ลานสวนป่า

คนทั่วไปรู้จักบุรีรัมย์ว่าเป็นที่ตั้งของปราสาทหินเขาพนมรุ้ง ต่อมาก็ฮือฮาเรื่อง เอาไมเคิลแจ็กสันคืนไป พระนารายณ์คืนมา แต่ที่สตึกบ้านผม..สมัยที่มีส่งเสริมการท่องเที่ยวทุกจังหวัด อำเภอสตึกมีลำแม่น้ำมูลไหลผ่าน จึงมีจารีตประเพณีพื้นถิ่นเกี่ยวกับท้องน้ำ ช่วงฤดูน้ำหลาก ชาวบ้านที่อยู่ตามริมแม่น้ำก็จะจัดงานแข่งเรือยาว เปลี่ยนกันเป็นเจ้าภาพ เจ้าอาวาสมักจะเป็นผู้สนับสนุนหลัก เช้าๆจะมีหนุ่มๆแบกพายมาลงเรือซ้อมเอาพละกำลัง แม่บ้านแม่เรือนสาวๆก็จะมาช่วยกันจัดเตรียมอาหารเลี้ยงดูกันที่วัด ถึงวันแข่งเรือยาวก็จะชวนกันไปเชียร์เรือบ้านตัวเอง

ไม่ได้แข่งเอาเป็นเอาตายเหมือนสมัยนี้

แพ้-ชนะ ก็ยังกอดคอสนุกเฮฮาเป็นบ้านพี่เมืองน้องที่พึ่งพาอาศัยกันได้

ไม่มีการพนันมาเกี่ยวข้อง ผูกพันกันด้วยใจล้วนๆ

ต่อ มาคณะกรรมการจัดแข่งเรือยาวประเพณีจังหวัดบุรีรัมย์ ได้พัฒนาการขึ้นมาจนเป็นที่ยอมรับของชาว ..ปึ ด จ้ำ ปึ ด ทั่วประเทศ แต่ละปีจะมีเรือดังๆจากทุกภาคมาปะทะฝีพายเพื่อล่าถ้วยรางวัลพระราชทานฯ ประกอบกับที่สตึกมีการเลี้ยงช้างอยู่แล้ว คณะกรรมการจัดงานฯจึงจัดให้เอาช้างมาว่ายน้ำแข่งข้ามลำน้ำมูล บางปีน้ำเชี่ยวมาก ช้างจำนวน20เชือกเสโฮลงแม่น้ำ เพื่อว่ายข้ามาอีกฝั่งหนึ่ง ระยะทางประมาณ 120 เมตร บางปีมีช้างแม่ลูกอ่อนเข้าแข่งขันด้วย ลูกอ่อนต้วมเตี้ยมสูงเท่าเด็กๆอายุน่าจะไม่ถึงปี แม่ช้างและเจ้าตัวเล็กๆ ลอยตุบป่องๆห่างไปจากเส้นชัยไกลโข คนดูวิ๊ดว๊าย!!! หัวใจจะวาย..แม่ช้าง จ ะ ค อ ย เ อ า ลำ ตั ว ต้ า น ข ว า ง น้ำ ไ ว้ ใ ห้ ลู ก ของเธอ  ค่ อ ย ๆ ป ร ะ ค อ ง กั น ขึ้ น ฝั่ ง อ ย่ า ง อ่ อ น ร ะ โ ห ย

ผู้ชมเป็นลม..ร้องหายาดมกันจ้าละหวั่น

ผมทำหน้าที่พากษ์..แข่งช้างว่ายน้ำ

เผลอตะโกน..จนหลอดลำโพงขาดขาดกระจุย

โธ่ใครจะอดใจไหว..ความตื่นเต้นที่ต้องลุ้นระทึกทุกวินาที

วั น รุ่ ง ขึ้ น ห ล อ ด เ สี ย ง อั ก เ ส บ ..

เสียงแหบ..เหมือนเป็ดปักกิ่งถูกถอนขน  อิ อิ

สมัย หนุ่มๆผมจุ้นกับงานสังคมชาวบ้านแทบทุกเรื่อง ตอนป๋าเปรมเป็นนายกรัฐมนตรี ครม.ได้ตั้งงบกระตุ้นเศรษฐกิจขึ้นมา 2,000 ล้านบาท แล้วให้ผู้ว่าราชการแต่ละจังหวัด ใครมีโครงการอะไรดีๆก็เขียนมาขอรับการสนับสนุนได้ บางจังหวัดก็เขียนส่งเสริมปลูกมะม่วงหิมพานต์ในภาคอีสาน พอไม่ได้ผลชาวบ้านก็ตั้งชื่อให้ใหม่ว่า “มะม่วงอันธพาล” บุรีรัมย์บ้านผม ท่านพร อุดมพงษ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดบุรีรัมย์สมัย นั้น ให้คนมาเรียกผมไปพบที่ศาลากลางจังหวัด ท่านอยากให้ผมเสนอแผนเรื่องงบกระตุ้นเศรษฐกิจ บัญชาให้หัวหน้าสำนักงานจังหวัดฯ จัดห้องจัดเครื่องพิมพ์ดีดมาอำนวยความสะดวก ผมนะมีเรื่องอยากจะทำอยู่แล้ว นึกได้ว่าสมัยโน้นที่ทำเลเลี้ยงสัตว์ ที่ป่าสงวน ที่รกร้างว่างเปล่าในหมู่บ้าน ที่ไร่ที่นาหลังการเก็บเกี่ยว มีความเหมาะสมที่จะเลี้ยงปศุสัตว์เป็นอย่างมาก ชาวบ้านทั่วไปก็นิยมเลี้ยงวัว ตื่นเช้าก็ต้อนวัวเป็นฝูงๆคอกเล็กคอกใหญ่เดินกันไปคับถนน ไ ล่ ต้ อ น ใ ห้ วั ว กิ น ใ บ ไ ม้ ใ บ ห ญ้ า  ไม่ต้องลงทุนอะไร..

ปัจจัยการผลิตมีเพียง..หนังสะติ๊ก รองเท้าฟองน้ำ วิทยุทรานซีสเตอร์ และข้าวห่อ

เรียกว่าวัวบ่ายหน้าไปไหนฉันไปด้วย..บ่ายๆก็ต้อนกลับบ้าน

วัวฝูงจึงเป็นอาชีพ เป็นงานประจำ เป็นกะปุกออมสิน เป็นวัฒนธรรมอีสาน

ยามขัดสนหน้ามืดขึ้นมา ก็ แ บ่ ง ข า ย วั ว ค ว า ย นี่ แ ห ล ะ ค ลี่ ค ล า ย ปั ญ ห า

บางครัวเรือน..ข า ย ค ว า ย   ส่ ง ค ว า ย ไ ป เ รี ย น ..

ผม เสนอแผนงานส่งเสริมการเลี้ยงวัวเพื่อปรับปรุงพันธุ์ผ่านจังหวัดฯไปยังสำนัก งบประมาณ ปรากฏว่าได้รับการอนุมัติ แต่ก็มีตัวจุ้นจ้านมาเบี่ยงแบนวัตถุประสงค์ แทนที่จะเอาวัวพันธุ์ดีหรือเอาพ่อพันธุ์ดีมาผสมพันธุ์ยกระดับคุณภาพของตัว วัวให้โตขึ้น มีนักการเมืองขาใหญ่แถวๆปราจีนบุรีมาอุบอิบเปลี่ยนแปลงโครงการของผม พี่แกจะเอางบประมาณนี้ไปสั่งวัวนมจากนอกเข้ามาเลี้ยงในเลี้ยงในเขตอิทธิพล ซื้อเสียงของตัวเอง หมายความว่า..จะสั่งแม่พันธุ์วัวนมมาให้ชาวบ้านเลี้ยง ได้ลูกวัวนมตัวผู้จึงจะเอามาให้เกษตรกรบุรีรัมย์เอาไปเลี้ยงขุน มันน่าถีบไหมละ ..

ตอนนั้น ..ส.ส.บุรีรัมย์ รุ่นเดอะเรียกผมไปพบ..

แกบอกว่า..เอ๊งก็ยอมๆหยวนๆมันไปเถอะไอ้นายเอ๊ย..

วัวก็ได้มาฟรีๆ..ไม่ต้องไปคิดมาก

แหม..ปู่คิดยังงี้ได้ไง..คนบุรีรัมย์ถูกตบหน้านะโว้ย!!

ว่าแล้ว..ก็ทำเรื่องโยนงบประมาณกลับ ไม่ทำไม่อะไรทั้งนั้น!

คงจะเป็นครั้งแรกมั๊ง..ที่งบประมาณถูกตีกลับอย่างไม่แยแส..

อย่า นึกว่าเรื่องจะจบง่ายๆนะครับ เมื่อนักการเมืองรู้ว่าชอบบ้านชอบเลี้ยงวัว ก็คิดจะหากินแบบได้ทั้งเงินทั้งกล่อง จึงเขียนโครงการส่งเสริมเลี้ยงวัวอีสานเขียวขึ้นมาใหม่ อยากจะเลี้ยงวัวเนื้อไม่เอาวัวนมใช่ไหม ไม่เป็นไรป๋าจัดให้..วางแผนไปสั่งวัวเนื้อพันธุ์สวยๆจากต่างประเทศมาให้ เลี้ยงกัน เอาให้ถูกใจ โดนใจ ไม่ให้ขายขี้หน้าอีก

ในแผนใหม่นี้ พี่แกไปสั่งเอาวัวเนื้อจากประเทศออสเตรเลียมาแจกจ่ายชาวบ้าน ตั้งเงื่อนไขให้ชาวบ้านที่สนใจยืมเอาวัวไปเลี้ยงครอบครัวละ5ตัว ภาพที่เอามาโชว์เป็นวัวพันธุ์บาห์มมันผิวขาวผ่อง ตัวโตยังกะตึก ใครเห็นมีรึจะอดใจไม่เลี้ยง เงินกู้ก็ต่ำผ่อนส่งเป็นลูกวัวก็ได้ ถ้าไม่เข้าโครงการนี้รอให้ตายก็ไม่มีปัญญาได้เลี้ยงวัวสวยๆหรอก มีเกษตรกรแทบทุกจังหวัดสมัครเข้าโครงการอย่างอึกทึก ใครลงทะเบียนไว้แล้วก็มานอนฝันหวาน

บังเอิญ ช่วงนั้นผมประสบอุบัติเหตุรถเทกระจาด เพื่อนที่ไปด้วยกันกลับบ้านเก่าเรียบ 3 ชีวิต เหลือรอดผมคนเดียว..ที่เหมือนมีนางฟ้ามาอุ้มกระแทกประตูรถไปวางไว้ที่ปลัก ควาย ก้นกบหัก ซึ่โครงพังไปแถบหนึ่ง กระดูกสันหลังเคลื่อน ก็แปลกนะเธอ.. ถ้ากระเด็นออกจากรถไปตกยังดินที่แข็งๆ คงกลับบ้านเก่าไปรอสตีปจ๊อบส์แล้ว

พรรคพวกหามไปส่งโรงพยาบาลหัวเฉียว ไปถึงหมองัดคอเป่าปอด เอาเข็มเท่าหอกโมกขศักดิ์ แทงฉึก! เข้าหน้าอก..ไปดูดเลือดคั่งภายในออกมา เจียนอยู่เจียนตายยิ่งกว่าเส้นยาแดงผ่าแปด คุณหมอค่อยๆแก้ไขสังขารให้ทีละเปลาะๆ เอาเรื่องระบบการหายใจก่อน แล้วตามด้วยระบบกระดูดกระเดี้ยว..นายแพทย์เพาะ พานิช ดูแลเรื่องกระดูกให้ ป่วยครานั้นเป็นการปวดสุดโหดที่ทรมานมาก ถ้าไม่มีพยาบาลสาวสวยๆคอยดูแลใกล้ชิด.. ผมคงจะไปไม่กลับหลับไม่ตื่นไปแล้ว

ขอขอบพระคุณ ท่านพรเทพ เตชะไพบูลย์ ส.ส.พรรคประชาธิปัตย์ในสมัยนั้น ที่เป็นเจ้าภาพสั่งดูแลพิเศษ ท่านพรเทพ.. ไปนั่งเกาะอยู่ปลายเตียง คุณหมอคนไหนเดินผ่านมา ก็บอกว่า “ห้ามไม่ให้ไอ้หมอนี่ตายนะหมอ” แถมยังเมตตากรุณาควักค่าใช้จ่ายออกให้ทั้งหมด.. หลังจากรู้ตัวว่ารอดตายแน่ๆแล้ว. . นอนอยู่บนเตียงเป็นเดือนๆ นึกไปถึงคำอธิฐาน..ที่เคยมีคนชอบพูดกัน ข อ ใ ห้ สุ ข ส บ า ย นั่ ง กิ น น อ น กิ น . .

