ลานทับทิม(อาม่า)

งานช่วยฝึกอบรม ให้ความรู้โบราณในการรู้จักตัวตนของตนเองผ่าน ภูมิปัญญาโบราณเรื่องพยากรณ์ ด้วยสัตตเลข ๔ และ ๙ ฐาน โดยวุฒิอาสาฯ อุทิศ ผาสุขมูล อาม่าเป็นผู้ช่วยในการใช้เทคนิคธรรมชาติ การสื่อสองทาง และต้องมั่นใจว่าทุกคนเข้าใจ จึงสร้างบรรยากาศ สนุกสนาน เพลิดเพลินกับการเรียนรู้ ให้ความรักก่อนให้ความรู้ เป็นลำดับแรกของการถ่ายทอดและการรับความรู้ อาม่าเข้าใจเพราะเคยเป็นเด็กมาก่อน และเคยเรียนไม่รู้เรื่องมาก่อน  จึงรู้วิธีที่จะทำให้เด็กๆสนใจ และเป็นพวกเดียวกับเด็ก แล้วช่วยกันเรียนรู้ ในที่สุดก็ซี้กันเป็นเพื่อนกันแล้วละตัวเอง เสียงฮาเกิดขึ้นเป็นระยะๆ จากนั่งเป็นระเบียบ เป็นแถว กลายเป็นแตกแถว ล้อมวงล้อมอาม่า ช่วยกันให้ไปหาวัสดุดัดแปลงเป็นไวท์บอร์ด เพื่อขีดเขียนให้เห็นสาระสำคัญๆ และจับประเด็นให้ได้ ทำเรื่องยากให้เป็นเรื่องสนุก และจำได้ไม่ยาก เป็นสไตล์ของตัวเอง อาม่าเน้น ฟังให้เข้าใจ แล้ว จดด้วยความเข้าใจ ทำตามสไตล์ของตัวเองที่ถนัด แล้วจะจำได้ และไม่ลืมที่จะต้องมีบททดสอบและให้ลงมือทำด้วยตัวเองตามความเข้าใจ หากทำได้ถูกต้องแสดงว่า ฟังเป็น จดเป็น จึงจำได้ แน่นอนทำได้ในที่สุด

นี่คือความหมายที่แท้จริงของคำว่า จดจำ

เราครอบครัวหมีแพนด้า  แพนด้า-หลินฮุ่ย(รศ.ดร.อรรณพ - ผศ.ดร.พรรณี วราอัศวปติ) เป็นครอบครัวจิตอาสา ที่มีลูกๆ เป็นกองหนุนอย่างเข้มแข็ง และมีเพื่อนๆ หลากหลายอาชีพ เต็มเปี่ยมด้วยคุณภาพ ร่วมอุดมการก่อการดี หลังจากเห็นการทำงานของครอบครัวของหมีแพนด้า จึงพากันมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เติมเต็มความรู้กันเสมอมา ขอติดตามดูการทำงานจนประทับใจ จึงเข้ามาช่วยกันคนละไม้คนละมือ จนอาม่าเป็นปลื้มมากๆ แม้แต่วิศวกรที่ทำงานแล้ว วิศวกรที่กำลังศึกษาอยู่ได้มาเรียนรู้และให้ความร่วมมือช่วยเหลือเกษตรในชุมชนที่อาม่าดูแลและให้ความช่วยเหลือ กลุ่มจิตอาสาของอาม่าเริ่มขยายพื้นที่องค์ความรู้ทั้งกว้างและทั้งลึก ที่อาม่าไม่สามารถทำได้ตอนที่เป็นนักวิชาการที่ยังอยู่ในระบบ-นอกระบบราชการการ แต่ทำได้อย่างมีความสุขหลังจากเกษียณแล้ว ตอนนี้เป็นนักวิชาการอิสระ มันอิสระจริงๆ …  แล้วเริ่มมีพลังบวกเพิ่มขึ้นเรื่อยๆๆๆๆๆๆๆ

