หมอเจ๊เล่าเรื่อง

เมื่อก่อนประเทศไทยมีข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน ที่ชาวบ้านช่วยกันเก็บรวบรวม สะท้อนปัญหาในครัวเรือนและหมู่บ้าน ให้รู้ว่าคุณภาพชีวิตของคนไทยเป็นอย่างไร

กว่าที่จะได้กรอบความจำเป็นพื้นฐานชุดแรกมาใช้ก็หมดเวลาไปกว่า 4 ปี เริ่มใช้ครั้งแรกปี 2528 ใช้ผ่านมาร่วม 20 ปี ปรับปรุงมาแล้ว 5 ครั้ง ชุดสุดท้ายปรับเมื่อปี 2549

ในช่วงที่มีข้อมูลความจำเป็นพื้นฐานให้ใช้ ชุมชนที่อยู่ร่วมกันจะรู้ว่าครัวเรือนมีปัญหาอะไร หมู่บ้านมีปัญหาอะไร เมื่อรู้ก็มีการช่วยเหลือเกิดขึ้น วิธีช่วยมีตั้งแต่ครัวเรือนช่วยเหลือตัวเองบ้าง คนต่างครัวเรือนมาช่วยกันบ้าง ส่งเสียงบอกคนนอกให้มาร่วมด้วยช่วยบ้าง

ล่าสุดกรอบของความจำเป็นพื้นฐานนี้ได้เปลี่ยนแปลงไปแล้ว  8 แง่มุมคุณภาพชีวิต 32 เรื่องของการดำรงชีวิตในสังคมที่เริ่มต้นไว้ชุดแรก หดเหลือเป็น 6 แง่มุม ขยายเรื่องราวภายในที่เกี่ยวกับการดำรงชีวิตในสังคมเป็น 42 เรื่อง

เรื่องทั้งหมดเกี่ยวข้องกับการอยู่รอดและอยู่ร่วม เพื่อให้ผู้คนดำรงตนอยู่อย่างมีความหมายในสังคม ตั้งแต่เกิดจนตาย ปัจจัย 4 เป็นส่วนหนึ่งในเรื่องราวเหล่านั้น

เกณฑ์คุณภาพชีวิตตามกรอบปี 2549 มีแง่มุมต่างๆโดยย่อดังนี้ :

สุขภาพดี มี 13 เรื่อง (อาหาร ยา อยู่ในหมวดนี้)

ที่อยู่อาศัย มี 7 เรื่อง (ครอบครัวอบอุ่น ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน อยู่ในหมวดนี้)

การศึกษา มี 7 เรื่อง ( การเรียนรู้ของคนทุกวัยอยู่ในหมวดนี้)

รายได้ มี 3 เรื่อง ( อาชีพ รายได้ การเก็บออม อยู่ในหมวดนี้)

ปลูกฝังค่านิยมไทยมี 6 เรื่อง ( วัฒนธรรมการครองชีวิต การเสพสุรา บุหรี่ การมีน้ำใจต่อผู้สูงอายุ ผู้พิการอยู่ในหมวดนี้)

ร่วมใจพัฒนา มี 5 เรื่อง ( กองทุน การรวมกลุ่ม การได้สิทธิเลือกตั้ง การมีจิตสาธารณะ การร่วมพัฒนา อยู่ในหมวดนี้)

วันนี้ ปรากฏการณ์ที่เกิดอยู่ในสังคมไทย มีเรื่องอันเนื่องมาจากการปฏิบัติหน้าที่ล้มเหลวของครอบครัว มาเกี่ยวข้อง เป็นมุมความเกี่ยวข้องที่ซับซ้อนและเกี่ยวพันกับคุณภาพชีวิตข้างบนแบบซ้อนทับ  ความซับซ้อนที่ซ่อนอยู่ในสังคมใหญ่ที่พัวพันกันไปมาจึงแทบจะหาก้นบึ้งไม่เจอ

มนุษย์จะอยู่รอดต้องพึ่งพาปัจจัย 4 (อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และยารักษาโรค) ครัวเรือนจะมีสุขเมื่อเข้าถึงปัจจัยเหล่านี้ได้ครบถ้วน การเข้าไม่ถึงปัจจัยหนึ่งๆ จึงเป็นเงาสะท้อนความล้มเหลวบางอย่างที่ซ่อนลึกอยู่ในครอบครัวด้วย

วันนี้มาชวนให้สนใจวัดผลลัพธ์คุณภาพชีวิตตามเกณฑ์กรอบปี 2549 กันดูสักตั้ง ถึงแม้รัฐบาลจะไม่สนใจใช้มันก็ตาม

« « Prev : เมื่อรู้จักอารมณ์พื้นฐาน….ก็จะช่วยปลูกทักษะ LOVE ให้ผู้คนได้

Next : จปฐ.ทำให้รู้จักชุมชนได้อย่างไร » »