ลานสวนป่า

เรื่องของสถาบันอุดมศึกษา เป็นเรื่องที่ควรระมัดระวังถ้าจะไปกล่าวถึง เพราะอาจจะถูกตีความว่า “ศิษย์ไม่รู้คุณครูบาอาจารย์” ในภาคสังคมคงจะอึดอัดมานาน จะสะท้อนออกในรูปของเสียงเพลง “มหาลัยมหาหลอก” “ติด ร. วิชาลืม” นี่คือเสน่ห์ของการประเมินคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาของภาคประชาสังคม ในฐานะของผู้ที่ได้ไปรู้เห็นพันธกิจเหล่านี้อยู่บ้าง ผมเข้าใจและเห็นใจทุกฝ่าย แต่ก็ยังหาข้อสรุปไม่ได้ว่าควรจะบริหารปัญหาของสถาบันอุดมศึกษาอย่างไร? เมื่อได้อ่านบทความที่อุ๊ยทยอยเล่า ก็คิดว่าไฟไหม้ที่ไหน ก็ควรเอาน้ำที่ตรงนั้นไปดับ ใครผมยาวก็ควรตัดผมตัวเอง แทนที่จะไปวิ่งโร่ไปตัดผมของคนอื่น เว้นแต่จะมีอาชีพตัดเกษาก็ไม่ว่ากัน อิอิ

การประชุมวิชาการประจำปึ 2553 ที่จัดโดยที่ประชุมประธานสภาอาจารย์มหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย (ปอมท.) อุ๊ยและอาจารย์มหาวิทยาลัยทั่วประเทศมาชุมนุมกัน ด้วยโจทย์ที่เอามาสาธยายให้ไม้แก่-ไม้ดัด-ไม้ล้อม-ไม้หอมได้วิเคราะห์ไตร่ตรองสถานภาพของแต่ละองค์กร

การปฏิรูประบบอุดมศึกษาไทย:ฤาจะเป็นความฝัน?

สภามหาวิทยาลัย:ปฐมบทการปฏิรูปอุดมศึกษาไทย

สถาบันอุดมศึกษากับความรับผิดชอบต่อสังคม: ภารกิจที่ท้าทาย

ดูเหมือนอุ๊ยจะประทับใจคุณโสภณ สุภาพงษ์ โม้ซะเลย..ผมได้รับความกรุณาจากคุณโสภณ สุภาพงษ์เสมอ ท่านช่วยเคาะกระโหลกเรื่องที่อุ๊ยเล่า คุณโสภณเป็นนายกสภามหาวิทยาลัย เป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในสถาบันต่าง ๆ ไม่น้อยกว่า 40 แห่ง และเป็นมายาวนานแล้วด้วย ในช่วงที่ประชุมกรรมการสภามหาวิทยาลัยอุบลราชธานี เขาจัดที่นั่งติดกันเสียด้วยสิครับ จึงซุบซิบอุบอิบกันในเรื่องผิดฝาผิดตัวของสังคมและวัฒนธรรมองค์กร ผมจึงซึมซับเรื่องเหล่านี้มาพอควร คนวาสนาดีก็ยังงี้แหละอุ๊ย เรียนต่ำแต่วาสนาดีดกระโหลก อิ อิ

คุณโสภณบรรยายการทำงานของสมองได้อย่างเข้าใจง่าย และทำให้เข้าใจถึงการเรียนรู้ การลอกเลียนแบบ การเพิ่มศักยภาพสมองตั้งแต่วัยเด็ก

@@ การเรียนรู้จะเกิดได้ เมื่อเคยพบความจริง
มีสติ ระลึกได้ รอบคอบ
มีปัญญา
มีสัมปชัญญะ
และเคยเป็นกัลยาณมิตร

คำถามที่คุณโสภณถามที่ประชุมคือ มหาวิทยาลัยเป็นกัลยาณมิตรกับนักศึกษาหรือยัง
มหาวิทยาลัยสนับสนุนการเรียนรู้หรือการเรียนความรู้

