ลานสวนป่า

น้ำหาย เป็นเรื่องที่วิตกกังวลลึกๆเรื่อยมา ยังอยู่ในอาการพูดไม่ได้ไอไม่ดัง โดยเฉพาะคนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ๆไม่มีแหล่งน้ำผิวดิน แถมขุดดินขุดสระก็เก็บน้ำไว้ไม่ได้ ขุดบ่อระดับน้ำก็ถอยลึกลงไปเรื่อยๆ นอกจากพึ่งพาน้ำฝนแล้ว ผมเจาะบาดาลจำนวน2บ่อสูบน้ำขึ้นมาใช้ นี่ยังดีนะที่มีไฟฟ้า ไม่งั้นมีหวังแห้งเหี่ยวหยั่งเขียด เมื่อลานซักล้างพูดถึงเรื่องน้ำ ผมจึงซาบซึ้งกระดองใจนักแล

วิธีแก้ พยายามหาภาพชนะมาเก็บน้ำฝนไว้ให้มากที่สุด ลดพื้นที่ๆปลูกพืชที่ต้องการน้ำ หันมาปลูกพืชหัวแข็งที่ทนแล้ง ย้อนหลังไปเมื่อครั้งมีป่าไม้อุดมสมบูรณ์ ตื่นเช้ามามีน้ำหมอกน้ำค้างพร่างพรมจนเปียกชื้น ป่าได้ซับช่วยซับความชื้นไว้ ช่วยยืดระยะความชุ่มชื้นให้พืชรอรับน้ำฝนที่จะตกลงมาคราวหน้า ต่อเมื่อภาคการเกษตรทำการรุกป่าเอาพื้นที่มาทำการเพาะปลูกแบบไม่บันยะบันยัง กลไกทางธรรมชาติก็หงายเก๋ง ประจวบกับฤดูกาลที่แง่งอน ทำให้ฟ้าฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาล นี่ผ่านมาไม่รู้กี่เดือนแล้วนะ ฝนยังไม่ตกมาสักแปะ เมื่อวานสวนข้างๆถูกไฟป่าเล่นงานนับพันไร่ สงสัยจะลามปามมาจากพวกเผาอ้อยหรือเผาฟาง ร้อนแห้งอย่างนี้เจอไฟเข้ามันช้ำชอกจนบอกไม่ถูก

ปรากฏการที่เห็นโทนโท่ วัชพืชต้นไม้ใบหญ้าแห้งกรอบซบผิวดิน กล้วยที่เคยเห็นว่าทนแสนทนก็ใบกรอบเกรียม ต้นแห้งเหี่ยวจนไม่มีหน่อมีปลี มะละกอที่เคยเกิดเองจากเมล็ดที่นกกระรอกกระแตกระจายพันธุ์ ก็ยืนต้นผอมๆเหงาๆ ต้นไม้ทิ้งใบเกลื่อนเพื่อลดการใช้น้ำ หญ้าที่ปลูกไว้เลี้ยงสัตว์มองไปเหมือนพรมสีน้ำตาล อาหารคนอาหารสัตว์ไปไม่รอดทั้งคู่ สิ่งที่บ่นระบายให้เห็นนี้คือข้อจำกัดที่นับวันจะหนักหนาสากรรจ์ขึ้นตามลำดับ การทำมาหากินบนพื้นที่แห้งแล้งดินเลว มันจะไปได้สักกี่น้ำ อีกหน่อยมิต้องหันไปปลูกต้นตะบองเพชรเลี้ยงอูฐเหมือนตะวันออกไกลรึเธอ

เท่าที่ทำเตาะแตะอยู่ตอนนี้ ต้องวางแผนปลูกพืชแบบประณีต ปลูกแต่น้อยดูแลให้มาก ให้ปุ๋ยให้น้ำได้ ไม่อย่างนั้นแล้วอย่าไปเสียแรงปลูกเสียให้ยาก การเกษตรกำลังเข้าตาจน ส่วนจะตาเหล่ตาส่อนก็ต้องลุ้นระทึกต่อไป

· คำถามที่ต้องยิบยกขึ้นมาอันดับแรกก็คือมีน้ำเพียงพอช่วยพืชไหม

· แหล่งน้ำมีปริมาณเท่าใด

· ต้นทุนการสูบน้ำใช้น้ำเป็นอย่างไร

· เทคนิคการให้น้ำเป็นอย่างไร

· ปลูกอะไรมันถึงจะคุ้มทุน

· มีชุดความรู้เกี่ยวกับเรื่องน้ำแล้วหรือยัง!

