ลานชีวิต

ก่อนจะเดินทางไปประเทศเอธิโอเปีย เพื่อนต่างชาติที่ทำงานด้วยกัน และแม้กระทั่งครอบครัวของผมก็เตือนผมให้นำหม้อข้าว ข้าวสาร และอาหารแห้งมาเตรียมไว้รับประทานเอง เพื่อป้องกันความ “อดอยาก”

ดังที่มีข่าวเสมอๆ ทุกวันว่า ประเทศนี้ อดอยากขาดแคลน ยากจน

ในตอนเตรียมตัวเดินทางนั้น ด้วยความรีบร้อนแบบ “วินาทีสุดท้าย” ก็เลยข้ามประเด็น “อาหาร” ไป

ในใจขณะเตรียมตัวจัดกระเป๋าเดินทางนั้น ก็คิดว่า ถ้า “ขาดแคลน” จริงๆ ผมมีแผนจะทำ ๒ อย่าง

1. ลดน้ำหนักให้ได้ตามแผนที่วางไว้นานมาแล้ว ให้ต่ำกว่า ๗๐ กก. (ตอนนี้ นน. เกิน…. เท่าไหร่ไม่บอก อิอิ)

2. ไปปฏิบัติธรรมด้านการบริโภคอาหาร (มีอะไรก็บริโภค ไปตามนั้น ทั้งจำนวน ชนิด และรสชาติ) และถ้าจำเป็นก็ลดการบริโภคให้เหลือมื้อเดียว แบบถือศีลแปด ไปซะเลย

และคิดว่า ถ้าคนที่เชิญผมไปประชุมจะปล่อยให้ผมอดอยาก ก็จะได้รู้กันในครั้งนี้ คราวหน้าจะได้ไม่ต้องคบกันอีก

อ่านต่อ »

ระยะหลายเดือนที่ผ่านมา ผมได้รับการร้องขอจากบริษัทที่ต้องการลงทุนผลิตพลังงานทดแทน โดยใช้เมล็ดของต้นสบู่ดำ

เมื่อเริ่มงานประมาณเดือนมกราคม ผมได้ใช้เทคนิคการกรองข้อมูลจากประสบการณ์ของผมว่าน่าจะมีที่ใดที่น่าจะเหมาะกับการเริ่มต้นปลูกสบู่ดำ

ท่านที่ไม่เคยรู้จักหรือได้ยินเกี่ยวกับโครงการสบู่ดำ อาจคิดว่า ทำไมต้องกรองประสบการณ์

ผมขอท้าวความสักนิดว่า

สบู่ดำเป็นพืชดั้งเดิมของไทยในการผลิตสบู่มาตั้งแต่สมัยอยุธยา ที่มีเมล็ดสีดำ จะทำสบู่เป็นสีดำหรือไม่นั้น ผมไม่แน่ใจ

อ่านต่อ »

เมื่อวานผมเปิดประเด็นการเรียน ต่อเนื่องจากแนวคิดของครูบาคำเดื่อง ภาษี ว่า

การศึกษาไทยในปัจจุบันนั้น เป็นการศึกษาเพิ่อความเป็นทาส ที่ทำให้ผู้เรียนไม่มีทางหลุดพ้นจากความเป็นทาสได้เลย

ปรากฎว่า นักศึกษาส่วนใหญ่ไม่เข้าใจคำว่า การศึกษาที่นำไปสู่ความเป็นทาส นั้น คืออย่างไร

จึงตอบมาแบบประหลาด ๆ ว่า “การพ้นจากความเป็นทาส คือ การไม่ลอกการบ้านเพื่อน การไม่ลอกข้อมูลจาก Internet และศึกษาหาความรู้ด้วยตนเอง“

ซึ่งเป็นคนละประเด็นกับการศึกษาเพื่อความเป็นทาส

อ่านต่อ »

