ลานสวนป่า

คนป่าก็มีการบ้านนะเธอ มีมากเสียด้วย ยังค้างเรื่องที่หน่วยงานต่างๆขอมาให้ความเห็น บางหน่วยงานขอข้อมูล บ้างหน่วยงานท้าให้ตอบ แต่วันนี้เป็นเรื่องเฉพาะที่เคยเกริ่นไว้บ้างแล้วที่จะไปช่วยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในโครงการวิพุทธิยาจารย์อาสา ซึ่งคณะกรรมการการศึกษาวิจัยทรัพยากรการเกษตรเชิญไปช่วยเล่าประสบการณ์ความรู้ความคิด ที่มีอยู่แค่หางอึ่งให้นักศึกษาฟังที่จังหวัดน่าน จุฬาฯเขาเชิญชวนมาตั้งแต่ให้ช่วยยกร่างหลักสูตรฯแล้วละเธอ ต่อมาเขาก็ตั้งให้เป็นพุทธิยาจารย์ ซึ่งมีหน้าที่ๆจะไปช่วย-ปั้น-ปะ-ผุ-โครงการที่จุฬาฯตั้งขึ้นมาเพื่อเป็นการสนองคุณแผ่นดินในวาระที่มีอายุครบรอบ100ปี

เรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่และยาก

ถ้าไม่อยากเห็นจุฬาฯเป็นจุลา..ก็ต้องไปร่วมแรงร่วมใจช่วยกัน

ถึงผมจะไม่ได้มีวาสนาได้เป็นเชื้อเผ่าเหล่ากอของจุฬาลงกรณ์กับใครเขา แต่ก็เคยไปเดินเล่นในสนาม ไปเห็นเสาธงสูงๆ เห็นอาคารที่มีรูปร่างคล้ายกับวัด ก็ได้แต่ทึ่งตาโตตามอาการของเด็กบ้านนอกเข้ากรุง ในชั้นหลังๆผมได้เข้าไปประชุมที่หอประชุมใหญ่ ไปพูดไปบรรยายไปสอนพิเศษให้แก่นักศึกษาของสถาบันวิจัยสังคมจุฬาฯ และได้รู้จักมักคุ้นกับชาวจุฬาฯบางท่าน ก็ตระหนักถึงบุญคุณของจุฬาฯตามประสาของคนวาสนาน้อยๆ ที่ได้รับความเมตตาจากสถาบันอันทรงเกียรติของชาติแห่งนี้

ตอนเป็นเด็กรุ่นกระเต๊าะ..ผมนะขาโจ๋จุฬาฯซอย11เชียวนะเธอ ผมอยู่ตอนที่เขากำลังสร้างโรงแรมสยามที่มีหลังคาแปลกข้างวังสระปทุมนั่นแหละ..อยู่หอพักใกล้ๆกับค่ายมวยศรีโสธร สมัยนั้น อดุล ศรีโสธร, เด่น ศรีโสธร เป็นนักมายดังระดับแม่เหล็ก รุ่นใกล้เคียงกับพุฒ ล้อเหล็ก อภิเดช ศิษย์หิรัญ ว่างๆผมไปเยี่ยมๆมองๆที่ค่ายมวยแห่งนี้ ก็สงสัยว่า..ทำไมนักมวยลงจากเวทีถึงมีรอยไหม้รอบตัวที่เกิดจากพิษแข้งคู่ต่อสู้ จะนั่งจะขี้ต้องค่อยๆบรรจงเพราะมันปวดไปทั้งสรรพรางกาย ..บางคนถึงกับโอดโอย กินยาแก้ฟกช้ำเป็นถังๆนับเดือน

วันหนึ่งเห็นน้าอดุลย์นั่งอยู่ว่างๆ จึงเดินไปหา

แล้วถามเรื่อง..ทำ ไ ม ถึ ง ท น ค ว า ม เ จ็ บ ป ว ด ไ ด้

นักมวยเอก..บอกว่า..”ไอ้เปี๊ยก..ลองต่อยท้องน้าสิ เอาให้เต็มแรงเลยนะ”

ผมก็กำหมัดซัดเข้าไปที่หน้าท้องของน้าอดุลย์เต็มกำลัง..

