ลานสวนป่า

วันนี้กระต๊อบน้อยรับแขกทั้งวัน 3-4คณะได้

ด่วนสายตรงที่โทรมาค่อนข้างตะกุกตะกั๊ก..เพราะรับแขกนะเธอ

เมื่อวานนี้เล่นสงกรานต์กับนางเมฆขลาและรามสูรย์เปียกมะล๊อกมะแล๊กไปตามฟอร์ม วันนี้ฟ้าใสตั้งแต่เช้า พอเข้าบ่ายทำท่าครึ้มอกครึ้มใจอีกแล้ว ถ้าจะมาแถมอีกก็ขอเป็นช่วงกลางคืนเถิดนะพระพิรุณ ขอให้มดปลวกตั้งหลักกันบ้าง ฝนที่เทมาทำให้บ้านปลวกแมลงชำรุดไปพอควร ส่วน-กบขียด-คางคก-ร่าเริงระรื่น แมลงเม่าก็รอจังหวะเล่นออกมารำวงเล่นไฟยามค่ำคืน

ฝนมาแต่ละครั้งนำความเปลี่ยนแปลงให้แก่สรรพสิ่งทั้งปวง

น้ำฝนมีคุณค่าเหมือนน้ำใจ

หล่นลงตรงไหนมีแต่ความดีงาม

นึกถึงข้อมูลที่คุณหมอสารภีนำเสนอเกี่ยวกับคุณค่าของผักชนิดต่างๆ อ่านแล้วได้ความรู้และประทับใจมากๆ ทำให้เรารู้ว่าผักแต่ละชนิดในบ้านเรา มีคุณค่าทางเภสัชอย่างเอกอุ เพียงแต่คนไทยเราไม่ใส่ใจเท่าที่ควร บ้างก็ไปหลงละเมอเมนูและผักต่างด้าวจนลืมของดีใกล้ตัว ลองเข้าไปอ่านดูละครับ อ่านแล้วท่านจะรักผักไทยๆอย่างไม่รู้ตัว แต่ละตัวมีสารอาหารมากมาย ถ้าเรารับประทานผักปลอดสารพิษทุกวัน ก็เหมือนการเติมภูมิต้านทานให้กับตัวเองทุกวัน

ถ้าเราเห็นความสำคัญเกี่ยวกับเรื่องใด

เราก็จะใส่ใจกับเรื่องนั้นๆได้ดี

1. ทำความเข้าใจเกี่ยวกับคุณประโยชน์ของผักจากบล็อกคุณหมอสารภีและที่อื่นๆ
2. ทดลองปลูกผักดูบาง
3. ให้ความสำคัญกับการเลือกซื้อผัก
4. ทดลองประกอบอาหารรับประทานในครอบครัวบ่อยขึ้น
5. วางแผนระยะยาวเรื่องการบริโภคผักในครัวเรือน
6. ทำการศึกษาวิจัยเพิ่มเติม
7. ออกทัศนศึกษาดูงานในจุดที่ท่านสนใจ
8. ถามตัวเองว่า..พร้อมที่จะทำเรื่องนี้แล้วหรือยัง
9. ถ้าสงสัย  กลับไปอ่านข้อ1-8

ผมมีเครือข่ายครูในพื้นที่มานมนาน เรียกตัวเองว่า “กลุ่ม3ก้อนเส้า”

ครูกลุ่มนี้มีแนวคิดเรื่องการศึกษาที่น่าสนใจ

กล้าคิด กล้าทำ กล้าเสนอแนะ และถ้าเบี้ยว ที่จะไม่ทำตามกระแสบ้าๆบอๆ

ด้วยพฤติกรรมเยี่ยงนี้จึงถูกผู้บังคับบัญชาบ้องตื้นหมั่นใส้

แต่..ด้วยความที่เป็นคนที่มีเจตนาดีต่อหน้าที่และรับผิดชอบลูกศิษย์

จึงพอประคับประคองตัวอยู่ในระบบได้ตามควรแก่อัตภาพ

พูดไปแล้ว..พวกเขตพื้นที่ ผู้บริหารก็ได้อาศัยผลงานของครูกลุ่มนี้แหละแก้ผ้าเอาหน้ารอดเนื่องๆ

