ลานบนเกาะ

เมื่อวันที่ ๘-๙ มิถุนายน ๒๕๕๒ ที่ผ่านมา ผมได้รับเชิญจากประธานคณะอนุกรรมการพิจารณาศึกษาแนวทางสร้างความสมานฉันท์ทางการเมืองของสังคมไทย (ท่านตวง อันทะไชย) ให้เข้าร่วมโครงการเพื่อจำลองสถานการณ์ประเทศไทยในอนาคต เพื่อเป็นเวทีที่เปิดโอกาสให้ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ทั้งจากภาครัฐ เอกชน และประชาชนได้ร่วมกันระดมความคิดเห็นในการเสริมสร้างความสมานฉันท์ทางการเมืองร่วมกัน ผมก็นำมาแหย่ในลานปัญญาให้พวกเราช่วยกันคิดช่วยกันทำในกลุ่มเฮฮาศาสตร์ แล้วได้นำเสนอความคิดจากกลุ่มของเราที่สรุปแล้วนำเสนอที่ประชุมครับ

มีผู้คนจากหลากหลายอาชีพเข้าร่วมเสนอแนะความคิดเห็นเพื่อมองภาพอนาคตว่าทางด้านเศรษฐกิจและสังคมมันจะเกิดอะไรขึ้น หากสองขั้วความขัดแย้งลุกขึ้นมาใช้กำลังต่อกัน/หากไม่แก้ปัญหาความขัดแย้งในปัจจุบันโดยปล่อยให้เหตุการณ์มันเป็นอยู่อย่างนี้จะเกิดอะไรขึ้น กับให้เราเขียนภาพว่าอีกสิบปีข้างหน้าเราอยากให้ประเทศไทยเป็นอย่างไร

เราไปประชุมกันที่ นนท์นที รีสอร์ท บรรยากาศแบบบ้านสวน ใช้เวลาสองวัน โดยเราสรุปสถานการณ์ความขัดแย้งกันก่อน ให้แต่ละท่านที่เข้าร่วมประชุมแสดงความคิดเห็นออกไปเขียนในกระดาน หลังจากนั้นมาให้เลือกกันว่าข้อไหนที่มีเสียงเห็นด้วยมากที่สุดสามละดับลดหลั่นกันไป จนได้ภาพสรุปมาดังนี้ (บทสรุปนี้ไม่ได้รวมเนื้อหาที่เสนอในที่ประชุมทั้งหมดครับ เฉพาะที่ได้คะแนนสูงสุดเท่านั้น)

ขอขอบคุณคุณหมอพงศ์เทพ สุธีรวุฒิ ที่สรุปข้อมูลทั้งหมดดังนี้ครับ

สถานการณ์ความขัดแย้งในประเทศ

1.1 สถานการณ์ความขัดแย้งทางการเมือง ที่สำคัญได้แก่ เกิดการแบ่งกลุ่ม แบ่งขั้ว แบ่งสี เกิดความรุนแรงในระดับชาติ รองลงมาคือความรุนแรงในการเมืองระดับท้องถิ่น

สาเหตุ มาจาก

· แนวคิดทางการเมืองแตกต่างกัน ทั้งในเรื่องมีเป้าหมายสังคมการเมืองแตกต่างกัน เกิดการขัดกันในวิธีการบรรลุเป้าหมายทางการเมือง และมีความขัดแย้งในการจินตนาการความเป็นชาติ

· ระบบพรรคการเมืองอ่อนแอ

· ใช้ฐานมวลชนสร้างความขัดแย้ง

· ขาดคุณธรรมทางการเมือง มุ่งหวังประโยชน์ส่วนตัวและพรรคพวก

· ขาดความไว้วางใจของทุกฝ่าย

· ขาดความเชื่อมั่นในระบบ

· ขาดข้อมูลความจริง และหลักฐานเชิงประจักษ์

ทางออกเบื้องต้นที่เป็นรูปธรรม

· การจัดตั้งโรงเรียนนักการเมือง

· แก้กฎหมาย โดยเฉพาะรัฐธรรมนูญ

· พัฒนาระบบการเลือกตั้ง

1.2 สถานการณ์ความขัดแย้งในระบบการปกครอง มีความขัดแย้งทั้งแนวคิดและรูปแบบการปกครองตามวิถีตะวันตกและวิถีตะวันออก ทางออกเบื้องต้นที่เป็นรูปธรรม คือ การพัฒนาประชาธิปไตยแบบมีการจัดการ และ การกระจายอำนาจ