บุญเสมอ -ศีลเสมอจึงเจอกัน เป็นสิ่งที่อาม่ายึดถือมาตลอด

๓๑ พค. ๒๕๕๔ เราครอบครัวแพนด้า ในฐานะวุฒิอาสาฯ ได้ออกปฏิบัติหน้าที่ตามคำขอของผู้นำชุมชนชาว บ้านใหม่อุดม (คุณจินดา บุษสะเกศ วุฒิอาสาฯ) เพื่อเข้าร่วมช่วยฝึกอบรม สืบสานประเพณีวัฒนธรรมโบราณ ที่กำลังจะค่อยๆหายไป หากไม่ให้ความสำคัญพิธีกรรมบายศรีสู่ขวัญโดยพ่อครู และความรู้โบราณในการรู้จักตัวตนของตนเองผ่าน ภูมิปัญญาโบราณเรื่องพยากรณ์ ด้วยสัตตเลข ๔ และ ๙ ฐาน โดยวุฒิอาสาฯ อุทิศ ผาสุขมูล  และภาระกิจที่สำคัญอีกอย่างคือติดตามผลการกำจัดเพลี๊ยะในไร่มันำปะหลังโดยใช้สมุนไพร

งานสืบสานอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรม พิธีบายศรีสู่ขวัญ จัดขึ้นแบบพิธีโบราณที่เรียบง่าย เพื่อนรับขวัญท่านนายอำเภอหนองบุญมากคนใหม่ หลังจากรับขวัญท่านนายอำเภอเสร็จ ก็จะเป็นการ สอนกรรมวิธีทำพิธีบายศรีสู่ขวัญพิธี เพื่อนให้คุณครู นักเรียน โรงเรียนบ้านใหม่ไทยเจริญ และชาวชุมให้เห็นความสำคัญ ได้เรียนรู้ และช่วยกันรักษาสืบสานประเพณีโบราณต่อไป ให้คงอยู่กับชุมอย่างยั่งยืน

กระแสฉันจะเป็นชาวนา กำลังมาแรง ไม่เว้นแม้แต่อาม่ายังทำนาในบ้านเลย ปลูกต้นไม้มาก็นานโขที่เดียว สิ่งเดียวที่ยังไม่เคยปลูกอย่างจริงจังคือปลูกข้าว