ทุกปี วันสงกรานต์เขาก็จะนัดกันมาเยี่ยมยามผม และก็ไม่เคยเลยสักครั้งที่จะบอกให้ผมรู้ตัวล่วงหน้า จึงไม่ทราบว่าจะจัดเลี้ยงข้าวเลี้ยงน้ำได้อย่างไร มาถึงเขาก็จะจัดที่จัดทาง เสริ์ฟน้ำ จัดพิธีการรดน้ำ แจกของฝากของขวัญ ถ่ายภาพ ผมมีหน้าที่ให้พร แล้วก็คุยสารทุกข์สุกดิบกัน นานๆได้พบกัน..จึงได้ฟังเรื่องดีๆของแต่ละคน ซึ่งเป็นความรู้ใหม่ ผมได้เรียนรู้เรื่องใหม่ๆจากคุณครูกลุ่มนี้

ยกสุดท้าย..เขาจะบอกว่า..

ให้ครูบาเล่าเรื่องอะไรก็ได้สรุปท้ายให้ฟัง

แหม..เรื่องเล่ามีปะเลอะ

ให้ไปตามอ่านในลานปัญญาและFB.

แล้วก็อย่าลืมคอมเมนท์ด้วยละ

ไม่อย่างนั้น..เขาจะเป็นครูที่หัวไวใจสู้ได้อย่างไร?

ถ้าไม่ต่อแต้มความรู้กับคนอื่นๆ

จะ..เปิดห้องเรียนสู่โลกกว้าง ให้ทุกอย่างเป็นครูได้อย่างไร

ถ้าครู ไม่เปิดตา เปิดใจ เปิดโน๊ทบุกส์ กระโจนเข้าสนามความรู้อย่างชาญฉลาด

ในโลกนี้ไม่มีอะไรที่ครูทำไม่ได้ ถ้าครูอยากจะทำ

(แกงป่า) 

ในช่วงสงกรานต์ เท่าที่ตามอ่านพวกเราหลายคนอยู่กับบ้าน ทำกับข้าวอร่อยๆ..แล้วเอามาเล่าสู่กันฟัง ผมก็เอาบ้างสิครับ ตั้งแต่มาบำเพ็ญพรตนอนขดอยู่ในกระต๊อบ เพื่อทดลองใช้ชีวิตแบบแบกะดิน ที่มุ่งเรื่องประหยัดประโยชน์และเอื้ออาทรต่อธรรมชาติ ..ตื่นเช้ามาก็ถือกล้องกับตะกร้าเดินกะด๊อกกะแด๊กไปทักทายเพื่อนร่วมโลก

เห็นผักต่างๆมันสดงามเหลือเกิน

จึงคิดในใจว่าจะลองแกงป่าสำหรับเช้านี้

เสียบหม้อหุงข้าวไว้  แล้วออกทัศนาพื้นที่

ก่อนกลับ วกเข้าแปลงผัก เอากรรไกรตัดมะเขือพวง ตำลึง ฟักทองอ่อน มะเขือเทศ ใบอ่อมแซบ ต้นผักขมจีน เอายอดมะระขี้นกนิดหน่อย พอให้มันออกรสขมอำลำ เอาผักอีตู่เป็นตัวชูรส มาถึงเคหาก็ตั้งหม้อ ล้างผักหั่นๆเด็ดๆใส่ลงไป ขี้เกียจตำเครื่องแกง ค้นหาน้ำพริกปลาย่างสำเร็จรูป โฆษณาให้ก็ได้ “พันท้ายนรสิงห์” เติมเกลือหน่อย ขยุ้มผักลงน้ำเดือด

ปิดฝา..แล้วนั่งยิ้มรอ..เวลาอันสมควร..