วันๆ..อ่านหนังสือ สมัยนั้นถ้ามีแฟนๆFB.อย่างในตอนนี้..คงจะไม่กระไรนัก

ในช่วงฟักฟื้นผมก็หาเรื่องเล่นสิครับ

ผมเปิดดูรายชื่อร้านอาหารดังๆในบางกอก

แล้วให้โฉมยงไปร้านขายเป็ดย่างบ้าง ร้านแพะตุ๋นที่เยาวราชบ้าง

ซื้อใส่กระติกมาชิมเรียกพละกำลังเอาแฮง ช่วงฝึกคลาน ฝึกเดินใหม่

แ พ ะ ตุ๋ น เ จ้ า นี้ ร ส ช า ติ เ ข า เ ยี่ ย ม จ ริ ง ๆ

โทรศัพท์..ไป ชมเจ้าของร้าน ..อาเฮียเป็นคนรับสาย..ส่งเสียงล้งเล้งไปถึงอาซ๊อ..บอกว่ามีคนชมมา โว้ย..เร็วๆ.. หลังจากนั้นผมก็คุยกับอาซ๊อนานสองนาน บอกว่าผมก็เลี้ยงแพะนะ แต่ปรุงอาหารไม่เป็นไม่เก่งเหมือนอาซ๊อ..แพะตุ๋นน้ำแดงที่ชิมต้องยกนิ้วโป้ แถมก้อยให้จริงๆ อ า ซ๊ อ น้ำ เ สี ย ง ร ะ รื่ น   คุยใหญ่เลย..ว่าที่ร้านนี้นะใครๆก็รู้จัก ถ้าจะกินแพะตุ๋นต้องมาที่นี่ เจ้าใหญ่นายโตมาสั่งไปเลี้ยงกันประจำ..

แต่ที่ร้านไม่ได้..ทำ เ อ ง น ะ มีเจ้าประจำ ม า ส่ ง วั น ล ะ 4 – 5 ห ม้ อ ใ ห ญ่

โธ่ๆๆๆ ซ๊ อ ห น อ ซ๊ อ ..นึกว่าเจ๋ง..

ระหว่าง ที่ผมนอนป่วยอยู่บนเตียงก็ติดตามข่าววัวออสเตรเลีย ผมนึกแปลกใจว่า..เงินที่ชาวบ้านกู้ไม่กี่แสนจะซื้อวัวแม่พันธุ์สวยๆจากนอก ได้อย่างไร และเงื่อนไขโครงการก็หวานจ๋อยผิดปกติ จึงเขียนบทความติงเรื่องนี้ใน ห นั ง สื อ นิ ต ย ส า ร เ กี่ ย ว กั บ ก า ร เ ลี้ ย ง ป ศุ สั ต ว์ ฉ บั บ ห นึ่ ง  ซึ่งชาววัวทั้งหลายก็คงได้อ่านกันแต่ไม่แยแส ผมตั้งข้อสังเกตไว้ล่วงหน้า อะไรที่นักการเมืองมาเกี่ยวข้อง ตอนต้นเป็นลำไม้ไผ่ เหลาลงไปกลายเป็นบ๊องกัญชาทุกที ..

ไม่ มีชาววัวคนไหนเขาสนใจสิ่งที่ผมทักท้วงหรอก จนกระทั้งวันที่วัวเดินทางมาถึงศูนย์กักสัตว์ นัดหมายให้ชาวบ้านจัดรถไปรับวัวมาเลี้ยง วันนั้นชาวบ้านคึกคักทั้งแผ่นดิน รถบรรทุก อีตุ๊กอีแต๋น เจ้นออกจากหมู่บ้านมาเป็นสาย แต่พอมาเห็นตัววัว..ซึ่งมันต่างจากภาพในวีดีโอและภาพในความคำนึงราวกับฟ้า กับดิน เลือกก็ไม่ได้เสียด้วย อ่านชื่อถึงใครก็เอารถมาไปเทียบ  ต้อนวัวลงให้ครบจำนวน แล้วก็ให้รีบขับออกมา หมุนเวียนกันอยู่อย่างนี้ทั้งวัน

แหม ตอนไปร่าเริงเหมือนจะบินได้ แต่ตอนบรรทุกวัวกลับบ้านเหงาหงอยเหมือนแมวป่วย วัวแต่ละตัวนอกจากไม่ถูกใจแล้วยังดิ้นรนมาก บางตัวถึงกับกระโจนลงรถวิ่งหายเข้าป่า ติดตามไล่ล่ากันจนขาขวิด หลายตัวต้องจับด้วยวิธีไข้โป้ง ขนกันขึ้นรถมาทั้งน้ำตา .. ส่วนตัวที่เหลือก็กระโดกกระเดก เอามาขังคอกไว้ เพื่อนๆคนไหนมาดูก็มีแต่บอกว่า..ไม่สมราคาคุย ..เจ้าตัวเองก็คุยไว้เยอะเสียด้วยสิพูดไม่ได้ไอไม่ดัง ไหนๆมาแล้วก็ทดลองเลี้ยงดู สั่งแม่ยายน้องเมียให้ช่วยๆหาหญ้ามาป้อนอย่าได้ขาด

แม่ยายบางคนเอาใจลูกเขย บอกว่ามันเป็นวัวเทศ..ต้องเลี้ยงดีหน่อย เอาหญ้าไปล้างน้ำก่อนป้อน

หลังจากพักฟื้นระยะหนึ่ง ปศุสัตว์ในเขตรับผิดชอบก็จะมาผสมเทียมให้

ผสมครั้งแล้วครั้งเล่าก็ไม่ติด..จนเอือมระอากันไปทั้ง2ฝ่าย

จนได้ฉายาว่า..วั ว พ ล า ส ติ ก ..เ พ ร า ะ มั น ผ ส ม ย า ก นี้ เ อ ง

แม้แต่ตัวที่ผสมติด..ค ล อ ด อ อ ก ม า ตั ว เ ท่ า ลู ก ห ม า . .

ผอมๆเหี่ยวๆแพ้กระทั้งวัวพื้นเมือง

ไอ้ ที่เคยกระดี๊กระด๊าก็ใจฝ่อลงไปเรื่อยๆ ชักถอดใจไปตามๆกัน คราวนี้จะทำยังไงดีละครับ คนโน้นปรึกษาคนนี้ ข้ามอำเภอข้ามจังหวัด ไปมาเล่าสารทุกข์แลกเปลี่ยนกัน มีคนหนึ่งโพล้งออกมา..”ไปหาอาจารย์สุทธินันท์ ดีกว่า” แก เคยเขียนท้วงติงเราไว้ หลังจากนั้นก็มีผู้นำหลายจังหวัดมาเยี่ยมผมที่เตียงโรงพยาบาลหัวเฉียว คำแรกที่ถาม..นึกว่าจะถามไถ่เรื่องอาการเจ็บป่วย แกถามว่า..”วัวของอาจารย์เป็นเหมือนของพวกผมไหม?” อ้าว! ที่ผมเขียนเตือนก็เพราะเห็นว่ามันเป็นเรื่องดีจนเลิศจนผิดปกติ เมื่อมันผิดปกติผมจะเอามาเลี้ยงทำไมละครับ? ผมไม่เอาวัวพวกนี้มาเลี้ยงอยู่แล้ว หลังจากนั้นพรรคพวกก็หันหน้าไปบ่นกันเหมือนหมีกินผึ้ง ก็บอกแล้วไง..ไม่เชื่อกัน แล้วจะทำยังไงละ

อาจารย์ บอกสิว่า..พวกผมควรจะทำยังไง!!

โธ่ ! พ่อทูลกระหม่อมทั้งหลาย ..ผมก็ไม่รู้จะช่วยอะไรได้

ให้กลับไปปรึกษาหารือกันดู ไปหาเจ้าหน้าที่ ขอรับการแนะนำ

หลายคนพูดแทบจะนัดกัน..ผ๊ม ไ ป ม า ห ม ด แ ล้ ว ..

หลัง จากมาปรับทุกข์ให้ฟัง..นายฮ้อยอกหักทั้งหลายก็บ่ายหน้ากลับบ้าน หลังจากผมพักรักษากายาแข็งแรงขึ้นก็กลับสวนป่า เมื่อชาววัวจังหวัดโน้นจังหวัดนี้รู้ข่าวก็แวะเวียนมาปรึกษา..แหม..ทำยังกับ ผมมีอำนาจสั่งการอะไรได้ ผมก็บอกตรงๆว่า..ผมไม่มีน้ำยาอะไรหรอก..ให้ไปหาเจ้าหน้าที่ๆรับผิดชอบ แต่เรื่องก็ไม่จบ จนกระทั้งคืนหนึ่ง มีชาววัวพลาสติกชั้นผู้นำ 6-7จังหวัดบึ่งรถเข้ามาพบอย่างแข็งขัน พร้อมกับยื่นคำขาด..

อาจารย์ต้องช่วยพวกผม ..

ก็บอกแล้วไง..ผมไม่มีเพาเวอร์อะไร..

แต่เพื่อนร่วมโลกที่มาเยี่ยมก็ยืนกระต่ายขาเดียว

ถ้า อ า จ า ร ย์ ไ ม่ รั บ ป า ก ช่ ว ย . .  พ ว ก  ผ ม ไ ม่ ก ลั บ . .

โธ่ ..มาไกลๆกันทั้งนั้น..โคราช ชัยภูมิ กาฬสินธุ์ ศรีสะเกษ สุรินทร์ อุบล ฯลฯ

ผมรู้นะ..อาจารย์เคยเขียนโครงการทำนองนี้..ต้ อ ง ร่ ว ม รั บ ผิ ด ช อ บ สิ

เออ..เข้าใจหาช่องเจาะใจเราจนได้!!

จะให้ร่วมรับผิดชอบรึ..ข อ คิ ด ดู ก่ อ น น ะ

วัว ก็ไม่ได้เอามาเลี้ยงกับเขาสักตัว ผลประโยชน์อะไรก็ไม่ได้รับสักอีแปะ แต่ทุกข์ของเพื่อนร่วมแผ่นดินนี่สิจะทำยังไง คิด และ คิด จนสมองแฉะ ..เอายังงี้ดีกว่า ผมเผ่นเข้ากรุงเทพฯ ไปขอพบอาจารย์ประเวศ วะสี อาจารย์ระพี สาคริก ที่งานแสดงกิจกรรมอะไรสักอย่าง จำไม่ได้แล้ว เล่าเรื่องให้ท่านฟัง ..เอาเรื่องหนักๆไปโยนให้ผู้ใหญ่ บาปแท้ๆ ..บางท่านแนะนำให้ไปหาทนายทองใบ ทองเปาว์ จัดการโทรศัพท์นัดให้เสร็จสรรพ ให้ไปหาหรือกันในแง่กฎหมาย ผมเห็นว่าเรื่องนี้เป็นกฎหมู่มากกว่ากฎหมาย จึงไม่ได้ดำเนินการในแง่นี้หลังจากนั้นก็เผ่นไปขอพบอาจารย์เสน่ห์ จามริก ที่สถาบัน LDI. อาจารย์เมตตารับฟังเรื่องราวอย่างละเอียด พร้อมกับแนะนำว่า..เ อ า อ ย่ า ง นี้ ไ ห ม ? ค รู บ า ..LDI.จะเป็นเจ้าภาพนัดเจ้าหน้าที่ๆเกี่ยวข้องทั้งหมดมาปรึกษาหาทางออกร่วมกัน

แหม..ถ้ามีแนวทางประนีประนอมกันได้ละเยี่ยมเลย

หลัง จากนั้นท่านอาจารย์ได้นัดหมายให้ฝ่ายที่เกี่ยวข้องมาพบปะกันที่ LDI. คุยกันถึงภาพรวมและข้อเท็จจริง ผมเดาเอาว่า..เจ้าหน้าที่ก็หนักใจ เพราะเบื้องหลังมีเงาของนักกินเมืองคำกำชับอยู่ตลอด ผู้น้อยจะไปหืออะไรได้ ใบสั่งให้ทำอะไรก็ต้องเดินตามนั้น โธ่ กรมปศุสัตว์เชี่ยวชาญเรื่องพวกนี้จะตาย ทำไมจะไม่รู้ลึกตื้นหนาบางละครับ แต่..มันพูดบ่ได้  ใกล้จะจุกอกตายก็พูดความจริงไม่ได้ ..ผมก็ตัดสินใจแทนชาววัวไม่ได้ จึงนัดหมายกันอย่างนี้ดีไหม?.. ตอนนั้นท่านนิพนธ์ พร้อมพรรณ เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ตกลงจัดงานวันนัดพบชาววัวพลาสติกที่โรงแรมสีมาธานี ให้ปศุสัตว์จังหวัดเชิญตัวแทนผู้นำแต่ละจังหวัดมาร่วมประชุมหาทางออกร่วมกัน จะได้รู้แล้วรู้แรดก็ไปเสียที พอถึงวันนัด..มีสมาชิกที่มีรายชื่อเป็นตัวแทนเข้าประชุม และที่มาเป็นกำลังใจเต็มถนนหน้าโรงแรม

แต่..ก็แปลกอีกนั่นแหละ..

มีการคัดกรองรายชื่อคนที่เข้าประชุมอย่างละเอียด

ใครไม่มีชื่อห้ามเข้าเด็ดขาด..

รวมทั้งผมด้วย..เจ้าหน้าที่ของรัฐฯอาจจะมองว่า เ ป็ น ตั ว แ ส บ . .

เมื่อไม่ให้ผมเข้าประชุม..มันก็ป่วนสิครับ..