1.3 สถานการณ์ความขัดแย้งเนื่องมาจากการแย่งชิงอำนาจ ในทุกองค์กร ทุกระดับ ต่อไปนี้

· รัฐและในวงการข้าราชการ

· การเมือง

· เอกชน

· ภาคประชาชน

· สถาบันต่างๆ

· ศาสนา

· องค์กรอิสระ

· สถาบันเบื้องสูง

· อำนาจมืด

1.4 สถานการณ์ความขัดแย้งเนื่องมาจากการการแย่งชิงทรัพยากร โดยเฉพาะเรื่องน้ำและที่ดินทำกิน

1.5 สถานการณ์ความขัดแย้งเนื่องมาจากการความขัดแย้งทางวัฒนธรรม ศาสนา ได้แก่ กระแสวัฒนธรรมบริโภคนิยม วัตถุนิยม การก่อการร้ายอันเนื่องมาจากกลุ่มมุสลิมหัวรุนแรง

1.6 สถานการณ์ความขัดแย้งเนื่องมาจากการระบบเศรษฐกิจ เป็นความขัดแย้งทั้งกลุ่มทุนต่างชาติ และกลุ่มทุนภายในประเทศ

1.7 การแบ่งแยกดินแดน เป็นความขัดแย้งที่ยกระดับเป็นการต่อสู้ระหว่างรัฐกับกลุ่มแบ่งแยกดินแดน

2. ปัจจัยที่นำไปสู่ความขัดแย้ง

2.1 ปัจจัยที่เกิดจากปัจเจกบุคคล

· มายาคติ อันได้แก่ ค่านิยม ความเชื่อ ในทุกกลุ่ม ทุกระดับ

· ความศรัทธา อันนำไปสู่วิกฤตศรัทธาในด้านต่างๆ

· ผลประโยชน์ทั้งส่วนตัว/พวกพ้อง ทั้งตำแหน่งและงบประมาณ

2.2 ปัจจัยเชิงโครงสร้าง ได้แก่

· โครงสร้างอำนาจของรัฐ ราชการ ท้องถิ่น

· ความอยุติธรรม โดยเฉพาะการละเมิดสิทธิขั้นพื้นฐาน และสิทธิมนุษยชน

· ความแตกต่างระหว่างวัฒนธรรมและความเชื่อ อันนำไปสู่ความแตกต่างในระบบความสัมพันธ์

· ระบบการศึกษา ที่มีผลต่อความคิด ความรู้ ความเข้าใจ

· ระบบข้อมูล ที่ทำให้เกิดการเข้าถึง การรับรู้ การวิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมูล เพื่อการตัดสินใจ

· ผลประโยชน์อันเนื่องมาจากงบประมาณ และการคอรับชั่น

3. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเมืองไทย

· ผู้นำการเมืองไทย

· พรรคการเมือง

· การเมืองภาคประชาชน

· รัฐบาล

· กระบวนการเลือกตั้ง

4. ปัจจัยเชิงระบบที่มีผลต่อการเมืองเป็น 5 ด้าน

4.1 ระบบความสัมพันธ์

· เป็นความสัมพันธ์เชิงอำนาจตั้งแต่ระดับท้องถิ่นถึงระดับชาติ

· เป็นความสัมพันธ์ระหว่างข้าราชการกับนักการเมือง ที่ไม่คำนึงถึงความถูกต้อง

· เป็นความสัมพันธ์ที่ทำให้เกิดการแยกขั้วแย่งชิงอำนาจ

4.2 ระบบค่านิยม

· คุณธรรม นักการเมือง

· นิยมเงินและอำนาจ

· ความเชื่อผู้นำ

4.3 ระบบผลประโยชน์

· การใช้อำนาจโดยอ้างอิงประชาชน

· การแย่งชิงทรัพยากร

· ผลประโยชน์ทับซ้อน

4.4 ระบบโครงสร้าง

· การศึกษา

· รัฐธรรมนูญ

· เศรษฐกิจ

· การเข้าถึง

· การกระจาย

4.5 ระบบข้อมูล

· สื่อไม่เป็นกลาง

· การใช้เครื่องมือของรัฐ

· การเลือกรับรู้อย่างมีอคติ

(ยังมีต่อ คราวหน้าเรามาดูกันว่าภาพที่เราจำลองกันขึ้นมามันเป็นอย่างไร)

« « Prev : เมื่อผมไปเป็นกรรมการยกร่างรายงานแก้ไขสถานการณ์ภาคใต้๓.

Next : จำลองสถานการณ์ประเทศไทย๒ » »