ต่างคิด คิดต่าง
วิหารในวัดของพี่น้องชาวลื้อมีเอกลักษณ์ของตนเอง แม้มิได้งดงามวิจิตรอ่อนช้อยอย่างฝีมือช่างหลวง แต่ผมก็หลงเสน่ห์จนแทบจะหยุดชื่นชมอย่างพินิจได้เป็นวันๆ
ผมชอบทรงหลังคาไม้แป้นเกร็ดลดหลั่นเป็นชั้นๆที่คลุมตัววิหารแทบมิดชิด ถ้าจำไม่ผิดภาษาช่างท่านเรียกว่าหลังคาวิหารแบบตุ้มปีก(รึเปล่า?) ชอบเสาไม้เปลาตรงสวยขนาดใหญ่ ชอบพระประธานปูนปั้นฝีมือท้องถิ่นที่ก่ออิฐรอบแกนไม้ดู่แล้วจึงขึ้นรูปองค์พระภายหลัง ชอบตุงหลากหลายผืนที่ห้อยแขวนระโยงภายใน ชอบหัวเสาที่ตกแต่งแปลกตา ชอบระเบียงคตรอบตัววิหาร ชอบแม้กระทั่งรูที่เจาะไว้ตรงหน้าอาสนะตุ๊เจ้า และแถวๆริมเสาเอาไว้เป็นที่กรวดน้ำ
เป็นความชอบส่วนตัวที่อาจจะไม่ตรงกับใจของพี่น้องชาวบ้านเจ้าศรัทธาเท่าใดนัก เนื่องเพราะเราเป็นเพียงคนนอกเมื่อพบเห็นของเก่าที่หายไปจากบ้านเมืองตัวเองแล้วก็เกิดหวงแหนอยากเก็บรักษา (ทั้งๆที่ในบ้านตัวเองก็ไม่มีปัญญาเก็บรักษา)
เมืองหงสามีวิหารทรงลื้ออยู่ทั้งหมดสามแห่งด้วยกัน
วิหารบ้านนาทรายคำ วิหารนี้อย่างไรก็ไม่อาจเก็บไว้ ต้องไปสร้างที่ใหม่ จารย์เปลี่ยนได้รับมอบหมายให้ออกหน้าไปเจรจาเรื่องแบบของวิหารใหม่ ฮีตชาวลื้อท่านบอกว่าต้องให้ขนาดใหญ่กว่าเดิม กว้างกว่าเดิม สูงกว่าเก่า ต้องทำพิธีสูดถอนสามวันสามคืน ทางเราก็ไม่ขัดข้องเป็นเจ้าภาพทั้งจัดการทุกอย่างตามที่เฒ่าแก่แนวโฮมท่านบอกกล่าว สรุปแล้วคือ พี่น้องพอใจ และดีใจที่จะได้วิหารใหม่ แต่ผมเองแอบขัดใจอยู่บ้างตรงที่คุยกันเรื่องแบบก่อสร้าง ห้าครั้งหกคราวที่ไปเปิดกองประชุมปรึกษาหารือกับคณะบ้าน ที่ประชุมท่านคงนึกรำคาญอีตาจารย์เปลี่ยนผีบ้า ที่เฝ้าเสนอให้ยึดแบบเก่ารูปทรงเก่าแบบฮีตลื้อคือหลังคาแบบปีกตุ้มและมีระเบียงคต แต่เจ้าบ้านท่านก็อยากได้แบบประยุกต์เอาแบบวัดชาวลาวลุ่มหลวงพระบาง หลังคาก็ตัดสั้นลงเปิดเห็นฝามากขึ้น ตอนนี้วิหารใหม่สร้างเสร็จแล้ว ก็งดงามตามใจที่พี่น้องอยากได้ จะขัดใจก็ตัวข้าพเจ้านี่แหละ
วิหารวัดบ้านโพนจัน หลังเล็กๆแต่เครื่องไม้งดงามมากคุณค่า ผมเคยไปถวายเทียนพรรษาสองสามปี วิหารนี้ผมก็ปกป้องทั้งทางตรง และทางอ้อม พยายามส่งข่าวทักท้วงทีมงานออกแบบถนนให้เปลี่ยนแนวเส้นทางไม่ให้ผ่านวัดและวิหาร ทั้งยังเปรียบเทียบให้บรรดาท่านดูว่าย้ายแนวถนนเปลืองเงินน้อยกว่าย้ายวัดและวิหารหลายเท่าตัว(นาเฟ้ย ฟ่อ ฟ่อ ขู่แถมไปด้วย) ทีมงานก็ใจดี๊ ใจดี ปรับแนวถนนใหม่หลบเขตวัดห่างออกไปร้อยกว่าเมตร …แต่ว่ารื้อแล้วครับ ปรากฏว่าพี่น้องรื้อแล้วครับ ยังไม่ทราบเหตุผลกลใดยังไม่ได้เข้าไปถาม แต่เห็นใบบอกบุญเชิญบริจาคกระเบื้อง ปูนซีเมนต์ บานประตู ลูกกรงแก้วมาแล้ว ก็เข้าใจพี่น้องดีว่าของเก่าผุพังหลังคารั่ว และเป็นสิทธิ์ของพี่น้องสิบซาวชาวบ้านท่าน แต่ก็แอบเสียดาย
วิหารบ้านเวียงแก้ว รื้อแล้วเหมือนกันครับ ท่านบอกว่าสร้างผิดแบบ หันหน้าไปทางตะวันตก หลังคารั่ว ปลวกกินไม้ ได้แต่หวังว่าพี่น้องจะสร้างใหม่โดยรักษารูปทรงเดิมแบบชาวลื้อ เชื่อมั่น แน่ใจว่าท่านจะทำใหม่ให้ดีกว่าเดิม แต่เป็นแบบวิหารชาวลื้อ ถ้าไม่ทำนะ จะโกรธจริงๆด้วย
« « Prev : ซะป๊ะแมง
1 ความคิดเห็น
มองความใหม่ ความใหญ่ เป็นการพัฒนา เป็นหน้าเป็นตานี่ทึ่มเหมือนคนในประเทศเพื่อนบ้านเลยครับ กว่าจะรู้ตัวก็สายไปเสียแล้วนะ จานเปลี่ยนผีบ้า