หมอเจ๊เล่าเรื่อง

ช่วงไหนที่ไม่ได้เดินทางออกไปซ่า หมกตัวอยู่แต่ในบ้านจะรู้สึกพิกล  วันไหนเบื่อเดินหลังบ้านก็จะพาตัวออกไปเที่ยวหมู่บ้าน ในวันหนึ่งไปเหยียบนากุ้งร้างที่เคยเยือนก็เห็นพืชต้นเล็กๆ ดอกสีม่วงอยู่ประปรายริมทางเดิน ไม่ได้คิดว่ามันจะมีคุณสมบัติพิเศษที่น่าสนใจ แต่พอทำความรู้จักมัน  อ้าว มีอะไรน่าสนใจอยู่มาก จึงนำมาเล่าสู่กันฟัง

ใบของมันเป็นหยักๆคล้ายต้นสาบเสือ ลำต้นของมันมีขนบางๆ ใบก็มีขนบางๆ ขนต้องโคลสอัพจึงจะเห็น ขนาดต้นเล็กและเตี้ยเรี่ยดิน เล็กกว่าสาบเสือหลายเท่า   ดอกสีม่วงของมันเป็นกระจุก รองดอกเป็นตุ้มสีเขียว  รูปข้างล่างได้มาจากในเน็ต

เห็นแล้ว คุ้นตา มองเลยคุณค่ามันไป  มันเป็นพืชคลุมดินได้ด้วย ดูเหมือนจะเป็นพืชตระกูลเดียวกับทานตะวัน มันข่มการเติบโตของหญ้าบางชนิดได้ ฟังว่าเป็นหญ้านกสีชมพู หญ้ารังนก

ที่ทึ่งก็คือ มีงานวิจัยของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พบว่ามันมีฤทธิ์ทางยา  ชาวเขาเผ่าอีก้อ มูเซอ แม้ว จีนฮ่อ ใช้เป็นยากันมานาน

รากและใบ มีฤทธิ์แก้ปวดท้อง อาหารไม่ย่อย อาหารเป็นพิษ โรคกระเพาะอาหาร  แก้ไข้ ปวดศีรษะ  ตำพอกห้ามเลือดได้  แก้อักเสบจากพิษสัตว์ได้ (งู ตะขาบ แมลงป่อง)

ต้มทั้งต้นนำน้ำมาดื่ม ลดไข้ ขับประจำเดือน ขับลม ขับเสมหะ แก้บิดได้

น้ำคั้นจากใบ ช่วยแก้อาเจียน ตำพอกแก้คันได้

สารสกัดจากต้น รากและใบ จะสกัดแบบต้มน้ำหรือใช้แอลกอฮอล์ ลองใช้กับสัตว์แล้วให้ผลแรงพอๆกับมอร์ฟีน ตรงนี้น่าสนใจเรื่องการวิจัยฤทธิ์ทางยาต่อสำหรับคน

ฤทธิ์ทางยาของมันมีตำรับระุบุไว้อย่างนี้  :

แก้อักเสบบวม - ให้นำใบสดและยอดที่ล้างสะอาด ผสมกับเกลือและข้าวหมัก ตำให้เข้ากันแล้วพอกบริเวณที่เป็น

แก้ไข้หวัด คออักเสบ - ใช้ใบสดล้างสะอาดต้มน้ำกิน สำหรับไข้หวัด ปริมาณที่ใช้ 60 กรัม สำหรับคออักเสบ ใช้ 30-60 กรัม ไม่ต้ม แต่ให้คั้นน้ำมาผสมน้ำตาลกรวด ดื่ม 3 ครั้ง ( น้ำของมันมีรสขม )

แก้แผลเรื้อรังมีหนอง ฝี - ใช้ใบสดผสมกับน้ำตาลทรายแดงเล็กน้อยตำพอก  แก้ปวดกระดูก ปวดข้อ ใช้ใบสดตำพอกได้เลย  แก้แผลฟกช้ำ มีเลือดออก ใช้ยอดและใบตำพอก

แก้ตาปลาอักเสบ ปากเป็นแผล - ใช้ใบสด 120 กรัมกับกากเมล็ดชา 15 กรัม ผสมกันแล้วตำพอก

แก้หูชั้นกลางอักเสบ - ใช้ยอดสดคั้นเอาแต่น้ำแล้วหยอด

ฤทธิ์แก้อักเสบ มีคำอธิบายทางเภสัชวิทยาว่า สารที่สกัดจากต้นมีฤทธิ์ยับยั้ง การเจริญเติบโตของเชื้อ Staphylococcus Aureus

สารเคมีที่พบเป็นพวกน้ำมันระเหย โปแตสเซียมคลอไรด์ กรดอินทรีย์ กรดอมิโน อัลคาลอยด์ ฟลาโวนอยด์ coumarin, B-sitosterol, friedelin และ stigmasterol

มีชาวบ้านนำไปใช้ต้มดื่มรักษาโรคเบาหวาน เรื่องนี้เป็นความเชื่อหรือความจริง ต้องรอการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์อีกที

เจ้าต้นนี้ปลูกไว้ใกล้ๆกรงไก่ ช่วยไล่ไรไก่ให้ด้วย  ปลูกแขวนในโรงเพาะเห็ดช่วยไล่แมลงได้ ปลูกใกลต้นพริกไม่ดี เพราะจะนำแมงหวี่ขาวมาใกล้

ชื่อของมันไม่น่าเข้าใกล้เลย ไม่รู้ว่าใครตั้งชื่อให้ว่า “ต้นสาบแร้งสาบกา”  คนจีนฮ่อ เรียกมันว่า “หงชิงเช่า” ถิ่นของมันจริงๆ อยู่ไกลถึงอเมริกาใต้โน่น มันมาอยู่เมืองไทยยังไง น่าสนใจนะค่ะ  ที่ตรงไหนมีกระทกรก ที่ตรงนั้นก็มักจะพบมันด้วย

มีเด็กนักเรียนรวบรวมภูมิปัญญาไทยมาเล่าไว้ว่า  มันเป็นส่วนผสมหนึ่งของเครื่องหอมอบผ้า ตรงนี้น่าสนใจดี  รายละเอียดส่วนผสมมีอะไรอยู่ตามไปอ่านที่นี่ได้เลย

« « Prev : ไข่…ยา…ไข่เน่า

Next : สารพิษตัวนี้อยู่ใกล้ตัวมากๆ » »