การดูแลสังคมนั้น มหาวิทยาลัยได้ทำหรือยัง
@@ จิตที่เรียนรู้จะหยุดคิด จะเกิดมุฑิตาจิต หมดความอิจฉา และพร้อมที่จะช่วยเหลือผู้อื่นซึ่งจะไปส่งผลให้สมองหลั่งสารสุขต่อเนื่องจน เป็นอุปนิสัย
มหาวิทยาลัยได้สร้างมุฑิตาจิตกับผู้เรียนอย่างไร และได้ช่วยเหลือสังคมไปในทิศทางของความสุขจากการให้ หรือยัง หรือว่ามหาวิทยาลัยยังคงวนเวียนกับการให้ความรู้เพื่อการแข่งขันมากกว่าการ เรียนรู้

@@ เริ่มที่จิตไม่ใช่ด้วยจำ
เริ่มที่การเรียนรู้ไม่ใช่ความรู้

วันนี้มีนักศึกษาปริญญาเอก เอาวิทยานิพนธ์มาเสนอให้ช่วยพิจารณา ดูว่ามันครบถ้วนสมบูรณเหมาะสมที่จะคำว่า “ดอกเตอร์” นำหน้าชื่อแล้วหรือยัง ผมไม่ได้มีศึกษาสูงถึงขั้นอุดมศึกษา แต่อุดมในความรู้งู ๆ ปลา ๆ มีอิสระที่จะมองแบบเถื่อน ๆ โดยไม่ไปยึดโยงกับกฎเกณฑ์ใด ๆ นักศึกษาท่านนี้นับว่ากล้าหาญมาก ที่จะรับฟังข้อสังเกตุสังกาจากคนที่ไร้ปริญญารองรับ ผมเคยพิจาณาตนเองเหมือนกัน ว่าอาจเอื้อมไปวอแวกับระบบการทำวิทยานิพนธ์ที่เขาวางมาตรการไว้เป็นสากลได้หรือ ด้วยความถ่อมเนื้อถ่อมตน คนนอกระบบก็คงวางตนเองไว้ในระดับที่ไม่ก้าวล่วงกติกาใด ๆ เพียงแต่จะช่วยประคับประคองให้นักศึกษาเข้าลู่ เข้าตามตรอกออกตามประตู ไม่อยากเห็นการศึกษาที่จบง่าย ๆ แต่ยังงมงายมาก ๆ ติดตัวไปจนตาย !

ประเทศไหน? ที่มีดร.นุ่มนิ่มมาก ๆ ประเทศนั้นกระเทือนทรางเหมือนกันนะขอรับ

มีผู้สะท้อนเรื่องเหล่านี้ด้วยความหวงใยสม่ำเสมอ..มหาวิทยาลัยบางแห่งพยายามรับนักศึกษาเข้ามาเป็นจำนวนวมาก แข่งขันการโฆษณาประชาสัมพันธ์ว่า ตัวเองมีจุดเด่นอย่างนั้นอย่างนี้ เป็นเรื่องที่มหาวิทยาลัยคิดเองว่า พวกเขามีความเข้มแข็งและโดดเด่นในด้านนั้น ๆ   ซึ่งนั่นอาจเป็นความจริง แต่จะเป็นความจริงทั้งหมดหรือไม่เป็นเรื่องน่าคิด มีข้อเท็จจริงที่ว่า บัณฑิตของมหาวิทยาลัยบางแห่ง”ตกงาน”เป็นจำนวนมาก อาจสวนทางกับเกณฑ์การตรวจประกันคุณภาพการศึกษา อีกนัยหนึ่ง คือ มหาวิทยาลัยผ่านเกณฑ์การประกันคุณภาพ ทั้ง ๆ ที่เด็กเรียบจบไป แต่ไม่มีงานทำ มหาวิทยาลัยมักคิดว่าตัวเองมีหน้าที่ผลิต กลับขาดความเข้มแข็ง เข้มข้น เป็นการผลิตบัณฑิตเหมือน”โรงงาน” ที่ผลิตสินค้าออกไปคล้ายคลึงกัน ซึ่งสินค้าบางส่วนไม่มีคุณภาพเพราะผลิตจากโรงงานที่สุกเอาเผากิน

