ลานร่มเย็น

ศุกร์15ต.ค.53 ออกเดินทางจากลำพูนมุ่งสู่เมืองน่าน ด้วยเส้นทางลำปาง ลอง ตัวเมืองแพร่ ผ่านแยกร้องกวาง เข้าสู่เมืองน่าน    แวะหาป้านาย ที่มาถึงก่อนแล้ว   อยู่ที่ โรงแรม น่านสะบายดี   

เสาร์ที่ 16 ต.ค.53  เตรียมตัว เยี่ยมญาติชาวเฮแห่งเมืองหงสา แวะทานอาหารเช้าในตลาดเมืองน่าน  แล้วออกเดินทางมุ่งสู่ด่านห้วยโก๋น  มีตลาดนัด คึกคักไปด้วยผู้คนชาวไทยและชาวลาวที่เดินทางมาจับจ่ายซื้อของ     มาสายไปนิดประมาณ สิบเอ็ดโมงกว่าๆ เจ้าหน้าที่ด่านออกเวรไปแล้ว  ดังนั้นการทำใบผ่านแดนกรณีไม่มีพาสปอร์ตต้องเข้าไปทำที่ว่าการอำเภอแทน 

  มีโอกาสดี  ประทับใจได้ไปซึมซับความเป็นหงสา  ซึมซับความเป็นอดีตที่เมืองไทยหาได้ยากแล้ว   ผู้คนไม่ต้องดิ้นรน รีบเร่งไปตามกระแสโลกมากนัก ต่างใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย  พออยู่พอกิน  ในน้ำมีปลา ในนามีข้าวอุดมสมบรูณ์  ร่ำรวยด้วยวัฒนธรรมความมีมิตรไมตรี     มีความเป็นธรรมชาติของเมือง  วิถีชีวิตที่ไม่ต้องปรุงแต่งจนเกินงาม  

   ความเปลี่ยนแปลงมีอยู่ทุกที่ ปฏิเสธได้ยาก เมื่อกระแสโลกพาไป เศรษฐกิจวัฒนธรรม วิถีชีวิต ย่อมแปรเปลี่ยน จะช้าจะเร็วอยู่ที่ความเข้มแข็ง ความเข้าใจของผู้นำ ของชุมชน   การปรับตัวเป็นสิ่งจำเป็น  การอนุรักษ์ไว้ให้คงอยู่ก็เป็นสิ่งสำคัญ   ภารกิจจัดการ ความลงตัวระหว่างเก่า กับใหม่คือโจทย์ใหญ่ที่จะต้องดูแล ให้ไปด้วยกัน 

       ณ . วันนี้หงสา ยังเป็นเมืองน้ำใสไหลเย็น เมืองดินดำน้ำชุ่ม เมืองสงบ ร่มเย็น เมืองแห่งวัฒนธรรม ประทับใจมากๆครับ       +

มีโอกาสมีช่วงเวลาทำให้ต้องได้เป็นที่ปรึกษาการทำโครงงานเด็กบ้างบางกลุ่ม มีโอกาสได้ทราบวิธีคิดวิธีมองของเด็ก ๆ วิธีคิดวิธีทำงานนอกห้องเรียนกับเด็ก

โจทย์ที่หนัก อุปสรรคที่มี

>ได้ไปติดตามซ่อมแซมกระจกห้องเรียนที่แตกเสียหาย 

>วิ่งเล่นกันเสียงดังบนอาคาร 

>พูดจาไม่ไพเราะเสนาะหูจนเป็นเรื่องธรรมดาไป

>แต่งกายไม่เรียบร้อย 

>ทิ้งขยะเรี่ยราด    

>ไม่รับผิดชอบของใช้ส่วนตัวสมุดดินสอ ปากกา

>ขาดการจัดระเบียบวางแผนการทำงาน  ขาดการเชื่อมโยงความคิดที่เป็นเหตุเป็นผล

>โยนรองเท้าลงมาจากชั้นบนอาคาร

>ขีดเขียนโต๊ะ ผนัง

>การนึกถึงผู้อื่นน้อยไปหน่อย  ฯลฯ    นับเป็นโจทย์หนัก ที่เหนี่อยสำหรับครูยุคปัจจุบัน ที่มองว่าสิ่งเหล่านี้เป็นอุปสรรคขัดขวางในการเรียนรู้  เป็นพฤติกรรมที่ควรแก้ไข  ครูคอยเป็นแมวไล่จับหนู  ครูเริ่มออกคำสั่งไม่ได้ผล

