วันที่ ๑๘ มกราคม ๒๕๕๓ คณะศึกษาศาสตร์ ม.สงขลานครินทร์ ได้จัดงานกตัญญุตา บูชาครู ขี้น ณ หอประชุมวิทยาเขตปัตตานี โรงเรียนสาธิตฯ ซึ่งเป็นหน่วยงานหนึ่งของคณะศึกษาศาสตร์ ได้จัดวงดนตรีไทยประเภทเครื่องสายผสมปี่พาทย์ (ชื่อประเภทวงตามความหมายที่ตรงตามลักษณะเครื่องดนตรี คือนำเครื่องวงปี่พาทย์มาบรรเลงรวมกับวงเครื่องสาย หรืออีกนัยหนึ่งคือ วงดนตรีไทยประเภทวงมโหรีแต่ไม่มีซอสามสายนั้นเอง) มาร่วมบรรเลงเพื่อสร้างบรรยากาศในงาน อ่านต่อ »
งานบำเพ็ญกุศลศพพระสมุห์เจษฎา ฐิตมโน อดีตเจ้าอาวาสวัดยางทอง อ.เมือง จ.สงขลา กระผมได้รับมอบหมายจากพระมหาชัยวุธ รักษาการเจ้าอาวาส ให้ัจัดวงดนตรีไทยเพื่อใช้ประโคมในพิธี ดังนั้นจึงได้ประสานไปยังครูบรรเทิง แห่งราชภัฏสงขลา ให้ท่านช่วยจัด วงปี่พาทย์มอญ มาใช้ในงานดังกล่าว
ทำไมต้องเป็นวงปี่พาทย์มอญ
วงปี่พาทย์มอญ คือการนำเครื่องดนตรีมอญ 5 ชนิด ได้แก่ ฆ้องมอญ ปี่มอญ ตะโพนมอญ เปิงมางคอก และฆ้องราว มาประสมกับเครื่องดนตรีไทยชนิดต่างๆ ได้แก่ ระนาดเอก ระนาดทุ้ม ฉิ่ง ฉาบ เป็นต้น เกิดเป็นวงดนตรีไทยชนิดใหม่ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ทั้งในลักษณะเครื่องดนตรี บทเพลง วิธีการบรรเลง ตลอดจนการนำวงดนตรีไปใช้ในโอกาสต่างๆ
วงปี่พาทย์มอญแท้จริงแล้วใช้บรรเลงได้ในงานมงคล แต่คนไทยส่วนใหญ่นิยมใช้บรรเลงในงานศพ สืบเนื่องมาจากมีการนำวงปี่พาทย์มอญไปบรรเลงในงานพระบรมศพสมเด็จพระเทพศิรินทรามาตย์ พระราชินีในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรง พระดำริว่า พระราชมารดาของพระองค์นั้นทรงมีเชื้อสายมอญโดยตรง จึงโปรดให้นำวงปี่พาทย์มอญมาบรรเลง ด้วยเหตุนี้เองจึงได้เป็นความเชื่อและยึดถือมาโดยตลอดว่า วงปี่พาทย์มอญเล่นเฉพาะงานศพเท่านั้น อีกประการหนึ่งก็คือเสียงดนตรีของวงปี่พาทย์มอญโดยเฉพาะปี่มอญ เพราะเสียงของปี่มอญมีเสียงโหยหวนชวนให้เกิดความเศร้าใจ
ต่อมาโบราณจารย์ทางด้านดนตรีไทย ได้เรียบเรียงเพลงไทยสำเนียงมอญขึ้นมาใหม่และกำหนดระเบียบการใช้เพลงเพื่อบรรเลงในขั้นตอนต่างๆ ของงานศพ เช่น
นอกจากนี้ยังมีเพลงสำเนียงมอญอื่นๆที่ใช้บรรเลงในงานศพขณะที่ไม่มีพิธีการ หรืออาจจะนำเพลงไทยเดิมต่างๆมาบรรเลงสลับพิธีการก็ได้
ประมวลภาพวงปี่พาทย์มอญงานบำเพ็ญกุศลศพ
พระสมุห์เจษฎา ฐิตมโน อดีตเจ้าอาวาสวัดยางทอง อ.เมือง จ.สงขลา
ตั้งวงปี่พาทย์มอญในศาลา (ช่องเดียวไม่พอเลยไม่เห็นเปิงมากคอก)
จากการที่ได้นำเสนอประเภทของเครื่องดนตรีไทยว่า แบ่งตามลักษณะการบรรเลงได้ 4 ประเภทคือ ดีด สี ตี และ เป่า ไปแล้วนั้น มีผู้แย้งว่ามีอีก 2 ประเภท คือ “เขย่า” และ “จิ้ม” ทำเอาผมงงไปเป็นพักเลยครับ สุดท้ายมาถึงบางอ้อจากคำเฉลยว่า เขย่า คือ อังกะลุง และ จิ้ม คือ ออร์แกน ดังนั้นจึงอธิบายเพิ่มเติมว่ามันคือเครื่องดนตรีต่างด้าว (อิอิ)
เครื่องดนตรีต่างด้าวก็คือ เครื่องดนตรีของชาติอื่นๆ ที่นำมาบรรเลงร่วมในวงดนตรีไทย แต่พอใช้ไปนานๆเข้า บางประเภทก็ได้รับการแปลงสัญชาติเป็นเครื่องดนตรีไทย จนบางคนไม่ทราบว่ามันคือเครื่องดนตรีที่มีพื้นฐานมาจากชาติอื่น จึงขอนำมาขยายความเพื่อความเข้าใจกันนิดหน่อยครับ อ่านต่อ »
เครื่องดนตรีของไทยนั้น สามารถจัดแบ่งเป็นประเภทใหญ่ๆ ได้ 2 ประเภท คือ เครื่องดนตรีไทยเดิม และเครื่องดนตรีไทยพื้นเมือง แต่หากพูดโดยทั่วไปเกี่ยวกับเครื่องดนตรีไทยแล้ว จะเข้าใจกันได้ว่าคือเครื่องดนตรีไทยเดิมนั่นเอง
การจัดประเภทของเครื่องดนตรีไทย ส่วนใหญ่จัดโดยยึดวิธีการบรรเลงของเครื่องดนตรีไทย ซึ่งจัดแบ่งเป็น 4 ประเภท คือ เครื่องดีด เครื่องสี เครื่องตี และเครื่องเป่า อ่านต่อ »
