ลาน ด.ญ.เสื้อสีส้ม

จากเรื่องชีวิตเด็กบ้านนอกใจกลางเมืองที่หนูได้เล่าถึงการปลูกต้นไม้ ตอนนี้เหล่าต้นไม้ที่หนูปลูกนั้นก็คือ ต้นพุดพิชญา และต้นปรู๋ ก็เริ่มเจริญเติบโตกันแล้ว แต่บางท่านอาจจะยังไม่รู็จักต้นปรู๋กันมากนักเลยพากันสงสัยกันว่าต้นปรู๋คืออะไรมีลักษณะอย่างไร วันนี้หนู ด.ญ.เสื้อสีส้ม ก็จะมาเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับ้นปรู๋ให้กับทุกท่านฟังกันค่ะ

ต้นปู๋เป็นชื่อในภาษาเหนือ ตะวันออกเฉียงเหนือง ในภาษากลางเรีกว่าต้น ปลู ปรู๋ ผลู  จังหวัดปราจีนบุรีเรยกว่าต้นมะตาเกลือส่วนจังหวัดเชียงใหม่เรียกว่าต้นมะตาปู๋ ในประเทศไทย พบขึ้น ตามป่าเบญจพรรณแล้งทางภาคกลาง ภาคตะวันออกและภาคเหนือ ที่สูงจากระดับน้ำทะเล 200 - 500 ม. เว้นภาคใต้ ในต่างประเทศ พบที่ อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ เกาะสุมาตรา มาเลย์-เพนนินซูลาร์ สถานภาพ ประเภท ก. ไม้หวงห้ามธรรมดา ยกเว้นกรณีขึ้นอยู่ในที่ดินกรรมสิทธิ์ลักษณะทั่วไป

ต้นปรู๋ เป็นไม้ต้น ขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 5 - 15 ม. ผลัดใบหมดก่อนผลิดอก ลำต้นมักบิด และคดงอ โคนมักเป็นพูต่ำ ๆ เรือนยอด โปร่ง รูปร่างไม่แน่นอนตามกิ่งอ่อนมีหนามยาวและมีใบเล็ก ๆ ออกตามปลายหนาม เปลือกนอก สีเทาหรือสีตาลแดง แตกล่อนเป็นสะเก็ด เปลือกใน สีเหลืองอ่อน กระพี้ สีเหลืองอ่อน ส่วนแก่น สีน้ำตาลเขียว

ใบ รูปไข่กลับ รูปขอบขนานหรือรูปหอกกลับ เรียงสลับ ขนาด 2 - 7x 5 -15 ซม.โคนใบสอบเรียว ปลายกว้างมีติ่งแหลมสั้น ๆ เนื้อบางเกลี้ยงหรือเกือบเกลี้ยง ขอบใบมักเป็นคลื่น เส้นแขนงใบมี 5 - 7 คู่ เส้นใบย่อยแบบเส้นขึ้นบันไดและเห็นชัดทางด้านท้องใบ ก้านใบ ยาว 0.5 - 1.5 ซม. ใบอ่อน สีเขียวอ่อนใส ใบแก่ สีเขียวเข้ม

ดอก ออกเป็นกระจุก ตามกิ่งเหนือรอยแผลใบ กลีบดอก ยาว 2 - 3 ซม. รูปขอบขนานแคบ ๆ มี 6 กลีบ ดอกตูมขอบกลีบจะประสานกัน เป็นทรงกระบอกยาว ๆ ดอกบานกลีบรองกลีบดอกรูปขอบขนานแคบ ๆ มีขนสีน้ำตาบทางด้านนอก จะแยกแผ่ออกเป็นรูปกังหันในระดับเดียวกัน 6(-5) แฉก กลีบดอกรูปร่างคล้ายกลีบรองกลีบดอก แต่จะม้วนตัวโค้งกลับมาทางโคนก้านดอก เกสรผู้มี 10 - 18 อัน ส่วนมามี 12 อัน โคนก้านเกสรมีขนยาว ๆ เกสรเมียเกลี้ยง รังไข่ รูปรี ๆ ภายในช่องเดียวและมีไข่อ่อนหนึ่งหน่วย ดอก สีขาวนวล ๆ ออกเต็มต้นหลังผลัดใบหมด มีกลิ่นหอม