การผลิตออกไปอย่างหละหลวม ไร้มาตรฐาน ไม่ต่างกับอาหาร”จานด่วน” ที่เน้นกินให้อิ่ม แต่ไม่อร่อยและมีคุณค่าเหมือนอาหารจานสด ๆ ร้อน ๆ ของป้าหวาน จึงเกิดบัณฑิตจานด่วนขึ้นมากมาย ในเมื่อกระบวนการผลิตยังขาดแคลนอาคารสถานที่และอุปกรณ์ที่จำเป็น ที่สำคัญคือขาดบุคลากร บุคลาการไม่เพียงพอจำนวนนักศึกษา ยังไม่รวมบุคลากรที่มีอยู่ไม่ได้ทุ่มเทให้กับมหาวิทยาลัยอย่างเต็มเม็ดเต็มหน่วย อาจารย์บางคนยัง”รับจ้างสอน” ตามสถานที่ต่างๆ นิสิตนักศึกษาบางคนที่เข้ามาเรียน แม้จะรู้ทั้งรู้ว่าอาจารย์ผู้สอนไม่ได้ทุ่มเทเต็มที่กับพวกเขา แต่ก็ต้องจำใจเรียน เพราะมุ่งหวัง”ใบปริญญา” เป็นหลัก ส่วน”ความรู้” เป็นผลพลอยได้ ผีซ้ำด้ามพลอยไปด้วยกัน

*ลิงไม่เคยต้องการแหวนมากกว่ากล้วย

ไก่ไม่ต้องการพลอยมากกว่าข้าวเปลือก

คนที่ติดบนเกาะร้างไม่ต้องการเพชรพลอยมากกว่าข้าวและน้ำ

คนเรือแตก ต้องการเศษไม้สำหรับเกาะพยุงชีวิต มากกว่าเรือยอชต์สวยหรู

เศษอาหารมีค่าสำหรับคนโซแต่ไร้ค่าสำหรับเศรษฐีที่บรรจงตัดหูฉลาม

ผ่านริมฝีปากที่แต่งแต้มลิปสติกแท่งละ 2 หมื่น

ขอให้เชื่อเถิดว่า อย่างน้อยคุณก็มีค่าสำหรับตัวคุณเอง ดวงดาวที่ส่องแสงริบหรี่อยู่ไกลโพ้น แม้จะไม่ให้แสงสว่างแก่ใครได้ แต่มันก็ให้ประโยชน์แก่ตัวเอง ตรงที่ทำให้ใครๆรู้ว่ามันคือดวงดาว คุณค่าของสิ่งหนึ่งสิ่งใด จึงมิได้อยู่ที่คุณสมบัติของสิ่งนั้นๆ เท่านั้น แต่ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้ที่จะใช้ประโยชน์มันต่างหาก

คุณค่าของแร่ธาตุที่เป็นเพชรพลอยทองคำนั้น อยู่ที่ว่ามันหายากและมีอยู่น้อยตามธรรมชาติ เราจึงเก็บงำรักษาไว้เท่าชีวิต แต่ยังน้อยกว่าที่เราขาดความดี และคนดีมากมายหลายเท่า คุณจะทำร้ายความดีและคนดีเหมือนตัดไม้ทำลายป่าอย่างนั้นหรือ คนดีหรือความดีซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติที่หายากพอๆกันกับเพชรพลอยแก้วแหวนเงินทอง เราฆ่าและทำลายความดีและคนดีกันอย่างไม่ยั้งมือ ไม่ผิดกับการตัดไม้ทำลายป่าซึ่งเป็นต้นกำเนิดของสายธารธารา ประเทศเราทุกวันนี้กำลังประสบปัญหาซ้ำซาก ไม่แห้งแล้งก็น้ำท่วม ขาดป่าเขาลำเนาไพร เพราะเราขาดความดีและคนดีคอยทำนุบำรุงรักษาบ้านเมือง* ศิริพงษ์ จันทร์หอม

(มีต่อ)

« « Prev : TT&T/4 รุ่นมากับฝน

Next : ออฟชั่น “กอด” » »