทั้ง ดร.วีระชัยและทองแท่งและอีกหลายคนเป็นข้าราชการ ส.ป.ก. แรกๆเราก็งง ว่าเฮ้ย.. NGO คือกลุ่มที่ตำหนิราชการมามากต่อมาก ทำไมมีข้าราชการมานั่งประชุมด้วย พี่เปี๊ยกแนะนำว่า นี่คือ ปีกซ้ายของระบบราชการไทย จริงๆสมัยนั้นผมเองยังรักษาระยะห่างกับเพื่อนกลุ่มนี้ แต่ความที่ผมสนิทกับทองแท่ง เพราะเป็นคนบ้านเดียวกัน และทองแท่งคือนิสิตจุฬายุคแรกๆที่เข้าสู่ชนบทที่แม่ตะมาน เชียงใหม่เพื่อไปสร้างสหกรณ์ชาวบ้าน และเป็นข่าวในหนังสือ ปาจารยสาร ซึ่งเป็นหนังสือสำหรับปัญญาชนสมัยนั้น

ทุกปีเรามาพบกันที่ชะอำ เอาประสบการณ์ ความรู้ใหม่ๆนวัตกรรมใหม่ๆมาแลกเปลี่ยนกัน เรียนรู้ประสบการณ์ภาคอีสาน เหนือ ใต้ และเกิด คลื่น NGO บูมสุดขีดสมัยหลังสงครามอินโดจีน เกิดโครงการบัญฑิตอาสาสมัครที่จุฬา อันมี อาจารย์จอห์น อึ้งภากรณ์ พี่ชาย ไมตรี อึ้งภากรณ์ บุตรอาจารย์ป๋วยเป็นผู้รับผิดชอบ มีภูมิธรรม เวชยะชัย สมองของไทยรักไทยเป็นพี่ใหญ่คุม โครงการนี้อยู่

วงการพัฒนาชนบทก้าวหน้ามากที่สุด ขยายจำนวนองค์กรไปมากมายแตกแขนงไปจับประเด็นต่างๆมากมาย ท่ามกลางการเคลื่อนตัวของสังคมที่มีองค์กรพัฒนาชนบทเป็นกลจักรสำคัญหนึ่งในการทำงานนี้ ดร.วีระชัยคลุกคลีวงการนี้มาตลอด ท่านไปเรียนจบ ดร.ที่มาเลเซีย ก็กลับมาทำงานที่เดิม คือ ส.ป.ก. พวกเราชื่นชมกลุ่มข้าราชการ ส.ป.ก.กลุ่มนี้ ทำงานเหมือน NGO หลายคนเป็นวิทยากร NGO ด้วยซ้ำไป

ผมห่างหาย NGO ไปพักใหญ่เพราะไปสังกัดโครงการขนาดใหญ่ วิถีชีวิตก็เร่ร่อนไปตามโครงการต่างๆ และในที่สุดเพื่อนฝรั่งนับถือพุทธ เป็นมังสะวิรัติ มีครอบครัวคนไทย พูดศัพท์แสลงไทยเป็นไฟ ชวนไปทำงานที่ Save the Children ที่นครสวรรค์ และที่นั่นได้พบกับ ดร.วีระชัยอีกครั้ง คราวนี้เป็นโครงการ DANCED ที่ ส.ป.ก.ได้งบประมาณมาพัฒนาชุมชนชายป่าห้วยขาแข้ง และรวมเอา NGO ท้องถิ่นเข้ามาร่วมงานด้วย ผมเป็นตัวแทนของ Save the Children ไปร่วมโครงการนี้ หลังจากจบโครงการ ก็มาต่อที่โครงการ คฟป.มุกดาหาร แต่คราวนี้มาสังกัดบริษัทที่ปรึกษา แต่ก็ยังร่วมงานกับ ส.ป.ก. และดร.วีระชัยก็เติบโตในหน้าที่การงานตามลำดับ

ท่านเลขาท่านนี้กล่าวว่า การเมืองเข้ามาในชีวิตท่านหลายครั้ง และทุกครั้งก็กระทบหน้าที่การงานมากบ้างน้อยบ้าง ผมชื่นชมท่านตลอดมาว่าเป็นข้าราชการน้อยคนนักที่เข้าใจชุมชน เข้าใจชาวบ้าน และยืนอยู่บนผลประโยชน์ชาวบ้านมาตลอด เป็นข้าราชการผู้ใหญ่น้อยคนนักที่หนักแน่นอยู่กับชุมชน ท่านใกล้ชิดกับคนทำงานชนบทมาตลอด และจุนเจือซึ่งกันและกันมาตลอด เพราะว่าภารกิจหลักของ ส.ป.ก. คือพื้นที่ที่เป็นชนบทและมีปัญหามากมายนั่นเอง งานที่ท่านทำ ได้สร้างมิติใหม่ของทุนจากต่างประเทศโดยเฉพาะ จากญี่ปุ่น ที่เริ่มให้ความสนใจและร่วมมือกับ NGO มากอย่างไม่เคยมีมาก่อน ทั้งนี้เพราะงานของ ส.ป.ก.จะเชื่อมกับ NGO ที่คัดสรรค์แล้วเข้ามาร่วมงานด้วย

เมื่อผมเขียนบล็อกเรื่องราวของชนบทที่ G2K และที่ลานปัญญา และท่านมีดำริพิมพ์งานของผมนั้น แม้ว่าจะถูกเบรกไปพักหนึ่งเพราะเหตุทางการเมืองภายใน แต่มาช่วงนี้ที่ฟ้าใสขึ้นท่านก็เรียกผมเข้าไปพบแล้วบอกว่าจะจัดพิมพ์ให้ ขอให้ไปทบทวนตัดต่อให้เหมาะสมมากขึ้น ….

และวันนั้นท่านปิดห้องคุยกับผมส่วนตัวสองต่อสอง…

อุบอิบ ยังไม่บอกหรอกครับว่าคุยเรื่องอะไร แต่มีผลกับผมมากทีเดียว….

« « Prev : การจัดการชุมชนชนบทในระบบนิเวศเกษตรเชิงเขา

Next : ศาสตร์นี้เพื่อใคร?? » »