สิ่งมีชีวิตที่ก่อโรคทางเดินอาหารให้คนได้อีกกลุ่มหนึ่ง
อ่าน: 1886เวลาผู้คนป่วยด้วยโรคทางเดินอาหาร จะดูแลตัวเองโดยการไปหายาฆ่าเชื้อมาบริโภค เพราะคิดว่ามีแต่เชื้อบัคเตรีเท่านั้นที่เป็นต้นเหตุ น้อยคนที่จะรู้ว่าจริงๆแล้วไวรัสบางชนิดสามารถทำให้เกิดโรคนี้ได้
โรคท้องร่วงในเด็กเล็กจะมีไวรัสโรทา (rota) เป็นสาเหตุได้ ได้มาจากขวดนม จุกนมหรือภาชนะบรรจุนมไม่สะอาด
โรคท้องร่วงหลังกินหอยสุกๆดิบๆ ก็เกิดจากไวรัสนอร์วอล์ก (norwalk) ได้
โรคตับอักเสบก็เกิดจากไวรัสตับอักเสบชนิด เอ (hepatitis A) ที่ปนเปื้อนอาหารและน้ำ
เมื่อไวรัสปนเปื้อนในอาหาร มันจะไม่เจริญขยายตัวในอาหารนั้น แต่จะเจริญอย่างรวดเร็วเมื่อเข้าไปในร่างกายแล้ว ปริมาณที่ปนเปื้อนน้อยๆก็ทำให้เกิดการป่วยได้ ส่วนใหญ่ไม่เจอตัวในอาหารที่สงสัยปนเปื้อนเพราะมีจำนวนน้อยนี่แหละ
ดิน น้ำ ปุ๋ยอินทรีย์เหล่านี้เป็นแหล่งทำให้เกิดปนเปื้อนได้หมด การปนเปื้อนเริ่มได้ตั้งแต่แหล่งเพาะปลูก แล้วปนเปื้อนเพิ่มขึ้นระหว่างการขนย้ายหรือขนถ่าย ภาชนะและมือมีส่วนทำให้ปนเปื้อนเพิ่มขึ้น การจับต้องอาหาร ช่วงการขนถ่ายไปยังแหล่งจำหน่ายที่มีหลายขั้นตอน ยิ่งเพิ่มโอกาสปนเปื้อน
จุลินทรีย์จากระบบทางเดินอาหารของสัตว์และแหล่งน้ำที่สกปรก ปนเปื้อนอาหารได้ในระหว่างกระบวนการชำแหละ กระบวนการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ
การแบ่งตัวเพิ่มจำนวนของจุลินทรีย์ทำให้อาหารเปลี่ยนแปลง เนื่องจากปฏิกิริยาของเอนไซม์จากตัวจุลินทรีย์ไปย่อยสารอินทรีย์ของอาหาร เช่น โปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน ให้เป็นสารที่มีโมเลกุลเล็กลง
มีกลไกที่ทำให้ป่วย 2 ประเภท คือ การเพิ่มจำนวนมากในร่างกายของผู้ได้รับเชื้อแล้วก่อโรค แถมส่งต่อให้ผู้อื่นรับต่อไปก่อโรคอีกได้ กับการเพิ่มจำนวนในอาหารและสร้างสารพิษที่เรียกว่าท๊อกซินขึ้นแล้วก่อโรค โดยไม่ติดต่อไปยังผู้อื่น
อาหารที่มักก่อให้เกิดการป่วยส่วนใหญ่เป็นเนื้อสัตว์ ผลิตภัณฑ์จากสัตว์ และผลิตภัณฑ์จากธัญพืช
อาหารที่พบบ่อยคือกลุ่มนี้ : เนื้อสัตว์ สัตว์ปีก ปลา อาหารทะเล ไข่ นมดิบ และน้ำ
เชื้อตัวไหนเกี่ยวกับอาหารอะไรก็พอมีลักษณะเฉพาะให้ใช้เป็นเคล็ดกลั่นกรองสาเหตุที่ทำให้ป่วยได้อยู่บ้าง เช่น
อาหารทะเล : เชื้อ Staphylococcus (SA) และ Vibrio Hemolyticus (VH)
นมและน้ำ : เชื้อกลุ่มไทฟอยด์ (Salmonella) บิด (Shigella) และ กลุ่ม SA
ผลิตภัณฑ์จากข้าวและธัญพืช : SA และ บาซิลลัส ซีรีอุส (Bacillus cereus)
การใช้มือหยิบจับ : SA และ E.coli
เนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากเนื้อสัตว์ : เกือบทุกตัว
บาซิลลัส ซีรีอุส (Bacillus cereus) ที่เกี่ยวกับผักสดด้วย
Clostridium botulinum เกี่ยวเฉพาะอาหารแปรรูปแล้ว
ปลา หอย สามารถส่งผ่านสารชีวพิษจากแพลงตอนมาให้ด้วย โดยผ่านมาทางสัตว์น้ำที่มันกินเป็นอาหาร
สารชีวพิษจากหอยบางชนิดทำให้เกิดอาการอัมพาตได้ สารพิษนี้เรียกว่า PSP (paralytic shellfish poisoning) เป็นท็อกซินที่เกิดในแพลงก์ตอนที่มันกินเข้าไป แล้วมันดูดซึมไปสะสมไว้ในตัว
การติดตามตรวจสอบปริมาณสารพิษนี้ในแหล่งเลี้ยงหอย และบริเวณน่านน้ำต่าง ๆ จะช่วยป้องกันการได้รับสารพิษนี้
แหล่งน้ำหรือน่านน้ำที่พบ PSP สูงกว่า 80 ไมโครกรัม ในหอย 100 กรัม เป็นแหล่งน้ำที่ไม่ควรจับหอยมารับประทานหรือจำหน่าย
น้ำทะเลตรงไหนเป็นสีแดงหรือมีปรากฎการณ์ขี้ปลาวาฬให้เห็น ตรงนั้นมีแพลงตอนที่มีสารพีเอสพีสูงๆอยู่ชุกชุม ควรงดการจับสัตว์น้ำมารับประทานหรือจำหน่าย
« « Prev : สารลดแรงตึงผิวกับสุขภาพ
ความคิดเห็นสำหรับ "สิ่งมีชีวิตที่ก่อโรคทางเดินอาหารให้คนได้อีกกลุ่มหนึ่ง"