คนถางทาง

คิดถึงเตี่ย (๑)

เตี่ยผม…นายฟอง จิตรสมบูรณ์ (ผู้ซึ่งล่วงลับไปแต่เมื่ออายุยังเยาว์ แค่ ๖๙) ได้เล่าให้ฟังตั้งแต่สมัยผมยังเด็กน้อยว่า ท่านเป็นคนจีนแคะ (ฮากก้า..hakka) จากหมู่บ้านทองคัง อ. ฮงสุน จ.กวางตุ้ง  อพยพมาอยู่เมืองไทยเมื่ออายุประมาณ 5 ขวบ  เมื่อประมาณ พศ. ๒๔๗๓  มาเรือสำเภา ขึ้นเรือที่ซัวเถา ลงเรือที่ท่าราชวงศ์

ท่านได้ฝ่าฟันชีวิต อุปสรรค ขวากหนาม มามากหลาย ได้สร้างอะไรไว้มากหลายให้กับสังคมไทย แบบที่หลายท่านคงไม่เคยรับรู้  เช่น

• 1) เมื่อวัยเพียงประมาณ 17 ปี ท่านได้จากบ้านนอกที่ อ.วัฒนานคร จ.ปราจีนบุรี เข้ามาทำงานเป็นลูกจ้างในกทม. ได้ทำงานอยู่ที่ร้านทำเครื่องใช้โลหะ สังกะสี เหล็ก ที่ย่านเวิ้ง นครเกษม ท่านได้คิดค้น “หูถัง” สำหรับหิ้วถังน้ำ ที่ใส่น้ำที่ตักขึ้นมาจากบ่อน้ำ …ท่านเล่าว่าสมัยก่อนถังน้ำไม่มีหูหิ้ว เอาเชือกผูกแล้วหาบขึ้นบ่า จะหิ้วก็ไม่ได้ เพราะมือจับเชือกไม่ถนัดเต็มมือ แม้เอาไม้ไผ่ไปสอดทำเป็นมือหิ้วก็ลำบาก เกิดอาการโคลงเคลง และสายเชือกยังอาจขาดลงมาหล่นใส่เท้าได้อีก ..ท่านเลยเสนอต่อนายจ้างชาวจีนว่า ให้เอาเหล็กเส้นมาดัดโค้งทำเป็นหูหิ้วถังน้ำ …ปรากฎว่าดังเป็นพลุแตก ถังน้ำแบบใหม่ขายดีเป็นเทกระโถน…ท่านได้ขึ้นเงินเดือนจาก 10 บาทแบบกะทันหัน มาเป็น 50 บาท ในขณะที่ก๋วยเตี๋ยวราคาชามละ 5 สตางค์ (เท่ากับว่า พศ. ๒๕๕๔ นี้ได้เงินเดือน 30,000 บาท)

• 2) อีก 1 ปีต่อมา ท่านไปเห็นช่างเขาตัดเหล็กด้วยไฟจากหัวอ๊อก เป็นอุปกรณ์ที่ซื้อมาจากเมืองนอก ไฟตัดเหล็กนี้ เกิดมาจากการบ่มก้อนหินแก๊สในถังที่ผสมกับน้ำ เด็กหนุ่ม “ฟอง” ก็เลยนำไปเสนอนายจ้างว่า น่าจะเอาหลักการเดียวกันนี้มาสร้างเป็นตะเกียงใช้ในครัวเรือนได้ โดยย่อส่วนลงมาให้เป็นกระป๋องเล็กๆ ที่มือถือได้ …จากนั้นมาไม่นาน ทุกครัวเรือนไทย ก็มีตะเกียงแก๊สใช้กันเป็นส่วนมาก รวมทั้งแม่ค้าอ้อยขวั้น น้ำเข็งใส ตามงานวัด และคนส่องกบ ฟันปลา พระเดินกลับกุฏิ ….งานนี้เตี่ยผมได้รับการขึ้นเงินเดือนจาก 50 บาท เป็น 600 บาท ในชั่วข้ามคืน ทั้งที่เป็นเพียงเด็กน้อย จบปอสี่ ในขณะที่นายอำเภอขณะนั้นเงินเดือนเพียง 200 บาท

