ลานบ้านชลบถพิบูลย์

วันนี้ของเมืองมุกดาหารเปลี่ยนไปมาก เปลี่ยนไปแบบที่คุณจะจำไม่ได้หากคุณไม่ได้เดินทางไปเยี่ยมเมืองมุกอีกเลยในระหว่างสองสามปีนี้  ผมไปเมืองมุกล่าสุดราว 3 ปีเพื่อไปเที่ยวเมืองมุกดาหารและข้ามไปฝั่งแขวงสะหวันนะเขต แต่วันนี้ภาพเมืองมุกจะเปลี่ยนไนสายตาคุณ

รีสอร์ทชื่อใหม่ ๆ ผุดขึ้นให้เราเลือกพักเลือกนอน ถนนหลักหลายสายกำลังก่อสร้างราวกับเมืองนี้จะกลายเป็นยุทธศาสตร์ด้านต่าง ๆของอีสานตะวันออก ป้ายประกาศขายที่ดินก็เรียงรายราวกับแผ่นดินเมืองมุกกำลังมีค่าดั่งทอง ปรากฎการณ์เช่นนี้เราจะได้เห็นในเมืองมุกวันนี้

แต่ความสนใจของผมหาเป็นรีสอร์ท ถนนหรือป้ายขายที่ดิน แต่หากเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของพี่น้องสองฝั่งโขงต่างหาก ผมเลี่ยงออกจากตัวเมืองเดินทางด้วยเส้นทางมุกดาหาร-ธาตุพนมเพื่อเดินทางไปยังอำเภอหว้านใหญ่ เมืองแคมของที่ผมเคยไปเยือนเมื่อหลายปีที่แล้ว

ความสนใจเดียวที่ผมต้องการไปคือมุกเม็ดใหญ่ที่งดงามนาม สิมเก่าวัดศรีมหาโพธิ์ วัดที่ตั้งอยู่บริเวณแคมของ(แม่โขง)ในเขตบ้านหว้านใหญ่ ตำบลบ้านใหญ่ อำเภอหว้านใหญ่ จังหวัดมุกดาหาร  หากเป็นนักท่องเที่ยวที่ไม่เคยมาวัดนี้เพียงแค่จอดถามชื่อวัดนี้ รับรองคนแถบนี้ให้คำอธิบายได้แบบไม่ต้องค้นหาให้เหนื่อยและไม่งงงวย

ความพิเศษของสิมเก่าวัดศรีมหาโพธิ์คือเป็นสิมขนาดเล็กมากที่ตั้งอยู่ริมฝั่งโขง เป็นอาคารก่ออิฐฉาบปูนเดิมก่อสรางเป็นสิมโปร่ง โดยก่อผนังทึบเฉพาะข้างหลังพระประธานและผนังด้านข้างอีกหนึ่งห้องทั้งด้านซ้ายและขวาของพระประธาน  ส่วนห้องที่สองและผนังด้านหน้าทางเข้าไม่มีการก่ออิฐเป็นแต่เพียงพื้นที่เปิดโล่ง แต่มาระยะหลังมีการปิดด้วยประตูและหน้าต่าง ทำให้สิมคล้ายสิมทึบ   ส่วนปีกนกด้านหน้ามีการต่อเติมในภายหลัง

จุดพิเศษอีกประการคือการสร้างสิมที่ต่างไปจากขนบการสร้างสิมของคนอีสาน  ที่มักหันหน้าสิมไปในทิศตะวันออก แต่สิมวัดศรีมหาโพธิ์กลับหันหน้าไปทางทิศตะวันตก ปล่อยให้สิมหันหลังไปทางทิศตะวันออกซึ่งเป็นพื้นที่ติดลำโขง ปรากฎการณ์เช่นนี้มีข้อพิเศษชวนให้ต้องมีการอธิบายจากนักสัญญวิทยาอยู่มากหรือชวนให้เราหาคำตอบมาอธิบายปรากฎการณ์นี้ ซึ่งผมจะไม่เล่าในบันทึกนี้เพราะเห็นเป็นเรื่องยาวเกินไป

ส่วนมุกเม็ดนี้เป็นเม็ดพิเศษของเมืองมุกดาหารก็เห็นจะไม่มีปรากฎที่ไหนนั้นคือ จิตรกรรมฝาผนังที่สมบูรณ์ที่สุดที่พบในเขตจังหวัดมุกดาหาร โดยภาพจิตรกรรมที่พบ  ปรากฎบนผนังสิมด้านในเต็มผนังทั้งสามด้านที่มีการก่ออิฐฉาบปูน เรื่องราวที่ปรากฎเป็นจิตรกรรมฝาผนังเรื่องพระเวสสันดรชาดก ซึ่งมีหลายตอนที่มีคุณค่าทางด้านศิลปะและเป็นแบบอย่างการจัดองค์ประกอบทางศิลปะชั้นสูง ที่เรานักสุนทรียภาพควรไปซึมซับ

บันทึกหน้าผมจะเล่าเรื่องจิตรกรรมฝาผนังของสิมวัดศรีมหาโพธิ์ ตามอ่านนะครับ อิอิ