        ปัญหาของผู้ใหญ่ เด็กอาจจะมองว่าไม่ใช่ปัญหาของเด็กซักหน่อย หรือเด็กเคยชินจมอยู่กับปัญหาจนเป็นเรื่องปกติธรรมดา ทำไมวินัยเล็กๆน้อยๆ ทำไม ผู้ใหญ่ได้แต่บ่น ๆๆ และเหนื่อยๆๆๆ  เด็กกับครูเลยอยู่คนละฝ่าย  ทั้งๆที่ครูพยายามนึกย้อน เข้าใจ ตอนที่ครูเป็นเด็กมาก่อน แต่ปัจจัยตัวแปรแต่ละยุคสมัยอาจจะทำให้ครูแก้โจทย์ไม่ค่อยออกหรือลืมความเป็นเด็กซนๆไปเสียแล้ว

        ลองใช้การเริ่มไปสำรวจเรียนรู้เกี่ยวกับตัวเด็กนอกห้องเรียน  เดินเข้าหาเด็ก  ไปช่วยอำนวยความสะดวก อาสาหาอุปกรณ์ให้  หาอาสาสมัครช่วยจัดสวนหย่อม หาโอกาสชมเชยสิ่งที่เด็กทำได้  หาความเก่ง ความดี ในตัวเด็กให้เจอ เปิดโอกาสให้เด็กได้คิด ได้ทำ ได้เล่น เก็บ กวาดใบไม้ เก็บดอกไม้ทำพวงมาลัย ทำสีจากดอกไม้   หาโอกาสทักทายซักถามเด็กๆที่เดินหาอุปกรณ์  เดินสำรวจชื่อพันธุ์ไม้   ทำกิจกรรมจิตอาสาตามแต่ความถนัด   ให้อาหารกบ อาหารปลา    มีเวลาก็ไปยั่ว  ไปยุ แหย่  ขอให้เด็กช่วยสอนเล่นฮูลาฮูป  เล่นตะกร้อ ฟุตบอล ปิงปองไปพร้อมกับเด็ก กิจกรรมโครงงานก็ไปแกล้งตั้งคำถามให้เด็กได้อธิบายที่มาที่ไป ไม่ยึดคำตอบเดียว เปิดกว้างให้ได้คิดออกมาก่อน   ใช้ชีวิตร่วมกันกับเด็ก  เห็นวิธีแก้ปัญหาของเด็ก จะผิดหรือถูกค่อยมาว่ากัน         คอยหาโอกาสเฝ้ามอง สืบค้นเรื่องราวที่ครูสงสัยว่าเด็กคิดไม่เหมือนเรา หรือเราคิดต่างจากเด็กกันแน่      

  จากจุดเล็กๆ ที่ครูได้รับเป็นอันดับแรกคือสัมพันธภาพที่ดีครับ  การยอมรับซึ่งกันและกันมากขึ้น   โจทย์ที่หนัก อุปสรรคที่มีคงจะแก้ไขให้ลุล่วงร่วมกันไม่ยากนัก

 หาโอกาสชมเชย ให้เด็กได้ทำ ได้เล่น เกิดจิตอาสา

 เกิดความรับผิดชอบ ใส่ใจ สนใจ

  ได้แก้ปัญหากบหลุดจากบ่อ

 ช่วยกันหาอาหารให้กบ(แมลง)

