คนถางทาง

#1 ทวิช จิตรสมบูรณ์ ให้ความคิดเห็นเมื่อ 23 January 2011 เวลา 6:32 pm

โอย..โพสต์มาตั้งนานแล้วไม่มีใคร กล้าถามสักปัญหาเลยหรือ :-) 

ผมจำได้ว่าสมัยผมเรียนอยู่โรงเรียนนายเรือ เรียนวิศวะ ผมยกมือถามครูมากจริงๆ ทั้งที่รร.ทหารนั้นเขาเน้นการเชื่อฟัง ห้ามถามมากเรื่อง (ไม่รู้นศ.มหาลัยเขาจะถามากแบบผมไหม) จนผมแก่อายุ 40 ครูที่สอนผมอายุ 65 วันหนึ่งท่านไปค้นหาเบอร์โทรผมมา แล้วโทรมาถึงผม ผมตกใจมากเลยที่ท่านคิดถึงลูกศิษย์ปานนั้น เข้าใจว่าท่านเกษียณแล้วมีเวลามากท่านเลยโทรไปหาคนที่ท่านคิดถึง ท่านเล่าว่าจำได้ไหมคุณถามปัญหาผมมากเลย รวมทั้งไปถามผมว่าข้อสอบผิดหรือเปล่า ซึ่งมันผิดจริงๆตามที่คุณถาม

พอผมไปเรียนเมืองนอก วันแรก วิชาแรก ฝรั่งเต็มห้องสัก 100 คนเห็นจะได้ (วิชาป.โท เอก) ผมก็ยกมือถามอาจารย์ฝรั่ง  ซึ่งเป็นคนที่โด่งดังทั่วโลก เพราะตำราที่ท่านเขียนนั้น พิมพ์โดย mcgrawhill ยังใช้กันกว้างขวางจนวันนี้ ทั้งที่ภาษาเราก็ยังกระเหรี่ยงมากๆ ใจสั่นผับๆว่าเราจะปล่อยไก่ไหมหวา    ผมถามว่าสิ่งที่ท่านเขียนบนกระดาน สูตรการคำนวณ ว่ามันแปลกๆ นะ  ปรากฎว่าท่านเขียนผิดจริงๆด้วย จากนั้นผมก็ถามเป็นระยะๆ จนท่านจำชื่อผมแม่นที่สุด (ทั้งที่ยาวเป็นวา) สามปีหลังจากนั้นท่านไปกินอาหารไทยที่ร้านหนึ่งที่ผมกับเพื่อนสองคนเล่นดนตรีไทย duo ด้วยกันอยู่ ผมไปสวัสดีท่าน ท่านทักผมด้วยชื่อท้าย (จิตรสมบูรณ์) อย่างชัดเจน

วันนี้ผมก็ยังไม่ทิ้งความเป็น “ลูกอีช่างถาม” เหมือนเดิม โดยเฉพาะคำถามที่ขึ้นต้นว่า “ทำไม”  แต่ผมไม่รอให้ใครตอบอีกแล้ว ไปหาคำตอบเอาเองดีกว่า สนุกดี พอคิดว่าหาเจอแล้วก็เอามาเล่าต่อ เพราะคิดว่ามันอาจมีประโยชน์บ้าง ส่วนใครจะโยนเศษสตางค์ให้บ้างเหมือนนักดนตรีริมทางผมก็คงไม่โยนมันทิ้งหรอก 

#3 ทวิช จิตรสมบูรณ์ ให้ความคิดเห็นเมื่อ 23 January 2011 เวลา 7:51 pm

เรียนคุณน้ำฟ้าฯ

ผมเองนั้นไม่ได้ด่าสังคมไทยเสมอ แต่ชมก็มาก (ประมาณสัก 30% กระมัง) ส่วนฝรั่งนั้นผมชมประมาณ 15% เห็นจะได้ แต่นั่นแหละเรามันคนไม่เข้าข้างตนเอง มักด่าตัวเอง และชมคนอื่นไว้ก่อนเสมอ (ตามมารยาทสังคมไทยที่ได้รับการสอนมา)