น้ำท่วมครั้งรุนแรงที่สุดเมื่อตุลาคม ๒๕๕๓ สร้างความสูญเสียอย่างมหันต์ต่อชาวไร่ชาวนา อาม่าเลยทำโครงการความมั่นคงทางอาหาร โดยจัดหาซื้อพันธุ์ข้าวพื้นเมืองที่มีคุณค่าทางอาหารสูงคือข้าวหอมมะลิแดง จากสุรินทร์ มาช่วยเหลือชาวนา โดยเริ่มส่งเสริมให้ความรู้ความเข้าใจในการทำนาปลูกข้าวอินทรีย์ ด้วยการปลูกข้าวต้นเดี่ยวโดยใช้แหนแดงและปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพ การบำรุงดินที่เหมาะสมกับสภาพดินและสภาพแวดล้อมในแต่ละพื้นที่ ด้วยความรักและความเข้าใจในพื้นแผ่นดินของตนเอง โดยใช้ทรัพยากรอย่างมีความรู้ความเข้าใจ ทั้ง น้ำ ดิน และมล็ดพันธุ์ข้าวที่พอเหมาะต่อภูมิสังคมของชุมชน ไม่ใช้ทรัพยากรเกินความจำเป็น ต้องมีความอดทนอย่างมีเหตุมีเหตุผล อาม่าจึงขอการสนับสนุนช่วยเหลือด้านวิชาการผู้เชี่ยวชาญ จากฝ่ายปรับแปลงเทคโนโลยี เทคโนธานี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี มาฝึกอบรม มาฝึกอบรมสร้างความรู้ความเข้าใจแก่ชาวนาเกษตรที่สนใจ ในการปลูกข้าวเพื่อขยายผลสร้างความมั่นคงทางอาหาร โดยให้มีพันธุ์ข้าวที่เพียงพอและยั่งยืน ที่จะใช้ปลูกให้เพียงพอต่อความต้องการบริโภคของแต่ละครัวเรือน หากมีกำลังพอ น้ำพอ ก็ปลูกเพิ่มเพื่อขายสร้างรายได้ค่อยเป็นค่อยไป อย่างมั่นคง  ข้าวเป็นอาหารหลักของชาวไทย ทุกครัวเรือนต้องกินอยู่แล้ว หากปลูกข้าวมีคุณภาพ ผลดีย่อมตามมาอย่างมากมาย ตั้งแต่ด้านสุขภาพ ไม่ต้องใช้สารเคมีที่อันตรายต่อสุข ลดค่าใช้จ่ายทั้งด้านอาหาร สารเคมี และค่าดูแลรักษาสุขภาพ ทำให้ร่างกายแข็งแรง ทั้งกายและใจ พร้อมจะปรับปรุงวิธีการปลูกและวิธีดูแลรักษานาที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม อาม่าเป็นนักวิชาการอิสระ ที่เข้าใจชาวนาและเข้าใจนักวิชาการ จึงสามารถพูดคุยและทำความเข้าใจที่ตรงกันได้ อาม่าจึงจัดสรรค้ดหา ความรู้ให้ตรงกับความต้องการของชาวนา ย่อมทำให้ทุกฝ่ายพอใจ นักวิชาการได้นำผลงานวิจัยที่ประสบผลสำเร็จลงไปขยายผลลงไปใช้ในพื้นที่ อย่างจริงจังเป็นรูปธรรม ทุกฝ่ายมีความสุขนั่นคือความพอเพียงเกิดขึ้นแล้วค่ะ

มาดูดูการปลูกข้าวของอาม่า ในบ้านนะค่ะ

อาม่าเริ่มปลูกข้าวในท่อซีเมนต์เมื่อวันที่ ๑ เมษายน ๒๕๕๔ ผ่านมาเกือบสองเดือน ข้าวแตกกอเกือบเต็มท่อแล้ว ข้าวแข็งแรง เริ่มออกรวงแล้วค่ะ

แต่ใช่ว่ามันจะราบรื่นไปเสียทุกอย่าง นี่คือนาขนาดย่อจิ๋วที่สุด แต่ปัญหาก็เกิดเหมือนทำนาในแปลงจริงๆ ดินเป็นดินนา เมื่อนำมาใช้ปลูกข้าวก็มีสัตรูพืชติดมา หอยเชอรี่ และหอยอื่นๆ ใช้วิธีเก็บออกให้หมด นี่ถ้าแปลงนาใหญ่ก็คงต้องใช้เป็ดตัวโตลงไปเก็บให้แน่ๆเลย ต้นข้าวเพิ่งแตกอ ถูกหอยกัดกินไปหลายกอทีเดียว ปลูกได้ ๕ วันข้าวออกรวงแล้ว อาจเป็นการตกใจกลัวตายของต้นข้าว? มาดูกันนะคะว่าอาม่าปลูกอย่างไร