ผลลัพธ์..ผมนั่นแหละเจ็บนิ้วสะท้านไปทั้งแขน

จึงทราบว่า..นักมวยเขาเกรงกล้ามเนื้อรับหมัดรับเข่า

จากวันนั้น..ผมก็เก็บมาคุยโม้ให้เพื่อนๆฟัง

อดุลย์นะเรอะ ข้าต่อยเต็มผลั๊วะมาแล้วนะเว๊ย!

จะเขียนเรื่องไปจังหวัดน่าน ตีโค้งไปเสียไกล เรื่องมันเป็นอย่างนี้ครับ ที่ผมสนใจหลักการศึกษาที่จุฬาฯกำลังสร้างขึ้นมา นั่นก็คือให้นักศึกษาเรียนภาคทฤษฏีควบคู่ไปกับภาคปฏิบัติในอัตราที่เข้มข้นใกล้เคียงกัน จุฬาฯจึงย้ายนักศึกษาปีที่ 2-4 ไปไว้ที่ศูนย์จุฬาฯจังหวัดน่าน ตามที่ตกลงกัน ผมควรจะต้องไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับนักศึกษาตั้งแต่2ปีที่แล้ว พอจะไปๆก็มีเกิดวาสนาอักเสบทุกที มาปีนี้หนังสือเชิญมาอีกแล้ว จึงตั้งใจเต็มร้อยที่จะไปให้ได้ โดยปรึกษาญาติแซ่เฮสายเหนือไว้ ว่าเราจะยกพหลพลโยธาไปบุกจังหวัดน่าน

ได้มงคลฤกษ์วันที่ 2-3-4 พฤศจิกายน 2555 ครับพี่น้อง คณะที่จะไปช่วยผมทำหน้าที่วิพุทธิยาจารย์อาสา มี (อุ้ยจั่นตา) ผศ.ดร.จันทรัตน์ เจริญสันติ, (ครูอึ่ง) อาจารย์ดวงพร เลาหะกุล, (หมอเจ๊) แพทย์หญิง (น้าอึ่ง) คุณสมพร พวงประทุม, (หมอเจ๊), พญ.ศริรัตน์ สุวันทโรจน์, (หมอจอมป่วน) นพ.สุธี ฮั่นตระกูล (อาว์เปลี่ยน) เปลี่ยน มณียะ (ครูอาราม) อาราม อู่ทอง (ครูแมว)อักษรา ศิลป์สุข ไม่แน่ไอ่ตาหวานกับครูสุทราบข่าวคงจะวิ่งตามไปสมทบอีกก็ได้ สรุปว่าวิทยากรอิงระบบคณะนี้มีไม่น้อยกว่า 10 ชีวิต ซึ่งแปลกกว่าวิพุทธิยาจารย์ท่านอื่นที่มักจะไปคนเดียว

เพิ่งจะมีคณะเรานี้แหละไปกันแบบยกทีม

ในการเตรียมการเตรียมตัว นอกจากจะตอบรับเลือกวันที่จะไปเดินทางแล้ว จุฬาฯขอทราบประวัติ และขอทราบประเด็นที่เราจะไปพูดกับนักศึกษา รวมทั้งขอข้อเสนอแนะเรื่องการศึกษาดูงานและการจัดกิจกรรม ผมพิจาณาแล้ว..จะพูดเรื่องวิธีเรียนและการเรียน เพราะเล็งเห็นว่านักศึกษากลุ่มนี้จะเป็นต้นแบบของการเรียนรู้เชิงลุก ไม่ได้เรียนอยู่เฉพาะในห้องแคบๆกับครูใจแคบ วิชาความรู้จึงอาจจะคับแคบไปด้วย

ทำให้จบการศึกษาแล้วไม่มีความเชื่อมั่น หรือมีความสามารถพอที่จะไปบุกเบิกการงานอาชีพอิสระด้วยลำแข้งของตนเอง นักศึกษาส่วนใหญ่จึงมีลู่ทางจำกัด มุ่งหน้าไปสู่การเป็นมนุษย์เงินเดือน ซึ่งตำแหน่งค่อนข้างจำกัดและต้องชิงดีชิงได้กันทุกรูปแบบ ทำให้ผู้สำเร็จการศึกษาส่วนใหญ่ ได้งานทำไม่ตรงกับสิ่งที่เรียนมา ทำให้อนาคตสับสนและสุ่มเสี่ยง เรียนแต่วิชาทิ้งถิ่น ไม่ได้เรียนวิชากลับบ้านเฮา