ผล ผลสด รูปกลม หรือรี ๆ ค่อนข้างป้อม ผลอ่อนสีเขียว ขนาด 1.0 x 1.5 ซม. มีเนื้อเยื่อสีแดง ๆ บาง ๆ หุ้มเมล็ดแข็ง ปลายผลยังคงปรากฎโคนกลีบรองกลีบดอกอยู่มีเมล็ดเดียว เมื่อแก่ ผลไม่แตก แต่จะเป็นร่องตามยาวหลายร่อง ผลแก่ สีดำ มีรสฝาดหวานอมเปรี้ยว หอม กินได้

ระยะเวลาในการออกดอกและเป็นผล ออกดอกและเป็นผลระหว่างเดือน กุมภาพันธ์ - มีนาคม เป็นผลระหว่างเดือน มีนาคม - เมษายน

การขยายพันธุ์ นิยมใช้เมล็ด ปักชำ หรือตอนก็ทำได้

ลักษณะเนื้อไม้ เนื้อไม้แปรรูป แก่นสีน้ำตาลคล้ำอมเขียวเสี้ยนตรง เนื้อละเอียด แข็งปานกลาง เหนียวมีลวดลายสวยงาม เลื่อย ผ่า ไสกบ ตบแต่งง่ายขัดชักเงาได้ดีมาก ความถ่วงจำเพาะ ประมาณ 1.07

นอกจากจะมีความสวยงามแล้วต้นปรู๋ยังมีคุณประโยชน์อีกมากมายเช่น ด้านเนื้อไม้แปรรูป เหมาะสำหรับใช้ทำพานท้านปืน ด้ามปืน เครื่องเรือน เครื่องประดับบ้าน เครื่องกลึง และแกะสลัก ตะลุมพุก ทำกระสวย เครื่องประกอบเกวียน

ด้านเป็นพืชอาหาร ส่วนที่ใช้เป็นอาหารได้แก่ ผลสุก รสฝาดเล็กน้อยรับประทานได้มีรสเปรี้ยว ๆ หวาน ด้านสมุนไพร ส่วนที่ใช้เป็นสมุนไพรและมีสรรพคุณคือ

เปลือกราก แก้บิด ขับพยาธิ ทำให้อาเจียน เป็นยาระบาย แก้โรคผิวหนัง ลดไข้ ขับเหงื่อ แก้โรคเข้าข้อ เป็นยาถ่ายน้ำเหลือง บำรุงกำลัง แก้ไอ แก้ลงท้อง ผิดธาตุ บำรุงไฟธาตุ แก้จุกเสียด

เปลือกต้น แก้ท้องร่วง แก้หืด แก้ไอ แก้บิดมูกเลือก

เนื้อไม้ แก้ริดสีดวงลำไส้ แก้ริดสีดวงทวารหนัก

แก่น รสจืดเฝื่อน บำรุงน้ำเหลือง บำรุงกำลัง แก้เสมหะพิการ แก้น้ำเหลืองเสีย

ผล บำรุงไฟธาตุ แก้ท้องร่วง ฆ่าพยาธิ แก้จุกเสียด บำรุงธาตุ แก้ลมตะพั้น

ถึงตนนี้เราก็รู้จักกันแล้วนะคะว่าต้นปรู๋นี้คืออะไร มีใครเคยเห็นบ้างรึเปล่าะ ถ้ายังไม่เคยก็มาแวะชมกันได้ที่โรงเรียนมงคลวิทยานะคะ (ถ้ามาดูต้นปรู๋แล้วก็แวะไปว่ายน้ำที่สระโรงเรียนมงคลได้นะคะ อิอิ) สำหรับวันนี้หนูก็ขอจบการเล่าเรื่องเพียงเท่านี้เอาไว้วันหลังจะมาเล่าเรื่องสนุกๆที่น่าสนใจให้ทุกท่านชมนะคะ สวัสดีค่ะ

ขอขอบคุณ

รูปภาพและข้อมูลจาก : http://203.114.105.84/virtual/Physicals/www.thaimedicinalplant.com/popup/proo.html

« « Prev : ชีวิตเด็กบ้านนอกใจกลางเมือง

Next : ชีวิตเด็ก ม.1 » »