ปัญหาเกิดขึ้น เหมือนในนาจริงๆ แต่ขนาดถูกย่อลงมาเล็กจนจิ๋วนิดเดียว ทำให้เข้าใจ และรับรู้ถึง ความรู้สึก ความทุกข์ยากของชาวนาได้อย่างลึกซึ้ง ทำให้ต้องให้ความช่วยเหลือและช่วยหาผู้มีความรู้ความเข้าใจลงไปช่วยแก้ปัญหาให้ ชาวนาและเกษตรกร ตอนนี้อาม่าส่งทีมงานจิอาสากลุ่มทำสมุนไพรกำจัดสัตรูพืช ไปช่วยกำจัดเพลี๊ยะและแมลงที่ทำลายต้นมันสำปะหลัง โดยใช้น้ำสมุนไพรหมักสูตรที่ให้ตรงกับชนิดของเพลี๊ยะและแมลงระบาดในไร่มัน โดยฉีดทั่วแปลง ได้ผลอย่างน่าชื่นใจ ช่วยกู้ไร่มันสำปะหลังที่นักวิชาให้ไถทิ้งแล้วปลูกใหม่ หลังจากฉีดสมุนไรใบที่แมลงและเพลี๊ยะทำลายเหี่ยวเฉาพร้อมทั้งสัตรูมันก็สิ้นฤทธิ์ ล่วงหบ่นไป ใบใหม่ก็เกิดขึ้น เมื่อกำจัดสัตรูได้แล้วก็ให้อาหารคือปุ๋ย ต้นมันสัมปะหลังกลับมาแตกใบงามกว่าเดิมด้วยปุ๋ยสูตรผสมจากกากขี้หมูที่เป็นผลพลอยได้ หลังจากทำแกสชีวภาพ ผสมอินทรีย์ชีวภาพบางตัว ทำให้ไร่มันสำปะหลังฟื้นตัวได้เร็ว ทุกแปลงที่ลงไปช่วยกำจัดเพลี๊ยะและหนอนด้วนสมุนไพรหมักสูตรต่างๆ ได้ผลเป็นอย่างดี  มีการเก็บข้อมูลติดตามผลเป็นระยะๆ จนถึงเวลาเก็บเกี่ยวทุกแปลง แล้วอาม่าจะเอาผลมารายงานให้รับรู้ต่อไปค่ะ

ขอบคุณวันหยุด ลูกๆ กลับมาเยี่ยมพ่อแม่ และอาม่าที่ปักธงชัย

พอลูกๆ มาถึงบ้าน สิ่งแรกที่แม่ทุกคนมักจะปฏิบัติเหมือนๆกัน คือจะเตรียมทำอาหารที่ลูกชอบ ” วันนี้อยากกินอะไร? “ สำหรับที่บ้านวรารักษ์แล้วจะมีน้ำเก๊กฮวย(สามสหาย สายน้ำผึ้ง เตยหอม และเก็กฮวย) เตรียมไว้ในตู้เย็นอย่างพอเพียง ชื้อขนมจีนน้ำยาที่ลูกชอบไว้ เที่ยวนี้มีของโปรดที่ลูกๆ ชอบ ตั้งใจเคี่ยวน้ำปลาหวานไว้กินกับมะม่วงดิบ(งามเมืองย่ากำลังกิน) มื้อเย็นมีผัดดอกชมจันทร์กับกุ้ง ต้มจืดเกี๊ยมไฉ่ น้ำพริกปลาฉลาดกับผักต้ม ผัดเห็ดภูฐาน และปลาสลิดทอด เสร็จมื้อเย็น สักพักก็มะม่วงน้ำปลาหวาน นี่แหละความสุขที่กินได้

มืดค่ำทุกคนก็มีงานของตัวเอง จึงหามุมที่เหมาะทำงานกัน ลูกคนโตทำพาวเวอร์พอยท์ให้บริษัท ลูกคนเล็กซ่อมฮาร์ดดีส  ส่วนอาม่าไม่ได้ทำอะไรเลยนอนก่อน ตื่นเช้าตั้งใจจะชวนลูกๆ ไปตลาดในชุมชนไม่ไกลจากบ้านมากนัก ลูกคนกลางบอกว่าทั้งน้องและพี่ทำงานจนดึกมากคงอยากนอนมากกว่า