ถ้าระบบการศึกษา สอนทั้งภาคทฤษฏีและภาคปฏิบัติควบคู่กันไปอย่างหลักสูตรใหม่นี้แล้ว เราเชื่อกันว่าเส้นทางดำเนินชีวิตของนักศึกษาจะมีทางเลือกมากขึ้น อย่างน้อยๆวิชาความรู้ที่ได้ฝึกฝนมาระยะเวลา3ปี คงจะสร้างความเชื่อหมั้นในระดับ..

“ ถ อ ด เ สื้ อ ค รุ ย แ ล้ ว ล ง ลุ ย โ ค ล น ไ ด้ ”

• เป็นตัวคูณของสังคม
• หันหน้ากลับไปสู่ท้องถิ่นได้อย่างทระนง
• หวนกลับไปต่อยอดอาชีพพ่อแม่
• มีวิชาความรู้ที่จะกลับไปสร้างบ้านแปลงเมือง
• มีความรู้ที่จะอยู่ในท้องถิ่น
• ตระหนักถึงบทบาทและคุณค่าของการศึกษาที่ต้องมารับใช้ท้องถิ่น

ด้วยเหตุนี้แหละพ่อแม่พี่น้องเอ๋ย ทำไมผมถึงต้องชวนวงศาคณาญาติไปช่วยจุฬาฯอย่างอึกกะทึกครึกโครม เรื่องราวที่จะไปเล่าขานให้ลูกหลานนิสิตนักศึกษาฟังในครั้งนี้ จะเริ่มที่แนะนำตัวและทีมงาน (ก่อนหน้านี้ก็จะแนะนำให้นักศึกษาเข้ามาอ่านในบล็อก ลานสวนป่า ลานปัญญา บล็อกหมู่บ้านโลกล่วงหน้า) เพื่อเปิดประเด็นการเรียนรู้ผ่านออนไลน์ แล้วจะไปเติมให้ภายหลังเรื่องการสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ ผมจะเอาหนังสือเจ้าเป็นไผ หนังสือโมเด็ลบุรีรัมย์ ไปแจกอาจารย์และนักศึกษาทุกคน (ฝากน้าอึ่งติดรถไปด้วยอย่างละ 100 เล่มนะน้านะ)

ขมวดประเด็นที่จะไปโม้ 2 วันไว้ดังนี้

1. การเรียนและวิธีเรียนของนักศึกษาสายพันธุ์ใหม่
2. การสร้างเครือข่ายการเรียนรู้
3. การเรียนแบบอิงระบบ
4. จิตวิญาณของเกษตรกรไทย
5. ข้อฉุกคิด ของการเป็นเกษตรกรไทย
6. การทำเรื่องธรรมดาให้เป็นเรื่องพิเศษ
7. อาชีพปลูกสร้างสวนป่า
8. หน่อเนื้อเชื่อไขเกษตรกรไทยที่บรรพบุรุษอยากได้/อยากเห็น
9. งานวิจัยไทบ้านของมหาชีวาลัยอีสาน
10. การเรียนวิธีสร้างงาน แทนการเรียนวิธีหางานทำ
11. การศึกษาดูงาน และการสร้างกิจกรรมพื้นฐานระหว่างเรียน
12. การสนทนากับผู้รู้ การตั้งคำถาม และคุณภาพของคำถาม
13. ตีแตกประเด็นเกษตรกรไทยทำไมถึงยักแย่ยักยัน
14. ตีแตกประเด็นวิกฤติระบบการเกษตรไทย
15. ทีหนีทีไล่ของการเกษตรไทยในยุคที่อาเซียนกำลังจะมาเยือน

ผมคิดเร็วๆคร่าวๆได้เพียงแค่นี้แหละอุ้ย

เราควรเดินทางไปถึงบ่ายวันที่ 2 ช่วงเย็นจะได้เริ่มลุยขั้นตอน”เจ้าเป็นไผ”