จะขึ้นต้นลงท้ายยังไง ..ใ ค ร จ ะ เ ป็ น ตั ว แ ท น ช า ว วั ว ที่ รู้ เ รื่ อ ง . . ดี !..

ตัวแทนชาววัววิ่งโร่มาหา!.. พวกผมจะทำยังไงดี ทำไมมันทำอย่างนี้

ผมก็เพิ่งรู้ อ๊าว!..มีเรื่องอย่างนี้ด้วยรึ!

ไม่อยากหร๊อก..ไอ้ สู้ กั น ท า ง ค ว า ม คิ ด นี่ ถ นั ด นั ก

ผ  ม จ ะ ถี บ มั น ต ก เ ก้ า อี้ ใ ห้ ดู . . ไอ้พวกหาความจริงใจไม่ได้นี่..

ไปบอกมันว่า..ไ อ้ ห น้ า ไ ห น สั่ ง ไ ม่ ใ ห้ อ า จ า ร ย์ พ ว ก กู เ ข้ า ป ร ะ ชุ ม . .

กูจะยกโขยงกันกลับทันที..ป ล่ อ ย พ ว ก มึ ง คุ ย กั น เ อ ง เ อ อ เ อ ง ก็ แ ล้ ว กั น . .

โห! เรื่องนี้ยิ่งเขียนก็ยิ่งมันส์

มีอีกหลายสิบตอน  ขืนเขียนไม่บันยะบันยังลงไป

ที่รักก็จะอ่านตาแฉะนะสิ..

เ อ า ไ ว้ ติ ด ต า ม ต อ น ต่ อ ไ ป ดี ไ ห ม ? . . ค น ส ว ย

_{จะเขียนหนังสือสักเล่ม “โมเดลบุรีรัมย์”}

_{มันไม่ง่ายเหมือนปลูกต้นไม้ เพราะเป็นงานที่ตนเองไม่ถนัด}

_{แต่เมื่อจำเป็นต้องสรุปบทเรียนของชีวิต}

_{ก็ต้องพยายามเขียน และเขียน}

_{โชคดีเป็นบ้า ที่มีคุณชายอาสาดูสาระ/ดีดสิ่งที่เกะกะออกทิ้ง}

_{คัดกรอง ตรวจสอบ ตรวจตรา มีคนอาสาอยู่เบื้องหลัง}

_{ตาบอด..มีคนจูงก็อย่างนี้แหละ ..}

_{ใครก็รู้พูดว่า คนไทยมีนิสัยไม่รักการอ่าน จริงรึเปล่าก็ไม่รู้ แต่ผมเห็นบางคนชอบอ่าน ชอบเขียน แสดงว่า..เหมาโหลไม่ได้หรอก ผมมีความเชื่อว่าคนไทยจะอ่านมากขึ้น หวังว่า..จะชอบซื้อหนังสือด้วย จัตุปัจจัยที่ท่านกรุณาจับจ่ายซื้อหนังสือเล่มนี้ พึงทราบด้วยเถิดว่า..ท่านได้ช่วยให้กำลังใจคนป่าตัวเล็กๆที่ดิ้นรนสร้างป่าในฝันให้เป็นจริง เป็นจัง เป็นแล้ว โน่นๆ..ต้นไม้ ใบไม้ กิ่งไม้ ดอกไม้ ผลไม้ ร่มไม้ เงาไม้ ทุกอย่างค่อยๆงอกเงยและงอกงามมาจนถึงกระทั้งวันนี้ วันที่จะปักธง..ปักใจ ไว้กับผืนแผ่นดินไทยตลอดไปๆ..}

_{ตั้งแต่ผมยังเป็นเด็กตัวกะเปี๊ยกกะโปโล เกิดและโตมาบนผืนดินผืนป่าแห่งนี้ มองไปไหนก็เห็นแต่ป่าไม้ ยังนึกแปลกใจว่าสมัยนั้นเราช่างห่างไกลปืนเที่ยง แทบไม่รู้จักคำว่าความเจริญเป็นยังไง แต่ชีวิตแช่มชื่นนะเธอ คนเรานี่นะ..เมื่อไม่รู้เห็นอะไรก็ไม่มีกิเลศอะไรมายั่วยุ เราก็อยู่ได้อย่างธรรมดาธรรมชาติทั้งวัน มีเรื่องให้เล่นสนุกจนลืมทุกข์ลืมหิว ชีวิตมันไหวพลิ้วเหมือนยอดกิ่งไม้โดนแรงลมโยกไกว เหมือนนกป่าส่งเสียง.. จะหัวเราะ..ร้องเพลง..รึร้องไห้ก็ไม่รู้ เหมือนสายหมอกๆจางมาแอบพบหยดน้ำค้างใสกระจ่างที่ยอดหญ้า เหมือนแววตาของเหยี่ยวที่เริงร่าถลาลมอยู่บนท้องฟ้ากว้าง..เหมือนดอกไม้ป่าที่โชยกลิ่นหอมละมุนลอยมาจากทิศไหนก็ไม่รู้ เหมือนความวับแวมของนกกะปูดที่ไม่อยู่เป็นที่เป็นทาง เหมือนสัญญาณเสียงโป๊กๆของนกหัวขวานชักชวนให้ง่วงนอนยามบ่าย เหมือนไข่หมกขี้เถ้าที่ยายเขี่ยออกมาป้อนหลาน..เหมือนและเหมือน ..โลกใบนี้งดงามและงอกงามทั้งปีทั้งชาติ}

_{สวนป่าในอดีตแทบไม่มีฤดูกาล เช้า-สาย-บ่าย-คล้อยทุกอย่างไม่เคลื่อนไหวแตกต่างกันมากนัก เช้ามีสายหมอก บ่ายมีลมเย็น ค่ำคืนมีน้ำค้างมาทำหน้าที่ดูแลบรรยากาศให้ร่มรื่น เสียงฟ้าร้องครืนๆ เมฆลอยต่ำ จากนั้นไม่นานเทวดาก็ปล่อยเม็ดฝนให้ทำไร่ทำสวน นอนดูหยาดน้ำรวมตัวกันไหลลงผ่านชายคาสู่โอ่งใบใหญ่ ถึงจะสีออกชาๆแต่ก็สะอาดทีเดียวแหละ อึ่งอ่างคางคกออกมาเริงร่าสายฝน ขณะที่ไส้เดือนอุ้มลูกจูงหลานอพยพขึ้นสู่ที่สูง ต้นไม้ใช้ใบและรากซึมซับน้ำเก็บไว้ในลำต้น}

_{ทุกสิ่งจัดไว้เป็นระบบที่สมบูรณ์ยิ่ง}

_{ไม่มีของเสีย ของตกค้าง และไม่รู้จักมลภาวะ}

_{ป่าเล็กๆแห่งนี้ปลอดภัย ปกติสุข เกาะเกี่ยวกันไว้อย่างอื้ออาทร}

_{ไม้เล็กอาศัยไม้ใหญ่ อยู่ด้วยกันพึ่งพากันอย่างญาติ}

_{ลูกสุกของผลไม้ป่าเป็นอาหารของนกและสัตว์เคี้ยวเอื้องนานาชนิด}

_{โชคดียิ่งกว่าเด็กสมัยนี้ที่มีร้านเซเว่นอยู่ทุกหัวมุมถนน}

_{ไม่มีความแร้นแค้น ความหิวโซ ความสับสนอลหม่านใดๆ}

_{ป่าจริงๆ คือถิ่นพำนักของความปกติสุข ความสงบ ความร่มเย็น ความพอดีและความเพียงพอ}

_{ไม่มาก ไม่น้อย พอดีๆ ด้วยกฎเกณฑ์ทางธรรมชาติ}

_{สิ่งที่นอกเหนือจากความสมดุลจะปรับตัวจนเนียนเป็นเนื้อเดียวกัน}

_{ก็ลองนึกดูเถิดเธอ ..เจ้าเด็กน้อยคนหนึ่งได้ซึมซับสภาพสวรรค์บนดิน สวรรค์ที่ไม่ต้องฝันไม่ต้องเรียกหา ทุกสิ่งทุกอย่างมีพร้อมสรรพเต็มตาเต็มใจ ถามว่าเด็กบ้านป่าเหงาไหม? โธ่..วิ่งเล่นทั้งวันและได้เพื่อนเล่นมากมาย..ยามลูกยางหล่นไล่เรียงตามแรงลม หมุนติ้วละลิ่วลงมาจากยอดยางสูง มีฝูงนกแขกเต้าบินโฉบตามเจี๊ยวจ๊าว ..ทิ้งตัวลงนอนกับผืนพรมหญ้า ดูการลีลายิมนาสติกที่แสดงโดยฝูงนกกับลูกยางพลิ้วไสว ดูฟรีด้วยนะเธอ หลายครั้งที่เผลองีบอย่างอิ่มเอม}

_{นี่คือความปรกติสุขที่เคยได้รับเมื่อครั้งกระโน้น}

_{ตั้งแต่กระนั้นมาจนกระทั้งบัดนี้ ชีวิตของมานพน้อยได้เห็นความเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วแบบกระชากลากถู ภายในเวลาไม่นานปีเท่าใดนัก สวรรค์ก็หายไปในพริบตา มีภาพนรกบนดินโผล่ขึ้นมาแทน มีอสูรกายในรูปร่างต่างๆพากันมาเรื้อทึ้งสวรรค์อย่างเอาเป็นเอาตาย}

_{โอ้โห นี่ป่าไม้ต้นโตๆทั้งนั้น สภาพเนื้อดินอุดมสมบูรณ์แสนโอชะของพืชไร่พืชผล แต่เกษตรกรไม่ดูตาม้าตาเรือว่าธรรมชาติสะสมไว้เลี้ยงตัวเอง พวกตาบอดสีมองเห็นว่า..ของดีๆฟรีๆที่เห็นอยู่โทนโท่นี้จะเก็บไว้ป่าทำไม? พากันมาจับจองหักร้างถางพงเปลี่ยนให้เป็นพื้นที่เพาะปลูกไม่ดีกว่าหรือ? เมื่อมีเหตุและผลกำกับเช่นนี้ การโค่นป่าที่มีต้นไม้ใหญ่หลายคนโอบขึ้นเรียงรายเหมือนนิ้วมือ ถูกตัดเผาเรื้อความรกร้างมาเป็นผืนดินเปล่าเปลือย}

_{· เพื่อจะปลูกพืชต้นเล็กๆกะจ้อยร่อยแทนต้นไม้ใหญ่}

_{· เพื่อจะปลูกพืชล้มลุก ให้ตัวเองล้มลุกคลุกคลานในภายหลัง}

_{· เพื่อจะเปลี่ยนความยั่งยืนไปสู่ความยับเยินและยุ่งเหยิง}

_{· เพื่อจะแสดงความรู้ความสามารถทางวิชาการ/เทคโนโลยีอวดแมลงเม่า}

_{แทนที่จะเปลี่ยนของดีให้เป็นสิ่งดีๆยิ่งขึ้น ผลกลับตรงกันข้าม การทำมาหากินที่ผิดตัวผิดฝา..ปีนเกลียวกับธรรมชาติ ผลลัพธ์ช่างน่าสมเพชนัก}

_{· มีเกษตรกรสักกี่คนที่กินอิ่มนอนอุ่น}

_{· มีเกษตรกรสักกี่คนเข้าใจในวิถีชีวิตกับธรรมชาติ}

_{· มีระบบเกษตรกรรมประเภทไหนที่ไม่สร้างความเสื่อมโทรมบ้าง}

_{· มีวิชาความรู้อะไรที่ถ่ายทอดให้เห็นว่า คนเราอยู่ที่ไหนต้องทำให้พื้นที่ตรงนั้นดีขึ้น}

_{· มีพื้นที่ตรงไหนละที่อุดมสมบูรณ์ที่เกิดจากน้ำมือมนุษย์}

_{เมื่อไม่มีไม่ความหลากหลาย ผลผลิตมันก็ค่อยๆลดน้อยลงๆ จากหัวมันสำปะหลังโตเท่าโคนขา ก็ลดลงมาเท่าแขนเด็กเป็นโรคตานขโมย ทุกอย่างมีแต่ลดๆๆ คราวนี้ก็เป็นเสือติดจั่นสิครับ หันรีหันขวางมองหาประตูออกแทบไม่เจอ ได้ยินเสียง..โฆษณาชวนเชื่อ..เรื่องการเพิ่มผลผลิต อยากรวยมาก อยากได้มาก ก็บุกรุกขยายพื้นที่ให้มากขึ้น ทุ่มเทปัจจัยการผลิตกระหน่ำลงไป ห้ามพักยกด้วยนะ ถ้าไม่เดินหน้าตามเขาบอก ผลผลิตเกิดให้เห็นทันตา บ่งบอกว่ามันจะขาดทุนแน่ๆ เกรงว่าทุนหายกำไรหด แถมยังถูกผลักไสให้รุนไปข้างหน้าอย่างไม่ยั้งคิด ปุ๋ยรึไปเป็นหนี้มา ยารึไปซื้อมาฉีดฆ่าๆแมลงที่นับวันจะหัวแข็ง แม้แต่ควายไถนาอยู่ดีๆก็ดูขวางหูขวางตาไปหมด พากันขายควายทิ้งไปดาวน์ควายเหล็กมาใช้ ตกน้ำเมื่อไหร่ก็วิ่งตาตั้งไปหาร้านซ่อม ออกลูกก็ไม่ได้ ขี้ก็ไม่ได้ปุ๋ย แก่หง่อมไปเรื่อยๆจนเป็นเศษเหล็ก ลองพิจารณาหาจุดความเจริญดูสิ อยู่ที่ไหน ทำไมมันมีแต่เศษๆๆ สมบัติพัสถานแม้แต่ชีวิตก็กำลังเป็น-กะ-เศษ-ตระกร-อยู่รำมะร่อ}