เรื่องทำอาหารให้สนุกมันต้องขาใหญ่นัดมาประชันกันในป่า

ชวนพี่แต๋ว พี่โบว์ พี่เล็ก พี่อร ไอ่แห้ว ไอ่ตาหวาน หนูเก๋ หนูกุลนที

มาปะทะเสน่ห์ปลายจวักสักวัน

รับรองเธอเอ๋ย..ป่าแตกแน่ๆ

ระหว่างนั่นรอแกงเดือด มีรถวิ่งเข้ามา อ้าว! คุณโยธิน ละมูน ผู้จัดการฝึกอบรมบริษัท TT&Tกับภรรยาลงรถ.. บอกกล่าวเล่าแจ้งว่าไปเที่ยวบ้านภรรยาที่อุบล ผ่านมาจะไปเพชรบูรณ์ ก็เลยแวะมาเยี่ยม เอาผ้าโสร่ง ผ้าถุง หมูยอ และผลไม้ป่า“บักแงว” มาฝาก ต้องเดินทางข้ามเขาไปไกล จึงแวะแว๊บๆแล้วเดินทางต่อ

คุณโยธิน ทักว่า..พ่อผอมไปนะ

ก็เล่าให้ฟังว่า..ช่วงนี้ใช้ชีวิตแบบฤๅษี

หุ่นถึงดีอย่างนี้..

ใครเคยเห็นฤๅษีลงพุงบ้าง  ไม่มีหร๊อก

เว้นแต่พวกซูโม่จะหนีมาบวชเป็นฤๅษี..ไม่แน่

(บักแงว)

หลังจากแขกกลับ  ผมก็มาสาละวนเรื่องปรุงอาหาร  ใส่โน่นนิดนี่หน่อย ชิมบ่อยๆจนพอใจ ..แหม อร่อยจนนึกชมตัวเอง อยู่คนเดียวจะพูดกับใครละ ถ้าไม่ถือโอกาสโม้ทางFB. ไม่รู้ว่าพันธมิตรคนสวยจะมีใครอยู่ตอนนี้หรือปล่าว คุณแนนซี่อยู่เบลเยี่ยมก็คงยังไม่ตื่นมั๊งเมื่อคืนแกโม้กับคนโน้นคนนี้จนลืมนอน ยังไงๆอ่านแล้วก็ส่งข่าวกลับมาบ้างนะ อย่าใจดำอ่านทิ้งอ่านขว้างนักเลย ช่วยกันให้กำลังใจฤๅษีหัวเดียวกระเทียมลีบหน่อยเถิด

ใครๆก็คอมเมนท์ฟรีทั้งนั้น  ไม่ต้องเสียตังค์

ถ้ามีการเก็บเงินค่าคอมเมนท์ก็ว่าไปอีกอย่าง

ชาวเราควรจะหันมาช่วยกันสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้จากใจสู่ใจ

นึกถึงหัวอกเขาหัวอกเราบ้าง

อย่าแห้งแล้งน้ำใจนักเลย

ควรเริ่มพัฒนากระบวนการทางสังคมให้เป็นรูปธรรม

ไม่อย่างนั้น..สังคมสมานฉันท์ สังคมปรองดองจะเกิดขึ้นได้อย่างไร?

• จะเป่าหยิงฉุบเอาก็ไม่ได้หรอก
• จะปั่นแปะเอาก็ไม่ได้หรอก
• จะโยนหัวโยนก้อยก็ไม่ได้หรอก

เรื่องอย่างนี้มันต้องสะสมให้มีที่ไปที่มา

ไม่อย่างนั้นเรื่องสมานฉันท์ก็เป็นแค่ทำนองเพลง

..คุณไม่รักทำไมไม่บอก ..มาลวงมาหลอกกันเล่นทำไม 

สมานฉันท์ กับ หลอกฉัน มันเหรียญคนละด้าน

ไม่มีใครเหมือนผมหรอกนะ

พร้อมที่จะสมานใจกับคนสวยทั่วราชอาณาจักร

 ฮัดๆๆๆเช๊ยยยย!