บอกเครือญาติให้เตรียมคริบหรือถ้ามีสื่อประกอบการโม้ก็ขนใส่รถไปด้วย

ผมจะประสานเรื่องที่พัก 6 ห้อง คืนวันที่ 2-3 และอาหารทุกมื้อ

ส่วนค่าเดินทางเราคงต้องควักกระเป๋ากันเอง

รายการข้ามไปลาว..ขออาว์เปลี่ยนสรุปแนวทางและแนะนำให้ด้วย

:: ควรบริหารเวลาให้ชื่นมื่น

ช่วงนั้นอากาศอาจจะหนาวแล้ว

ดูแลสุขภาพกายและสุขภาวะใจไว้ให้พร้อม

ไปฟังเพลงน่านนะสิ อิ อิ..

Key Word :จุฬาฯต้องเดินหน้า ถ้าถอยหลังอาจจะเป็นจุลา

ผมมีหนุ่มหล่ออยู่2ตัว เจ้ามอม กับ เจ้าดอก..เป็นหนุ่มทั้งคู่ ที่ผมไม่เลี้ยงหมาเพศเมีย เพราะเกรงจะออกลูกมาเยอะ เวลาเรายกลูกหมาให้คนอื่นไปเลี้ยง ตัวแม่ก็จะทำตาปริบๆ..ทารุณจิตใจทั้ง2ฝ่าย ก่อนหน้าโน้นแม่เจ้ามอมออกลูกหลายตัว ผมจับแจกชาวบ้านหมด ในจิตใจของแม่เจ้ามอมคงโศกเศร้าอย่างแสนสาหัส จนกระทั้งเกิดเจ้ามอม คุณแม่เก็บตัวคุณลูกไว้มิดชิด เ ร า ไ ม่  ท ร า บ เ ล ย ว่ า ห ม า ที่ บ้ า น มี ลู ก  ปกติลูกหมาก็จะต้องร้องบ้างละนะ เพราะห้องคลอดอยู่ใต้บันไดบ้าน เดินเข้า-ออกทุกวัน แม่เจ้ามอบทำอย่างกับติดเครื่องเก็บเสียงอย่างนั้นแหละ ..

เจ้ามอมน้อยก็ไม่เคยโผล่ออกมาให้เห็น

จนกระทั้งเวลาผ่านไปหลายเดือน

เจ้ามอมหย่านมตัวอ้วนจ้ำหม่ำ

วั น ห นึ่ ง ม อ ม น้ อ ย ห ลุ ด อ อ ก ม า ภ า ย น อ ก

ผมจับอุ้ม..หัวใจเต้นแรง ตับๆๆ..ตัวสั่นเทาด้วยความกลัว

เพราะมันไม่เคยเห็นหน้ามนุษย์ตลอดเวลา2เดือนที่เกิดมา

ผมนึกไม่ออกว่า..แม่เจ้ามอมมีวิธีสอนลูกให้เชื่อฟังอย่างเคร่งครัดได้อย่างไร?

หลังจากออกมาสัมผัสโลกภายนอก เจ้ามอมก็ปรับตัวทีละน้อย นิสัยติดตัวแต่เล็กแต่น้อยก็คือจะไม่สุงสิงใคร จะคอยอยู่ทอดระยะอยู่ห่างๆ ไม่สนิทสนมใครง่ายๆ พอโตมาหน่อยมอมก็คาบรองเท้าไปซ่อนด้วยทักษะพิเศษ ..รองเท้าใครหายยากนักที่จะตามเจอ มันจะคาบไปซ่อนมิดชิดในที่ไกลๆ และแยกข้างซ่อนคนละทิศละทางด้วยนะเธอ ผมและแขกที่มาสูญหายรองเท้าไปหลายสิบคู่