สมัยหนึ่ง มีการคิดที่จะสูบแม่น้ำโขงมาใส่เขื่อนใส่แหล่งน้ำในภาคอีสาน ในนามโครงการอีสานเขียว เมื่อดีแต่เพ้อเจ้อ น้ำโขงก็เหือดหายไปอีก อีสานเขียวก็เป็นอีสานเหี่ยวต่อหน้าหน้าต่อตา วิกฤตินี้เป็นไม้ตายที่ยาก ถ้าคิดได้แค่นโยบายมักง่ายแบบเอางบภัยแล้งมาถลุงเล่น ถ้าไม่มีคำตอบที่ชัดเจน เราจะเห็นผลกระทบจากความแห้งแล้งในรูปแบบพิลึกพิลั่นแต่นี้ไป

ช่วงที่Cottoมาก็ชวนคุยเรื่องนี้ ให้เห็นที่ไปที่มาของการเอาใบไม้มาเลี้ยงสัตว์ การทำแปลงเกษตรประณีตอย่างจริงจัง ปลูกผักสมุนไพรในพื้นที่ 1 ไร่ เอาปุ๋ยคอกมาหว่านให้เต็มพื้นที่ เอาฟางมาปกคลุมพื้นแปลงผัก ปลูกพืชมีเถาว์เพื่ออาศัยร่มเงาคลุมพื้นที่ลดแสงแดด ในหลุมกล้วยก็อาศัยฝากปลูกอินทผาลัม พร้อมกับเหน็บเมล็ดฟักทองยักษ์ไว้ด้วย รดน้ำครั้งเดียวส่งผลถึงพืช3 อย่าง ถึงกระนั้นก็เถอะยังตุบๆต้อมๆอยู่ดี เพราะยังไม่ได้คำนวณค่าไฟฟ้าสูบน้ำบาดาล ได้ข้อฉุกคิดพอสมควร ว่าจะออกแบบพื้นที่เพาะปลูกอย่างไรถึงจะสมดุล ก า ร เ ก ษ ต ร ยุ ค นี้ ต้ อ ง อ า ศั ย ค ว า ม รู้ จ ะ พึ่ ง เ ท ว ด า แ ล ะ ค ว า ม ข ยั น อ ย่ า ง เ ดี ย ว ไ ป พ อ ห ร อ ก จะเลี่ยงจะหลบตรงจุดไหน ความแห้งแล้งก็เป็นเหมือนเงาสะกดรอยตามทุกย่างก้าว

· หมดยุคปลูกทิ้งปลูกขว้าง

· หมดยุคปลูกแบบมักง่าย

· หมดยุคปลูกแบบมักโลภ

· หมดยุคปลูกให้เทวดาเลี้ยง

· หมดยุคเลินเล่อเรื่องน้ำ

· หมดยุคที่ไม่คำนวณน้ำต้นทุน

· หมดยุคที่จะต้องกำหนดปริมาณพืชและสัตว์ที่สมดุล

· หมดยุคขี่ช้างไล่จับตั๊กแตน

· หมดยุคใช้น้ำลายมาแทนน้ำท่าน้ำฝน

· หมดยุคแห่นางแมว

· หมดยุคจุดบ้องไฟ พระยาเถรเผ่นไปไหนไม่รู้

คำที่ขอถาม

..วันนี้มีชุดความรู้ที่จะทำมาหากินในพื้นที่แห้งมหาโหดแล้วหรือยัง

..ถ้ายังเซ่อบ้องอยู่ ..ไปปรึกษาคนพื้นถิ่นอัฟริกาดีไหม?

..อย่าตอบนะว่า ..ก่อม็อบภัยแล้ง ชิมิ ชิมิ ..

« « Prev : Cotto ไว้ลาย

Next : เมื่อหมอนัดเข้าห้องผ่าตัด » »