                    นึกอยากจะทานกล้วยปิ้งเจ้าอร่อยที่เชียงใหม่   แต่ก็หาโอกาสไปหาทานไม่ได้สักทีเฉี่ยวไปเฉี่ยวมา กินแต่แห้ว   ทั้งๆที่บ้านก็มีกล้วยน้ำว้าสุกทยอยให้ตัดอยู่เรื่อยๆ    ความมานะพยายามได้บังเกิดขึ้นจากความอยากกินเสียแล้วล่ะ

                อารมณ์ศิลปินเกิดขึ้นจากการคัดเลือกกล้วยที่ไม่สุกงอมเกินไปพอห่าม  ตัดเป็นแว่น  เสียบไม้ปิ้งบนเตาถ่านพอสุกให้นอกแข็ง ข้างในนิ่มๆ  ก็ยกขึ้นจากเตา หนีบๆๆๆๆให้แบน แล้วก็จะราดด้วยน้ำจิ้มกล้วยปิ้ง(ตอนนี้ยังหาสูตรไม่ได้ครับ)   ตอนปิ้งก็ฝันไว้ว่าจะทำให้กล้วยปิ้งสูตรเด็ดนี้ให้ผู้ใดได้ชิมต้องประทับใจ ไปนานแสนนาน ให้อร่อยที่สุดในภพมนุษย์

                มาทำเรื่องราวเล็กๆให้เป็นความยิ่งใหญ่   ไม่รู้จักเริ่มต้นก็ย่อมไม่พบกับความสำเร็จ  ไม่ลงมือทำก็ไม่พบปัญหา  ไม่พบปัญหาก็ได้แก้ไขไม่ได้พัฒนา(ที่สำคัญไม่ได้กิน)

                ในความเหมือนย่อมมีความแตกต่าง มีเคล็ดลับ มีความเฉพาะตัวอยู่ หาให้เจอครับ….

วันนี้หาสิ่งที่อยากทำให้ตัวเองได้ 1 อย่างแล้วล่ะครับ…..

10 นาทีผ่านไป

รอบหน้าคงมีสูตรน้ำราดกล้วยปิ้งครบสูตร ครับ ใครมีสูตรบ้างครับ……

มะอึกหนามแหลม ต้นแข็งแรงทนทาน มะเขือเทศต้นอ่อนแอ กิ่งอ่อนแอ ไม่ทนน้ำขัง ขึ้นอยู่ใกล้กัน จึงเกิดเรื่อง  ข้อดีข้อด้อยของแต่ละสิ่งถือว่าธรรมชาติจัดสรรให้มาจะให้ดีเลิศประเสริฐศรีทั้งหมดก็คงเป็นไปไม่ได้ จะให้ด้อยมีข้อเสียทั้งหมดก็คงไม่ใช่  ดังนั้นการรวมสิ่งดีๆ ไว้ใกล้กันน่าจะเป็นหนทางใช้ความลงตัวของธรรมชาติเป็นตัวช่วย

   เพียงแค่มี เอ๊ะ มีอ้าว มีอ้อ ในที่สุดก็มีอ๋อ ตามมา  หากไม่เอ๊ะสักกะที ก็จะกลายเป็นเอ๋อแบบถาวร ก้มหน้าก้มตาตามก้นคนอื่นๆต่อไป  สามสี่ อ. สามารถใช้ได้ทุกเรื่อง เอาเรื่องใกล้ตัวมาเรียนรู้ แบบพ่อครูบายังไงละครับ  คิดแล้วทำทันที เป็นคำที่ผมติดใจต้องขออนุญาตขีดเส้นใต้นำเอาไปใช้   จนมะสัง มะนาว มะกรูด ส้มซ่า ฯลฯไปอยู่รวมกันเป็นไปได้มาแล้ว            อีกทั้ง อ. แฮนดี้ยังตั้งโจทย์เอาเหรียงไปเสียบสะตอ  แนะนำให้ปลูกกล้วยเล็บมือนางกลับหัวน่าสนใจทั้งนั้น  คิวต่อไปมะเขือพวง พริก มะเขือยาว ฯ อาจจะเป็นรายต่อไป  ที่จะแบ่งปันสมัครสมานสามัคคีอยู่ร่วมต้นกัน  ไม่ลองก็ไม่รู้

