ลานจอมป่วน

VDO เรื่องที่ 2  เป็นเรื่อง “โครงการประชาเสวนาหาทางออกของการพัฒนาอุตสาหกรรมอย่างยั่งยืน: อารยะอุตสาหกรรมเพื่อป้องกันและแก้ปัญหาผลกระทบด้านสังคม สุขภาพและสิ่งแวดล้อมอย่างสมานฉันท์”  ซึ่งทางวิทยาลัยการปกครองท้องถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแก่นร่วมกับมูลนิธิหัวใจอาสาร่วมกันดำเนินการ

3 กันยายน พ.ศ. 2550 ที่ระยองมีปัญหาะหว่างชุมชนกับโรงงานอุตสาหกรรม  มีโครงการก่อสร้างโรงไฟฟ้าใช้ถ่านหินที่ระยองโดย IRPC (บริษัท ไออาร์พีซี จำกัด (มหาชน) เดิมคือบริษัท อุตสาหกรรมปิโตรเคมิกัลไทย จำกัด (มหาชน) หรือทีพีไอ )  ซึ่งตั้งอยู่ในอำเภอเมืองระยอง  อยู่นอกเขตอุตสาหกรรม  อยู่ใกล้ชุมชนและวัด

ทางบริษัทและชาวบ้านมีความเชื่อต่างกัน  ยืนยันที่จะเอาแพ้เอาชนะกันจึงเกิดความขัดแย้งขึ้น    ชาวบ้านกว่า 10,000 คนก็มาปิดล้อมโรงงาน  และนำเรือมาปิดปากอ่าว  เพราะห่วงจะมีผลกระทบทั้งด้านสุขภาพและด้านเกษตรกรรม  เป็นที่มาของโครงการประชาเสวนาหาทางออกฯ  เพื่อหาทางออกร่วมหรือฉันทามติ

ระยะแรกได้รับการสนับสนุนจาก สสส. มูลนิธิหัวใจอาสาได้เริ่มโครงการศึกษาขบวนการสมานฉันท์เพื่อเสริมสร้างสุขภาวะในสังคมในพื้นที่จังหวัดระยอง  มีการสร้างเครือข่ายสมานฉันท์ในพื้นที่  คนในระยองสามารถมาพูดจากันอย่างสันติวิธี

ทั้งส่วนราชการ  ภาคอุตสาหกรรมและประชาชนในท้องถิ่นมากำหนดแนวทางกันเพื่อลดผลกระทบ  มีการสร้างสัมพันธ์ที่ดี  สร้างความคุ้นเคย  หาปัญหาเชิงลึก  ฟื้นความเข้าใจกัน  อยู่กับชุมชน  พูดจา  ประชุมกันบ่อยๆ  แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกัน  เมื่อเข้าใจกันความขัดแย้งต่างๆก็ลดลง

มีการอบรมหลักสูตร การจัดการความขัดแย้งขั้นพื้นฐานโดยสันติวิธี สร้างความสัมพันธ์ที่หลากหลาย  การสื่อสาร  ให้เข้าใจพื้นฐาน  แนวคิดการจัดการความขัดแย้ง  มีการใช้เกมส์ต่างๆ  หลังจากที่มีความรู้พื้นฐานและมีการปรับเปลี่ยนทัศนคติแล้วก็ลงพื้นที่จัดเสวนากลุ่มย่อย  สร้างความคุ้นเคยกับชุมชน  มีการค้นหาปัญหาที่ต้องการแก้ไข  มีการฝึกปฏิบัติจริงในชุมชนต่างๆหลายแห่ง  ให้ผู้ผ่านการฝึกอบรมได้ฝึกหัด  ฝึกแก้ไขปัญหาเองโดยมีวิทยากรคอยดูแลและให้คำแนะนำ

…….ความเห็นของชาวบ้าน…..

..ถ้าใช้ความรุนแรง  ไม่มีการชนะถาวร  จะต้องพูดคุยเสวนากัน  ต้องเปิดเผยข้อมูลอย่างชัดเจนของทุกภาคส่วน…….

หลังจากนั้นก็มีการอบรมหลักสูตร  “นักเจรจาไกล่เกลี่ย” เป็นหลักสูตรที่ 2 โดยคัดเลือกคนที่ผ่านหลักสูตรที่ 1 มาแล้ว  มีการทบทวนพื้นฐานและการจัดการความขัดแย้ง  กิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์  ฉันทามติ  กิจกรรมบทบาทสมมติ  และรับฟังการวิจารณ์จากวิทยากร  เพื่อให้เข้าใจกระบวนการและพัฒนาเป็นนักเจรจาไกล่เกลี่ยที่ดี

ในการอบรมได้ไปดูงานที่ศาลจังหวัดและศาลแขวงชลบุรี  ฟังการบรรยายจากท่านผู้พิพากษา  ได้เข้าร่วมสังเกตการณ์การเจรจาไกล่เกลี่ยที่ศาลจังหวัดชลบุรี

23 เมษายน 2554   มีการเสวนาโต๊ะกลมครั้งใหญ่  เป็นการรวมหน่วยงานภาครัฐ  ประชาชนและโรงงานเพื่อหาฉันทามติและร่วมกันทำข้อตกลงเพิ่มเติมเพื่อเสนอเป็นข้อตกลงที่เป็นทางออกของข้อขัดแย้ง  มีความคืบหน้า  จากเดิมโรงงานกับประชาชนเป็นศัตรูกันเลย  แต่ภายหลังกระบวนการ  ก็มีกิจกรรมร่วมกัน  มีฉันทามติ  ตอนนี้ชุมชน  หน่วยราชการและโรงงานก็เข้ามาคุยกัน  ไม่ใช่มาตะโกนชี้หน้าด่ากัน มีการคุยกันทุกเดือน  โรงงานจะรายงานว่าได้ทำอะไรไปบ้างแล้ว  และกำลังจะทำอะไรต่อไปอีก

28 มิถุนายน 2554  โรงงาน IRPC ซึ่งประกอบธุรกิจด้านปิโตรเลียมและปิโตรเคมีด้วยก็ได้หยุดการใช้น้ำมันเตา (ซึ่งก่อมลพิษและกลิ่นอย่างรุนแรง)ในการผลิต  มีการตัดปล่องไฟ  ชาวบ้านก็เอามังคุดมาให้ทางโรงงาน  มีการช่วยกันปลูกต้นไม้เป็นแนวป้องกัน (Protection Strip) ระหว่างโรงงานกับชุมชนเป็นระยะทางประมาณ 9 กิโลเมตร  มีการร่วมกันเพาะเมล็ดเพื่อเอามาปลูกร่วมกัน

ทางโรงงานได้ช่วยตั้งศูนย์วิจัยการเกษตรเพื่อพัฒนาการเพาะปลูกของชาวบ้าน  เป็นจุดเริ่มต้นที่มีการแก้ไขปัญหาร่วมกัน  มีการตรวจสุขภาพเป็นการเฝ้าระวัง  ช่วยกันป้องกันปัญหาสิ่งแวดล้อมและสังคม  เป็นต้นแบบอารยะอุตสาหกรรม  เกิดเป็นระยองโมเดล ที่สามารถจะขยายผลต่อไปได้

Facebook

« « Prev : การใช้ประชาเสวนาในพื้นที่ความขัดแย้ง(1)

Next : การฝึกปฏิบัติกระบวนการประชาเสวนา » »