ลานลุงเปลี่ยน

(๑) คำกล่าวรายงานสรุปงานสัมมนาว่าด้วย “งานช้างไชยะบุรี”

งานช้างเข้าครับ งานช้างจริงๆ ช้างที่มีงวง มีงา มีหูมีตา….หางยาว…….

มีโอกาสได้ไปเป็นส่วนหนึ่งของเรื่อง”ใหญ่” (ที่อย่างไรก็ไม่ใช่เรื่องเล็กๆ) นั่นก็คือเรื่องเกี่ยวกับการศึกษาวางแผนจัดการ “ช้างและการจัดบุญประเพณีบายศรีช้าง” ของแขวงไชยะบุรี ซึ่งเป็นงานที่สร้างความปรีดาไม่น้อย ด้วยว่า ทีมงานที่เข้ามาศึกษาก็เป็นพรรคพวกเก่าที่สนิทชิดเชื้อ อีกทั้งเรื่องเกี่ยวกับเจ้าตัวมีงวงนี่ก็เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่น่าสนใจ และตัวเองก็เคยได้ศึกษาช้างไทยมาหน่อยหนึ่งเมื่อครั้งกระโน้น..กับโครงการที่มีชื่อสุดหรู “สร้างโลกใหม่ให้ช้างไทย” (สร้างได้หรือไม่ได้ก็ไม่รู้ แต่ที่ยังรู้ยังเห็นก็คือทุกวันนี้ยังมีช้างมาหาเงินในเมืองใหญ่อยู่ดาษดื่น…..)  

ไปทำอะไรในกองประชุมสัมมนาบ้าง? ไปช่วยจัดห้องประชุม (ว่าคณะประธานท่านใดจะนั่งตรงไหนตามลำดับความสำคัญในพรรค) ติดต่อยื่นหนังสือขออนุญาตจัดกองประชุม  ส่งหนังสือเชิญ ดูแลแนะนำเรื่องการจ่ายอัตรากิน(เบี้ยประชุม)ให้ตรงกับตำแหน่งระดับขั้นของผู้ร่วมสัมมนา แล้วก็กล่าวรายงานประธานในพิธีเปิด แล้วเป็นวิทยากรบรรยาย เป็นพี่เลี้ยงกลุ่มย่อย ช่วยประกอบความเห็น ทำบทสรุปและกล่าวรายงานก่อนปิดการสัมมนา พอเสร็จงานเห็นร่างกระดาษต่างๆที่ได้ขีดเขียนไว้ในระหว่างการประชุมสัมมนา จะขยำทิ้งก็น่าเสียดายหากนำมาถ่ายทอดก็ไม่เสียหาย  

จึงขอเปิดชุดบันทึกนี้ด้วย ร่างคำกล่าวรายงานสรุปต่อท่านประธานก่อนที่จะเชิญท่านกล่าวปิดกองประชุม

“เรียนท่านหัวหน้าแผนกท่องเที่ยวแขวงฯที่เคารพนับถือ เรียนท่านหัวหน้าแขนง หัวหน้าห้องการ นับถือฮักแพงวิชาการ นักธุรกิจ ผู้ประกอบการ ที่เข้าร่วมสัมมนาทุกท่าน ข้าพเจ้าในฐานะที่ปรึกษาโครงการฯ ได้รับการมอบหมายจากผู้พัฒนาโครงการให้ต่างหน้ามาร่วมสัมมนาในครั้งนี้ ขออนุญาตรายงานสรุปความเป็นมา และเนื้อในของการจัดกองประชุมสัมมนาผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับการจัดเทศกาลงานบุญช้างอันเป็นประเพณีประจำปีของแขวงไชยะบุรี อันนี้ก่ย้อนว่า ด้วยการตระหนักถึงความสำคัญของช้าง คนเลี้ยงช้าง และประเพณีการจัดงานบุญช้างอันเป็นเอกลักษณ์ของแขวงไชยบุรี โดยเฉพาะก่แม่นในเมืองหงสา ซึ่งเเป็นพื้นที่พัฒนาโครงการ ดังนั้นผู้พัฒนาโครงการ ธนาคารเจ้าของเงินทุน และทางพรรคทางรัฐผู้กำกับเบิ่งแยงโครงการ จึงเห็นพ้องกันว่า จำเป็นต้องหาเชี่ยวชาญมาทำการศึกษาวิจัย ซึ่งเราได้บริษัทที่ปรึกษาจากประเทศญี่ปุ่นมาเป็นผู้ศึกษาวิจัย โดยได้เริ่มเข้ามาศึกษาสภาพตัวจริง ตั้งแต่เดือนกุมภาในระหว่างที่มีงานบุญช้างที่เมืองปากลาย ในเทื่อนั้นทีมงานเชี่ยวชาญวิชาการได้ลงเก็บกำข้อมูลรอบด้าน เป็นต้นแม่น การสัมภาษณ์นักท่องเที่ยว นักธุรกิจชาวขาย กรรมการจัดงาน ควาญช้าง ภายหลังจากเสร็จงานบุญช้างแล้ว คณะผู้ศึกษายังได้สืบต่อเก็บกำข้อมูลรายละเอียด จากบุคคล และภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนถึงการประชุมระดมความคิดเห็นเฉพาะกลุ่มย่อยภายในเมืองที่เกี่ยวข้อง ประกอบมี เมืองปากลาย ทุ่งมีไซ ไชยะบุรี และเมืองหงสา แล้วจึงได้วิเคราะห์ข้อมูลทั้งหมดที่สังลวมได้

