ลานไผ่

    เล่ากง ที่เดินทางมาอยู่โคราชก่อนคนอื่น ๆ  และได้ภรรยาเป็นคนไทยด้วย แต่ไม่มีลูกด้วยกันเพราะเล่ากงเป็นหมัน เลยไม่มีลูกกับเล่าม่าด้วยเช่นกัน  ดังนั้นเมื่อ อาม่าแต่งงาน หลังจากมาอยู่เมืองไทยได้ ๑๐ ปี (อาม่าแต่งงานเมื่ออายุ ๑๘ ปี ซึ่งอาม่าบอกว่า ถือว่าอายุมากแล้วในสมัยนั้น จะแต่งงานเมื่ออายุ ๑๕-๑๖ ปี กันเป็นส่วนใหญ่) เมื่อ อาม่าแต่งงานแล้วก็ต้องไปอยู่บ้านอากง ตามประเพณีของชาวจีน  เล่ากงซึ่งไม่มีลูกจึงเดินทางกลับไปประเทศจีน เพื่อไป ขออากู๋ จากพี่ชาย (ลูกคนที่ ๓ ของพ่อแม่) มาเลี้ยงเป็นบุตรบุณธรรมแทน…..อาม่าเล่าว่า ตอนที่เล่ากงไปขอ  พี่ชายจะให้ลูกอีกคน แต่เล่ากง เห็นอากู๋ (ตอนนั้นอายุ ๘ ขวบ) แล้วถูกใจมากกว่า เนื่องจากเป็นเด็ก หน้าตาดี น่ารักกว่า จึงขออากู๋มาเป็นลูกบุญธรรมแทน  ดังนั้น อาม่าจึงมีอากู๋มาเป็นน้องชาย (เป็นลูกพี่ลูกน้อง) มาอยู่ที่โคราชด้วยกันตั้งแต่นั้นมา

ภาพข้างบนเป็นภาพที่ อาม่า อากู๋ และ อาอี้ ถ่ายด้วยกันครั้งที่กลับไปเยี่ยมญาติที่เมืองจีนด้วยกัน ในตอนที่อาม่า อายุประมาณ ๖๐ ปี อาม่าเล่าให้ฟังว่า ตอนที่ไปเมืองจีนครั้งนั้นเป็นช่วงที่ทางประเทศจีนกำลังไว้ทุกข์จากการเสียชีวิตของท่านประธานเหมาเจ๋อตุง พอดี (ประธานเหมาเจ๋อตุง เสียชีวิตเมื่อวันที่ ๑๘ กันยายน พ.ศ. ๒๕๑๙) อ่านต่อ »

        เรื่องของเล่ากงเล่าม่าของเรา  ฟังอาม่าเล่าใหม่ ๆ รู้สึกสับสนพอสมควร ก็พยายามค่อย ๆ คุยสอบถามเพิ่มเติมจนได้ภาพที่ค่อนข้างชัดเจน จึงนำมาเล่าไว้สำหรับลูก ๆ หลาน ๆ ได้รับทราบดังนี้

          อากงอาม่า ก็จะมีกันสองฝ่าย คือ ฝ่ายพ่อแม่ของพ่อ (ฝ่ายชาย) จะเรียกว่า ไล่กงไล่ม่า  ส่วนพ่อแม่ของแม่ (ฝ่ายหญิง) จะเรียกว่า งั่วกงงั่วม่า  เมื่อพูดถึงพ่อแม่ของอากงและอาม่าอีกชั้นก็จะเรียกว่า เล่ากงเล่าม่า ถ้าจะเรียกให้เต็มก็จะเรียกว่า ไล่เล่ากงและไล่เล่าม่า สำหรับ พ่อแม่ของอากง และ งั่วเล่ากงและงั่วเล่าม่า สำหรับพ่อแม่ของอาม่า

