ทิศทั้งแปด บทท่องจำตามโคลงบุราณลาว
มีโอกาสได้เก็บเกี่ยวความรู้ ในการเข้าร่วมเป็นคณะขุดค้นโบราณสถาน กับคณะจากกรมมรดกของลาว (งานนี้เสนอหน้า อาศัยความเป็น อาจานเปลี่ยน จนเขาเชิญเข้าร่วมทำงานด้วย…ก็ของชอบ อิอิ)
เราขุดค้นจอมปลวกเก่าจนพบสิมโบราณ มีการปักพุทธเสมา แปดทิศด้วยกองหินที่เรียก “เก้าค้ำเก้าคูณ” ไล่เลียงกันเรื่องทิศทั้งแปด ปรากฎว่าไล่กี่รอบก็ลืมทิศ หรดี (ไอ้เราก็ได้แต่ ภูติบรพาอึ้งเยี๊ยะซือเจ้าเกาะดอกท้อ อั้งชิกงยาจกอุดรเจ้าของฝ่ามือพิชิตมังกร พิษประจิมอาวเอี๊ยงฮง ต้วนอ๋องทักษิณ จากมังกรหยก) จนท่านทองสา อธิบดีกรมฯท่านมอบบทท่องทิศทั้งแปดตามแบบลาวโบราณ ลองดูนะครับ
” ครุฑ ทะเนา นั่งเบื้องแห่งหนบูรพา
อาคเนย์ แมวอยู่เฝือแฝงฝัน
ทักษิณ ก้ำ ราชสีห์แหนแห่
บักเค่าเม่า นั่งเฝ้าหรดี (บักเค่าเม่า แปลว่านั่งตระหง่า แผลงเป็นเสือ)
ปัดสินเม(ประจิม) นาคเกี้ยวพันดอน
พายัพก้ำ โคจรหนูอยู่
อุดร ช้างพลายสารล้านเถื่อน
เลื่อนๆงัวแม่ง้อง กินหญ้าฝ่ายอีสาน”
ยังมีอีกหนึ่งบทเป็นโคลงสอง ท่านสอนว่า
” ซกงก(ช้าง) ทกเกวียน(งัว) เหียนแอ่น(ครุฑ) แบนโต(แมว) โสภาพ(ราชสีห์) นาบฟาน(เสือ) หานน้ำ(นาค) ช้ำโกลน(หนู)”
อันนี้ต้องออกเสียงตามภาษาลาวจะได้สัมผัสดีครับ
ลองเอาสัตว์ประจำทิศทั้งแปดวางตามตำแหน่ง จะเห็นว่าคนโบราณท่านกำหนดตำแหน่งของแต่ละคู่กัดไว้เป็นคู่ๆนะครับ
มีเวลาจะรายงานภาพรวมของผลการขุดค้นโบราณสถานแห่งนี้ (ให้กองมรดกฯท่านได้เผยแพร่ก่อนครับ ให้เกียรติคนขุดค้นท่าน) แต่ก็อดเอาคำลาวงามๆมาอวดก่อนไม่ได้
« « Prev : ว่าด้วยเรื่องจรรยาบรรณ
Next : กล้ายางพาราที่หลวงน้ำทา รายงานสภาวะ ณ ปี ๒๐๑๑ » »
4 ความคิดเห็น
โฮย น้ำลายยืด อยากไปขุดมั่งอ่ะค่ะพี่เปลี่ยน
มีข้อสงสัยเยอะเลยค่ะ
1.ที่มาของสัตว์ประจำทิศทั้ง 8 มายังไง ไหงเป็นแมว เสือ ครุฑ ช้าง นาค วัว หนู สิงโต มันอลหม่านกันน่าดูอยู่นะคะ
2. ทำไมพุทธเสมาเป็นก้อนหิน และมีวิธีเลือกหินจั๋งได
3. สิมคือโบสถ์ใช่มั้ยคะ ถ้าพุทธเสมาเป็นหิน แล้วโบสถ์สร้างด้วยอันหยังหนอ แหมจินตนาการบรรเจิด