การจัดกองประชุมสัมมนาในครั้งนี้เป็นอีกเทื่อหนึ่งของขั้นตอนการศึกษา โดยมีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ ได้แก่ ประการแรก เพื่อผ่านบทรายงานผลการศึกษาที่ได้เก็บกำข้อมูลในเทื่อที่ผ่านมาให้บรรดาท่านได้กวดกาดัดแก้ ประการที่๒ เพื่อเป็นการระดมความคิดเห็นแลกเปลี่ยนความเห็นกันระหว่างเมือง และระหว่างภาคส่วนต่างๆเกี่ยวกับการจัดงานบุญช้างที่ผ่านๆมา และประการที่ ๓ เพื่อวางแผนการจัดงานบุญช้าง ตลอดจนการสร้างแผนรองรับสำหรับช้าง และคนเลี้ยงช้างให้สามารถอยู่ได้อย่างยืนยงในแขวงไชยะบุรี

ภาคส่วนที่เข้าร่วมการประชุมสัมมนาเทื่อนี้ ประกอบมี  ผู้แทนจากบรรดาห้องการระดับแขวง และเมือง มีบรรดาผู้แทนจากสมาคมการค้า ธุรกิจการท่องเที่ยวภาคเอกชน มีคณะกรรมการจัดงานบุญช้างระดับแขวง เมือง และระดับบ้าน และนอกจากนั้นยังมีบรรดาเจ้าของช้างจากเมืองต่างๆที่เคยนำช้างมาร่วมงาน  แล้วก็ยังมีผู้แทนจากองค์กรพัฒนาภาคเอกชนอันได้แก่ อีเลฟองซ์อาซี (มูลนิธิอนุรักษ์ช้างอาเซีย) และโครงการพัฒนาชนบทจากเยอรมัน (GTZ)

พวกเฮาได้เฮดเวียกอย่างคุ้มเคี่ยวมาตลอดสองมื้อ หมากผลที่ได้รับมีเนื้อในสรุปได้ดังนี้

 มื้อทำอิด พวกเราได้ร่วมกันพิจารณาการผ่านบทรายงานผลการเก็บกำข้อมูลของคณะที่ปรึกษา ในนั้นหมู่เฮาได้รับฮู้เถิงมุมมองของนักท่องเที่ยว เกี่ยวกับการจัดงานบุญช้างของพวกเฮา ทั้งในด้านความประทับใจ และข้อเสนอแนะให้ปรับปรุงด้านต่างๆ ส่วนในเรื่องเกี่ยวกับสถิติตัวเลข และข้อเท็จจริงต่างๆเกี่ยวกับสภาพปัจจุบันของช้างและการเลี้ยงช้างภายในแขวงไชยบุรีนั้น พวกเฮาเห็นว่าคณะผู้ศึกษา ได้เก็บกำสังลวมได้อย่างถูกต้องเป็นส่วนหลาย มีเพียงข้อปลีกย่อยเล็กๆน้อยๆเท่านั้นที่ต้องดัดแก้

ในตอนสายของมื้อทำอิด (บ่ายโมงกว่าๆ….ผู้เขียน) กองประชุมสัมมนาได้ร่วมกันวิเคราะห์จุดแข็งจุดอ่อนโดยใช้กระบวนการ SWOT นอนอยู่ในนั้น พวกเราได้วิเคราะห์ว่า จุดแข็ง(S) ของการจัดบุญช้างของแขวงไชยบุรีนั้นมีหลายๆด้าน เป็นต้นแม่น การที่แขวงไชยบุรีเฮายังมีช้างเลี้ยงหลายกว่าหมู่ ประชาชนบันดาเผ่ามีความสมัครสมานสามัคคี มีสถานที่ท่องเที่ยวภายในแขวงหลายบ่อน อย่างไรก่ตามสำหรับจุดอ่อน (W) ในการจัดงานของพวกเฮาก็ยังคงมีอีกหลายด้าน ในนั้นส่วนหลายก่แม่นความบ่สดวกความบ่พร้อมในการกะเกียมสะถานที่ การเดินทาง และการเผยแพร่ควบคุมตาตารางการแสดงเป็นต้น ในด้านปัจจัยภายนอกที่เป็นโอกาส(O)ที่จะมาส่งเสริมผันขยายการจัดบุญช้าง พวกเฮาก่ได้วิเคราะห์ว่ายังมีหลายภาคส่วนองค์กรมหาชน เอกชนต่างๆจากภายนอก ที่มาซุกยู้ส่งเสริมโดยเฉพาะอย่างยิ่ง มูลนิธิช้างเอเชีย และสุดท้ายพวกเฮาได้เว้ากันถึงปัจจัยภายนอกที่เป็นความเสี่ยง (T) ต่อการจัดบุญช้าง เป็นต้นแม่น นโยบายการปิดป่า การพัฒนาทางอุตสาหกรรม และการขุดค้นบ่แร่

