นอนฟังรายการวันมาฆบูชา ซึ่งผู้จัดทำรายการอ้างว่า โอวาทปาฏิโมกข์เป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา ผู้เขียนก็แย้งในใจว่า นั่นเป็นเพียงมติเดียวเท่านั้น ยังมีมติอื่นๆ อีก… จึงถือโอกาสนี้ นำมาเล่าเป็นพุทธบูชาในวันนี้…
หัวใจพระพุทธศาสนา หมายถึง หลักคำสอนสั้นๆ ที่สามารถประมวลเอาคำสอนหรือแนวคิดของพระพุทธศาสนาไว้ทั้งหมดนั่นเอง ซึ่งประการแรกที่ยอมรับกันทั่วไป ก็คือ คาถาสุดท้ายใน โอวาทปาฏิโมกข์ ว่า…
- สพฺพปาปสฺส อกรณํ กุสลสฺสูปสมฺปทา
- สจิตฺตปริโยทปนํ เอตํ พุทฺธาน สาสนํ
- การไม่กระทำบาปทั้งปวง ๑ การยังกุศลให้ถึงพร้อม ๑
- การชำระจิตของตนให้สะอาด ๑ สามอย่างนี้ เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
………….
บางมติอ้างถึงพระบาลีใน ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ซึ่งพระพุทธเจ้าตรัสในคราวปฐมเทศนา แล้วโกญฑัณญะฤาษี (หัวหน้าฤาษีปัญจวัคคีย์)ได้บรรลุโสตาบัน โดยมีความเห็นชอบเบื้องต้นว่า…
- ยงฺกิญฺจิ สมุทยธมฺมํ สพฺพนฺตํ นิโรธธมฺมํ
- สิ่งหนึ่งสิ่งใดมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งปวงมีความดับไปเป็นธรรมดา
…………
บางมติอ้างถึงคาถาที่ พระอัสสชิเถระ (อดีตฤาษีปัญจวัคคีย์) สรุปหลักคำสอนของพระบรมศาสดจารย์แก่อุปติสสปริพพาชก (ต่อมาก็คือ พระสารีบุตร) ด้วยข้อความสั้นๆ ว่า….
- เย ธัมมา เหตุปปะภะวา เตสัง เหตุง ตะถาคะโต
- เตสัญจะ โย นิโรโธ จะ เอวังวาที มหาสมโณ
- ธรรมทั้งหลายมีเหตุเป็นแดนเกิด พระตถาคตเจ้าตรัสถึงเหตุแห่งธรรมเหล่านั้น
- และตรัสถึงการดับแห่งเหตุเหล่านั้น พระมหาสมณเจ้า มีปกติตรัสอย่างนี้
หมายเหตุ พิมพ์บาลีเป็นคำอ่านแบบไทยๆ เพราะ เหตุง ไม่สามารถพิมพ์นิคคหิตซ้อนได้
………..
ส่วนท่านอาจารย์ พุทธทาส ผู้ได้รับการยกย่องว่า นาคารชุนแห่งสยามประเทศ มีความเห็นส่วนตัวของท่านเองว่า หัวใจของพระพุทธศาสนา คือ
- สพฺเพ ธมฺมา นาลํ อภินิเวสาย
- สิ่งทั้งปวง ไม่ควร ยึดมั่นถือมั่น (ธรรมทั้งหลายทั้งปวง ไม่ควร เพื่อเข้าไปยึดถือ)
……….
ขณะที่บางมติกลับชอบใจ ปัจฉิโมวาท ของพระพุทธเจ้า ซึ่งตรัสในวันเป็นที่เสด็จปรินิพพานว่า
- วยธมฺมา สงฺขารา อปฺปมาเทน สมฺปาเทถ
- สังขารทั้งหลายมีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา เธอทั้งหลาย จงยังความไม่ประมาทให้ถึงพร้อมเถิด
………..
ฟังว่า พระบาลีที่ยกมาเหล่านี้ มีจารึกอยู่ในศิลาจารึกเก่าๆ ที่ขุดพบได้ในหลายๆ ที่ทั่วโลก…. ซึ่งที่ใดก็ตาม เมื่อเจอข้อความเหล่านี้ ก็เป็นหลักฐานยืนยันว่า พระพุทธศาสนาเคยไปถึงสถานที่นั้นแล้ว…..
- สนฺติฎฐตุ ชินสาสนํ อนาคเต กาเล
ความคิดเห็นใหม่