เปรียบเสมือนคนเราพยายามมองหาจุดอ่อนของกันและกันให้น้อยลง ส่งเสริม สื่อสาร รวบรวมนำเสนอจุดดีๆเรื่องราวดีงามกันให้มากให้คนได้ชื่นชมเห็นคุณค่าร่วมกันเยอะๆ ใครทำได้ก่อนก็ถือเป็นกำไรของชีวิตตนเองและคนใกล้ชิดรอบข้าง

         เด็กๆคิดจะทำโครงงานกัน โดยได้โจทย์ข้อใหญ่คือการใช้พลังงานจากธรรมชาติ เข้ามาปรึกษาหารือว่าครูมีอุปกรณ์ เครื่องมืออะไรบ้าง พอจะใช้ทำอะไรได้บ้าง ถามแนวคิดของเด็กก็มีหลากหลาย เช่นใช้พลังงานจากแสงอาทิตย์ กังหันลม จากจักรยาน สุดท้ายลงตัวที่พลังงานน้ำเลยได้ข้อสรุปในการสร้างกังหันน้ำก้นหอยกัน   อุปกรณ์ที่หาได้เป็นยางรถเข็นเก่า สายยางรดน้ำ ท่อพีวีซีเท่าที่หาได้รอบๆตัว หลังจากการอธิบาย หลักการเบื้องต้นให้เด็กได้เข้าใจถึงหลักการทำงาน จากนั้นเด็กๆก็ลงมือลุยกัน  เริ่มจากข้อมูลในลานซักล้างกันเลยครับ ต้องขอขอบพระคุณแทนสำหรับเด็กๆด้วยครับ

      สังเกตเห็นว่าเด็กได้ทดลองเรียนรู้อะไรๆมากมายเป็นต้นว่าขดสายยางที่มีความยาวแตกต่างกันเข้ากับซี่ล้อมีผลต่อน้ำที่ไหลออกมา พบปัญหาไม่มีธารน้ำไหลก็ใช้มือหมุนเอา  ได้เรียนรู้การเจาะไม้ยึดทำขาตั้งกันเอง งัดยาง ตัดต่อท่อ สอดท่อเข้าไปในแกนหมุนหาวิธีให้แข็งแรง สารพัดวิธี   ผมเองก็ได้เรียนรู้จากเด็กๆเช่นกันว่า ถ้าเครื่องมือพร้อม โอกาสพร้อม ข้อมูลพร้อมความคิดก็จะเกิดการต่อยอดพัฒนากันได้  แม้ว่าวันนี้จะยังไม่สำเร็จหรือดีที่สุด การเริ่มต้นได้ลงมือทำจริงๆนับว่าเป็นการเรียนรู้ที่สนุกวิเศษสุดยอด  เพราะถ้าหากไม่เริ่มต้นเสียแล้วจะถามหาความสำเร็จได้อย่างไรกัน  แค๊วกๆ

ไปสวนป่าคราวล่าสุด ได้เข้าลานปัญญา ได้โจทย์ให้คิดให้ทำสนุกๆอีกเพียบ  จากดาโกตาเตาหัวเดียวเป็นเตาสองหัว สามหัวสี่หัว ก็เป็นไปได้มาแล้วเอาเป็นว่าสถิติไปสวนป่าเป็นของปีเก่าไปก็แล้วกัน  ปีใหม่ศักราชก็เก็บสถิติใหม่ อิ๊อิ๊….