ไม่รู้จะดัดนิสัยซ่อนรองเท้าอย่างไร

จึงคิดที่จะยกเจ้ามอมให้คนอื่นไปเลี้ยง

แต่นัดแล้วไม่มารับ..เจ้ามอมก็รอดตัวไป

แต่หลังจากนั้นนะเธอ เกิดอาเพศอะไรก็ไม่ทราบได้ เจ้ามอมเปลี่ยนนิสัยจากหน้ามือเป็นหลังมือ ไม่คาบรองเท้า ไม่ไล่สัตว์ แต่ยังสงบเสงี่ยม จงรักภักดีเราอย่างเหลือเชื่อ เราขับรถออกจากบ้าน มอมที่นอนเฝ้ารถตลอด ก็จะลุกวิ่งออกไปส่งเป็นระยะทาง2-300เมตร ขากลับมอมก็จะไปดักที่ต้นทาง เพื่อวิ่งนำทางเราเข้าบ้าน เปิดประตูรถปั๊บ! มอมก็จะเข้ามาส่งเสียงงึดง๊าดๆ..คล้ายจะถามว่าทำไมไปนานจัง ผมนอนที่ไหน มอมก็จะไปนอนเฝ้า ถ้าเราขึ้นนอนบนบ้านหลังใหญ่ มอมก็จะไปนอนเฝ้ารถ ทำหน้าที่จงรักพิทักษ์นายได้อย่างน่าชื่นชม

มอมเป็นหมาร่างใหญ่ หล่อสง่างาม ขนสีน้ำตาลสลวย แข็งแรง อยู่มาจนกระทั้งมอมเป็นหนุ่ม แต่มอมก็ไม่เคยวิ่งออกจากสวนไปเที่ยวเลยสักครั้ง ปีนี้แหละมีหมาล่าเนื้อสาวๆ2-3ตัว วิ่งตามเจ้าของที่มาเลื่อยไม้ในสวน บางวันก็กลับตามเจ้าของ บางวันก็อยู่ให้ท่าหนุ่มล่อ แต่มอมก็สงวนเนื้อสงวนตัวไม่วอแวกับสาวสวยเหล่านั้น จนกระทั้งสัปดาห์ที่ผ่านมา เข้าช่วงหมาจับคู่ขยายพลเมือง มีหมาสาวๆหนุ่มๆมาคลุกคลีในสวนเป็นโขยง วิ่งต้อนหน้าต้อนหลัง..ร้อง เห่ากันเกรียวกราว ที่ซ้ำร้ายกัดฟัดกันแย่งนางเอกอย่างเอาเป็นเอาตาย

รักแล้วต้องแย่งชิง..มันเอิกเริกและชุลมุนเหลือประมาณ

บางทีก็ประกอบกิจต่อหน้าเรานั่นแหละ

มาเป็นฝูงเธอเอ๋ย..ไล่ก็ไม่ไปง่ายๆด้วยนะ

กลุ้มรุมเอะอะมะเทิ่งทั้งวัน

นึกๆไปแล้ว..ก็ เ ห็ น ใ จ ค ว า ม สุ ข ข อ ง สั ต ว์ โ ล ก

ปีนี้พระเอกของเราก็เข้าไปร่วมวงกับเขาด้วยเหตุการณ์เฉพาะหน้า ตะลุมบอลแย่งนางเอกจนแปลงผักผมป่นปี้ยับเยิน มะเขือ พริก ต้นและกิ่งหักเละเต็มพื้น แหม!..เจ้าพวกนี้..จะแสวงหาความสุขกัน มันทำไมต้องก่อความเดือดร้อนคนอื่นด้วย ศึกชิงนางใช้เวลาประมาณ1เดือน หลังจากนั้นรักก็ร้างรา..ต่างตัวต่างกลับไปเฝ้าเคหาของใครของมัน เรื่องไม่จบเท่านั้นหรอกนะเธอ เราสังเกตเห็นเจ้ามอมมันเหงาหงอย ตอนแรกนึกว่ามันติดใจและคิดถึงแฟนๆ มีวันหนึ่งมันนอนยกขาให้ผมดูแผลที่โดนกัด โอ้โห! ไข่บวมเป่ง ที่ไข่มีแผลลึกยาว2-3แห่งๆละ1ซม. จึงจับใส่แผล และให้โฉมยงออกไปซื้อยาอ๊อกซี่มัยซินมาขวดหนึ่ง ผมฉีดยาให้วันละเข็ม ใส่ยาให้เช้า-เย็น รอดูอาการว่าจะเป็นฉันใด แต่ถึงกระนั้นนะเธอ ทั้งที่ไขบวมเจ็บแผล มอมไม่เลยละทิ้งหน้าที่วิ่งโขยกๆไปรับไปส่งเราเป็นปกติ

