คนถางทาง

#1 น้ำฟ้าและปรายดาว ให้ความคิดเห็นเมื่อ 11 January 2012 เวลา 7:08 pm

อืม เอาเป็นว่าพูดคุยเพื่อแลกเปลี่ยนนะคะ

ตอนเด็กๆเคยสงสัยว่า “ทำไมเรียกพระพุทธเจ้า”
แม่ตอบว่าลูกไปค้นดูซิว่าแต่ละคำมีความหมายยังไง แล้วมาคุยกัน
เลยค้นความหมายจากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ทีละคำเพื่อไปคุยกับแม่ ได้ความเท่าที่จำได้คือ

พระ = นอกจากหมายถึงภิกษุสงฆ์แล้ว ยังใช้เป็นคำนำหน้าเพื่อยกย่อง ในของที่นับถือว่าศักดิ์สิทธิ์ว่าสูง
พุทธะ = ผู้ตรัสรู้ ผู้ตื่นแล้ว
เจ้า = เชื้อสายกษัตริย์ ผู้ชำนาญ ผู้เป็นเจ้าของ หรือมักใช้เติมท้ายคำเรียกผู้นับถือ เช่น เทพเจ้า พระพุทธเจ้า เช่น เจ้ากู = ท่าน (เรียกพระที่นับถือ)

พอเอาความหมายมาคุยกับแม่ แม่บอกก็ชัดแล้วนี่ว่าทำไมเรียกพระ+พุทธะ+เจ้า เพราะท่านตรัสรู้แจ้งด้วยพระองค์เอง ซึ่งท่านเป็นทั้งเชื้อสายกษัตริย์ และได้รับความนับถืออย่างยิ่ง แต่คนละความหมายกับพระ+เจ้า ในศาสนาอื่น เพราะ”ท่านรู้แจ้งแนวทางแก้ปัญหาด้วยความเพียรของตัวเอง” …ไม่ใช่คำสั่งให้ทำตาม ถ้าไม่ทำมีการลงโทษ เหมือนศาสนาหลายๆศาสนา

ส่วนคำว่าเจ้าก็ไม่คิดว่ามาจากภาษาอื่นนะคะเพราะเข้าลักษณะของคำไทยแท้เหมือนกัน เป็นคำโดดมีพยางค์เดียว ตรงรูปวรรณยุกต์ ไม่มีตัวการันต์ ไม่ใช่คำควบกล้ำ

และศาสนาพุทธก็มีปราชญ์ที่พูดว่าเรามี”พระเจ้า”ในความหมายของผู้สร้างเหมือนกันนะคะ ท่านพุทธทาสไง แต่พระเจ้าของเราคือ”ธรรมะ=ธรรมชาติ” ไม่ใช่ God …หนังสือของท่านเคยพูดถึงค่ะ

โดยส่วนตัวเห็นคล้ายๆกันว่าพุทธศาสนา เป็นศาสนาสันติภาพ ที่เผยแผ่ด้วยความสงบ ไม่บังคับให้ใครเชื่อ แต่ให้ไตร่ตรองหาเหตุผลก่อน แล้วจึงพิสูจน์ด้วยการปฏิบัติ ทำให้ชาวพุทธมีนิสัยรักความสงบ มีเหตุผล ไม่ชอบความรุนแรง (ส่วนใหญ่น่า)

ทำให้เราไม่มีสงครามศาสนา (แต่ใต้ก็กำลังปริ่มๆ ถ้าก้าวพลาดกลายเป็นสงครามศาสนาล่ะยุ่ง)

ลักษณะเด่นอีกอันหนึ่งคือ”คำสอน” ที่ให้เรากำจัดกิเลส ซึ่งเป็นต้นเหตุแห่งทุกข์ ด้วย”ทาน ศีล ภาวนา” จึงตงิดๆกับคำพูดของอาจารย์ที่ว่าเราไม่เน้นเสียสละ จึงขอเรียนถามว่าเสียสละในความหมายของอาจารย์ใช่”ทาน”หรือเปล่า ถ้ไม่ใช่อะไรคือความหมายที่อาจารย์พูดถึงน่ะค่ะ

#3 น้ำฟ้าและปรายดาว ให้ความคิดเห็นเมื่อ 12 January 2012 เวลา 6:12 pm

ท่านพุทธทาส ท่านเลิศด้วยปัญญา วัตรปฏิบัติของท่านจึงเน้นปัญญา และรวบรัด ไม่มีพิธีมากมายและไม่เน้นขั้นตอน เช่น ถือหลักว่าเป็นอยู่ด้วยจิตว่าง ทำงานด้วยจิตว่าง กินอาหารของความว่าง เป็นอยู่เหมือนตายแล้ว มีชีวิตเื่พื่อคนอื่นๆ สิ่งอื่นๆ มากกว่าการนั่งทำสมาธิแบบตอไม้ หรือวิปัสสนาเต็มรูปแบบตามที่สอนกันนะคะ แบบนั้นท่านเรียกว่าวิปัสสนาตามแบบของตัวกูด้วยซ้ำไป