     เรื่องราวดีๆปีใหม่ที่ประทับใจที่เกิดขึ้นก่อนหมดเดือนแรกของปีนี้ 

     เรื่องแรกคราวไปสวนป่าแขนงไผ่ใต้ลานไผ่ก็พบกับสุดยอดกรรไกรตัดเล็มได้ทั้งกิ่งแห้ง กิ่งสดตัดทำเชื้อฟืนใส่เตาครับตัดได้นิ่มมือดีจริง วันนี้เจอเข้าแล้วครับพี่น้อง ไป กทม. วันครูคราวก่อนเจออยู่ที่ร้านขายอุปกรณ์ก่อสร้างข้างกระทรวงศึกษาฝั่งตรงข้ามคลองผดุงกรุงเกษมโดยบังเอิ๊ญบังเอิญ… ดีใจมากรี่เข้าไปซื้อติดไม้ติดมือกลับบ้าน ครั้นจะลองตัดกิ่งไม้หน้าร้านเพราะไม่แน่ใจก็เกรงใจเจ้าของร้านต้องอดใจรอมาตัดที่ลำพูนเอา   ใช้งานได้เหมือนที่สวนป่าครับสุดยอด ตอนนี้ตัดแต่งกิ่งได้ทุกวันเลย  

    เรื่องสอง เนื่องจากเป็นคนชอบทานทุเรียนมาก ฝันไว้อยากมีต้นทุเรียนสักต้น พอมีทุเรียนที่ทานแล้วเมล็ดงอกก็เอาปลูกลงดินไว้เมื่อสิบกว่าปีที่แล้ว รอคอยว่าเมื่อไรจะได้เชยชม ยังไม่หวังว่าจะติดผล ขอให้แค่ได้เป็นดอกก่อนก็พอ เห็นผลแล้วครับ ตอนนี้ดอกตูมออกช่อตามกิ่งแล้วถือว่าสำเร็จดังใจหวังแล้ว ติดผลได้ก็ถือเป็นกำไรจะขอเชิญชาวลานมาชิมเอาฤกษ์เอาชัยกันนะครับ

     เรื่องสามเป็นเรื่องของต้นไม้อีกครับชื่อต้นอโศก หรือต้นส้มสุกดอกสวยงามมาก ยอดอ่อนทานได้เป็นผักยืนต้นชนิดหนึ่งใช้ยำ หรือจิ้มน้ำพริกอร่อยดี มักจะปลูกตามวัด แต่โรงเรียนก็ปลูกให้เด็กได้ร่มเงา ได้มีดอกไม้สวยงาม  ชาวบ้านก็มักจะแวะเวียนเข้ามาเก็บยอดอ่อนไปยำกันเพราะหาตามบ้านไม่ค่อยมี ครั้นจะไปเก็บตามวัดก็ไม่นิยม  ผมปลูกมาได้มาประมาณ ห้าหกปีแล้วครับ ดอกสวยมากๆๆๆๆๆๆขอบอก      

   ก็ถือว่าได้มาแบ่งปันความสุขเล็กๆให้กท่านหายเหนื่อยท่ามกลางสังคมที่มีทุกข์มีแต่ความขัดแย้งกันลึกๆ  มาบอกเล่าเก้าสิบสิบเอ็ดสิบสองกันสักนิดนึงครับ…….

       ปลูกต้นไม้ ดูแลต้นไม้หน้าแล้ง บางครั้งเรารดน้ำไม่ทั่วถึง ไม่ทัน ต้นไม้เหี่ยว กว่าจะตั้งตัวให้สวยดังเดิมใหม่ได้ต้องใช้เวลา ถ้าเกิดมีเวลาได้รดน้ำต้นไม้คราวใด ก็เรียกความสุขสดชื่นได้ทั้งคนปลูกและต้นไม้  ถ้าเกิดต้นไม้กระโดดโลดเต้นได้คงจะกระดี๊กระด๊าเต้นระบำกันใหญ่  ปัญหาใหญ่ก็คือคนดูแลไม่ทั่วถึงและต้นไม้เป็นไม้กระถาง

      ได้ตัวช่วยยูเลมจากท่านอาจารย์แฮนดี้  กว่าจะหามุมได้ลงตัว ที่มีไฟฟ้าและน้ำและพื้นที่เหมาะเจาะเนื่องจากไม่ได้เสียบปลั๊กไว้นานแบตเตอรี่ที่ตั้งเวลาไว้หมด ต้องถอดมาเซตกันใหม่ มองไม่เห็นเวลาที่เซตไว้   เลยแอบเอามาเจาะทำหน้ากากปิดด้วยพลาสติคใส ให้มองเห็นเวลาด้านในกันชัดๆ