กรณีของอาม่าของเรายิ่งซับซ้อนมากขึ้นเพราะ  พ่อแม่ของอาม่ายกอาม่าให้เป็นลูกบุญธรรมของน้องชาย  ดังนั้นอาม่าจึงเหมือนมีพ่อแม่อย่างละ ๒ คน คือพ่อแม่ที่ให้กำเนิด กับพ่อแม่ที่เลี้ยงดูจนเติบใหญ่ นั่นคือพวกเราจะมี งั่วเล่ากงและงั่วเล่าม่า อย่างละ ๒ คน แต่เวลาพูดถึงโดยทั่วไปจะเรียกสั้น ๆ ว่า เล่ากงเล่าม่าเฉย ๆ โดยส่วนใหญ่ก็จะหมายถึง เล่ากงเล่าม่าที่มาอยู่เมืองไทยที่เลี้ยงดูอาม่ามาตั้งแต่เล็ก ๆ  สอบถามจากอาม่าจึงได้ทราบว่า อาม่าเก็บภาพของ เล่ากงเล่าม่าทั้งสอง ใส่กรอบเล็ก ๆ ไว้ จึงถ่ายภาพมาให้ได้เห็นกันครับ

ภาพเล่ากงเล่าม่า ที่เป็น พ่อแม่ผู้ให้กำเนิดอาม่า  ที่อยู่เมืองจีน อ่านต่อ »

       สถานะการณ์ภัยแล้งผ่านไป ฝนเริ่มมาและมากขึ้นเรื่อย ๆ  สถานะการณ์เปลี่ยนจากภัยแล้งเป็นภัยจากน้ำท่วมเริ่มปรากฏมาแทนที่  เช่นเดียวกับที่บ้านชานเมือง  ฝนที่แล้วได้รายงานสถานะการณ์ ถนนหน้าบ้านจะกลายเป็นคลองเมื่อยามฝนตกหนักติดต่อกันนาน ๆ ดังภาพ

  อ่านต่อ »

      การเดินทางจากซัวเถาประเทศจีนมาเมืองไทยโดยทางเรือของอาม่า เดินทางมาพร้อมกับคุณพ่อหรือเตี่ยของอาม่าเอง (เล่ากง ของพวกเรา)  อาม่าเล่าให้ฟังว่า เป็นเรือขนาดใหญ่ มีผู้โดยสารมาเป็นร้อย ๆ คน มีการบันทุกสินค้ามาด้วยจำนวนมากที่ด้านล่างสุดของเรือ  ชั้นถัดขึ้นมาเป็นบริเวณโล่ง ที่ผู้โดยสารพักอาศัยอยู่รวมกันในการเดินทางมา โดยมีของใช้ที่จำเป็นส่วนตัวของแต่ละคนมาด้วย และที่ขาดไม่ได้ ก็อย่างที่เราเคยได้ยินได้ฟังมาในเชิงเปรียบเทียบว่า “คนจีนที่เดินทางมาประเทศไทยจำนวนมาก สิ่งที่มีติดตัวมานั้นมีน้อยมาก มีแค่เสื่อผืนหมอนใบ เท่านั้น  แต่ด้วยความขยัน อดทน อดออม ก็สามารถมาสร้างเนื้อสร้างตัว จนมีฐานะร่ำรวยได้ ที่เมืองไทย”  สำหรับผู้โดยสารที่มีฐานะดีก็จะอยู่ชั้นบนสุด โดยมีการแบ่งเป็นห้อง ๆ อย่างเป็นสัดเป็นส่วน ก่อนจะเป็นชั้นที่เรียกว่าชั้นดาดฟ้าเรือ  เล่ากงและอาม่าเดินทางมาในชั้นที่ผู้โดยสารพักอาศัยอยู่รวมกัน ตลอดระยะเวลาเดินทางประมาณหนึ่งสัปดาห์  หลาย ๆ คนเมาเรือ  กินอาหารไม่ได้ แต่อาม่าไม่เป็นไร และยังเดินขึ้นไปบนดาดฟ้าเรือได้อีกด้วย  สำหรับเรื่องอาหารการกิน ทางเรือจะบริการเฉพาะน้ำ ข้าวสวยและข้าวต้ม  ผู้โดยสารจะต้องนำกับข้าวหรืออาหารอื่น ๆ มาเอง ซึ่งส่วนใหญ่ก็คือ ผักดอง หมูเค็มและปลาเค็ม