_{เออ วิถีเกษตรกรไทยมันหายไปไหนนะ}

_{มันไม่ทันสมัยไม่ทันกินจริงหรือ}

_{มันเสียหายจนเอามาปัดฝุ่นขึ้นมาใหม่ไม่ได้หรือ}

_{รึ ว่ามันหมดน้ำยาจนไม่น่าสนใจไปเหลียวแล}

_{เอาละไม่ว่ากัน..ถ้าวิถีไท-ปัญญาไทยมันตกต่ำถึงเพียงนั้น}

_{ไหนลองบอกสิว่า..จะไปทำการเกษตรแบบไหนที่มันดีกว่าของดั่งเดิม}

_{บอกได้ไหมพ่อมหาจำเริญ..ว่ า ข ณ ะ นี้ อ ยู่ กั บ ค ว า ม รู้ อ ะ ไ ร ?}

_{มีความรู้เพียงพอที่ตนเองจะดูแลชีวิตและครอบครัวได้จริงหรือ}

_{ที่แสดงบทเกษตรกรพันธุ์ทางมาตลอด..ได้คำตอบว่าอย่างไร?}

_{ร่ำ ร ว ย ผิ ด ป ก ติ ห รื อ ย า ก จ น ผิ ด ป ก ติ กั น แ น่}

_{เงินกองทุนต่างๆที่เขาหยิบยื่นให้ มีมูลค่ามากกว่าป่าไม้ที่ไปโค่นทิ้งจริงหรือ?}

_{เรื่องวิถีการเกษตรตกอ่างกะปินี่ ผมไม่รู้ว่าใครเป็นโจทย์เป็นจำเลย แยกแยะไม่ออกจริง ภายในเวลา50ปีที่เราทิ้งความเป็นไทย ทิ้งทักษะชีวิตที่บรรพบุรุษสะสมไว้ให้ ทิ้งๆๆ จนไม่เหลืออะไร ถามว่าจะเดินหน้าต่อไปได้จริงหรือ ถ้าไปไม่ได้เกียร์­ถอยมีหรือเปล่า แม่แรงสำหรับยกชะตากรรมมีไว้แล้วรึยัง ได้ศึกษาลู่ทางที่จะผลิกกลับมาสู่ความเป็นไทบ้างแล้วหรือยัง}

_{คงเคยได้ยินคำว่า “เศรษฐกิจพอเพียง” จนเหม็นเบื่อแล้วใช่ไหม ?}

_{เข้าใจว่าอย่างไร ไหนลองเล่าให้ฟังทีสิ}

_{ไปสมคบคิดเรียนกันที่ไหนๆ จึงพากันถอดแบบทำ “เศษ-ฐ-กิจ-ไม่พอเพียง”}

_{ชะลอหลังยาวเอ๋ย..มีโอกาสที่จะหันกลับมาเข้าลู่แห่งความดีงามอยู่แล้ว}

_{ทำไมพากันเล่นตลกนักเล่า}

_{หรือจะเปลี่ยนอาชีพไปเล่นจำอวดหน้าม่านแทนการทำไร่ทำนา}

_{มีการเกษตรที่ไหนบ้างที่ทำแล้วบริเวณทำมาหากินมีสภาพแวดล้อมดีขึ้นเจริญขึ้น ความหลากหลายพลิกฟื้นกลับตามลำดับ น้ำหมอกน้ำค้างกลับคืนมา สายลมแสงแดดฟ้าฝนพร่างพรมตามระบบนิเวศเป็นปกติ นกหนูแมลงกับมาอยู่ร่วมผืนดินเดียวกันได้ ต้นหญ้าต้นไม้มีสิทธิในการหยั่งรากหยั่งต้นขึ้นมาได้ สิ่งที่ล้างผลาญเพื่อนร่วมโลกได้รับการเหยี่ยวยา}

_{จะเกิดสิ่งเหล่านี้ได้}

_{เกษตรกรต้องเป็นคนที่ยอมรับว่าเราเพียงแค่มาอาศัยอยู่บนโลกใบนี้ช่วงสั้นๆเท่านั้น}

_{ไม่ใช่มายึดครอง มาสะสมความชั่วร้าย มาสร้างภัยพิบัติไม่ยี่ร่าใดๆ}

_{ควรตระหนักว่า..เพื่อนร่วมโลกทุกชีวิตเกิดมาย่อมมีสิทธิเสมอภาพเท่าเทียมกัน}

_{จะเบียดเบียนใครก็บอกว่า..จะทำความเข้าใจ จะรับผิดชอบอย่างไร?}

_{ละ ลด เลิก เป็นฆาตกรหมู่ล้างผลาญชีวิตเพื่อนร่วมยุคสมัยได้ไหมละ}

_{จากโจทย์ที่รำพึงรำพันสะทกสะท้อนจนสะท้านข้างต้น ไม่ได้นึกสนุกมาเขียนขับลำนำเล่นๆหรอกนะเธอ อยากจะบอกว่า เมื่อเห็นกองทุกข์นั้นแล้ว ผมพยายามคลี่คลายทุกข์สถานะเกษตรกรพันธุ์แท้ของตนเอง จะต้องตอบโจทย์..โยนหินถามทางให้กระจ่าง ไม่อย่างนั้นมันก็จะดีแต่เป็นไอ้ขี้โม้คนหนึ่ง}

_{ถามว่า..ผมเจ๋งนักรึ}

_{ที่จะมาเสนอทฤษฎีการทำมาหากินวิถีไทที่ใส่ใจและพยายามทำความเข้าใจกับธรรมชาติ}

_{เธอว่าเป็นไปได้ไหม ที่มนุษย์จะทำมาหากินทางด้านการเกษตร ที่ส่งผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมให้น้อยที่สุด พลิกฟื้นความแห้งแล้งดินเลว ให้กลับมาเป็นพื้นที่แห่งความชุ่มชื่นร่มเย็นอีกครั้งหนึ่ง ทุกสิ่งที่ทำกำลังเป็นตัวบวกตัวคูณของกันและกัน}

_{เปลี่ยนจากเกษตรเชิงเดี่ยว ม า เ ป็ น เ ก ษ ต ร แ ก ง โ ฮ ะ !}

_{เปลี่ยนจากการเกษตรล้างผลาญ ม า เ ป็ น ก า ร เ ก ษ ต ร ที่ เ อื้ อ อ า ท ร}

_{เปลี่ยนจากความมืดบอดทางปัญญา ม า เ ป็ น ผู้ เ รี ย น ที่ พ ร้ อ ม เ ปิ ด ต า เ ปิ ด ใ จ}

_{เปลี่ยนจากการเกษตรแบบถูกมัดมือชก ม า เ ป็ น เ ก ษ ต ร ก ร ที่ มี ลำ หั ก ลำ โ ค่ น}

_{เปลี่ยนจากการเกษตรเชิงรับ ม า เ ป็ น ก า ร รุ ก คื บ ที่ จ ะ เ อ า ธ ร ร ม ช า ติ ก ลั บ คื น ม า}

_{โมเดลบุรีรัมย์ ..ผมทำอย่างนี้ครับ}

_{ผมเอาภาพสวนป่าในอดีตมาตั้ง แล้วค่อยๆใส่ความหลากหลายที่อุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติ ด้วยการปลูกหน่ออ่อนของความหลากหลายให้แพร่ไปทั่วสวน หลังจากนั้นไม้ยืนต้นนานาชนิดก็เปลี่ยนหน้าตาที่ดินที่เสื่อมโทรม ให้พลิกฟื้นมาเป็นพื้นที่ๆธรรมชาติสามารถหยั่งรากลงไปได้ พลังของธรรมชาตินั้นน่าพิศวงนัก เพียงเวลาผ่านไปไม่ถึง10ปี ผมก็แน่ใจว่าอีสานบ้านเราสามารถเรียกธรรมชาติให้กลับมาเป็นทุนทางธรรมชาติได้ ทำอย่างที่ผมปลูกป่านี่แหละ สามารถตอบโจทย์ความยั่งยืน ความเพียงพอ ความเป็นเศรษฐกิจพอเพียงอย่างแท้จริง การที่มีต้นไม้เต็มสวน..ก็เหมือนมีทุกสิ่งทุกอย่างที่จำเป็นต่อการดำรงชีพของมนุษย์}

_{ถ้าใจเธอนิ่งพอ ที่จะให้ความรักและความรู้วิ่งออกข้างหน้าเรื่องการแสวงหาเงินทอง เธอจะค่อยๆเข้าใจสิ่งที่งอกเงยขึ้นในการครุ่นคิดคำนึง แล้วแปรมาเป็นแผนที่การลงมือเพาะปลูกความมั่นคงอย่างยั่งยืนให้งอกงาม ดุจเช่นระบบของธรรมชาติ ทำความเข้าใจแล้วพัฒนาเป็นความตั้งใจ ผลลัพธ์สิ่งที่ได้รับจะครบเครื่องเรื่องของหน้าที่ชีวิต}

_{คนเรานี่นะครับถ้าช่วยกันทำหน้าที่มนุษย์ 3ด้าน คือ}

_{1 ทำหน้าที่การงานของตนเองให้ดี ทำให้เต็มความสามรถ}

_{2 ทำหน้าที่ดูแลสังคม เลิกลอยเพสังคม}

_{3 ทำหน้าที่ฟื้นฟูสภาพแวดล้อมของธรรมชาติ เป็นเจ้าภาพร่วมกันในระดับครัวเรือน ชุมชน หมู่บ้าน ฯลฯ}

_{ถ้าคนไทยทำหน้าที่ของตนเองให้ครบถ้วนทั้ง3ข้อนี้แล้ว เราก็จะได้คำตอบกลับมาว่า ประเทศไทยควรจะพัฒนาหลุดออกจากความสับสนอลหม่านในสังคมได้อย่างไร โดยการชูประเด็นบทบาทหน้าที่ของแต่ละคน ที่มีธงอยู่ในหัวใจ แล้วช่วยกันยกธงนั้นขึ้นชูยังบ้าน ชุมชน ของตนเอง}

_{ผมทึกทักเอาเองว่า ขณะนี้เรากำลังปวดหัวกับความเป็นไปในแผนภูมิของประเทศชาติ ที่ต่างฝ่ายต่างก็ยืนอยู่ในมุมของตัวเอง แล้วพยายามใช้กลอุบายต่างๆ ทั้งรุกและรับเพื่อเรียกร้องให้ฝ่ายต่างๆเข้ามารวมศูนย์ของตัวเอง เพื่อรวบยอดให้มีอำนาจแข็งแกร่งพอที่จะบันดาลอะไรๆให้ได้ดั่งใจตนเอง ถามว่า ทำอย่างนี้ผิดไหม ไม่ผิดหรอกนะครับ ถ้ามีอำนาจวาสนาแล้ว ชี้ชวนคนไทยทุกหมู่เหล่าให้ช่วยกันทะนุบำรุงประเทศตาม3ข้อที่กล่าวข้างบน ก็จะเป็นการใช้พลังทางสังคมให้ถูกทิศถูกทาง}

_{เธอก็ลองนึกดูสิว่า ถ้าทุกถิ่นฐานของเรามีสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติฟื้นคืนมา พลังของธรรมชาติก็จะสะท้อนกลไกของธรรมชาติออกมา กลไกของธรรมชาตินั้นสามารถเหยี่ยวยาตัวมันเองได้ จากที่เคยบุกรุกป่า มนุษย์ก็ค่อยๆถอยร่นออกมา ในขณะที่ถอยก็ซ่อมแซมความสึกหรอให้ธรรมชาติด้วย จัดสรรแบ่งโซนเสียให้เรียนร้อย จุดไหนเป็นพื้นที่อยู่อาศัย จุดไหนเป็นที่ตั้งอุตสาหกรรม จุดไหนเป็นพื้นที่เกษตรกรรม ทำให้สมบูรณ์กระชับๆอย่างเป็นระบบ หมายความว่า จัดคนให้เข้าอยู่ในกรอบให้เป็นที่เป็นทาง เลิกสะเปะสะปะทำมือยาวสาวได้สาวเอา ต้องแสดงให้เห็นพลังของประชาธิปไตย จากการเรียนรู้เรื่องสิทธิหน้าที่พลเมืองไทย ผ่านแผนภูมิของการทำหน้าที่ของคนไทย ที่แตกแถวนอกลู่นอกรอยก็ค่อยๆตะล่อมกันเข้ามา ขอให้ตระหนักว่า ..ธรรมชาติคือแหล่งผลิตธรรมมะ เนื้อในแท้ที่เป็นแก่นสารของธรรมชาติก็คือธรรมะนั่นเอง ติดตามดูร่องรอยการเกิดอารยะธรรมและศาสนาต่างๆดูเถิด ทุกแนวคิดล้วนให้ความสำคัญของธรรมชาติ โลกใบนี้เป็นของมวลมนุษยชาติอย่างเท่าเทียมกัน ทุกคนควรเป็นเจ้าภาพร่วมของโลกใบนี้ ทำให้เกิดกระแสวัฒนธรรมประเพณีของชาติ ที่เข้าใจให้ตรงกันว่า..เราเกิดมาใช้ชีวิตมาพักพิงอยู่อาศัยชั่วครั้งชั่วคราวแล้วก็จากโลกนี้ไปกันทุกคน ซึ่งต่างก็รู้ๆเห็นๆกันอยู่แล้วนี่..ไม่มีใครเอาอะไรจากโลกนี้ไปได้แม้แต่ปีกริ้น แล้วเรายังจะสั่งสอนวิชากอบโกยกันอย่างอึงคะนึงไปทำไมเล่า เกิดมาเสียโอกาสทำดีทดแทนบุญคุณแก่โลก สูญเปล่าความที่น่าจะเป็นของชีวิตไปอย่างน่าเสียดาย ทำไม่ไม่เกิดมาเรียนให้รู้ว่าจะดำรงชีพให้มีความสงบอย่างแท้จริงได้อย่างไร เรียนวิชาค้นหาตัวเองให้เจอ เรียนวิชาสัมพันธภาพชีวิตกับสิ่งแวดล้อม}