      คราวนี้อยากเห็นอยากชื่นชมความสดชื่นเมื่อยูเลมขณะทำงาน รดน้ำให้ต้นไม้ตามโปรแกรม  หากมาไม่ทันหรือหยุดไปเสียก่อน บางทีไม่ทันสังเกต ไม่ทันได้ชื่นชม  ผมใช้ออดไฟฟ้า ขนาด 6 Vต่อเข้ากับสาย DC 12 V กะว่าออดพังก็ไม่เป็นไร ผลออกมาใช้ได้ดีครับ เสียงออดช่วยให้เรารู้ว่ายูเลมกำลังทำงานแล้ว   ใช้กับต้นไม้ได้ดีจริงๆ ตอนนี้ช่วงหน้าแล้งจะรวบรวมกล้วยไม้และเฟริ์นชนิดต่าง ๆมาสุมกันไว้ ลดภาระให้กับคนรดน้ำด้วยสายยางได้เยอะ

วันนี้ขุดหลุมปลูกต้นไม้ ขุดไปขุดมาได้กลิ่นอะไรหอมๆ ออกมาจากดิน เหมือนกลิ่นน้ำหอม หรือกลิ่นเครื่องเทศอะไรประมาณนั้น  บังเอิญหลุมที่ปลูกต้นไม้นั้นอยู่ใต้ต้นการบูร ที่ปลูกไว้เมื่อ 5 ปีที่แล้ว ต้นสูงประมาณ 3 เมตรแล้วครับ  ไม่แน่ใจว่ากลิ่นต้นที่ปลูกนี้เขาใช้ทำประโยชน์อะไรกัน  ความรู้สะดุดอยู่เท่านี้จริงๆ

ขุดไปก็มองหน้ากันเลิ่กลั่กไปมาว่าได้กลิ่นอะไรถ้าขุดคนเดียวคงคิดว่าผีหลอกกลางวันเป็นแน่แท้ หยิบก้อนดินมาดม หยิบรากที่พบมาดมดู หอมเย็นชื่นใจ  เก็บมาล้างดินออก คิดหาค้นหาว่าเขาใช้ทำประโยชน์ มีประโยชน์อย่างไร

ยอดก็มีกลิ่นหอม ผลก็มีกลิ่นหอม แต่น้อยกว่าราก  เคยเห็นที่เขาปลูกเป็นแปลงทดลองไว้ที่พระบาทห้วยต้มเหมือนกัน แต่ไม่ทราบรายละเอียดเพราะขับรถผ่านๆ  ในเชิงการค้า การเกษตร อุตสาหกรรมมีแนวโน้มอย่างไรบ้างใครพอมีข้อมูลอย่างไรกันบ้างครับ…(ตอนนี้โพสไปก็ดมไป  อิอิ….)

http://www.sri.cmu.ac.th/elanna/elanna47/public_html/herb/herb03.html

วันก่อนนึกสนุกเกี่ยวกับเรื่องที่อยากลองทำมานานแล้ว คว้าเสียมคู่ใจ ขุดๆคุ้ยๆข้างบ้าน ยังไม่ได้บอกใครว่าจะทำอะไร แต่ในใจนึกไว้ว่าจะทำเตาดาโกต้า ดูสักตั้ง   ที่กลัวก็คือกลัวไม่สำเร็จกลัวดินยุบเสียก่อนจุด และอีกอย่างนึงก็กลัวจุดไม่ติด  อายเขา เพราะยังไม่เคยลองมาก่อนนี่ครับ

หลานเดินผ่านมาถามว่าทำอะไร ก็เลยบอกไปว่ากำลังแคะจมูกจักษ์(ยักษ์)แหะๆ    พอหลุมลึกได้ที่ไม่ยุบ  เจอท่อซีเมนต์เศษๆ ก็เอามาเสียบช่างพอดีปากหลุมแป๊ะ