อ่านต่อ »

      ในวาระวันแม่ ๑๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๓ นี้ เราได้เตรียมรูปที่ อาม่า (Lin Hui) ได้ถ่ายรูป อาม่า (ตัวจริง) เมื่อปลายเดือนที่แล้ว และพิมพ์ด้วยตนเองด้วยเครื่องพิมพ์ที่บ้าน ออกมาในขนาดเต็มกระดาษ A4 นำไปใส่กรอบเรียบร้อย เพื่อจะมอบให้อาม่าในวันแม่ปีนี้

      จากที่อาม่าเล่าให้ฟัง อาม่าเป็นชาวจีนแต้จิ๋ว เกิดที่อำเภอเก๊กเอี๊ย จังหวัดซัวเถา มณฑลกวางตุ้ง ประเทศจีน  เดินทางมาประเทศไทยกับคุณพ่อ (เตี่ย) โดยทางเรือ ตอนที่ตัวเองมีอายุได้เพียง ๘ ขวบ โดยออกเดินทางจากบ้านเกิดมาที่ซัวเถา โดยเรือเล็กใช้เวลาเดินทางไม่นาน (ราวสองสามชั่วโมง) แล้วจึงมาขึ้นเรือใหญ่ที่ซัวเถา เดินทางต่อมาประเทศไทย ใช้เวลาเดินทางประมาณหนึ่งอาทิตย์หรือ ๗ วันจึงถึงประเทศไทย ตอนนี้อาม่า อายุ ๙๕ ปี ก็ลองลบดูเอาเองนะครับว่า อาม่าเดินทางมาประเทศไทยในปี พ.ศ. ใด

            อ่านต่อ »

      อ่านต่อ »

     วันนี้เป็นวันอนุรักษ์มรดกไทย และเป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ ขอนำเรื่องราวของ ดอกไม้สีน้ำเงินม่วง ที่มีประโยชน์และมีคุณค่ายิ่งมาให้ได้รู้จักกันครับ นั่นคือ ดอกอัญชัน ซึ่งปัจจุบันมีการพัฒนาคัดเลือกจนมีหลายสี หลายแบบด้วยกัน  ที่บ้านมี สองสี สองแบบดังภาพครับ

      อ่านต่อ »

      วันนี้นำภาพราชินีแห่งไม้ดอกเมืองร้อน  ที่บ้านมาฝากกันครับ นั่นคือ ดอกชบา  ซึ่งมีปลูกอยู่ในบริเวณบ้านหลายต้นและมีหลายสี ทั้งแดง ชมพู ขาว และ เหลือง  มีลักษณะที่แตกต่างกันมากเนื่องจากการผสมพันธุ์และการคัดเลือกพันธุ์เพื่อนำมาใช้เป็นไม้ดอกไม้ประดับ ในปัจจุบัน

          อ่านต่อ »

      บ่ายวันนี้ซึ่งเป็นวันอังคาร หน้าบ้านจะคึกคักเป็นพิเศษเพราะมี ตลาดนัดฅนโคราช ตามที่เคยบันทึกไว้เมื่อเกือบหนึ่งปีมาแล้ว  มาถึงบ่ายวันอังคารนี้ก็เช่นเดียวกับอังคารที่ผ่าน ๆ ก็คือมีตลาดนัดหน้าบ้าน แต่ครั้งนี้ได้รับทราบจากการประกาศของผู้จักการตลาดว่า วันนี้จะเป็นครั้งสุดท้ายของตลาดนัดที่จัดที่นี่  อังคารหน้าจะย้ายไปอยู่ที่ใหม่ ที่มีที่กว้างขวางกว่าที่เดิม มีที่จอดรถสะดวกสบายกว่าที่เดิม  ห่างจากที่ที่นี่ไป ๕๐๐ เมตร เท่านั้น โดยจะเริ่มในวันอังคารที่ ๖ เมษายน นี้ จะมีวงดนตรีพร้อมนักร้องมาร่วมฉลองการเปิด ตลาดนัดฅนโคราช แห่งใหม่นี้ด้วย……เป็นข่าวด่วน ที่เป็นข่าวดีหรือข่าวร้าย ของเราพร้อม ๆ กัน

