ลานสวนป่า

คนเรียนน้อยดีตรงที่ไม่ต้องไปวางก้ามว่าตัวเองรู้มาก ถึงจะมีอุปสรรคอยู่บ้างแต่มันก็ไม่ถึงกับยุ่งยากจนแก้ไขอะไรไม่ได้ โบราณบอกว่าปากเป็นเอก เราก็ใช้ปากนี่แหละถาม ๆ  เป็นวิธีเรียนฟรี เรียนลัด ที่รัฐฯไม่ต้องช่วยออกเงินฟรีให้ถึง 15 ปี แถมยังไม่ต้องไปกู้เงินมาเรียนอีกต่างหาก เป็นการศึกษานอกระบบและอิงระบบอย่างแท้จริง ต่อไปใคร ๆ มาเสวนาที่สวนป่า ผมก็จะเปิด ภาควิชาดูตาม้าตาเรือศาสตร์นี่แหละ

บางครั้งมีหนังสือพิมพ์ต่างประเทศเอาเรื่องไปลง

ผมอ่านไม่ออกหรอกนะ

ได้แต่ตัดเก็บพับไว้

ร่ำ ๆ ว่าจะให้ Logos แปลให้ก็ลืมทุกที

..จะเตรียมการบ้านไว้เผื่อสำหรับคุยกับพันธมิตรทางวิชาการ ถือเป็นความรับผิดชอบของฝ่ายวิชาเกินแห่งมหาชีวาลัยอีสาน เพราะการมาแต่ละคณะมีข้อจำกัดเรื่องเวลาและเงื่อนไขที่ฉุกละหุกอยู่เสมอ ซึ่งฝ่ายเจ้าที่เจ้าทางจะต้องเตรียมการไว้แต่เนิ่น ๆ เพื่อจะตอบคำถามว่ามาแล้วได้อะไร? ที่จริงเรื่องนี้ควรเป็นความรับผิดชอบร่วมกัน การรู้คำถามหรือรู้ความต้องการไว้บ้าง จะทำให้การออกข้อคิดเห็นได้ตรงวัตถุประสงค์ของผู้มาเยือน บางทีสไตล์ประหลาด ๆ ของที่นี่ ก็สร้างความพิลึกพิลั่นบ้างเหมือนกัน

การทำการบ้านไว้บ้างจะเป็นประโยชน์แก่คณะฯผู้ที่มาเยือน โดยหัวหน้าทีมอาจจะแนะนำให้สมาชิกเข้าไปหาข้อมูลล่วงหน้าที่ลานปัญญา จะได้ลดปัญหาเรื่องการปูพื้นฐานที่ไปที่มา อีกทั้งจะจูงใจให้เกิดข้อคิดความคันที่จะมาแลกเปลี่ยนประสบการณ์กัน แต่คณะส่วนใหญ่จะไม่เตรียมการเหมือนภาคเอกชน ราชการบางแห่งจะไม่ศึกษาอะไรเลย จะโทรมาถาม ว่างไหม จะไปหา บางทีมาเรื่องอะไรก็ไม่รู้ วันที่มาก็โทรถาม ไปทางไหน? เลี้ยวกี่แยกกี่ครั้ง? มีป้ายบอกไหม?

บอกว่าไม่มี ร้องอ้าวลั่นรถ>>!! หนูจะไปยังไง????..

ที่ผมไม่ติดป้ายบอกทางก็ด้วยเหตุผลนี้ละครับ

บางคณะจึงหมั่นไส้เหลือหลาย

แต่ก็ทำไม่รู้ไม่ชี้

วิชามองตาม้าตาเรือเริ่มตั้งแต่ก้าวแรกเลยละขอรับ

คนเก่งต้องหาทางมาเองจนได้แหละ

บางคณะก็หลงทางไปครึ่งค่อนวัน

ทำไงได้ละ ในเมื่อไม่สำรวจให้แน่ชัดก่อน

สวนป่าไม่ได้มีชื่อเสียงใหญ่โตอะไร

ใครอยากมาก็สาหัสหน่อย

ต้องใช้วิชาสะกดรอย วิชาโลเลศาสตร์ และวิชาเป่ายิงฉุบ

จะได้เรียนวิชาปากเป็นเอกตั้งแต่ก้าวแรกที่เหยียบย่างเข้ามา

บางคณะเข็ดขี้แก่ขี้อ่อน

ก็แนะว่าให้จ้างรถมอเตอร์ไซนำเข้ามา

แขนงวิชาโมเมศาสตร์ของสวนป่า ส่วนมากจะได้จากการสังเกตความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน วันนี้จะขอยกตัวอย่างมากหน่อย เพราะจะต้องเขียนให้ครบ 4 หน้า เพื่อจะส่งให้หนังสือต่วยตูนด้วย

เรื่องแรกได้แก่..