ในตอนแลงของมื้อทำอิด พวกเฮาได้ช่วยกันกำหนดทิศทางและวิสัยทัศน์ของการจัดบุญช้าง   ผ่านการอภิปรายค้นค้วา สุดท้ายก่ได้ข้อสรุป ทิศทางและวิสัยทัศน์การจัดบุญช้างไว้ว่า “สืบต่อการจัดบุญประเพณีบายศรีช้าง สืบทอดฮีตคองบูฮาณ”

สำหรับในตอนเช้า จนฮอดตอนแลงของมื้อนี้ กองประชุมสัมมนา ได้แบ่งกลุ่มย่อยออกเป็นแต่ละเมือง แล้ววางแผนการจัดงานบุญช้าง โดยอาศัยการถอดถอนบทเรียนที่ผ่านมา แต่ละเมืองที่ได้หมุนเวียนกันเป็นเจ้าภาพจัดงาน ได้วางแผนการจัดงานซึ่งประกอบมี การวางแผนผังสถานที่บ่อนจัดงาน บ่อนเวทีแสดง ก้อนกำลัง(ขบวนพาเหรด….ผู้เขียน) ตาตะลางการแสดงของช้างและการแสดงศิลปะวัฒนธรรม การวางแสดงสินค้า การกะเกียมต้อนรับแขกเกียรติยศ(วีไอพี) แขกต่างด้าวท้าวต่างแดน และพี่น้องที่มาร่วมงานทั้งในด้านบ่อนพัดเซา ร้านอาหาร บ่อนรับชมการแสดง บ่อนประชาสัมพันธ์

ตีรวมแล้วถือว่าการประชุมสัมมนาครั้งนี้ ประสบผลสำเร็จเกือบร้อยส่วนร้อย

บรรดาท่านที่นับถือ

เวียกงานเกี่ยวกับช้างและการอนุรักษ์ช้างของแขวงไชยบุรีนี้ ทางผู้พัฒนาโครงการ และเจ้าของแหล่งทุน ภายใต้การชี้นำของพรรคของรัฐ ได้ตีราคาสูง(ให้ความสำคัญสูง…..ผู้เขียน) ย้อนว่าช้างเป็นสัญลักษณ์คู่บ้านคู่เมืองลาวมาแต่โดนนานบูฮานกาลพู้น ดั่งนั้น จึงบ่เพียงแต่พวกเฮาจะมาวางแผนเฉพาะการจัดบุญช้างเท่านั้น พวกเฮายังต้องสืบต่อเวียกงานการวางแผนอนุรักษ์ช้างและการส่งเสริมให้คนเลี้ยงช้างสามารถมีชีวิตการเป็นอยู่ที่ดี มีรายรับที่เหมาะสม และเบิ่งแยงช้างให้มีความสบายตามอัตภาพ บ่ใช้งานจนหลายเกินกำลัง ซึ่งแน่นอนว่าทางโครงการฯที่ข้าพเจ้าเฮดเวียกอยู่นี้ต้องสนองงบประมาณให้ตามความเหมาะสม

อีกเทื่อหนึ่ง ข้าพเจ้าในฐานะต่างหน้าโครงการ และต่างหน้าของบริษัทที่ปรึกษาที่มาจัดสัมมนาในครั้งนี้ ขอแสดงความรู้บุญคุณ ทางคณะนำที่ได้กรุณาเข้าร่วมประกอบความคิดความเห็น ขอแสดงความรู้บุญคุณบรรดาท่านที่ได้สละเวลามาร่วมประชุมตลอดสองมื้อนี้

ขอขอบใจ

และขอเรียนเชิญท่านประธานขึ้นกล่าวให้โอวาท ให้ทิศชี้นำ และปิดกองประชุม…..ขอเรียนเชิญ

 หนังตัวอย่างตอนต่อไป

 (๒) ถอดบทเรียน จากการจัดงานช้าง “ท้องถิ่น ศูนย์กลาง สากล” หากไม่ยึดช้างเป็นตัวกลางระวังจะล้มเหลว

( คำสำคัญ บายศรีแล้วต้องพัก ช้างติดสัญญาจ้าง นักจัดงานมีอาชีพเหมาจัดการระวังชาวบ้านไม่ได้อะไร การมีส่วนร่วมภาคท้องถิ่น)

« « Prev : ส่งให้เดินทางข้ามผ่านภพ

Next : คนแปลกเปลี่ยวที่บ้านเกิด (ป้อลุงขอฮ่ำฮิฮ่ำไฮ) » »