ช่วงนาทีระทึกใจลุ้นว่าจะจุดไฟจะติดหรือไม่ติดเนี่ย กะว่าจะเฉลยโชว์ให้คุณหลานดูถ้าหากไฟติด     เหตุเพราะมือสอดเข้าไปลำบาก  เปลวไฟย้อนออกมาทางปล่องจะไหม้มือเอา  พอเชื้อไฟเริ่มติดก็ใช้พัด พัดๆๆๆๆๆเข้าทางปล่องอากาศเข้า เติมเชื้อฟืนเล็ก ๆไปเรื่อยๆจนแน่ใจว่าไฟสามารถติดฟืนชื้นใหญ่ได้แล้ว

กระทะใส่น้ำตั้งบนเตา กลับพบว่าควันโขมงจะดับเอา ต้องยกกระทะออก  ต้องหาวิธีให้มีช่องระบายอากาศออกเสียหน่อย โดยจะลองบากท่อที่ตั้งเตาดูคงจะดีขึ้น

หลายวันต่อมา ..หลังจากบากท่อที่วางบนหลุมเตาแล้ว เกิดความลงตัวตรงที่บากช่วยให้ไฟไม่ดับ แถมยังเติมเชื้อฟืนเข้าตรงช่องบากได้ด้วย

โอ้…..ว้าวเตาดาโกต้า ของเขาดีจริงๆ ขอบอก  ปัญหาเรื่องเตาอั้งโล่หายจะหมดไป เพราะไม่มีใครย้ายของเราไปที่อื่นๆได้อีกแล้ว…………

       หากนาฬิกาผนังของท่านไม่เดิน   ประการแรกถ่านอาจจะหมด เมื่อลองเปลี่ยนถ่านก้อนใหม่แล้วยังไม่เดิน สาเหตุที่ผมพบบ่อยมากๆ ก็คือ มด มดมักจะเข้าไปวิ่งเล่นกันตามเฟืองนาฬิกาแล้วไปติดตามซอกฟันเฟืองดังกล่าว    หาอุปกรณ์เบื้องต้นเพียง 2 อย่างได้แก่

 1.. ไขควง  ไว้หมุนน็อตที่ครอบกระจกออก

2.  แปรงเล็กๆ หรือพู่กันระบายสี ไว้สำหรับเขี่ยเจ้าตัวมดออกจากนาฬิกา

เมื่อถอดกระจกด้านหน้าออกแล้ว เริ่มถอดเข็มวินาที  เข็มนาที เข็มชั่วโมงตามลำดับ  จากนั้นก็ถอด

ตัวเครี่องนาฬิกาออกมา  งัดแงะฝาครอบด้านหลังตัวเครื่องออก ก็จะพบเฟืองเล็กๆ ประมาณ 4 ตัว หาวิธีเอามดออกโดยเฉพาะเฟืองตัวกลางสุดนี่แหละตัวสำคัญที่มดชอบไปติดดีนักแล

                ถ้าไม่จำเป็นก็ไม่ต้องถอดเฟืองออกจากตำแหน่งเดิม แต่ถ้าจำเป็นเพราะมดไม่ออก ก็ให้ถอดเฟืองตัวบนสุดออกก่อน ทีละตัวแล้วก็ต้องประกอบตามลำดับก่อนหลังให้ลงล็อค   ปิดฝาเครื่อง ประกอบเข้ากับตัวเรือน ใส่เข็ม ใส่กระจกครอบ ใส่ถ่าน แค่นี้ก็สำเร็จครับ  ตั้งเวลาให้ตรงกับเครื่องอื่น ๆดูว่าเดินตรง ไม่สะดุด ก็ใช้ต่อได้ อีก  ลดการเพิ่มขยะให้โลกได้อีกนิดหน่อย

**ป.ล.  นาฬิกาบางเรือนมดชอบที่จะไปทำรังบ่อยจริงๆ ก็ต้องใช้วิธีลองย้ายที่แขวนหนีมดเสียบ้าง