ฟักทองอายุยืนยาวข้ามฤดู ก็ฟักทองของอุ้ยสร้อยนั่นแหละ คงจำได้เมื่อคราวมาสวนป่าครั้งหลังสุด 4-5เดือนแล้วมั๊ง คราวนั้นผมชวนอุ้ย ครูอึ่ง ครูอาราม ปลูกมะรุมปักชำ เห็นที่ว่าง ๆ ระหว่างแถว ก็เอาเมล็ดฟักทองไปหยอด ปลูกก็แล้วลืมไปเลย ไม่เคยรดน้ำใส่ปุ๋ยใด ๆ  แต่ฟักทองก็ดีเหลือใจ ทยอยออกดอกออกผลให้เก็บแกงมาตลอดจนกระทั่งบัดนี้ ตาหวานมาเมื่อไม่กี่วันยังให้ขนเอาไปเมืองสองแคว หลังจากหมดฝนฟักทองก็เหี่ยวเฉาไปบ้าง เมื่อเร็วนี้ผมรื้อแปลง ติดตั้งระบบน้ำฉีด ประกอบกับฝนตกด้วย ฟักทองที่คิดว่าหมดอายุแล้วกลับฟื้นคืนชีพ ทอดยอดออกดอกออกผล ผมไปเปิดดูที่ต้นเห็นแห้ง ๆ แกน ๆ  เอ๊ะ! ทำไมบางยอดจึงดูเขียวงอกงาม พบว่าตามเถาว์บ้างแห่งจะมีรากแทงลงดินหาอาหาร พืชคงออกแบบรากสำรองไว้ช่วยตัวเอง ความรู้ใหม่ที่พบก็คือเรื่องรากเสริมพิเศษนี่แหละ ผมจึงทำการค้นคว้าต่อ โดยเอาปุ๋ยคอกไปใส่ตามรากใหม่นี้ ส่วนน้ำนั่นรดให้กับพืชควบอื่น ๆ อยู่แล้ว ต่อไปก็รอดูว่า ฟักทองข้ามฤดูจะให้ผลลัพธ์อย่างไร?

การปลูกผักยืนต้นระบบชิด เรื่องนี้ผมเซ่อมานาน ทั้งๆที่สนใจเรื่องการปลูกผักพื้นเมืองยืนต้น เพราะเห็นประโยชน์และคุณค่ามากมาย ปลูกง่าย ไม่มีแมลงรบกวน แถมอร่อยอีกต่างหาก ปกติผักยืนต้นพื้นเมืองจะต้นโตสูงใหญ่ กว่าจะเก็บยอดหรือดอกผลต้องปีนไปสอยลำบาก ผมก็เอาเมล็ดมาหยอดเป็นแถวเป็นแนวระบบชิด เรื่องนี้ได้จากแนวคิดที่ Logos เอาเรื่องมะรุมต่างประเทศมาลงให้ดู จึงย้อนคิดถึงการปลูกวิธีนี้ บังเอิญบ้านเรามีผักยืนต้นนับร้อยชนิด ทำทั้งหมดคงไม่ไหว จึงเลือกชนิดที่เหมาะสมกับความต้องการเป็นลำดับแรก ปีนี้ทดลองปลูกมะกล่ำต้น แค มะรุม และมะขาม เรื่องมะขามนี่ก็บังเอิญอีกนั่นแหละ มีวันหนึ่งผมอยากจะต้มโคล้งปลาย่างใส่ใบมะขามอ่อน ไปเดินด้อม ๆ มอง ๆ ตามต้น บางทีมะขามก็ไม่แตกยอดอ่อนหรอกนะ ก่อนที่จะหมดอาลัย เหลือบไปเห็นใครไม่รู้เอาเมล็ดมะขามมาโยนทิ้งไว้ข้างทางเดินเข้าบ้าน เป็นต้นเล็กๆสูงประมาณคีบหนึ่ง ผมลองเด็ดมาชิม..อ้าว! เปรี้ยวดีนี่หว่า ก็เลยเด็ดยอดมะขามต้นอ่อนกำมือหนึ่งมาใส่ต้มโคล้งซดอื้อฮือ ๆ สบายแฮ อิ่มแล้วก็เกิดความคิดสิครับ เอ๊ะแบบนี้ก็ดีนะสิ ให้ลูกน้องไปสั่นกิ่งมะขามเก็บฝักแห้งมาแกะเอาเม็ดโรยเป็นแถว มะขามรดน้ำให้หน่อยงอกง่าย เดือนเดียวก็มียอดมะขามอ่อนเด็ดให้เด็ดไปใส่ต้มโคล้งรสแซบได้แล้วละครับ