_{เ ลิ ก เ รี ย น ท า ง โ ล ภ หั น ม า เ รี ย น ท า ง ทำ}

_{คนยุคนี้มีความรู้ครึ่งเดียว}

_{ยกตัวอย่างซื้อรถมาขับ พอรถเสียไม่มีความรู้พอที่จะซ่อมเอง}

_{เราอ่อนแอจนสระผมตัวเองไม่ได้}

_{หน้าตาตัวเองก็ต้องไปให้ร้านแต่งตัวให้ ..}

_{เรื่องภายในของตนเองแท้ๆก็ต้องพึ่งพาภายนอกมากขึ้นๆ}

_{ระบบการเกษตรที่อิงธรรมชาติและฟื้นฟูสภาพแวดล้อม}

_{เสนอวิธีทำมาหากินที่ไม่ทำลายต้นทุนธรรมชาติ}

_{ถ้าเราเบิ่งตาแลพื้นที่ทำการเกษตรของประเทศ}

_{เราก็จะได้พบเห็นพื้นที่เตียนโล่งยาวสุดลูกหูลูกตา}

_{เห็นภูเขากระดำกระด่าง}

_{เห็นพื้นที่แห้งแล้งดินเลว}

_{เห็นพื้นที่เสื่อมโทรม}

_{เห็นระบบการเกษตรที่ผิดตัวผิดฝาอยู่ทั่วไป}

_{ทุกกรณีที่กระทำกันล้วนเป็นเรื่องคาบลูกคาบดอกทั้งสิ้น}

_{· ทำมาหากินกันวิธีไหนครับ ถึงต้องลงทุนเรื่องปัจจัยการผลิตมากขึ้นๆทุกปี}

_{· ทำมาหากินอย่างไรครับ ต้องซื้อปุ๋ยซื้อยาฆ่าแมลงอยู่ในอันดับต้นๆของโลก}

_{· ทำมาหากินอย่างไรครับ ถึงเกิดความเสี่ยงความไม่แน่นอนตลอดมา}

_{· ทำมาหากินอย่างไรครับ ถึงบ้านแตกสาแหรกขาด ไม่พออยู่พอกิน}

_{· ทำมาหากินอย่างไรครับ ลูกหลานมันถึงไม่เห็นดีเห็นงามยอมรับงานต่อจากบรรพบุษ}

_{· สอนกันมาอย่างไรครับ วิชาทางด้านการเกษตรจึงตกอยู่ในอันดับบ๊วยของการเลือกศึกษาต่อ}

_{· พัฒนาทางด้านการเกษตรอย่างไรครับ ปัญหามันจึงเป็นวัวพันหลัก}

_{· มีความรู้แค่ไหนครับ ที่จะมาสะสาง/ฟื้นฟูระบบการเกษตรให้ยั่งยืนคืนสภาพเป็นปกติ}

_{พี่น้องครับ เมืองไทยเป็นเมืองเกษตรกรรมโดยพื้นฐาน ถ้าคนไทยตระหนักและเข้าใจถึงศักยภาพประเทศของตนเอง ผืนแผ่นดินไทยไม่แค่เป็นเป็นครัวโลก แต่จะเป็นแผ่นดินธรรมเป็นดินทองที่เป็นตัวอย่างของโลกได้ แต่ก็นั่นแหละ ..วาสนาของประเทศไทย ทำไมคนที่อยู่อาศัยจึงตาบอดใสใจบอดสีก็ไม่ทราบได้ แทนที่จะตระหนักในคุณค่าของจารีตประเพณีและวัฒนาธรรมไทย ที่สะสมความเชี่ยวชาญด้านการเกษตรมายาวนาน คนยุคใหม่กลับไม่แยแส ทิ้งมรดกที่เป็นหัวใจหลักของชาติ ไปไขว้คว้าอะไรมาทำก็ไม่รู้}

_{ตลอดเวลา30ปีที่ผมเฝ้ามองดูพี่น้องทำมาหากินโดยการเพาะปลูกทำไร่ทำนา เห็นแต่ปัญหาที่สะสมมากขึ้นๆทุกปี พื้นที่ทำกินก็เสื่อมโทรม ปลูกอะไรก็ไม่งาม เกษตรกรต้องเสี่ยงสารพัดอย่าง โรคแมลงรุกราน ปุ๋ยราคาแพง พืชผลราคาตก ถ้าเป็นนักมวยก็คงต่อยไม่ครบยก โบกมือลา ทิ้งคำว่าเกษตรกร ไปเป็นกรรมกร สอนลูกสอนหลาน มึ ง อ ย่ า ม า ทำ ก า ร เ ก ษ ต ร น ะ.. ไปเรียนไปพ้นๆอย่าหวนกลับมาอีก อย่ามาลำบากตกทุกข์ได้ยากเหมือนที่พ่อแม่โดนอยู่นี้ ทำงานกลางแดดกลางลม เ ห นื่ อ ย ส า ย ตั ว แ ท บ ข า ด สิ่งที่ได้รับกลับเป็นหนี้ก้อนโต}

_{ที่มันเกิดวิกฤติในสังคมบ้าๆบอๆ}

_{ความรู้สึกส่วนลึกไม่ได้ศรัทธาไอ้หมาน้อยตัวไหนหรอก}

_{แต่อัดอั้นตันใจ..ที่ถูกเอาเปรียบถูกระทำสารพัดอย่างจากพวกหน้าไหว้หลังหลอก}

_{พวกที่ทำมาหากินบนหลังของชาวไร่ชาวนา}

_{พวกที่กินเล็กกินน้อยในงานส่งเสริมเกษตรกร}

_{และพวกหาเงินทอนคืนจากทุกโครงการของรัฐบาล}

_{ความทุกขเวทนาที่สะสมมานาน}

_{เมื่อมีกระแสรวมตัวกันให้เกิดพลังรากหญ้าขึ้นมา}

_{ขนวนการมันจึงกระเหี้ยนกระหือจนคนนอกยากจะเข้าใจ}

_{พอจะเข้าใจบ้างไหม? ที่พูดมานี้}

_{มันถึงเวลาแล้วที่ชาวไร่ชาวนาหมดความอดทน}

_{ต้องการความชอบธรรมที่คุ้มค่ากับหยาดเหงื่อแรงงานที่ทุ่มลงไป}

_{ไม่ใช้ทำงานแทบเป็นแทบตาย ยังมาถูกโขกสับเรื่องราคาและเงื่อนไขเถื่อนอิงระบบ}

_{การแก้ไข ..ลูบหน้าปะจมูกไปวันๆ เลี้ยงไข้ด้วยการโฆษณาชวนเชื่อ เรื่องเงินกองทุน เงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ เงินห่าเหวอะไรอีกมากมาย แต่หัวใจทั้งหมด มันอยู่ที่เกษตรกรความรู้ไม่พอใช้ ผู้ที่เกี่ยวข้องกับระบบการเกษตรเอาเปรียบจนผู้ผลิตหมดตัว ความรู้ด้านทำมาหากินที่ปลอดภัย กินอิ่มนอนอุ่น มีชีวิตที่เรียบง่าย ปลอดอบาย ไม่ขายผ้าเอาหน้ารอดอยู่ที่ไหน? อยู่กับใคร? ทุกวันนี้ส่งเสริมให้ทำอะไรเลี้ยงชีพ นโยบายที่หวังผลได้มีไหม? ฮ่วย!}

_{อาชีพหดหายไปทีละอย่างสองอย่าง เพราะสภาพแวดล้อมมันติดลบจนไม่คุ้มกับค่าเสี่ยงลงทุน ชีวิตเกษตรกรนั้นแขวนอยู่ด้วยเส้นด้าย หนี้สินสะสมไว้ก้อนโตขึ้นเรื่อยๆ ถ้าปีไหนเกิดภัยพิบัติก็เท่ากับซ้ำเติมเคราะห์กรรมกระหน่ำจนหงายเก๋ง ทยอยหมดเนื้อหมดตัวไปตามๆกัน}

_{ทุกวันนี้หาคนรุ่นใหม่มาทำไร่ทำนาน้อยลงทุกที}

_{แม้แต่แรงงานในภาคการเกษตรก็หลบเข้าโรงงานหมด}

_{ที่ตื้อเลี้ยงหมูเลี้ยงปลาเลี้ยงไก่ก็ต้องไปสู้ราคากับขาใหญ่ที่ครองระบบการผลิตการตลาด}

_{ระบบอุตสาหกรรมการเกษตรกำลังกลืนกินเกษตรกรรายย่อยใกล้จะสูญพันธุ์}

_{คำว่าเกษตรกรต่อไปนี้ จะมีนิยามใหม่หมายถึงใคร?}

_{ถามว่า คนไทยควรเรียนรู้อย่างไร ก็เรียนอย่างที่พี่น้องชาวFB.กำลังเรียนนี่แหละ ใครมีความรู้ในตัวก็เอามาแชร์กัน ยกตัวอย่างตอนผมเป็นงูสวัด ก็มีพี่น้องห่วงใยส่งคำแนะนำมาให้ ฝากยามาให้ สวนมนต์แผ่พลังจิตให้ ผมได้ความรู้เรื่องโรคนี้อย่างสมบูรณ์ หรือแม้แต่กำลังจะสร้างหมู่บ้านโลกสร้างอาศรมอยู่ในขณะนี้ ก็มีญาติที่ใจดีค้นคว้าแบบบ้านดีๆแปลกๆมาให้พิจารณา ..สิ่งนี้จะเรียกว่าสังคมแห่งการเรียนรู้ได้ไหมครับ ผมรู้สึกตัวว่าได้เป็นผู้เรียนตลอดเวลา มีความรู้มากขึ้น กว้างขวางขึ้น จึงเป็นความโชคดีอย่างมากที่ตกมาอยู่ในวงล้อมของญาติพี่น้องชาวFB.}

_{เรื่องสัมพันธไมตรีคงจะไม่จบลงแต่เพียงนี้ ในเมื่อใจรู้ใจ มีแต่จะถอดใจมาวางเดิมพันลงขันทำอะไรดีๆให้แก่สังคม คนดีนั่งๆนอนๆอึดอัดกับสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงมานานแล้ว แต่ไม่รู้ว่าจะหย่อนขาไปยืนที่ไหน ไปพูดไปคุยไปร่วมกิจกรรมกับใคร มันถึงจะรู้สึกดีและเป็นไปตามความประสงค์ของเรา ผมเริ่มเห็นสะพานที่จะนำเราไปสู่สังคมอุดมปัญญาบ้างแล้ว แสงเรืองๆที่ปลายอุโมงค์กำลังขยายม่านตาเราแล้ว ถ้าเรามาระดมลงขันความรู้ความคิดให้กันกระชับมากขึ้น คงไม่ต้องใช้ศัพท์กระชับพื้นที่แบบทหารหรอกนะ คนสกุลสวนป่าควรจะใช้คำว่า”กระชับใจ” ดีไหมเล่าเธอ ..}

_{30 ปี มีอะไรเป็นคำตอบ}

_{ตื่นเช้ามา จัดการอาบน้ำให้แปลงผักข้างบ้าน แล้วค่อยมาอาบน้ำแปรงฟัน ระหว่างนั้นก็ทอดสายตาไปดูความเขียวสดใสของต้นผักใบไม้ใบหญ้า ก็จะทราบว่าการใส่ใจต่อสรรพสิ่งที่อยู่รอบตัวนั้นเราได้อะไร}

_{เราจะทำหน้าที่อะไรเล่า ที่มีผลดีต่อตัวเอง-สังคม-ประเทศชาติ และของโลก}

_{คงไม่มีสูตรสำเร็จหรอกนะเธอ เพียงแต่เธอควรมีพันธกิจเพื่อชีวิตกับสังคมเพื่อคืนดอกเบี้ยให้กับโลกใบนี้}