ต้นไม้ป่าไม้ไม่ต้องการความช่วยเหลือจากใครหรอกนะครับ เขาพึ่งตัวเองและพึ่งกันเองได้ดี ไม่ได้อ่อนแอร้องกระจองง๋องเหมือนสรรพสิ่งอื่น เพียงแต่มนุษย์อย่าไปรบกวนไปทำลาย ป่าไม้ก็จะดำรงอยู่ได้เป็นปกติ มนุษย์นี่ก็แปลก รู้ทั้งรู้ว่าตนเองต้องอาศัยป่าไม้และธรรมชาติอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่มนุษย์ก็ไม่มีความตระหนัก ยังรุกทำลายป่าไม้อย่างหฤโหด

น่าจับพวกนี้ไปทิ้งไว้ที่ดาวอังคารนัก

เช้าๆเดินไปดูสภาพแวดล้อมกระต๊อบ

เดินไปเจอรูแมงมุมเล็กๆกำลังโผล่ออกมา

นั่งสังเกตุ ..จะเห็นความมหัศจรรย์ของบ้านแมลงชนิดนี้

ลองพิจาณาดูเส้นใยที่ถักทอปากรูดูเถิด

มันช่างละเอียดซับซ้อน..ถ้าเอามาต่อๆกันจะยาวสักกี่มากน้อย

เจ้าของรังจะต้องใช้ความพยายามมากเท่าไหร่

ที่จะสร้างเส้นใยดักสัตว์เล็กๆ..

เจ้าตัวนอนหลบร้อนอยู่ในรู..รอสิ่งที่จะมากระทบกับดักที่โยงไว้ปากรู

ดูๆไปแล้วช่างสบายเหลือเกิน

นับเป็นชุดความรู้ที่น่าสนใจยิ่งนัก

คุณครูที่สอนด้านธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม น่าจะชวนลูกศิษย์ไปเรียนในสภาพจริงบ้างนะครับ เสน่ห์ของโลกธรรมชาตินั้นน่าลุ้นระทึกยิ่งนัก ถึงสมัยนี้จะมีสื่อสะดวกดึงมาชมได้ แต่มันก็ยังขาดชีวิตชีวาอยู่ดีนั่นแหละ การที่เด็กสัมผัสความรู้สดๆเหล่านี้ จะช่วยปลูกฝังความตระหนักให้เห็นความสำคัญ เกิดความสนใจและห่วงใยธรรมชาติมากขึ้น

ไม่อย่างนั้นเราจะสร้างนิสัยความรับผิดชอบให้กับโลกใบนี้ได้ยังไงละครับ

เรียนในห้องได้ความรู้

เรียนนอกห้องได้ความจริง

เอาความรู้+ความจริง

ผู้เรียนก็จะได้รู้ความจริง

แต่..กว่าจะถึงจุดนั้น

ครูผู้สอน..ควรจะได้รู้ทะลุกระบวนการเหล่านี้ล่วงหน้าเสียก่อน

ไม่อย่างนั้น..คุณครูจะสอนเด็กให้ทันสมัยได้อย่างไร

เด็กพันธุ์ใหม่ต้องสอนด้วยกลอุบายใหม่ๆ

ครูพันธุ์ใหม่..สนใจเรื่องเหล่านี้ไหมละครับ?

: ประเทศชาติดูทันสมัย เจริญรุ่งเรืองด้านวัตถุ แต่ธรรมชาติเสียหาย ถือว่า..กระจอก

: บริหารบ้านเมือง แย่งชิงอำนาจมาได้ แต่สังคมแตกเป็นเสี่ยง ถือว่า..กระจอก

: ทำมาค้าขายร่ำรวย รวบหัวรวบหาง รายเล็กรายน้อยล่มจม ถือว่า..กระจอก

: นักวิชาการ บริหารวิชาความรู้ไปในทางที่เสื่อม ถือว่า..กระจอก

: ชาวนาชาวสวน ทำมาหากินทำลายต้นทุนสภาพแวดล้อมยับเยิน ถือว่า..กระจอก

: อ่านบทความ ไม่ยอมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ไม่คอมเมนท์ ถือว่า..ขี้เกียจ !