คุณชายเอ็นดูเจ้ามอมและเจ้าดอกมาก

จะเลี้ยงไก่ทอดประจำ

เจ้ามอมกับเจ้าดอกมีโภชนาการที่ดีขึ้น

ต่อจากนี้ไปก็จะรอดูผลงานของ..เจ้ามอม

ลูกเต้าออกมาจะเป็นฉันใด

มอมผสมพันธุ์กับหมาล่าเนื้อ

หมาล่าเนื้อจะสงบเสงี่ยม ไม่เห่า

ลูกมอมออกมาถ้าได้สายเลือดพ่อและแม่ด้านนี้

คงจะเป็นลูกหมาที่มีนิสัยที่น่ารักก็เป็นได้

แต่..แหม! กว่าจะได้ลูกสืบสกุล

เล่นเอาพวงไข่แทบขาด

ไม่รู้ไปพลาดอีท่าไหนให้โดนกัดกล่องดวงใจจนเวอะ

พิษรักแรงหึง..จากการชิงรักหักสวาทก็เป็นอย่างนี้แหละเธอเอ๊ย..

คนที่ตั้งต้นจะทำการปลูกสร้างสวนป่า

มักจะสาละวน..ไม่รู้จะปลูกต้นอะไรดี

• จะทำการเกษตรควรจะปลูกต้นไม้ต้นความคิดก่อน

ต้นความคิดเป็นอย่างไรรึ คงไม่มีคำตอบตายตัว ขึ้นกับช่วงนั้นๆเรามีความคิดที่จะอยากจะปลูกต้นหมากรากไม้ รึอยากจะทำไร่ทำนา ทำการเกษตรอินทรีย์ ทำเกษตรพอเพียงก็แล้วแต่ ไม่มีผิดมีถูก..สำหรับคนที่ไม่คุ้นชินก็ทำไปสังเกตไป ทดลอง ลงมือเรียน..แล้วก็จะรู้มากขึ้นตามลำดับ แต่ถ้าเราลงมือศึกษาภาคทฤษฎีบ้าง ต้นความนึกคิดก็จะลึกซึ้ง เข้าใจจนเกิดความตระหนัก

• หลังจากปลูกต้นความคิด ต้นความคันก็จะตามมา

เกิดการคันไม้คันมืออยากจะปลูกๆๆและปลูก ถ้าให้ดีขั้นตอนนี้ก็ควรจะเรียนให้รู้ก่อนอีกนั่นแหละ เราจะวางผังความคิดได้เราต้องมีความรู้ เราจะทำการเกษตรแบบไหนถึงจะเหมาะสมและได้ประโยชน์หลายวัตถุประสงค์ไปพร้อมๆกัน จะปลูกต้นอะไรบ้าง ปลุกอะไร-ก่อนหน้า-หลัง วิธีปลูก ระยะการปลูก การดูแล การบำรุง การนำมาใช้ประโยชน์ การจัดการให้ผสมผสานอย่างยั้งยืน ทำให้ดี..ปลูกครั้งเดียวจบ รับประโยชน์ได้สืบเนื่องตลอดไปชั่วลูกชั่วหลาน

• ต้นไม้ชุดที่3 น่าจะเป็นต้นผสมผสาน

ถ้าสังเกตป่าไม้ เราจะไม่เห็นมีป่าผืนใดเลยที่เกิดไม้เชิงเดี่ยวชนิดเดียว เช่น ป่าอ้อย ป่ามันสำปะหลัง ป่าไม้ยางพารา แสดงว่าชุดความรู้ของมนุษย์ที่มาจัดการแปลงสภาพพื้นที่ป่าธรรมชาติให้เป็นป่าไร้ธรรมชาติ พื้นที่ๆเปลี่ยนแปลงจำนวนมหาศาลด้วยน้ำมือมนุษย์หลายล้านๆไร่ จึงเป็นพื้นที่ผิดปกติทางระบบนิเวศ เมื่อมันผิดแผกจากความถูกต้องและเหมาะสม มันทำให้เกิดผลกระทบต่างๆนานา นับตั้งแต่ความเสื่อมโทรมมากขึ้น ทำให้เกิดภัยพิบัติ แห้งแล้งสลับกับวาตภัย