อาม่าจึงไปจ่ายตลาดกับลูกสาวคนกลาง ที่ตลาดโคกกรวด ได้ไข่เป็ดสดๆ มาต้ม(ไข่ต้มยางมะตูม) ได้ผักพื้นบ้านสดๆ พร้อมใช้สำหรับทำแกงไตปลาครบตามสูตรลับของบ้านวรารักษ์ที่ต้องใส่เห็ดเผาะด้วย แล้วก็ได้ปลาดุกอ้วนๆ มาแกงเหลืองกับยอดฟักทองอวบๆน่ากิน ได้มะม่วงกะล่อน (บางบ้านเรียกมะม่วงตอแหล)มะม่วงป่าที่หากินยากแล้วในตอนนี้ และได้มะม่วงน้ำดอกไม้สวยๆ เพิ่มอีก วันนี้มีวาสนาดีจริงๆ ได้กล้วยเล็บมือนางมาอย่างไม่คาดคิดจากตลาดเล็กๆ  สิ่งที่เลำ่ลือคือข้าวทอดที่แสนอร่อยของโคกกรวด ก็ได้มาอีกเช่นกัน ซื้อขนมถั่วแปป และข้าวเหนียวมูลมาด้วย  กลับมารีบลงมือทำอาหารมื้อกลางวัน  และอาหารที่จะเอากลับไปกินที่กรุงเทพ

ภาพสุดท้ายนี้ เป็นฝีมือลูกสาวคนกลาง ที่ถ่ายรูปดอกไม้ต้นไม้ ตอนที่มาถึงแถมเก็บภาพที่แม่กำลังสอนชินจังลูกชายหมอหยก ที่พ่อแม่มาฝากไว้ก่อนเที่ยง หลังจากกินมื้อเที่ยงแล้วมาช่วยย่า(ซึ่งชินจังเีรียก อาม่าว่า “ย่า”) เตรียมดินปลูกต้นไม้แล้วยังช่วยปอกหัวหอมไว้ใช้ซอยใส่ในน้ำปลาหวาน  เพื่อเตรียมเป็นของว่างรับ พวกอาๆ ที่กำลังเดินทางจากรุงเทพ จะมาถึงในช่วงบ่ายวันที่ ๑๕ พค. หลังจากนั้นชินจังยากประดิษฐ์ดอกไม้จากใบไปไม้แบบต่างๆ ซึ่งชินจังไปเห็นที่วางอยู่บนโต๊ะ ย่าก็สอนให้ ทำดอกกุหลาบจากใบเตยหอม เป็นความสุขเล็กๆ ที่แบ่งปันให้กันและกันค่ะ ลูกๆทุกคนรักและเอ็นดูหนูชินจังมาก และดีใจที่ชินจังมาช่วยทำให้อาม่าไม่เหงา

น้องเหมียวเป็นแมวที่เข้ามาในชีวิตของอาม่า เป็นแมวตัวแรกที่รับเลี้ยงด้วยความรักและเมตตา เธอทำให้อาม่ามีความสุข ตั้งแต่เจอจนจาก ครั้งเมื่อจนพรากจากไป อาม่าได้ทำวีดิโอเมื่อ 21กุมภาพันธ์ 2552 ประมาณสองปีกว่าๆ

My Pretty Cat

เพื่อเล่าชีวิตความเป็นมาของน้องเหมียว มาถึงวันที่เขาจากอาม่าไป คงเหลือไว้แต่ความทรงจำที่ดีในใจของอาม่าตลอดไปค่ะ

บัวฉัตรได้บานโรยลาก่อนน้องเหมียวจากไปหนึ่งวัน

พร้อมกับดอกโฮย่า ธรรมชาติที่งดงาม เกิดขึ้นอย่างช้าๆ สร้างความงดงามเบิกบาน ตั้งอยู่ในใจ แล้วก็จากไปกลับสู่ธรรมชาติ แม้จะเข้าใจแต่ก็สะเทือนใจค่ะ ต้องตั้งสติ ไม่เพิ่มความทุกข์ใจค่ะ