จะไปทางไหนดี “ทางอ้อม” หรือ “ทางตรง”
อ่าน: 2031วันนี้ผมได้รับคำถามจาก “นักเรียน” หลังจากอ่านบันทึกของผม “การศึกษาเพื่อความเป็นทาส” ว่า
“ถ้าไม่เรียนแล้วจะกินอะไร เพราะที่มาเรียนก็เนื่องจาก ไม่มีทางเลือกอื่น จะเป็นทาส หรือเป็นไท ก็เรียนไปก่อน….”
แล้วก็ตามมาด้วย การใช้คำประชดประชันอีกหลายประเด็น
ผมอ่านแล้วก็สงสาร ในความไม่เข้าใจประเด็นของ “การศึกษาเพื่อความเป็นทาส”
เพราะ การศึกษา (ที่แปลว่า “การพัฒนาตนเอง”) น่าจะมีไว้เพื่อ “ความเป็น ไท”
เพื่อการหลุดพ้น จากความเป็น “ทาส” (ไม่น่าจะเป็นการพัฒนาสู่ความเป็นทาส)
แต่….. แต่นะครับ
ทำไมเราจึงทำให้เกิดการศึกษาเพื่อความเป็นทาส (ไปรับใช้ให้ประโยชน์ ส่วนตัว ส่วนธุรกิจ)ของคนอื่น ให้คนอื่นมากำหนดชตากรรมของเรา ในธุรกิจของเขา
จนเป็นเรื่องปกติธรรมดา
การศึกษาเพื่อความเป็นไท (อิสระ) กลับเป็นเรื่องประหลาดไป
ก็แปลกดีนะครับ
ผมยอมรับว่า เราอาจต้องยอมเป็นทาส (ในบางครั้ง) เพื่อจะได้เรียนรู้ เพื่อการหลุดพ้น สู่ “ความเป็นไท”
แต่…… แต่ อีกนั่นแหละ
บางคนอาจไม่คิดอะไร เขามีให้เรียนก็เรียน
เป็นทาส หรือ เป็นไท ค่อยไปคิดกันทีหลัง
หรือบางทีก็ไม่คิดเลย “เป็นทาสก็สบายไปอีกแบบ” ไม่ต้องคิดมาก ไม่ต้องวางแผนอะไร ทำตามที่เขา “สั่งมา” เป็นพอ
แต่การเป็น “ไท” ต้องตื่นตัว ระมัดระวังตลอดเวลา ที่บางคนอาจไม่ชอบ
สำหรับท่านที่อยากเป็น “ไท” แต่ยังไม่พร้อม
อาจจำเป็นต้องยอมเป็น “ทาส” ไปก่อน
ที่เป็น “ทางอ้อม” และก็เป็นปกติ ที่ไม่น่าแปลกอะไร
แต่กับบางคนที่ “คิดว่าจะอ้อม” แต่กลับ “หลงทางไปไกล” จนหาทางกลับบ้านไม่ถูก นี่ก็น่าสงสาร
แต่ที่น่าสงสารกว่าก็คือ “หลงทาง” ยังไม่พอ ยังกลับเข้าใจไปว่า ทางที่หลงไปนั้น เป็นทางที่ถูกต้องแล้ว
เรียกได้ว่า “หลงทางจนชินทางที่หลง” และคิดว่าทางที่หลงนั้น “ถูกต้องแล้ว” เพราะมองไม่เห็นทางอื่น
นี่คืออาการ “ตีบตันทางสมอง และปัญญา“
ดังนั้น ผมจึงยกย่องเป็นลำดับ ดังน้
๑. คนที่เดินทางตรง สู่เป้าหมาย ได้เลย
๒. คนที่แวะไปดูทางอ้อม เพื่อดูว่าทางตรงถูกต้องแล้ว
๓. คนที่จำเป็นต้องอ้อม เพื่อจะได้กลับมาทางตรงอย่างปลอดภัย หรือง่ายขึ้น
๔. คนที่เดินทางอ้อมแต่กำลังคิดหาทางตรง
๕. คนที่เดินทางอ้อม รู้ว่าอ้อม แต่ก็ยังอยู่ในทางอ้อม เพราะ ยังคิดไม่ออกว่าทางตรงอยู่ตรงไหน
๖. คนที่เดินทางอ้อม และรู้ตัวเองว่าเดินทางอ้อม แม้จะไม่รู้ว่าทางตรงคืออย่างไร
แต่ผมจะไม่ยกย่องคนที่
พยายามทำลายทางตรงของตนเอง เพื่อจะไปเดินทางอ้อม และหลงทางไปไกล จนคิดว่าทางอ้อมคือ “วิธีการที่ดีที่สุด”
ในที่นี้
“ทางตรง” คือ “การศึกษาเพื่อความเป็นไท“
“ทางอ้อม” คือ “การศึกษาเพื่อความเป็นทาส“
นี่คือวิธีคิด และแนวทางในการดำเนินชีวิตของผมครับ
ขอบคุณที่สนใจอ่านจนจบครับ
2 ความคิดเห็น
จะเป็นทาส หรือเป็นไท มันก็เป็นการศึกษา ที่ผู้เรียนได้ศึกษาแล้วมีความรู้ มีวิจารณญาณ มีสติ พิจารณาเอาเองว่าจะเลือกเป็นทาส หรือ เป็นไท ชอบแบบไหน มีความสุขอยู่กับอะไรก็เชิญ แต่อย่าไปหลงทางของพวกนักการเมืองนะขอรับ
ยังไง การศึกษาก็ยังดีกว่าการไปทำอย่างอื่นนะคะ อ้อมไปแล้ว เดี๋ยวก็เลี้ยวเข้าทางตรงได้ค่ะ ถ้ามีปัญญา