หมอเจ๊เล่าเรื่อง

สืบเนื่องจากน้องมะเดี่ยวขอความรู้เรื่องเกี่ยวกับคุณแม่ โดยบอกมาสั้นๆว่า “ตอนนี้คุณหมอที่ศูนย์หัวใจสิริกิตต์ ได้ส่งตัวแม่ผมเข้ารักษาตัวอยู่ที่ รพ.ศรีนครินทร์ จ.ขอนแก่นครับ…….”  และกรณีความเห็น ที่อ้ายเปลี่ยนร่วมให้ข้อคิดเห็นกรณีที่น้องมะเดี่ยวปรึกษาว่า “หมอน่าจะพิจารณาทำ CUT DOWN ถ้าจำเป็นญาติช่วยได้ในการเฝ้าระวังไม่ให้คุณแม่ยกแขนไปมา อาจทำให้ น้ำเกลือลีคต้องแทงเข็มใหม่อีก ขอให้คุณแม่หายไวๆครับ”

ก็เลยนึกได้ว่า ไม่รู้เลยว่า ที่คุณแม่เข้ารักษาที่ศูนย์สิริกิตต์นะ มันเป็นเรื่องหลังหรือก่อนผ่าตัดนะค่ะ  เดาเอาว่าโรคของคุณแม่นะเป็นเรื่องของเส้นเลือดหัวใจ จึงให้ข้อมูลเชิงหลักการพื้นฐานเกี่ยวกับระบบไหลเวียนเลือดมาให้ค่ะ  ซึ่งมันก็ใช้ได้กับทุกโรคละค่ะ ยกเว้นในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับยากันเลือดแข็ง

มาเอะใจเรื่องของโรคอีตรงไปอ่านคำแนะนำของอ้านเปลี่ยนเรื่อง cut down ว่า เออ! ลืมถามไปว่า คุณแม่นะช่วยตัวเองได้มากน้อยแค่ไหนในเรื่องของการกินอาหาร จุดเปลี่ยนระหว่างการแทงเส้นธรรมดากับการทำ cut down อยู่ที่ตรงนี้ละค่ะ 

หากว่าคนไข้กินอะไรไม่ได้เลยและจำเป็นต้องช่วยเหลือรีบด่วนในเรื่องของการเติมสารละลายหรือที่เรียกว่าน้ำเกลือ หรือ สารอาหารและยาบางอย่างทางเส้นเลือดในลักษณะที่ว่า ไม่ให้ไม่ได้ คนไข้จะแย่เอา ความดันมันจะตกลงไปจนเกิดอันตรายได้ หรือ ไม่มีทางเลยที่จะกินอาหารเข้าไปเองได้เลย จำเป็นต้องให้อาหารด่วนทางสายไม่ให้จะทำให้น้ำตาลในเลือดต่ำจนเสียชีวิตหรือเกิดเรื่องแทรกซ้อน หมอก็จะพิจารณาผ่าเส้นเลือดเพื่อสอดสายเข้าไปในเส้นและเย็บผูกเส้นคาไว้ในรูเส้นเลือดเพื่อไว้เป็นทางเข้าของอะไรต่างๆที่ต้องให้เข้าไปช่วยคนไข้ผ่านหลอดเลือดค่ะ ซึ่งภาษาเฉพาะของเราจะเรียกกันว่า “cut down”  หรือมีภาษาอังกฤษว่า “venesection” สำหรับการผ่าเพื่อสอดสายคาในหลอดเลือดดำค่ะ  อีกสายที่จะผ่าเพื่อสอดสายคาในหลอดเลือด คือ หลอดเลือดแดง อย่างนี้จะเรียกว่า “aeterial line” ค่ะ ซึ่งมักจะทำไว้ในกรณีคนไข้ที่ล้างไตฟอกเลือด หรือ หลังเปลี่ยนไต หรือ หลังการผ่าตัดเกี่ยวกับหลอดเลือดหัวใจค่ะ

กรณีของ venesection เราไม่ทำในรายที่ไม่ฉุกเฉินจริงๆค่ะ  cut down คือ การทำ venesection

กรณีของ arterial line นั้นจะทำเป็นปกติในคนไข้ฟอกไต เปลี่ยนไต และคนไข้โรคหัวใจหลังการผ่าตัดระยะต้นๆค่ะ

น้องมะเดี่ยวลองไปดูหน่อยนะค่ะว่า เส้นเลือดที่พยาบาลพูดถึงเรื่องเส้นแตกนะ เส้นเลือดดำหรือเส้นเลือดแดง

ถ้าเป็นเส้นเลือดแดง ก็คงหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะไม่แทงเส้นค่ะ และมีวิธีแทงที่ต้องอาศัยหมอมือฉมังมาช่วยแทงได้โดยอาศัยแทงเข้าหลอดเลือดแดงใหญ่ตรงคอค่ะ ซึ่งจะอาศัยพยาบาลไม่ไหวหรอกนะค่ะ เรื่องอย่างนี้เขาอาศัยหมอดมยา(วิสัญญีแพทย์) หรือ หมออายุรกรรมมือแม่นๆ หรือ หมอผ่าตัดที่มือแม่นๆ มาช่วยนะค่ะ

ถ้าเป็นเส้นเลือดดำ ก็ยังมีทางเลือกที่หากว่าคุณแม่พอจะกินอะไรที่เป็นของเหลวได้ ก็ให้ “คะยั้นคะยอ” บอกแม่ให้รู้ว่า ให้แม่อึดยอมกิน ละเลียดทีละน้อยก็ยังดีกับเรื่องกิน เพื่อแลกคืนกับการที่จะไม่ต้องโดนแทงเส้นให้น้ำเกลืออยู่นั่นแล้ว

การคุยกับคุณแม่ควรจะเข้าใจคุณแม่ด้วย บางครั้งคุณแม่นะท้อแท้และทำใจว่า “ฉันยอมแล้ว หากคราวนี้จะไม่รอด” (ขอโทษที่เอ่ยตรงๆ)  ให้คุยกับคุณแม่ว่า ให้ลองดูก่อน วันของใครถ้าหากยังมาไม่ถึงนะ ใครก็ขีดเส้นไม่ได้หรอก ลองดูน่าจะดีกว่าวิธีไหน หากว่าจะถึงเวลาจริงๆ ก็จะได้ไม่เสียใจว่าได้ช่วยกันทำเต็มที่แล้ว คุณแม่ก็ได้ช่วยลูกๆแล้วด้วยค่ะในเรื่องให้กำลังใจลูกๆ

ขอย้ำว่า ไม่ว่า เส้นเลือดแดง-ดำ มันก็หดฟีบได้เหมือนที่อธิบายไปแล้วนะค่ะ

« « Prev : เส้นหลบ-เส้นแตกง่ายเกิดจากอะไร

Next : ความภูมิใจของป้าดา » »