ผมสรุปคำนี้มาจากหนังสือ

 ”ทัศนะว่าด้วยการเมืองและจริยธรรม” ของอาจารย์ป๋วย อึ๊งภากรณ์

ที่เป็นของขวัญ “เชิงปัญญา” จากท่านคอนดักเตอร์ “กุนซือ” ของเรานี่เอง

ท่านคอนดักเตอร์คงเกรงว่าผมจะฆ่าตัวตาย เพราะผมทำอะไรก็ไม่สำเร็จสักที

ปัญหานี้เป็นแบบที่อาจารย์ป๋วยประสพมาในช่วงปี ๒๕๑๖ และได้เขียนสรุปไว้ในประสบการณ์ของท่าน ในหนังสือเล่มนี้

พออ่านจบปุ๊บ ก็รีบรายงานให้นายทุน เอ้ย  เจ้าของหนังสือทราบผลว่า

ผมยังไม่คิดที่จะฆ่าตัวตายตอนนี้หรอก เพราะเคยคิดแล้ว ตั้งแต่สมัย ตุลาคม ๒๕๑๖

แต่ทำไม่สำเร็จ เพราะปัจจัยแวดล้อมไม่อำนวย

หาระเบิดไม่ได้

ตอนนั้นคิดเรื่องระเบิดพลีชีพครับ ไม่ทราบคิดได้ไง อาจจะสถานการณ์บังคับ และคิดอะไรไม่ออกมั้ง เลยคิดไปเรื่อยเปื่อย

แต่ก็มาติดที่ผมและเพื่อนๆหาระเบิดไม่ได้ เลยไม่ได้คิดต่อว่าถ้ามีระเบิดแล้วจะบุกฝ่าด่านหนวยรักษาความปลอยภัยของ “ทรราช” ไปถึงตัวได้อย่างไร

และครั้งนั้นเป็นครั้งเดียวที่ผมยอมตาย แบบคิดฆ่าตัวตาย ไม่รู้สึกเสียดายชีวิตเลยแม้แต่น้อย เมื่อคิดย้อนหลังก็แปลกใจตัวเองเหมือนกัน ว่าคิดได้ยังไง

อ่านต่อ »

วันนี้ผมได้รับคำถามจาก “นักเรียน” หลังจากอ่านบันทึกของผม “การศึกษาเพื่อความเป็นทาส” ว่า

“ถ้าไม่เรียนแล้วจะกินอะไร เพราะที่มาเรียนก็เนื่องจาก ไม่มีทางเลือกอื่น จะเป็นทาส หรือเป็นไท ก็เรียนไปก่อน….”

แล้วก็ตามมาด้วย การใช้คำประชดประชันอีกหลายประเด็น

ผมอ่านแล้วก็สงสาร ในความไม่เข้าใจประเด็นของ “การศึกษาเพื่อความเป็นทาส”

เพราะ การศึกษา (ที่แปลว่า “การพัฒนาตนเอง”) น่าจะมีไว้เพื่อ “ความเป็น ไท”

เพื่อการหลุดพ้น จากความเป็น “ทาส” (ไม่น่าจะเป็นการพัฒนาสู่ความเป็นทาส)

แต่….. แต่นะครับ

ทำไมเราจึงทำให้เกิดการศึกษาเพื่อความเป็นทาส (ไปรับใช้ให้ประโยชน์ ส่วนตัว ส่วนธุรกิจ)ของคนอื่น ให้คนอื่นมากำหนดชตากรรมของเรา ในธุรกิจของเขา

จนเป็นเรื่องปกติธรรมดา

การศึกษาเพื่อความเป็นไท (อิสระ) กลับเป็นเรื่องประหลาดไป

ก็แปลกดีนะครับ

ผมยอมรับว่า เราอาจต้องยอมเป็นทาส (ในบางครั้ง) เพื่อจะได้เรียนรู้ เพื่อการหลุดพ้น สู่ “ความเป็นไท”

อ่านต่อ »