ท่านคึกฤทธิ์ว่า คนไทยเราเสมือนน้ำ ไหลไปได้เรื่อย และจัดตัวให้เข้ากับภาชนะได้เสมอ ผมก็ว่าใช่นะ แต่มันน้ำเน่าต่างหากล่ะ

แล้วไม่ถามบ้างหรือว่าไหลไปสู่หนไหน  ใครกำหนดทิศทางการไหล แล้วใครเอาภาชนะมาหุ้มเราไว้ให้เป็นรูปร่างดังว่า

คนไทยไม่ถาม ยอมตามไปเรื่อย นี่เป็นทั้งจุดอ่อนและจุดแข็ง ในตัวเอง

ถ้าเรามีผู้นำที่เก่งดีมีวิสัยทัศน์ (เก่งดีเฉยๆอาจไม่พอ เช่น เก่งคณิตศาสตร์ เศรษฐศาสตร์จนได้รางวัลโนเบล และดีแบบผ้าพับไว้ แต่คิดเชื่อมโยงมาสู่ภาคสังคมและจิตวิญญาณไม่ได้ก็อาจยิ่งแย่ ดังนั้นผมเติมคำว่า วิสัยทัศน์ไปด้วย) แล้วมีประชาชนเชื่องๆ ไม่มากเรื่องมากความ ตอดนิดตอดหน่อย (แบบเอามัน เพื่อเอาชนะคะคาน) ผมว่าสังคมไทยไปโรจน์แน่ นี่เป็นทางลัดของการพัฒนาสังคม ที่ดูเหมือนว่าเคยเกิดขึ้นแล้วครั้งเดียวในโลก คือสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช

การเอาผ้าเหลืองไปผูกต้นไม้นั้น ความจริงผมเห็นด้วยนะ เป็นนวัตกรรมทางวัฒนธรรมที่วิวิเศษมาก แต่เวลาเขียนมันกลายเป็นว่าผมไม่เห็นด้วยไปฉิบ ธรรมดาของการสื่อสารที่มีข้อจำกัดครับ

ขอบคุณคุณน้ำฟ้าฯที่มาเป็นเพื่อนคุยช่วยแก้เหงาในยามนี้ นิสัยผมแต่โบราณคือถ้าอยู่ท่ามกลางงานเลี้ยงอึกทึกผมมักเหงา แต่ถ้าอยู่คนเดียวแล้วจะรื่นเริงบันเทิงใจมาก สงสัยชาติก่อนเป็นนักโทษขังเดี่ยว หรือไม่ก็ฤาษี

#5 สาวตา ให้ความคิดเห็นเมื่อ 23 January 2011 เวลา 9:10 pm

สงสัยว่าสมัยโน้นคำว่า “เจริญ” จะมาจากการไม่เหมือนใครในยุคนั้นนะคะ จำได้ว่าอ่านนิยายเรื่อง สี่แผ่นดิน ของอาจารย์คึกฤทธิ์ แล้วมีเรื่อง “โก้” “เห่อ” เพราะเป็นของแปลก ของแปลกแปลว่า ไม่มีใครเหมือน???  ของใหม่ของแปลกได้มายาก

อีกเรื่องหนึ่งที่เป็นเรื่องยากในสมัยก่อนโน้น คือ การเป็น “ผู้ดี”  ซึ่งเป็นอะไรที่ คนรวยสมัยก่อนกำหนดคุณสมบัติขึ้น เมื่อคนรวยเข้าถึงความทันสมัยของโลกตะวันตก ยิ่งทิ้งระยะห่างของการเข้าถึงและครอบครอง

นิสัยคนไทยซึ่งกล้าบ้าบิ่น ชอบเอาชนะอะไรที่ยาก ก็เลยตั้งเป้าว่า ต้องเป็นเจ้าของให้ได้หรือเปล่า