_{ใช้อ็อกซิเจนฟรีกันมาทุกคนมิใช่หรือ?}

_{เอาเป็นว่าจะสารภาพบาปว่าภายใน30ปีที่ผ่านมานี้ ได้กระทำอะไรบนผืนพิภพนี้บ้าง ผมเริ่มจากจุดฉุกคิดที่ว่า เราควรจะทำการเกษตรแบบไหน ที่มันไม่ส่งผลกระทบต่อธรรมชาติมากนั้น ให้เราก็อยู่ได้สภาพแวดล้อมก็อยู่ร่วมกันได้ ตั้งแต่เด็กๆมาแล้ว ผมเห็นชาวไร่โค่นป่าดงดิบ จุดไฟเผาสิ่งที่รกเรื้อจากไม้ล้มที่ระเกะระกะ ไฟเข้าที่ไหนที่นั่นก็ราบเรียบเป็นหน้ากลอง เศษที่เหลือก็เอามากองสุมไว้แล้วก็เผาเผาควันโขมงในหน้าแล้ง เพียงไม่กี่ปีพื้นที่ตรงนั้นไม่เหลือแม้แต่ตอไม้ รถแทรกเตอร์ไถพรวนชนซ้ายชนขวาเดี๋ยวก็ตอก็สูญพันธุ์ หลังจากนั้นก็ทำการเพาะปลูกพืชไร่ตามฤดูกาล ทำนานเข้าๆดินก็แข็งกระด้าง แรงงานสัตว์ก็เข้ามาช่วย ปัจจุบันเปลี่ยนเป็นแรงเครื่องยนต์ มีวิทยาการใหม่ๆเข้ามา เช่น เรื่องสายพันธุ์พืช ปุ๋ย ยาฆ่าแมลง ระบบการให้น้ำ ระบบการเพาะปลูก และระบบการเก็บเกี่ยว ทุกอย่างถูกปรับปรุงให้สะดวกและเรียบง่าย}

_{ชาวไร่ชาวนาดูน่าจะมีรายได้เป็นกอบเป็นกำ}

_{ราคาผลผลิตก็ดูดีมีสง่าราศีมีชาติตระกูล}

_{มีเรื่องประกันราคา เรื่องจำนำ เรื่องส่งเสริมเข้ามาเพียบ}

_{แต่สิ่งหนึ่งที่ใครๆต่างก็มองข้ามและไม่แยแส คือต้นทุนทางธรรมชาติที่สูญหายมากขึ้นทุกวัน จนถึงจุดที่ เกษตรกรจะต้องลงทุนทางด้านปัจจัยการผลิตเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในเมื่อทำหลายพื้นฐานหลักของการเกษตรจนย่อยยับไปแล้ว}

_{ผมขออนุญาตโม้ได้ไหมครับ ว่าสิ่งที่ผมทำมาได้ตอบคำถามสำคัญๆอยู่หลายประการ เช่น สามารถเรียกความอุดมสมบูรณ์ของป่าไม้คืนมา ได้ปิดจุดอ่อนที่เป็นช่องโหว่ได้อย่างดีขึ้นตามลำดับ ทุกอย่างที่สะสมมาเป็นทุนของสังคมและเป็นทุนของธรรมชาติ เพื่อเราทุกคน และเพื่อเพื่อนร่วมโลกของเรา}

_{การก่อเกิดใบไม้ใบเดียว ก็เป็นจุดก่อหวอดที่เป็นพลังบวกแล้วนะเธอ ..}

_{•·         คนเราถ้าคิดถึงหัวอกคนอื่นบ้าง ของตนเองบ้าง คละเคล้ากันไป ก็จะทำให้เราเป็นผู้มีจิตสาธารณะที่เกิดโดยเนื้อนาบุญแห่งตน  ถึงไม่ต้องไปฝึกฝนพร่ำบ่นภาวนา สิ่งนี้ก็มีอยู่มีมากับตัวเราทุกคน ผม้ชื่อว่าคนเราคิดดีปรารถนาดีเป็นอยู่แล้วโดยอัตโนมัติ แต่บางคราก็ถูกกระแสอื่นชวนไปเชือนแช}

_{•·         ในสังคมบ้านเราทุกวันนี้เกิดทั้งเรื่องที่ดีและไม่ดี ซึ่งก็เป็นเรื่องปกติธรรมดาของมนุษย์ขี้เหม็น ที่กิเลศถูกกลากออกมากระตุ้นให้ทำโน่นนี้ได้สารพัด สิ่งที่มนุษย์ควรพิจารณาตนเองให้เลือกที่จะเข้าใจทั้งด้านบวกและด้านลบ ถ้าครบถ้วนทั้ง๒ส่วนแล้ว ก็จะรู้เท่ากันกับการเปลี่ยนแปลงแห่งยุคสมัย}

_{เรื่องคิดดีทำดีมีมุมมองดีๆ เ ลื อก ไ ด้ ค รั บ}

_{ถึงไม่มีวางขายตามร้านเซเว่นเราก็ควานหาจากจิตสำนึกของเราได้}

_{การเอื้ออาทร ภาษาโจ๋เรียกว่าการแคร์ความรู้สึกของคนอื่นบ้าง}

_{จะทำให้เราตระหนักในบริบทสังคมของเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน}

_{คนเราถ้าหมกมุ่นแต่เรื่องตัวเองจนไม่เห็นคนอื่นอยู่ในสายตา}

_{ชีวิตก็จะปีนเกลียวกับความต้องการของตนเองถ่ายเดียวมิรู้จบสิ้น}

_{การทำดีไม่ต้องทุ่มเททำโครงการใหญ่โตอะไรหรอก}

_{แ ค่ ค อ ม เ ม น ท์ อ อ ก จ า ก ใ จ   ก็สุดจะหรูแล้วนะเธอ}

 

_{วันนี้ได้รับข้อความที่ทำให้อิ่มเอิบใจเหลือประมาณ ลองอ่านเรื่องราวดีๆของนิสิตแพทย์จุฬาฯ Kift Chutimont เธอส่งข้อความมาถึงดังนี้}

_{•·         สวัสดีคะพ่อครูบา หนูชื่อกิ๊ฟ สวนป่า ๕๕ นะคะ}

_{หนูเขียนมาหาครูบาเกี่ยวกับความรู้สึกที่เกี่ยวกับสวนป่า}

_{ก่อนมาสวนป่ารู้สึกเฉยๆ คิดว่าก็คงมาแค่เข้าค่ายธรรมดาๆ}

_{เดินไปตามฐาน มีกิจกรรมให้ทำ …}

_{ระหว่างนั่งรถไปหลับตลอดทาง หลับตั้งหลายตื่นก็ยังไม่ถึงซะที}

_{“โอยยยย  ทำ ไ ม มั น ช่ า ง ไ ก ล อ ย่ า ง นี้ “}

_{แต่ก็แอบคิดอยู่ในใจว่า เอาน่ามันต้องมีอะไรดี ไม่งั้นเขาคงไม่พาเรามาถึงที่นี่หรอก..}

_{•·         เมื่อมาถึงลงจากรถ…มืด}

_{โชคดีที่ไฟหน้ารถจากรถบัสที่นั่งมาส่องอยู่}

_{…ดินสีแดง !!!! อะไรกันเนี่ย! หลุม ….}

_{แม้ แ ต่ ถ น น ลู ก รั ง ก็ ยั ง เ ข้ า ไ ม่ ถึ ง ที่ นี่ ห รื อ ? หนูคิดในใจ}

_{มาถึงที่พัก ขึ้นไปชั้น๒ ปูที่นอน…}

_{สิ่ ง ที่ พ บ คื อ แ ม ล ง  มากม่ายยยยยย}

_{ปัดก็แล้ว เป่าพัดลมก็แล้ว แผ่เมตตาก็แล้ว ….ยังไม่ไป}

_{เ ห นื่ อ ย ก็ เ ห นื่ อ ย  เอาวะแมลงก็แมลง}

_{วันนี้ เ ร า จ ะ น อ น ด้ ว ย กั น เ นี่ ย แ ห ล ะ ทุ ก ตั ว เ ล ย…}

_{หลับสนิทเลยคืนนั้น}

_{•·         เสียงไก่ขันเช้าวันใหม่แล้วคะ}

_{ไก่ที่นี่ขันดังมาก}

_{ร า ว กั บ มั น ม า ยื น ขั น อ ยู่ บ น หั ว ห นู เ ล ย  XD}

_{เริ่มอยู่ไปเรื่อยๆ วันที่ ๑ ๒ ๓}

_{วั น สุ ด ท้ า ย แ ล้ ว เ ห ร อ?  มันไวมากเลยคะ}

_{สามวันสามคืนที่ได้ใช้ชีวิตใกล้ชิดกับธรรมชาติจริงๆ}

_{อยู่แบบพอเพียง และปรับตัวกับสิ่งที่มีอยู่}

_{แม้ ว่ า ไ ฟ ดั บ ห รื อ น้ำ ไ ม่ ไ ห ล}

_{หนูรู้สึกภูมิใจที่หนูผ่านวันนั้นมาได้}

_{ไม่อยากกลับเลย…}

_{•·         หลังจากที่หนูได้ไปเข้าค่าย กลับมาใช้ชีวิตประจำวันในเมือง ยังคิดถึงเจ้าพวกไก่ที่ปีนต้นไม้ได้ ด้วงงวงช้าง ผักขมต้นใหญ่ ผลฟักและน้ำเต้ายักษ์ คิดถึงจังเลย…ไม่น่าเชื่อการตื่นเช้าจะทำให้เราสามารถเห็นสิ่งที่ต่างออกไป …ปกติแล้วหนูมักจะนอนจนตะวันส่องตรงหัวพอดีเลยคะ แล้วก็รู้สึกว่าแดดข้างนอกร้อนมาก ไม่อยากจะย่างกรายออกนอกบ้านเลยคะ แต่ตื่นเช้าทำให้หนูเห็นดวงอาทิตย์ที่กำลังพ้นขึ้นขอบฟ้า นกบินออกหากิน ผู้คนตื่นออกไปจ่ายตลาด บอกให้รู้ว่าเราอยู่เฉยๆไม่ได้แล้ว ทุกคนมีหน้าที่มีงานต้องทำ เราจะมามัวแต่นอนหรืออยู่ในห้องอุดอู้อยู่อย่างนี้ไม่ได้  แม้แต่สัตว์ยังรู้หน้าที่ของมันเลย แล้วเราหล่ะ?}

_{•·         การอยู่อย่างชาญฉลาด คู่ไปกับความพอเพียงท่ามกลางธรรมชาติ รู้จะรับและให้ และใช้ประโยชน์จากสิ่งรอบตัว คุณครูบา และพี่วิทยากร ทำให้หนูได้เรียนรู้อะไรหลายๆอย่าง จากห้องเรียนสีเขียวที่มีชีวิตนั้น}

                                    _{ขอบคุณมากๆเลยคะ ^^ กิ๊ฟ สวนป่า ๕๕}

 

_{เรื่องราวที่สละสลวยช่วยชูใจที่ได้อ่านนี้}

_{ห วั ง ว่ า พี่ วิ ท ย า ก ร ทุ ก ท่ า น ค ง ห า ย เ ห นื่ อ ย นะ ค รั บ}

_{และขออนุญาตเอาไปลงพิมพ์ในหนังสือ โมเดล บุรีรัมย์ นะหมอกิ๊ฟ ๕๕}

 

(คณะวิจัยทำการวัดอัตราการเติบโตของต้นไม้)

_{วันนี้อาบน้ำซักผ้าเองได้แล้ว ที่ผ่านมามือโดนงูรัดทำอะไรไม่ถนัด ทำได้ดีอย่างเดียว คือนอนครวญคราง วันนี้ค่อยยังชั่วจึงเก็บเสื้อผ้าที่สุมไว้มาชำระ แล้วเก็บผักมาทำซุป สายหน่อยเดินไปดูคนงานปลูกหญ้าปลูกผัก ทำทุกวันก็ยังไม่ทันการ มีงานปลูกมันเลือดจ่ออยู่ ถ้าปลูกทันฤดูกาลมันก็ดีนะเธอ เราไม่ต้องรดน้ำต้นพืชก็ได้รับน้ำฝนเย็นๆหยั่งรากตั้งตัวได้เร็ว}

_{ใกล้จะเที่ยง คุณวิฑูรย์ เหลืองวิริยะแสง กับคณะผู้เชี่ยวชาญจากสำนักวิจัยกรมป่าไม้ มาติดตามวัดความก้าวหน้าของกลุ่มไม้อาคาเซียที่มาปลูกเพื่อการวิจัยร่วมกับมหาชีวาลัยอีสาน ง า น ติ ด ต า ม ค ว า ม เ จ ริ ญ ข อ ง ผ ล ก า ร วิ จั ย ต้ อ ง ทำ ต่ อ เ นื่ อ ง อ ย่ า ง น้ อ ย ๔ ปี ๆ ล ะ ๒ – ๓ ค รั้ ง และต้องทำอย่างเคร่งครัดด้วยนะ ไม้กลุ่มนี้ผมได้ส่งให้เครือข่ายไปปลูกทดลองด้วย เพื่อกระจายข้อมูลและให้ประเมินสภาพที่แตกต่างกันได้ มาวัดผลคราวนี้ คุณวิฑูรย์ร้อง โอ้โห ต้ น ไ ม้ เ ร่ ง ส ปี ด ส์ ขึ้ น เ ย อ ะ แนะนำให้ตัดแต่งกิ่งข้างล่างไปเลี้ยงวัวและแพะแกะได้แล้ว}