สมัยเป็นลูกเสือ เคยร้องเพลงทิศแปด ยังจำแม่จนวันนี้ และได้ใช้ประโยชน์ด้วย
ทิศทั้งแปดทิศขอให้คิดจำให้เคยชิน
อุดรตรงข้ามทักษิณ บูรพาประจิมจำไว้
อิสานตรงหรดี ท่องอีกทีจำให้ขึ้นใจ
พายัพนั้นอยู่ทางไหน (เอ้า พายัพนั้นอยูทางไหน) ตรงข้ามไปคืออาคเนย์
? สอบถามเฒ่าแก่แนวโฮมท่านก็ไม่แจ้งครับว่าที่ไปที่มาเป็นเช่นไร แหะ แหะ
ตามที่ นักประวัติศาสตร์วัฒนธรรมว่าไว้ ท่านว่าเสมาแบบหินตั้งเดิมทีในอุษาคเนย์ เป็นความเชื่อทางผีที่มาก่อนพุทธครับพอรับพุทธศาสนาเลยแปลความเชื่อให้เข้ากัน แต่ที่พบนั้นสวยมากกกครับสิมปูอิฐเก่าแบบขอมที่เรียกกันว่าอิฐข้าว คือใส่แกลบลงไปด้วย มีสัดส่วนสมมาตรชัดเจน มองไปมองมาเหมือนกับสานไม้ไผ่ลายสองเลยครับ เจอถ้วยลายครามสมัยหมิงด้วย ส่วนเจดีย์เก่าจอมปลวกช่วยรักษาไว้ เมื่อวานเจอพระห้าองค์ครับ งานนี้ดีใจมากเลยที่มีส่วนร่วม แบบว่าเขาวานให้ไปเป็นผู้อาวุโสต้อนรับท่านอธิบดี นานๆไปทีก็ได้ แต่ลุงเปลี่ยนอาสาไปทุกวัน แต่ไม่อยากคุยว่าหากลุงเปลี่ยนไม่มีหน้าอยู่ที่นั่น ไม่ค่อยเจออะไร แต่พอลุงเปลี่ยนไปทีไรได้เฮ พบข้าวของงามๆทุกที เขาแซวกันว่า เจ้าของเดิมเขามาแล้ว อิอิ
? จำแบบลูกเสือของอาจารย์ง่ายกว่า จำตามแบบนิยายกำลังภายในเยอะเลยครับ ว่าแต่ว่าในบรรดาทิศเหล่านี้ มีนามที่ไม่อยากเอ่ยถึงปนเปอยู่นะครับจารย์
55 มุกลุงเปลี่ยน ทายว่านามที่ตรงข้ามกับจังหวัดที่อยู่เหนือขอนแก่นใต้หนองคาย ชิมิ
ทำนองร้องเพลงนี้ก็ง่ายครับ ประมาณว่า สรพัญยะ แหละครับ
ว่าแต่ว่า เมื่อก่อนเราใช้ เอเชียอาคเนย์ แล้วตอนหลังมาเป็น อุษาคเนย์ เนี่ย ที่มาที่ไปมันเป็นอย่างไรครับ เผอิญช่วงเปลี่ยนผ่านนั้นผมไปอยู่ตปท. เลยไม่เข้าใจสักที
เรื่องโบราณคดีสนใจมากครับ ผมไปเยี่ยมหลุมขุดค้น บ้านโนนวัดมาสองครั้งแล้ว (อายุ 5-6000 ปีใหญ่กว่าบ้านเชียงมาก) ไปเก็บเอาเศษกระเบื้องแตกที่เขาทิ้งๆ มาไว้เป็นกอง ชาวบ้านบริจาคของเก่าที่ขุดได้ให้เอามาไว้พิตพันอีกหลายชิ้น นักโบราณคดีประจำโครงการเล่าว่า เครื่องมือฝรั่งหาตำแหน่งได้แบบ มาโครเท่านั้น แต่ถ้าจะหาจุดขุดแบบไมโคร ต้องอาศัยไสยศาสตร์ ทรงเจ้า เข้าผี ไม่งั้นหาไม่เจอ หรอก …บรื๋ออออ