ลานบ้านชลบถพิบูลย์

ในระหว่างเด็ก ๆ สร้างสรรค์ ผมเลือกที่จะเดินดูอยู่ห่าง ๆ หรือเดินไปเดินมาช่วยหาอุปกรณ์ สี หรือเตรียมสิ่งของที่เด็ก ๆ จะใช้ในการสร้างสรรค์งานศิลปะเอาไว้ให้พร้อม งดการวิจารณ์หรือพูดถึงผลงานของเด็ก จะพูดก็ต่อเมื่อพบเห็นเด็ก ๆ บางคนยังคิดอะไรไม่ออก หรือคิดได้แต่ไม่กล้าลงมีสักที  นั้นถึงเป็นเวลาที่ผมจะเปิดปากพูด

การเดินวนไปรอบ ๆ จะช่วยให้ครูมองเด็กและสังเกตพฤติกรรมเด็กเป็นรายบุคคลได้และเมื่อเดินบ่อย ๆ ครูจะสามารถเดาพฤติกรรมต่อไปของเด็กบางคนได้ ว่าเด็กพร้อมที่จะทำงานแล้วหรือยังต้องการการกระตุ้นเพิ่ม  เราจะสังเกตได้ว่าเด็กคนนั้นต้องการหรือไม่ต้องการให้ใครไปยุ่งกับโลกจินตนาการของเขา  เราจะสังเกตได้ว่าเด็กคนนั้นเหนื่อยล้ากับการทำงานและต้องการการพักแล้ว

เมื่อพบว่าพฤติกรรมดังกล่าว ผมมักจะไม่กระตุ้นต่อ แต่ปล่อยให้เด็ก ๆ เปลี่ยนอริยาบถไป ดังนั้นจึงไม่แปลกที่จะเห็นผมเล่นกับเด็ก ๆ ไม่ว่าจะเป็นเกม พูดคุย เมาส์กันให้สนุกปาก หรือทำกิจกรรมอื่น ๆ ที่เป็นการเปลี่ยนอริยาบถ   ก่อนหน้านั้นหลายครั้งที่ผมมักกระตุ้นเพิ่มเมื่อเห็นเด็กเหนื่อยหวังว่าจะให้ผลงานสวยงาม แต่จากการสังเกตนี้ผมเห็นว่าไม่มีประโยชน์อันใดที่จะกระตุ้นเพิ่ม

ผมปล่อยให้เด็กเล่นจนเหนื่อยในเวลาที่สมควร เมื่อเด็กเหนื่อยเราจะพบปรากฏการณ์ใหม่ที่เด็กหันกลับมาสนใจงานศิลปะของตนเองเพิ่มมากขึ้น และหลายคนทำงานตนเองจะเสร็จโดยไม่ต้องมากระตุ้นให้เขาทำงานศิลปะต่อ

เรื่องนี้นอกจากครูต้องเป็นนักสังเกตแล้ว ผู้ปกครองเองต้องตะหนักในข้อนี้ด้วย มีผู้ปกครองหลายคน เมื่อมารับลูกและเห็นว่าทำงานไม่เสร็จก็จะพยายามบอกให้ลูกทำงานศิลปะต่อให้เสร็จ  เมื่อผมเดินไปเจอก็จะรีบถามเด็กด้วยคำถามนำว่า “เหนื่อยแล้วใช่ไหม?” ซึ่งคำตอบว่า “ใช่” ก็จะออกจากปากเด็ก ๆ เรื่องนี้ทำเอาผู้ปกครองหลายคนงอนครูไปเหมือนกัน แต่ทำไงได้เพราะเด็กเหนื่อยมากแล้วการสร้างสรรค์ต่อของพ่อแม่อาจจะเป็นการทำลายนิสัยรักการสร้างสรรค์ก็เป็นได้ เพราะ หนูเหนื่อยแล้ว พอแล้ว ล้าแล้ว