…….ฝาก ลมโตนภู   ลอยไปสู่เมือง กทม.
เอิ้นใจอ้ายมาสานต่อ        ฮักที่รอกับสาวแพรวา..

(เพลง แพรวาสัญญารัก  ต่าย อรทัย)

มาอยู่ หนองบัวลำภู อาาศปีนี้ หนาวอย่าบอกใคร

วันเสาร์อาทิตย์กลับบ้าน มีคนหนองบัวถามว่า พิษณุโลกหนาวใหม

ตอบอย่างมั่นอกมั่นใจว่า พิษณุโลกไม่หนาว แต่อยู่ที่หนองบัว(นอนคนเดียว)หนาวจริงๆ

ที่หนองบัวหนาวแบบเมืองภูเขา หลายคนบอกว่าปีนี้หนาวกว่าปีก่อนๆ(ยังดีที่ไท่บอกว่า ปีนี้หนาวเพราะผู้เขียน ที่ย้ายมาอยู่ด้วย)

นอกจากหนาวเพราะอุณหภูมิที่ลดลงแล้ว ยังหนาวเพราะลมอีกด้วย

ลมที่คนหนองบัวเรียกว่า ลมโตนภู (ลมเดียวกับที่ต่าย อรทัย ฝากให้ไปบอกคนกทม.ในเพลง แพรวาสัญญารัก)

ลมโตนภูที่หนองบัวลำภูพัดแรงมาก เมื่อได้เจอใหม่ๆเข้าใจว่าเป็นลมพายุ
ผู้รู้ที่นี่บอกว่า คำว่า โตน เป็นภาษาอีสาน แปลว่า กระโดด หรือ กระโจน
ลมโตนภู ก็คือ ลมที่กระโจนลงมาจากภูเขา
เมื่อลอง search หาข้อมูลก็พบแต่ เนื้อเพลงข้างต้น เลยลองหาข้อมูลที่เกี่ยวกับลมและภูเขา เข้าใจว่า
(ผิดถูกต้องรอผู้รู้มาท้วงติง นะครับ)

ลมภูเขา(Mountain Wind) คือลมที่พัดลงมาตามทางลาดชันของภูเขาลงสู่หุบเขา เกิดในเวลากลางคืน
เนื่องจากอากาศบนยอดเขาจะเย็นลงเร็วกว่าหุบเขา อากาศเย็นจึงไหลลงสู่หุบเขา
ตรงกันข้าม ในเวลากลางวัน ยอดเขาได้รับความร้อนจากแสงอาทิตย์จึงร้อนกว่าหุบเขา
อากาศเย็นจึงไหลขึ้นยอดเขา เกิดกระแสลมที่เรียกว่า ลมหุบเขา(Valley Wind)
ลมภูเขา จะแรงกว่า ลมหุบเขา และในช่วงฤดูหนาว ลมภูเขาจะแรงกว่าปกติ(ตรงกับที่ผู้เขียนรู้สึกได้ตอนดึกๆ)
(ข้อมูลจาก สารานุกรมไทยฉบับเยาวชนฯ ฉบับที่ 4 http://www.kanchanapisek.or.th)

ลมภูเขาและลมหุบเขา อาจก่อให้เกิดกระแสลมที่ผันผวน เป็นอันตรายต่อเครื่องบินเล็กได้
(ข้อมูลจาก สัมพันธ์ ไทยเครือวัลย์ http://mhsmet.110mb.com/data/TMD_KM/article-0030.doc)

รวมถึงท่านที่จะกางเต๊นท์นอนบนเขา ก็ควรจะดูทิศทางลมให้ดีด้วยครับ 

ลมภูเขา (ภาพจาก http://www.kanchanapisek.or.th)

ลมหุบเขา (ภาพจาก http://www.kanchanapisek.or.th)

ลมโตนภู ก็คือ ลมภูเขา(Mountain Wind)

สำหรับสาเหตุของ ลมโตนภู ในมืองหนองบัวที่มักพัดแรงในตอนเช้า ผู้เขียนเข้าใจเองว่า น่าจะเกิดจาก 2 สาเหตุ คือ การใช้พลังงานของชาวเมืองที่ทำให้อุณหภูมิสูงขึ้นอย่างมาก และ การที่มีหนองน้ำขนาดใหญ่อยู่กลางเมือง ทำให้อากาศเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว(คล้าย ลมบกลมทะเล)

หนองบัวยามเย็น