น้ำพริกถั่วเน่าสูตรใหม่ วิชานี้สนุกและอร่อยด้วย ผมอยู่ในระหว่างลดน้ำหนักให้ได้ 6 ก.ก.ภายใน 3 เดือน ตอนนี้จวนจะสำเร็จแล้ว หลังจากกินผักลวก ผักสด และผลไม้ 2 มื้อ ประจำวัน กินข้าววันละ2มื้อ หุ่นก็สะโอดสะองขึ้น พุงหายไป 5 ก.ก.แล้วนะป้าหวาน เหลืออีกก.ก.เดียวก็จะถึงเส้นชัยแล้ว วิชากินผักให้อร่อยผมทำอย่างนี้ครับ เอาถั่วเน่ามาอบให้กรอบหอม บดพร้อมกับปลากรอบตัวเล็กๆแล้วแยกไว้ เอามะเขือเทศ-หัวหอม-กระเทียม-พริกเข้าเครื่องอบให้สุกแล้วนำมาตำให้แหลก แล้วเอา 2 ส่วนมาผสมกัน โดยมีน้ำมะขามเปียก หรือจะใช้ผลตะลิงปิงหั่นฝอยใส่ก็ได้ เติมน้ำปลาชิมรสให้กลมกล่อม แค่นี้ก็ได้น้ำพริกรสเด็ดแล้วละครับ รับประทานกับผักสดหรือผักลวกก็ได้ มื้อเช้าที่ผ่านมา ผมเด็ดยอดมะกล่ำ-ยอดเสาวรส-ยอดผักผีเสื้อกำหนึ่งกับไข่ไก่ต้ม 2 ฟอง มีแกงผักหวานใส่ปลาย่างอีก ย่างกับไข่มดแดง แค่นี้ก็อิ่มจนอืดแล้วละครับ

ปลูกไม้ประดับบนตอตาล เราพบว่าเนื้อไม้ตาลมีสารอาหารที่เหมาะกับพืชมาก ความชื้นก็เก็บไว้ได้ดี ครั้นจะปลูกต้นไม้เฉยๆมันจะแปลกตรงไหน ผมเอาเมล็ดผักสลัดมาโรยรอบขอบนอก ทำให้กระถางปลูกต้นไม้มีผักให้เด็ดดีไหมละครับ มีแผนที่จะทดลองเอาเชื้อเห็ดฟ่างเห็ดนางฟ้ามาทดลองคราวหน้า ตอตาลยังมียังมีสิ่งที่น่าสนใจอีกมาก ขยักไว้เล่าพร้อมภาพดีไหมครับ

ต้อนรับแขก วันนี้มีแขก 2 คณะ กลุ่มแรกเป็นผู้อำนวยการโรงเรียนขยายโอกาส มาขอพันธุ์สมุนไพรไปปลูกในโครงงานของโรงเรียน คณะที่ 2 เป็นกลุ่มนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี หลักสูตรสาขาวิชาชีววิทยาสิ่งแวดล้อม ซึ่งมีการเรียนการสอนรายวิชา 104604  Environmental Planning and Management ผมให้ความสำคัญกับทุกอาจารย์ที่พานักศึกษาลงพื้นที่ เพราะเป็นวิธีเรียนที่ประเทศเรายังให้ความสำคัญไม่มากนัก ดร.พงศ์เทพ สุวรรณวารี ยอมเหนื่อยพานักศึกษามาแสวงหาความรู้เชิงประจักษ์นั้นน่านับถือ นักศึกษาจะได้ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ไปพร้อม ๆ กับอาจารย์ เป็นการเอาวิชาความรู้ในสถานศึกษาออกมาทดสอบกับสภาพจริง หลังจากคุยกันผมพาเดินไปชมแปลงปลูกต้นไม้และกิจกรรมตามที่เล่ามาข้างต้น จะเห็นว่าเพียงแค่เริ่มต้นทำก๊อก ๆ แก๊ก ๆ ก็มีผู้สนใจมาศึกษาบ้างแล้วละครับ

แคว๊กๆ

« « Prev : เมื่อครูบาเป็นการ์ตูน

Next : จะไปหลบร้อนที่ไหนดีละคุณพี่ » »