_{เรื่องสำคัญที่เราคุยกันรอบนี้ก็คือ}

_{“งานวิจัยไม้พยุงในประเทศไทย” และ“โรคระบาดของยูคาลิปตัสในประเทศไทย”}

(อาการของโรคแตนเบียนทำลายไม้ยูคาลิปตัส)

_{· เรื่องโรคยูคาฯระบาดทั่วโลกเป็นข่าววงในที่รู้เฉพาะกันในวงการป่าไม้ ประเทศต่างๆไล่มาตั้งแต่อินเดีย พม่า ลาว ไทย ไปจนถึงจีน โดนกันทั่วหน้า แม้แต่ซีกโลกอื่นก็ไม่เว้น ประเทศในย่านนี้โดนแตนตัวเบียนชนิดหนึ่งระบาดเข้ามาวางไข่ ทำให้ต้นยูคาที่ยังเล็กหรือหน่อที่เกิดขึ้นใหม่ยอดและใบหยิกงอ เจ้าแตนเบียนที่ว่านี้จะเข้ามาเจาะวางไข่ตามก้านท่อน้ำเลี้ยงใบ ทำให้การปรุงอาหารพิกลพิการ ทำให้ผลผลิตลดลงอย่างมาก}

_{· ครั้งที่ไปประชุมที่กรมป่าไม้เมื่อคราวที่แล้ว คณะวิจัยก็เร่งหาข้อมูลกันจ้าละหวั่น เพราะแตนเบียนที่ว่านี้บุกเข้ามาครอบงำผืนป่าในไทยแทบทั้งหมดแล้ว วันนี้เราจึงเดินพิจารณากัน พบว่าไม้ยูคาลิปตัสที่สวนป่าบางต้นก็โดนเข้าแล้ว โดยเฉพาะต้นเล็กๆ บางพันธุ์ก็ยังไม่เป็นไร การปลูกไม้หลายสายพันธุ์ดีตรงนี้เอง ผมจึงมีการบ้านติดตามต่อว่าพันธุ์ไหนหัวแข็ง พันธุ์ไหนหัวอ่อนต้านแมลงไม่ไหว}

_{คุณวิฑูรย์ ขอตัดกิ่งอาคาเซียพันธุ์ดีของเราไปเพาะเนื้อเยื้อ}

_{ที่สวนป่านี่นะไม่ได้ขี้ไก่นักหรอกเธอ}

_{มี ง า น วิ จั ย ดี ๆ ซ่ อ น อ ยู่ เ ย อ ะ}

_{เ รื่ อ ง อ า ค า เ ซี ย ทำ วิ จั ย กั บ ที ม ก ร ม ป่ า ไ ม้ แ ล ะ ข อ ง อ อ ต เ ต ร เ ลี ย}

_{พบว่า พั น ธุ์ ไ ม้ บ า ง ตั ว ที่ ผ ม มี เ ป็ น พั น ธุ์ ดี ที่ สุ ด ใ น โ ล ก}

_{เอาละสิ ดียังไง แหมงานนี้ยาว}

_{ถ้าอยากฟังก็ต้องตามไปงานสัมมนาเรื่อง “วนวัฒนวิทยาฝ่าสิ่งแวดล้อมของประเทศ”}

_{วันที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๕๕ ณ ห้องประชุมชั้น๗ อาคารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์}

_{เวลา ๑๔.๔๕-๑๖.๓๐ น.}

_{ผู้ดำเนินรายการ คุณกิตติ สิงห์หาปัด}

_{คณะอภิปรายประกอบด้วย}

_{ศ. ดร นิพนธ์ ตั้งธรรม มก.}

_{ดร. ส่งเกียรติ ทานสัมฤทธิ์ แห่ง ปตท.}

_{ครูบาสุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์ แห่งFBสวนป่า}

_{อธิบดี กรมป่าไม้}

_{· ท่านใดสนใจเรื่องป่าๆก็เชิญนะครับ เป็นการจัดงานวิจัยประจำปีของคณะวนวัฒวิทยา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน มีการแสดงผลงานวิจัย ส่งงานวิจัยของสำนักต่างๆมากมาย ปีนี้ คปร. ร่วมจัดครบรอบ๖๐ปีด้วย จึงอลังการน่าสนใจนัก ไ ม่ อ ย่ า ง นั้ น ค น ป่ า ไ ม่ ย่ อ ง อ อ ก ไ ป จ า ก ป่ า ห ร อ ก น ะ เ ธ อ อิ อิ}

_{· ตอนบ่ายชวนคุณชายไปเที่ยวจังหวัด เพื่อสำรวจอุปกรณ์ที่จะเอามาสร้างบ้านสาวโสดและร้านค้า รวมทั้งบ้านอุโมงค์ด้วย ผมได้เลื่อยสตีลตัดไม้ตัวใหม่มาแทนตัวเก่า ที่ส่งไปซ่อมที่บริษัทใหญ่บางกอก รายการซ่อมออกมาเป็นหางว่าว ล่อไป ๖-๗ พันบาท แบบนี้ซื้อใหม่ดีกว่า ควักกระเป๋าดังแคว๊ก ของใหม่ราคา ๑๐,๕๐๐ บาท}

_{แหม เ กื อ บ ก ร ะ เ ป๋ า แ บ น แ ฟ น ทิ้ ง แ ล้ ว ไ ห ม ละ}

_{คราวนี้ละ จะได้มีเครื่องมือมาแต่งต้นไม้ให้ทรงพุ่มสวยงามยังไงก็ได้}

_{พูดถึงงานแต่งสวนแล้วคิดถึงพี่ปกรณ์ คนใกล้ตัวพี่แต๋ว ของเรานั้นแหละ}

_{ฝีมือแต่งสวนร้ายกาจนัก แถมยังขยันจนปลวกเรียกเฮีย}

_{· โฮมโปรที่บุรีรัมย์ก็มาตรฐานเดียวกันทั่วประเทศนั้นแหละ สินค้าแต่งบ้านมีให้เลือกจนน้ำลายหก ผมไปดูมุมแสดงผ้าม่านต่างๆ ชอบใจทั้งนั้น ก ะ ว่ า บ้ า น ส า ว โ ส ด จ ะ ใ ช้ ม่ า น แ ท น ผ นั ง อยากจะรับแดดรับลมเย็นก็ชักม่าน อยากหลบสายตาหนุ่มชีกอก็ปิดม่าน คงจะถูกใจไอ่แห้วไม่น้อย บางคนไม่ชอบไม่เปิดโล่งต้องการความมิดชิด ก็จะตีฝาติดประตูหน้าต่างแล้วล้อมลวดไฟฟ้าให้ ออกจากผ้าม่าน ไปดูประตูหน้าต่างบานเลื่อนกระจกสำหรับติดตั้งร้านค้า แวะไปมุมโชว์กระเบื้องปูพื้น ที่จะเอามาปูบ้านอุโมงค์ ไ ป เ จ อ ก ร ะ เ บื้ อ ง หิ น อ่ อ น ข น า ด ต า ร า ง เ ม ต ร สวยจนอดใจไม่ไหว คุณชายกระเป๋าฉีกอีกรอบ แ ถ ม ยั ง ก ร ะ ซิ บ ว่ า อ ย า ก จ ะ ไ ด้ อ ะ ไ ร ก็หยิบเล๊ย บอกแล้วก็หันไปกดรวมตัวเลข แล้วหันมาบอกว่าตัวเลขรายจ่ายยังน้อยไป อ้าวเป็นงั้นไป แวะไปซื้อหม้อหุงข้าวไฟฟ้าเล็กๆมาคนละใบ ตัวเลขยังไม่พออีก อ้าวนี้ไง เ ก้ า อี้ บุ น ว ม พั บ ไ ด้ ลองนั่งๆนอนๆดูแล้วชอบมาก เอาไปตั้งใต้ร่มไม้นอนอ่านหนังสือ สุขบรรเจิดเลยเชียวละ หมดแฮง ชวนคุณชายเอ้า MK. อิ่มแล้วก็เข้าป่าสิครับ}

_{เ รื่ อ ง ข อ ง เ รื่ อ ง ที่ คุ ณ ช า ย ใ ห้ ซื้ อ ข อ ง ไ ม่ อั้ น}

_{คุณชายจะเอาไปแลกบัตรสมาชิกฟรี}

_{โธ่ โธ่ และโธ่}

_{รู้อย่างนี้ สั่งไปแล้ว ทั้ ง ร้ า น เ ท่ า ไ ห ร่ ? อิ อิ}

_{· มาถึงสวนป่าสักครู่เมฆลอยต่ำ ทำท่าจะโปรยละออง รีบเก็บเสื้อผ้าเข้าร่ม ไม่นานฝนก็เทลงมาจั๊กๆ ไม่มีลม ฝ น ต ก อ ย่ า ง มี ม า ร ย า ท ม า ก แมลงเม่าเริ่มบินมาทักทาย มากขึ้นมากขึ้น จั๊ ก ก ะ จั่ น ก็ ม า กั บ เ ข า ด้ ว ย จึงจับไว้ให้บ้านโน้นดู ว่ า เจ้ า หั ว โ ต ปี ก ใ ส ๆ นี่ แ ห ล ะ ที่ ก รี ด เ สี ย ง ร ะ ง ม ป่ า เห็นท่าไม่ดีจึงปิดไฟไล่แมลง นอนรอแมลงเม่าหนี รอไปรอมาก็หลับผล็อย ใครโทรมาก็บ่ได้ยิน ขอโทษด้วย ไม่ได้เมินหรือเล่นองค์อะไรหรอก หลับลึกไปจนถึง๒ทุ่ม}

(กองทัพมดทำงานทั้งคืน)

_{· ตื่นขึ้นมารีบไปดูบ้านเรือนเคียงกัน แอบมองทุกวันเลยเชียว ก็รังมดดำนั่นแหละ ติดตามตั้งแต่เขาก่อรังด้วยดินก้อนเล็กๆที่คาบขึ้นมาจากใต้ดิน เป็นเรื่องที่น่าศึกษามาก มดจะทำงานทั้งวันทั้งคืน เ จ้ า ตั ว เ ล็ ก ๆ จ ะ ค า บ ดิ น ว่ า ว า ง ต า ม จุ ด เ ป๊ ะ ๆ ตรงจุดโน่นนี่รอบๆเป็นวงกลม ค่อยๆสูงขึ้นๆ สังเกตดูมีโฟร์แมนตัวใหญ่คอยสังเกตการณ์ ผมละทึ่งนักมดมีระบบบริหารงานกันอย่างไรจึงมีประสิทธิภาพสูงยิ่งนัก ทั้ ง ๆ ที่ ม ด ไ ม่ ไ ด้ มี ม า ต ร ฐ า น K P I . บ้ า ๆ บ อ ๆ เ ห มื อ น ข้ า ร า ช ก า ร เธอก็รู้ตอนนี้ฝนตกทุกวัน บ้านดินก้อนเล็กๆบอบบางจะต้านน้ำยังไงไหว เมื่อวานเจอฝนก็ฟุบแบนไปทีหนึ่ง ไปดูคราใดมดงานก็ขนดินขึ้นมาตั้งฐานจากของเดิมขึ้นมาใหม่ รึ ก า ร ที่ โ ด น ฝ น ต ก เ ป็ น ก า ร บ ด อั ด ดิ น ใ ห้ รั ง ม ด}

_{ถ้าเป็นคนเราเจอพายุพัดบ้านพังเดือนละ๓-๔ครั้ง}

_{คงยกธงขาว วิ่งโร่ไปขอเงินช่วยเหลือผู้ประสบภัยกันแล้ว}

_{แ ต่ นี่ ม ด ผู้ ท ร ะ น ง}

_{ผมตื่นเอาไฟฉายไปส่อง}

_{ก็เห็นมดยังขนดินอย่างขยันขันแข็ง}

_{· ไม่มีตัวไหนบ่นว่าเหนื่อย}

_{· ไม่มีตัวไหนอู้งาน}

_{· ไม่มีตัวไหนท้อถอย}

_{· ไม่มีตัวแตกแยกแบ่งฝักแบ่งฝ่ายให้ขายขี้หน้าชาติพันธุ์มด}

_{ทุกตัวรวมพลังอย่างหัวเด็ด}

_{นี่ ยั ง ไ ง ล ะ ที่ ม า ข อ ง คำ ว่ า ก อ ง ทั พ ม ด}

_{ใครๆอยากเห็นคนไทยรวมพลังกันอย่างนี้บ้าง}

_{แ ต่ ที่ มี ที่ เ ป็ น เ ห็ น แ ต่ ก อ ง ทั พ ห ม า}

_{แ ย ก เ ขี้ ย ว แ ย่ ง อ า ห า ร ทั้ ง ๆ ที่ อ ยู่ บ้ า น เ ดี ย ว กั น}

_{เ ร า จ ะ บำ บั ด โ ร ค ห ม า ขี้ เ รื้ อ น ยั ง ไ ง ดี ล ะ ค รั บ !}

_{ฮึฮือ ฮึฮือ}

 