::  รู้เล็กรู้น้อยค่อยบรรจง

คนบ้านป่ามีปัญหาให้ขบคิดอยู่เสมอละครับ บางสิ่งก็แก้ไขได้ บางสิ่งก็ยังแก้ไม่ตก ต้องพยายามแก้ไขกันต่อไป เพียงแต่เราอย่าลืมปัญหาที่แขวนไว้มีอะไรบ้าง วันนี้ยกตัวอย่างใหดูสักเรื่องหนึ่ง เรื่องเกี่ยวกับทองๆนะครับ แต่เป็นทองที่บินไปบินมา ชาวบ้านเรียกกันว่าแมลงวันทอง ตัวมันเล็กๆสีทองมีลายคาดดำที่ท้อง มันเป็นตัวก่อกวนทำลายผลไม้ให้เน่าเสียง่าย ชอบไปวางไข่ไว้ตามผิวผลไม้และผักต่างๆ เมื่อหนอนโตขึ้นก็เข้าไปชอนไขอยู่ในผลไม้นั้นๆ ทำให้ผลเน่าเสียหาย ส่งผลกระทบต่อคุณภาพและต้นทุนปีหนึ่งหลาบพันล้านบาท

บางพื้นที่เกษตรกรจะทำการห่อผลไม้ด้วยกระดาษ ป้องกันแมลงวันทองมาวางไข่แต่เนิ่นๆ ถึงจะป้องกันได้เราก็เสียเวลากับเรื่องพวกนี้ไปไม่น้อย มีนักเคมีผลิตสารดึงดูดแมลงวันทองให้มากลุ้มรุม แล้วเอายาฆ่าแมลงผสมลงในเหยื่อ เมื่อแมลงวันทองมาดูดกินก็จะตาย ลดจำนวนศัตรูพืชลงไปเรื่อยๆ

แต่ในกลุ่มเกษตรอินทรีย์ที่ระแวดระวังเรื่องการใช้ยาต่างๆ

จะแนะนำให้ปลูกไม้ดอกไล่แมลง

เช่น ดาวเรือง และกระเพรา

ต้นกระเพราที่ดอกแก่จะส่งกลิ่นเรียกแมลงวันทองมาตอม

ช่วงนี้ผมรับประทานชาสะระเหน่และชากระเพรา

ปกติจะไปเด็ดยอดอ่อนมาใช้

ต่อมายอดอ่อนไม่มี ไปเด็ดยอดกระเพราแก่มาชงน้ำชา

เธอเอ๋ยแมลงวันทองบินมาตอมที่ถ้วยน้ำชาจำนวนมาก

เอามือตบตกลงไปในถ้วยน้ำชาตายนับร้อยตัวได้

จึงได้ข้อสังเกตใหม่ว่า..

ใบกระเพาะแก่ในน้ำร้อนจะส่งกลิ่นฉุนเรียกแมลงวันทองมาตอมได้มาก

ดื่มชาใบกระเพาอ่อนมานานไม่เห็นมีแมลงวันทองมาตอม

เป็นอุทาหรณ์ให้แง่คิดว่า ..บางทีใบอ่อนใบแก่ก็เรียกแมลงวันทองได้ต่างกัน

แต่ที่เด็ดไปกว่านั้น เมื่อเช้านี้เดินไปเจอลูกน้ำเต้าพันห้อยโตงเตงอยู่บนต้นมะละกอ จึงขยับไปถ่ายรูปใกล้ๆ อ้าว! เจอแมลงวันทองกำลังตอมดอกมะละกอเป็นกระจุก นับเป็นเรื่องใหม่ที่ได้เจอ ก่อนหน้านั้นไม่ทราบไม่ได้สังเกตุเห็นแมลงวันทองชอบกลิ่นดอกมะละกอมาก่อน

คงต้องติดตามดูต่อไป

• แมลงวันทองชอบกลิ่นดอกมะละกอทุกพันธุ์หรือชอบบางพันธุ์
• เราจะหาวิธีกำจัดแมลงวันทองที่ตอมดอกมะละกอได้อย่างไร
• โจทย์พวกนี้..เป็นการบ้านที่ท้าทายทั้งนั้นละครับ
• ในธรรมชาติมีความรู้ที่เราไม่รู้มากมายนัก
• ถามว่าถ้าจะเรียน จะออกแบบเก็บเกี่ยวความรู้อย่างไหน?

อย่างนั้นรึ! อย่างนี้รึ! รึอย่างไร?