ถ้าอ่านตามที่อาจารย์พูด ก็น่าหาคำตอบว่าคำว่าพระพุทธเจ้าปรากฎครั้งแรกที่ไหน เมื่อไร เพื่อจะได้รู้กันว่าใครเป็นผู้เรียก แต่เท่าที่เห็นในหลักศิลาจารึกก็ไม่มีพูดถึง และถ้าดูว่าพุทธศาสนาเข้ามาในแถบนี้เมื่อไรก็น่าจะตั้งแต่สมัยพระเจ้าอโศกที่ส่งพระไปเผยแผ่ศาสนาในที่ต่างๆนั่นแหละมั้งคะ แต่ก็ยังมีข้อแย้งในเรื่องรอยพระบาท รวมทั้งแท่นหินศักดิ์สิทธิ์ในหลายๆที่ ที่เชื่อว่าพระพุทธเจ้าเสด็จมาด้วยองค์เอง แถมในยุคต้นๆแบบนั้นดูเหมือนเราจะไม่มีตัวอักษรไทยด้วยซ้ำไป หึหึหึ

ส่วนเรื่องทานที่อาจารย์ให้ความหมาย ก็น่าสนใจว่าสิ่งที่เข้าข่ายคือ จาคะอันมีความหมายว่าบริจาคใช่มั้ยคะ…แล้วทำไมถึงมี ทศชาติของพระองค์ท่านที่บำเพ็ญทานบารมีด้วยล่ะคะ ถ้าไม่ใช่หนึ่งในฐานสำคัญของการบำเพ็ญเพียร?

#5 น้ำฟ้าและปรายดาว ให้ความคิดเห็นเมื่อ 12 January 2012 เวลา 7:56 pm

เอ เท่าที่ทราบ”ชาดก”ต่างจากนิทานนะคะ แม้จะมีคนเรียกว่านิทานชาดกก็ตาม เพราะชาดกเป็นเรื่องที่พระพุทธเจ้าทรงเล่าให้สาวกหรือยกมาบรรยายประกอบการแสดงธรรมถึงการเวียนว่ายตายเกิด และทศชาติชาดกนี่เรียกว่าเรื่องจริงก็คงได้ เพียงแต่อาจมีการเสริมแต่งภายหลังให้วิจิตรพิสดารไปตามจินตนาการของผู้ฟังบ้าง(กระมัง)

ส่วนเรื่องหลายกัปป์กัลป์นั้นมีเราจักรวาลเดียวหรือคะ และเรื่องราวเหล่านี้จำเป็นต้องเกิดในจักรวาลที่มีเรายืนอยู่เท่านั้น? ถามเพื่อชวนคิดว่า กำเนิดจักรวาลเคยมีตายแล้วเกิด ตายแล้วเกิดก่อนหน้าเราได้มั้ย ถ้าทุกสิ่งคือเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป

ยศของพระพุทธเจ้า หรือพระนามของท่าน ถ้าอ่านดูมีมากกว่า 30 ชื่ออีกมั้งคะ ซึ่งดูๆแล้ว บางทีก็ขึ้นอยู่กับการใช้ภาษาให้สละสลวย และหลีกเลี่ยงการใช้คำซ้ำๆ และทำให้ชวนคิดว่าแท้ที่จริงพระนามที่เราเรียกขานนั้นอาจมีที่มาจากคุณสมบัติของตัวท่านเอง ที่ต่างคนต่างมองเห็นและพึงพอใจเรียกขานอย่างไรก็ได้กระมัง เพราะภาษานอกจากจะสื่อความหมายแล้ว ยังสื่อถึงอารมณ์จากการใช้คำได้ด้วยนะคะ เราจึงเห็นภาษาหลายระดับชั้น สละสลวยบ้าง ยืดยาวจนพร่ำพิไรบ้าง จะว่าไปถ้ามองมุมนี้ก็เป็นเรื่องปกติของภาษานะคะ หุหุหุ

แถมอีกอย่างทำไมถึงไม่คิดกลับว่าพระเจ้าบัญญัติหลังคำว่าพระพุทธเจ้าล่ะคะ แทนที่เราจะตามก็จะกลายเป็นคนละเรื่องไปเลย เพราะพระเยซูเกิดหลังพระพุทธเจ้านา