_{ชื่อและเรื่องนี้มีที่ไปที่มาพอสมควร เมื่อครั้งงานประชุมประจำปีของสภาวิจัยแห่งชาติเชิญไปโม้ เ รื่ อ ง ง า น วิ จั ย ไ ท บ้ า น มีคนลงชื่อเข้าร่วมรับฟังเต็มห้อง ก็ห้องที่เขายกให้เราเป็นผู้นำเสนอนั่นแหละ นอกจากคุยน้ำลายแตกฟองแล้ว ผมเอาผลิตภัณฑ์ในสวนไปโชว์ ฉายPower pointให้ชมด้วย ตามสไตล์บ้านนอกขนานแท้ แต่เป็นเรื่องจริงที่ผุดขึ้นมาจากแผ่นดินอีสาน สะท้อนให้เห็นบริบทของการเรียนรู้แบบงูๆปลาๆตามความนึกคิดแห่งตน ไม่ได้มีกรอบ หรือตีตนก่อนไข้แต่ประการใด ทำ อ ะ ไ ร พู ด ไ ป อ ย่ า ง นั้ น    รู้ อ ะ ไ ร ก็ ว่ า ไ ป ต า ม นั้ น   คิ ด อ ะ ไ ร ก็  แ จ้ ง ไ ป ต า ม นั้ น   ไม่ได้อวดโอ้อวดอ้างเกินจากที่ได้ลงมือกระทำมา}

_{หลังจากโม้ไปจนจบถ้อยกระทงความ}

_{เปิดโอกาสให้ท่านที่สนใจอภิปรายความคิดเห็น}

_{มีท่านผู้ฟังลุกขึ้นสนับสนุนความคิดที่เสนอพอสมควร}

_{มี อ า จ า ร ย์ สุ ภ า พ ส ต รี ท่ า น ห นึ่ ง ลุ  ก ขึ้ น ชี้ แ น ะ ว่ า}

“_{นี่แหละโมเดลบุรีรัมย์”}

 

_{ผมนะไม่ได้ฮิตคำตามความนิยมแห่งยุคสมัยหรอกนะครับ ถ้าให้เลือกตั้งชื่อเองก็คงไม่ตั้งชื่อนี้ แต่เมื่อมีท่านผู้มีเกียรติกรุณาอุปการะความคิดเห็น ผมถือว่าฟ้าบันดาล ทุกท่านที่ฟังมีส่วนร่วมส่วนคิด แล้วสามารถขมวดเรื่องทั้งหมดไว้ใน Key Word “โมเดลบุรีรัมย” ก่อนจะมาถึงตรงนี้ได้ ก็ไม่ใช่เรื่องโมเมชั่นนะเธอ ใช้เวลาร่วมสิบกว่าปี เริ่มตั้งแต่ศาสตราจารย์เสน่ห์ จามริก แห่งสถาบันLDIตัดสินใจยกทีมลงลุยบุรีรัมย์ เพื่อค้นหาคำตอบว่า ชนบทไทยจะก้าวเดินไปทางไหน คนชนบทจะไปกันอย่างไร หลังจากที่สภาพัฒนาการเศรษฐกิจสังคมแห่งชาติ สภาการศึกษาแห่งชาติ สถาบันเอไอที และสถาบันอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาชาติ ยกพหลโยธามากันเต็มรถบัสบุกสวนป่า มีอาจารย์สิปปนนท์ เกตุทัต อาจารย์ประเวศ วะสี เป็นหัวขบวน บางท่านตกขบวนเช่น ท่านองคมนตรีสุเมธ ตันติเวชกุล ต่อมาเป็นเลขาสภาพัฒน์ฯ ยังมาบ่นภายหลังตอนท่านมาเยี่ยมคนเดียว ท่านชี้ไปที่รูปข้างผนังบอกว่า ผ ม เ สี ย ด า ย ที่ ติ ด ง า น ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ม่ ไ ด้ ม า ใ น ค ณ ะ นี้}

_{ส่วนบรรยากาศเป็นยังไงติดตามอ่านในหนังสือ}

_{ตอน ก ว่ า จ ะ มี ฉ า ย า ขี้ โ ม้ ใ ช่ ว่ า จ ะ ไ ด้ ม า ง่ า ย ๆ}

_{ตามที่ท่านอาจารย์ประเวศ วะสี บันทึกถึงเหตุการณ์ในวันนั้น}

_{หลังจากนั้นก็มีคณะต่างๆทยอยมาดูผม เอ๊ย มาดูงานนับคณะไม่ถ้วน และผมเองก็ถูกเชิญให้ไปถอนขนห่านในเวทีต่างๆตลอดระยะเวลายี่สิบกว่าปีที่ผ่านมา เดินทางจนแทบขาขวิด ซึ่งมันก็แปลกอยู่เหมือนกันนะครับ ที่คนไม่ได้เรียนในระดับมหาวิทยาลัย แต่ก็ได้รับเชิญในไปประชุมไปบรรยายมาทั่วร้อยเอ็ดเจ็ดย่านน้ำ มานั่งพิจารณาตอนช่วงที่สังขารยักแย่ยักยัน ก็สงสัยตัวเองว่า_มันเป็นไปได้ยังไงวะ}

_{เพื่อที่จะตอบคำถามตัวเองให้เป็นหลักเป็นฐาน}

_{ผมจึงคิดรวบรวมเรื่องราวแต่หนหลังมาพิมพ์ไว้ให้ลูกหลานได้อ่าน}

_{เป็นงานที่เกี่ยวกับการพัฒนาชนบท}

_{ในบริบทของวิธีพัฒนาการเรียนรู้ของคนอีสาน}

_{ที่สถาบันLDIร่วมกับพวกคนแก่หนังเหนียวช่วยกันตั้งโรงเรียนภาคประชาชนขึ้นมา}

_{ชื่อว่า โรงเรียนชุมชนอีสาน}

_{เรื่องสำคัญที่สนุกมาก}

_{ถ้าสนใจก็ต้องติดตามอ่านในหนังสือ ต อ น โ ร ง เ รี ย น ชุ ม ช น อี ส า น}

_{ผมแต่งเพลงให้โรงเรียนไว้ด้วยนะเธอ}

_{จะฟังไหมละ จะร้องให้ฟัง}

_{“โรงเรียนชุมชนอีสาน พัฒนาการพื้นฐานปวงชน}

_{ถึงอยู่คนละแห่งละหน ก็ดั้นด้นค้นหากันเจอ}

เราจะเรียนด้วยกัน เราจะไปด้วยกัน เพื่อสร้างความฝันให้มันเป็นเจริง_”

_{เพลงมันยาว เอาเป็นว่านักเรียนที่ว่านี้ล้วนเป็นผู้สูงวัยเป็นส่วนใหญ่ มีหนุ่มสาวผสมบ้างแต่ก็น้อยมาก เรียกว่ารุ่นเดอะงั้นเถอะถึงจะได้รับการเชิญมาเข้าโรงเรียนนี้ กระบวนการที่ว่านี้ได้ฝังตรึงใจผมตลอดมา แม้แต่เวลาเขียนในFBมีคนเข้ามาขอเป็นเพื่อน ผมก็ย้อนไปรำลึกถึงภาพที่คนเดินข้ามทุ่งข้ามท่ามานั่งชุมนุมเรียนใต้ต้นไม้ในท้องนา ไม่ได้มาแค่พบปะกันเฉยๆนะเธอ ทั้งครูทั้งนักเรียนร่วมร้อยชีวิตกินนอนเรียนร่วมกันในท้องไร่ท้องนา ทำครัวทำอาหารเลี้ยงดูกันอึกกะทึกไปทั้งท้องทุ่ง ยกเอาวิถีชีวิตคนอีสานมากองไว้ แล้วช่วยกันพิจารณาวิถีชีวิตในปัจจุบัน แล้วช่วยกันมองไปข้างหน้า}

_{การคัดคนเข้าเรียนใน ส ถ า บั น พ ร ะ ป ก เ ก ล้ า ก็เข้าทำนองนี้ หรือแม้แต่การตั้ง ก ลุ่ ม เ ฮ ฮ า ศ า ส ต ร์ เราก็มุ่งคัดคนที่หัวใจเสริมใยเหล็ก อ้าว มา ถึ ง ก า ร ส ร้ า ง ห มู่ บ้ า น โ ล ก คอนดรั๊กเตอร์ก็ตั้งสมมุติฐานว่าเราจะหาสมาชิกโดยวิธีไหน ทำอย่างไรถึ ง จ ะ ไ ด้ ค ลำ ใ จ เ ธ อ ดู ก่ อ น ถ้าใจไม่นิ่งใจไม่มั่นคง มานั่งหง๋อยเหงาเศร้าสร้อยในสวนป่า มันคงเป็นภาพที่ไม่เจริญใช่ไหมละครับ ถ้ามาแล้วกะเปิบกะป๊าบลงมืออย่างทำโน่นนี่ อ ย า ก แ ส ด ง ฝี มื อ อ ย า ก ถ่ า ย เ ท ค ว า ม รู้ อ ย า ก ร ะ ด ม ค ว า ม ส า ม า ร ถ อ ย า ก เ ป็ น ผู้ ร่ ว ม เ รี ย น รู้ อ ย า ก ม า ช่ ว ย เ ป็ น วิ ท ย า ก ร ถ้าคุณสมบัติประมาณนี้ อ ย า ก จ ะ วิ่ ง ไ ป ก อ ด อ อ ด อ้ อ น ใ ห้ ม า}

_{ถ้าทุกอย่างเริ่มที่ใจมั่นคงมีจุดประสงค์แน่วแน่}

_{การดำเนินการเรื่องต่างๆจะประสบผลสำเร็จง่ายขึ้น}

_{รึอย่างน้อยๆ ก็ ยั ง มี เ รื่ อ ง ค้ า ง ค า ใ จ ติ ด ตั ว ไ ป ต ล อ ด}

_{เหมือนที่ผม ส รุ ป ปิ ด เ รื่ อ ง ร า ว ข อ ง โ ร ง เ รี ย น ชุ ม ช น อี ส า น ไ ม่ ไ ด้}

_{จะต้องใช้เวลาทำการบ้านต่อเติมมาจนร่วมเวลาเกือบยี่สิบปี}

_{ดังนั้นหนังสือเรื่องโมเดลบุรีรัมย์ จึงรวมรวมการบ้านที่ค้างคาไว้ทั้งหมดมาขมวดหางสิงห์ไว้ทั้งหมด เนื่องจากมีสาระกระโดดและดิ้นได้ ต้องใช้เวลาต่อถ้อยร้อยวจีกันพอสมควร แต่ไม่นานเกินรอ ช่วงที่คุณชายลงมาเที่ยวนี้ก็จะจับงานเรื่องต้นฉบับหนังสือสามสี่เล่มที่จะพิมพ์พร้อมกัน มีทั้งที่พิมพ์เพิ่มไผหนึ่งไผสอง และเรื่องที่พิมพ์ขึ้นมาใหม่ โดยเฉพาะเรื่อง “คนนอกระบบ” ที่สำนักงานสภาการศึกษาให้ผมเขียนแจกหมดไปนานแล้ว พักหลังผมจะหาให้ท่านที่สนใจก็ยังยาก จึงดำริที่จะพิมพ์ขึ้นใหม่เป็นครั้งที่สี่ แต่จะขอสะสางเรื่องขยะออกไปให้ไฉไลน่าอ่าน ขออนุญาตเรียนให้ทราบว่า ควรติดตาม อ ย่ า ก ร ะ พ ริ บ ต า}

_{มีตอน ค รู บ า ฉุ ด ส า ว เ ชี ย ง ใ ห ม่ ด้ ว ย น ะ เ ธ อ}

_{นี่ไม่ได้ล้อเล่นนะ}

_{ฉุดตัวเป็นๆ ขึ้ น ร ถ บึ่ ง จ า ก เ ชี ย ง ใ ห ม่ ม า อี ส า น นี่ แ ห ล ะ}

_{โธ่ ก ว่ า จ ะ มี เ มี ย กั บ เ ข า สั ก ค น มั น ช่ า ง แ ส น จ ะ โ ค ต ร ทุ ลั ก ทุ เ ล}

_{ใ ค ร ว่ า ส า ว เ ห นื อ ใ จ ง่ า ย ผ ม เ อ า ค อ เ ป็ น ป ร ะ กั น}

_{จีบมาแปดปียังไม่สำเร็จ}

_{ถ้า ไ ม่ ฉุ ด เ อ า จ ะ ไ ด้ ไ ห ม นี่}

_{แหม เ ท ใ จ ป ลิ้ น เ ขี ย น ใ ห้ อ่ า น อ ย่ า ง นี้ แ ล้ ว}

_{ยัง ไ ม่ อ่านก็ใจดำเหลือทน}

เอายังงี้ดีไหม ท่านใดซื้อหนึ่งเล่มแถมกอดหนึ่งครั้ง

_{โปรดติดตามตอนต่อไปด้วยใจระทึกระทวย}

_{อิ อิ}