      เป็นข่าวดี เพราะ เราจะได้ไม่ต้องฟังเสียงอึกทึกของเพลงและผู้คน รวมทั้งรถต่าง ๆ ที่มาจอดหน้าบ้านเพื่อจับจ่ายซื้อของที่ตลาดนัดทุกบ่ายสองโมงจนถึงประมาณ สองทุ่มของทุกวันอังคารอีกต่อไป
     เป็นข่าวร้าย เพราะ เราก็จะไม่มีตลาดนัดที่อยู่หน้าบ้านให้จับจ่ายซื้อผักผลไม้และอาหารบางอย่างได้อย่างสะดวกสบายใกล้บ้านอีกต่อไป

         ช่วงนี้อากาศเปลี่ยนแปลงมาก บางวันร้อนมาก ๆ แต่บางวันก็เย็น  มีผลไม้ชนิดหนึ่งออกผลให้เราได้เก็บรับประทานสดสดได้  เป็นผลไม้ที่บ้านเราไม่ค่อยเห็นมีวางขายกันคือ ผลมัลเบอรี่ หรือ ผลหม่อน หรือ ลูกหม่อนนั่นเอง  เราอาจจะคุ้นเคยแต่กับหม่อนพันธุ์ที่ใช้ใบเลี้ยงสำหรับเลี้ยงไหม ซึ่งมีผลเล็กมาก  ต่างจากหม่อนพันธุ์ที่เราปลูกไว้รับประทานผลพันธุ์นี้ ที่มีผลค่อนข้างโต ให้ผลดก ใบมีขนาดเล็กกว่าพันธุ์ที่ใช้เลี้ยงไหมมาก  เราได้พันธุ์หม่อนนี้มาจากสวนชื่อดังที่อยู่ใกล้มหาวิทยาลัยเชียงใหม่เมื่อสมัยเกือบ ๔๐ ปีมาแล้ว สวนนี้มีชื่อเสียงในการปลูกสตรอเบอรี่และมัลเบอรี่มากในสมัยนั้น ชาวบ้านจะเรียกว่า “สวนโกสิ่ว” เพราะเจ้าของเป็นชาวจีน  ช่วงนั้นผมทำงานวิจัยด้านเทคโนยีหลังการเก็บเกี่ยวของผลไม้ จึงเข้าไปเก็บข้อมูลและพูดคุยกับเจ้าของสวนบ่อย รวมทั้งพานักวิจัยจากประเทศออสเตรเลียเข้าไปพบปะแลกเปลี่ยนความรู้กันด้วย จึงมีความสนิทสนมกันมากพอสมควร จนเขายอมมอบกิ่งพันธุ์มัลเบอรี่พันธุ์ดีให้มาปลูกที่บ้าน  ครอบครัวเราจึงได้ชิมมัลเบอรี่สด ๆ รวมทั้งน้ำมัลเบอรี่ แยมมัลเบอรี่กันมาตั้งแต่สมัยอยู่ที่เชียงใหม่   เมื่อย้ายมาอยู่โคราชเราจึงนำกิ่งพันธุ์มาปักชำขยายต่อด้วย โดยทีแรกไม่คิดว่ามันจะรอด แต่ก็โชคดีที่มันรอด แม้จะให้ผลไม่ดีเท่าอยู่ที่เชียงใหม่ก็ตาม  เราจึงยังได้ชิมมัลเบอรี่สด ๆ เรื่อย ๆ จนถึงปัจจุบัน

          อ่านต่อ »