มีคำเรียกร้องจากหลายท่าน “สนใจเครือข่ายเกษตรปราณีต และ ขอคำแนะนำ” อาม่าหลินฮุ่ยขอบอกเลยว่าแค่คิดจะทำเกษตรประณีต อาม่าถือว่าสมัครใจที่ลงมือทำเกษตรประณีต ถ้าลงมือทำถือว่าเป็นเครือข่ายได้เลย อาม่าขอเวลาเรียบเรียง และย่อยข้อมูลให้ทุกคนทำได้ไม่จำกัดพื้นที่
คือการประยุกต์ใช้ นวัตกรรม ของปราชญ์ชาวบ้าน คือ
“เกษตรประณีต” สามารถสร้างสังคมชนบทให้อยู่ดีมีสุข เน้นสังคมเกษตรกรรมให้เป็นสังคม น่าอยู่ น่าอาศัย สร้างงาน สร้างอาชีพ และสร้างสังคมให้น่าอยู่
เกษตรประณีต ต้องใช้พื้นที่มากน้อยแค่ไหน จึงจะอยู่ได้ อยู่ดี มีสุข คำตอบของเครือข่ายปราชญ์ชาวบ้านอีสาน ที่ทำการศึกษาทดลองจนประสบผลที่เป็นประจักษ์ มีคำตอบเป็นเสียงเดียวกันว่า เกษตรประณีต ๑ ไร่ สามารถเลี้ยงดูครอบครัวได้ และอาจมากกว่า จากรายได้ที่เพิ่มขึ้น หลังจากเหลือกินเหลือแจก ก็เกิดแลกการแลกเปลี่ยน ซื้อขายกันตามความต้องการของตลาดในชุมชน
ผลการศึกษาวิจัย ๑๘ เดือนของ พ่อจันทร์ที ประทุมภา(ปราชญ์ชาวบ้าน)
เก็บข้อมูลพื้นฐานของพื้นที่ ดิน น้ำ ต้นไม้ สัตว์ เก็บข้มูลปุ๋ยคอก เก็บข้อมูลปัจจัยนำเข้า-นำออก(รายรับรายจ่าย) เป็นข้อมูลรายจ่ายในครัวเรือน และรายรับจากการทำเกษตรแบบเดิม ก็จะเห็นรายรายรับรายจ่ายชัดเจน
พิจารณารายจ่าย -อะไรที่ต้องซื้อกินเป็นอันดับแรก แก้ด้วยการลดการซื้อด้วยการปลูกพืชผักทุกอย่างที่ซื้อ เลี้ยงสัตว์ทุกอย่างที่กิน พูดแล้วมันง่ายนะแต่ความเป็นจริงต้องใช้เวลา และ ต้องมีน้ำ ดิน และปุ๋ย ก็ต้องใช้ความเพียร แล้วก็จดบันทึกทุกอย่างไว้ เมื่อมีน้ำเลี้ยงปลาได้ จะเป็นปลาจากธรรมชาติ(ฟรี) หรือซื้อลูกปลามาเลี้ยง เลี้ยงเป็ดไก่ หมู และ วัวควาย ก็จะได้ปุั๋ยธรรมชาติ เศษผักเศษหญ้าเป็นอาหารสัตว์ และ หมักทำปุ๋ยบำรุงดิน ทำให้มีไม้ผล พืชผักพื้นบ้านและสมุนไพรกินตลอดทั้งปี ปลูกเพิ่มตามกำลังก็จะเหลือเพื่อเอาไปแจกจ่ายและขาย เป็นพืชผักสมุนไพร คนในชุมชนคนในครอบครัวได้กินอาหารที่มีคุณภาพปลอดสารพิษ อิ่มท้องนอนอุ่นชีวิตก็เริ่มดีขึ้น หนึ่งปีผ่านไปเหลือกินเหลือใช้ เอาไปขายในตลาดชุมชน รายได้เพิ่ม รายจ่ายแทบไม่มี กลายเป็นมีเงินเก็บ ทำการสำรวจความต้องการของตลาด แล้ววางแผนปลูกพืชผักที่เป็นที่ต้องการ เพื่อขาย เลี้ยงปลาที่ขายได้ทั้งปี ทำอาหารปลาเอง แค่หนึ่งงานก็พอเพียงอย่าว่าแต่หนึ่งไร่ ข้อสำคัญต้องมีการวางแผน อย่างดีเพื่อให้มีผลผลิตออกมาอย่างต่อเนื่องทั้งปี ไม่ว่าการปลูกผัก เลี้ยงปลา เลี้ยงหมูเป็ดไก่ ส่วนวัวควายไว้ใช้งานและผลิตปุ๋ยธรรมชาติ
ไม่สูตรสำเร็จของการทำเกษตรประณีต ขึ้นอยู่กับสภาพภูมิสังคม ของท้องถิ่น ให้พิจารณาว่า มีความรู้เรื่องการเกษตรที่พอเพียงหรือยัง กำจัดความไม่รู้ด้วยการเรียนรู้ แล้วแลกเปลี่ยนเรียนรู้ วิธีเรียนลัดก็มีค่ะ เรียนรู้ดูงานคุยกับปราชญ์ชาวบ้าน ดีกว่าการอบรมรมจนกรอบในห้องสี่เหลี่ยม ที่จัดในที่หรููๆ ” ไม่ลอง ไม่รู้ “ นานาจิตตัง ทำอะไรแล้วมีความสุข ใช่เลยเรามาถูกทางแล้วค่ะ
อาม่าตอบเป็นเบื้องต้นแค่นี่ก่อนส่วนเรื่องเทคนิคต่างๆ ก็คงให้ปราชญ์ชาวบ้านตอบให้เป็นกรณีๆ ไปค่ะ