• 3) ปีต่อมา เตี่ยสร้างผลงานด้วยการคิดตะเกียงตีสัญญาณไฟเขียวแดง ให้กับรถไฟยามค่ำคืน ที่เมื่อก่อนต้อง นำเข้าจากนอก ที่แสนแพง ..อันนี้ผมว่าไม่เท่าไร เป็นการ reverse engineering เท่านั้น แต่เตี่ยบอกว่าสร้างยอดขายให้บริษัทได้มากมหาศาล เพราะหลวงท่านสั่งซื้อมาก เนื่องเพราะถูกกว่าสั่งจากนอก 10 เท่า

เตี่ยเล่าว่า พอดังแล้วก็หยิ่ง กินเงินเดือนเฉยๆ โดยไม่ไปทำงาน  นายจ้างก็ไม่ว่า ทำนองว่าปีนึ่งมึงคิดให้กูหนึ่งอย่างก็คุ้มแล้ว เตี่ยรวยมาก ก็ไปเช่าห้องชั้นบนตึกแถว อยู่แถวเยาวราช ซื้อหนังสือมาอ่านเต็มห้องเป็นปี (โดยเฉพาะหนังสือของหลวงวิจิตรวาทการ)  โดยไม่ยอมให้เห็นหน้าใคร อ่านลูกเดียว อ่านเสร็จก็ง่วง นอน  เวลาจะซื้ออาหารก็ทำตะกร้าผูกเชือกห้อยหย่อนลงมาให้แม่ค้า เขียนสั่งไว้ว่าจะเอาอะไรบ้าง แม่ค้าทำให้แล้วก็ชักสาวขึ้นไปกินบนยอดตึก กินเสร็จอาบน้ำ แล้วก็เพลินอยู่กับการอ่าน

ต่อมา  พี่สาว ซึ่งเป็นลูกพี่ลูกน้อง (และเป็นคุณแม่ของนักการเมืองดังในปัจจุบันนี้)  โทรเลขมา ให้กลับบ้านด่วน  เนื่องเพราะพี่เขยซึ่งเป็นกำนันเสียชีวิตลงอย่างกะทันหัน  จึงขอให้กลับมาช่วยทำกิจการค้าไม้  

ด้วยความรำลึกในบุญคุณ ที่ลูกผู้พี่ ที่เลี้ยงดูตนมาแต่เมื่อสัก 7 ขวบ พลันที่เตี่ยของตน (ก๋งของผม) ตายลง  ก็เลยจำใจต้องทิ้งงานแสนสบายที่ได้เงินเดือนๆ ละ 600 บาท  กลับไปทำงานช่วยพี่สาว โดยเตี่ยเล่าว่า ไม่ได้เงินเดือนเลยสักสลึง ได้แต่อาหารที่พี่เลี้ยงดูเท่านั้น  แต่เตี่ยผมก็ก้มหน้าทดแทนบุญคุณต่อไป ไม่คิดหนีไปไหน

นายจ้างที่กรุงเทพ นั่งรถไฟมาตามให้กลับไปทำงานถึงสามครั้ง เตี่ยก็ไม่กลับไป  ด้วยความสงสารพี่สาวผู้มีบุญคุณ อีกทั้งต้องช่วยดูแลลูกชายหญิง ของพี่สาวด้วย อีกสี่คน  เช่น พาไปส่งเข้าโรงเรียนฝรั่งที่แปดริ้ว ..เนื่องเพราะพี่สาว ค่อนข้างเป็นหญิงบ้านนอก ไม่รู้เรื่องราวอะไรเลย

เงินสองหมื่นบาทที่เก็บได้จากการไปทำงานกทม. (เทียยค่าสมัยนี้น่าประมาณ 10 ล้าน) เตี่ยเอาเก็บใส่ไหไว้ พอแต่งงานกับแม่ซึ่งเป็นคนไทยแท้ ก็เอามาสร้างร้านอาหาร และออกรถสาลี่ เพื่อทำไม้ เป็นรถสาลี่คันแรกของอำเภอ

ออกรถมาทั้งที่ ขับรถก็ยังไม่เคย  อย่าว่าแต่รถสาลี่ลากซุงที่ขับแสนยาก โดยเฉพาะเวลาถอยหลัง  ถนนก็ยังไม่มี มีแต่ทางเกวียน

…คนถางทาง (๓๑ พค ๒๕๕๔)

« « Prev : โล”ภา”ภิวัฒน์…เจริญแต่ไม่พัฒนา

Next : คิดถึงเตี่ย (๒)..คนสวนเพี้ยน » »