หลายอย่างที่เกิดขึ้นเป็นวิวัฒนาการของสังคม ดูเหมือนจะเป็นทำนองนี้ ความเจริญที่เป็นมาของเมืองไทย จึงเน้นไปที่วัตถุซะเลย

อะไรๆที่เป็นวิทยาศาสตร์เป็นเรื่องวัตถุทั้งนั้น ต้องพิสูจน์ได้ ภูมิปัญญาไทยที่รู้และเกิดปัญญาโดยสัญชาติญาน ทำให้ดูได้แต่อธิบายเป็นภาษาให้เหมือนตะวันตกไม่ได้ ก็เลยโดนดูถูกว่าล้าสมัย  ความนิยมไทยถูกนโยบายผสมกลมกลืนทางการปกครองละลายหายไป ทำให้แรงดูถูกนี้มีผลให้ผู้คนทิ้งภูมิปัญญาเดิมเพื่อแสดงความกล้า ความนิยมใหม่เข้ามาแทนที่ทีละนิดๆ จนกลายเป็นความเจริญแบบตะวันตกนำความคิดไปหมด ก็ด้วยการผสมกลมกลืนนี่กระมัง

ตอนกล้าทำนั้น คงมีแต่คิดว่า ตัวเองฉลาด เพราะตอนนั้นคนส่วนใหญ่ไม่เข้าใจฝรั่ง ใครเข้าใจฝรั่งก็เป็นคนฉลาด เก่ง  ค่านิยมนี่พาคนหลงตัวจริงๆนะคะ 

อย่างนี้จะเรียกว่า “กล้า” หรือ “ขี้ขลาด”  ก็คงต้องใช้ยุคหรือเวลาเข้าไปประกอบด้วย ก่อนสรุปมังค่ะ

#7 อุ๊ยสร้อย ให้ความคิดเห็นเมื่อ 24 January 2011 เวลา 11:11 am

เมื่อคืนอ่านแบบง่วงๆ
และไม่เชิงว่าเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยทั้งหมด

ส่วนหนึ่งเพราะ….มีคำ่ว่า “เจริญ” อยู่ในนามสกุล และเคยนึกถึงความหมายของคำนี้มาก่อนเมื่อยังอายุน้อยกว่านี้ หลังจากนั้นก็ทิ้งข้อสงสัยไปเมื่อตระหนักด้วยตัวเองว่า คำไม่ได้เปลี่ยนสถานะความเป็นบุคคล แต่บุคคลเปลี่ยนแปลงเพื่อให้คงความหมายได้ตามที่เจ้าตัวตีความ

สำหรับตัวเองแล้ว การเปลี่ยนแปลงนั้น ก็ขึ้นกับฐานและบริบทของบุคคล ถ้าฐานไม่แน่นแล้วสังคมไล่ลื่นไปทิศใด โอกาสของการเปลี่ยนเพื่อไหลลื่นไปจะสูงกว่าการขืนต้าน

คำถามจึงมีว่า…ฐานที่มีอยู่ของแต่ละบุคคล…หนักแน่นในเรื่องแบบไหน
ฝรั่ง(ตะวันตก) หมุนตาม ตะวัีนออก(ไทย?) หรือ ไทยหมุนตามตะวันตก…น่าสนใจค่ะ เพราะเมื่อเราอยู่ในโลกที่หมุนรอบตัวเอง เราจะบอกได้ไหมว่า…จุดกำเนิดของความคิดมันแบบบริสุทธิ์จากฝรั่งหรือไทยหรือชาติใดชาติหนึ่ง …ได้อย่างไร

มีความคิดที่เรียกว่า..ความคิดที่มีต้นกำเนิดอันบริสุทธิ์ไม่ได้อิงแอบบนฐานคิดใดเลย…ได้หรือไม่

…..บันทึกของอาจารย์แต่ละบันทึก ชวนให้ออกความเห็นนะคะ
เป็นบล็อกที่กระตุ้นความกล้า(ที่จะให้ความเห็นตรงหรือไม่ตรงประเด็นก็คงไม่เป็นไร…ฮา)