มันพิลึกมากไหมละครับ? ที่มนุษย์เอาป่าไม้ที่สมบูรณ์มาทำให้เป็นพื้นที่เสื่อมโทรม แล้วก็แสดงความรู้พลิกแพลงที่นึกว่ามีประสิทธิภาพกว่าการจัดการของธรรมชาติ เธอเคยเห็นป่าธรรมชาติที่ไหนเสื่อมโทรมโดยตัวมันเองไหม? ความหลากหลายทางชีวภาพนั้นเป็นหลักการที่ยากจะหาวิทยาการอื่นๆมาทดแทนได้

หลายคนจะลงมือทำการเกษตร ก็มุ่งไปเรื่องทำไร่ทำนา เพราะสนองตอบต่อความต้องการของตนเอง มีงานทำ มีอาหาร มีรายได้ ได้รับประโยชน์คุ้มค่าคุ้มทุน ถามว่าผิดไหม? ไม่ผิดหรอก แต่ถ้าผสมผสานเป็นการทำแบบ ไร่นาป่าผสม เธอจะได้ประโยชน์เพิ่มขึ้นอีกหลายขั้น

ปลูกหลากหลายรูปแบบ  เช่น

พืชอายุ 3 เดือน ผักสวนครัว พริก มะเขือ ถั่วฟักยาว คะน้า ต้นหอมผักชี ฯลฯ

พืชอายุ 12 เดือน มะละกอ กล้วย เผือก มัน ข่า อ้อย ฯลฯ

พืชอายุ 3 ปี มะนาว เพกา มะกอก มะกล่ำ มะกรูด ไผ่หวาน ฯลฯ

พืชอายุ 5 ปี มะม่วง มะพร้าว มะตูม มะดัน มะเฟือง มะไฟ ฯลฯ

พืชอายุ 10 -100 ปี ผักยืนต้น ไม้ยืนต้นต่างๆ

วันนี้คนงานเก็บเห็ดโคนยักษ์กับเห็ดระโงกมาให้อีก ผักสดเยอะช่วงนี้ ไม่มีอะไรดีไปกว่าทำอาหารพื้นบ้าน รับประทานผักสดมากๆ ลดเนื้อสัตว์ แถมผลไม้มากๆก็ดีนะ อีกหน่อยจะเข้าหน้าหนาวแล้ว มหกรรมปลูกผักสนุกๆก็จะพรั่งพรูอีกครั้งหนึ่ง ผักหน้าหนาวนั้นหวานกรอบนัก ถ้าดึงยาวจากวสันตฤดูเข้าสู่เหมันต์ สุขภาพเราก็จะแข็งแรงขึ้น

คนไทยโชคดีมหาศาล

ฤดูร้อนแล้งก็ยังมีผักเฉพาะช่วงนี้ออกมาให้กินอย่างพอเพียง

ฤดูฝนฤดูหนาวก็มีผักกลุ่มเฉพาะอากาศออกมาให้เลือกชิม

เมนูแต่ละพื้นถิ่นจะฟื้นฟูขึ้นมาได้ เราต้องปลูกผักกันบ้าง ชวนกันทำอาหารสืบทอดประเพณีไว้ ของดีแถมอร่อยจะปล่อยให้เลือนหายไปทำไมละเธอ คอยดูเถิดในอนาคต คนไทยจะโหยหาอาหารพื้นไทยๆเรานี่แหละ ถ้าผองไทยเข้าใจอัตลักษณ์ไทยว่ามันไม่ธรรมดา

นับแต่นี้ไปอาหารการกินจะมีราคาแพงขึ้น

เมนูสารพัดจะมาผสมปนเปกันมากขึ้น

ถ้ามองไม่เห็นจุดแข็งของเราเอง

อาหารลูกผสมก็จะครองกระเพาะคนไทย

อาหารไทย ขนมไทย ผลไม้ไทย ก็จะลดความสำคัญลง

ตอนนี้มาม่าก็ครองพื้นที่กระเพาะไปแล้วหลายส่วน

เขียนมาถึงตอนนี้

ก็อยากจะถามว่า..วันนี้กินข้าวกับอะไร ?

ถึงได้สะได้สวย  อิ อิ