ลานจอมป่วน

9.30-12.00 น.  วันที่ 24 สิงหาคม 2554  โรงเรียนสวนผึ้งวิทยา อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี

พลตรี วีระศักดิ์ รักษาทรัพย์ ผู้แทนเจ้ากรมการทหารช่าง จ.ราชบุรี

เป็นการดูแลพื้นที่ราชพัสดุทะเบียน รบ. 553  เป็นพื้นที่ป่าถึง 80% และมีผู้ที่อาศัยอยู่เดิม  ทางกองทัพบกได้ใช้เป็นพื้นที่ฝึกซึ่งพื้นที่ฝึกมีน้อยลงทุกวัน  พื้นที่นี้มีปัญหาด้านความมั่นคงด้วย

พื้นที่นี้เป็นต้นน้ำของแม่น้ำภาชี  เป็นพื้นที่อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ

การดำเนินการสวนผึ้งโมเดล  แบ่งเป็น 3 ขั้นตอน  คือ

1. ขั้นเตรียมการ
2. ขั้นดำเนินการ
3. ขั้นฟื้นฟู

ขั้นเตรียมการ

มีการปรึกษาข้อกฏหมาย  ทางอัยการเป็นที่ปรึกษาทางกฏหมาย  มีการหาข้อมูล  ประวัติที่ดิน  แผนที่ประกอบรวมทั้งภาพถ่ายทางอากาศ  มีการอบรมให้ความรู้ด้านกฏหมายและการติดตั้งป้ายประชาสัมพันธ์  การทำงานเป็นการทำงานแบบบูรณาการ  มีหน่วยราชการเกือบทุกภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วม

ขั้นดำเนินการ

มีการบอกกล่าว  แจ้งเตือน  ให้ออกจากพื้นที่ ปักหลักหมุดเขตพื้นที่กายภาพในสถานที่จริง  มีการรวบรวมพยานหลักฐาน  ร้องทุกข์กล่าวโทษ  การดำเนินคดีมีทั้งการเจรจาไกล่เกลี่ย  และต่อสู้คดี  คดีทั้งหมด 25 คดีมียกฟ้องไป 1 คดี  ตัดสินไปแล้ว  18 คดี

ขั้นฟื้นฟู

มีการปลูกต้นไม้หรือปลูกป่าทดแทน  มีการสร้างฝายชะลอน้ำ  การเฝ้าระวังและการใช้ประโยชน์จากป่า

ปัจจุบันร่าง พรบ.การบริหารจัดการที่ดินสงวนหวงห้ามของรัฐ พ.ศ….  ก็ผ่านสภาแล้ว  ต้องเดินสายชี้แจงหน่วยขึ้นตรงของกองทัพบก  เกี่ยวกับสวนผึ้งโมเดลเพื่อเป็นแนวทางปฏิบัติต่อไป

พ.อ. มนิต ศิริรัตนกุล เสนาธิการกองพลพัฒนามี่ 1

กองพลพัฒนาที่ 1 เป็นหน่วยขึ้นตรงกองทัพภาคที่ 1  รับผิดชอบฝั่งซ้ายของถนนไปจนถึงแนวชายแดน  พื้นที่รับผิดชอบทั้งหมดประมาณ 170,000 ไร่

ในปี พ.ศ. 2536-2538  ทางกองทัพบกกับกรมธนารักษ์ได้ร่วมกันปักหมุดเขตพื้นที่กายภาพ  มีการอนุโลมให้ทำกินได้ถ้าทำกินมาก่อนที่จะประกาศ  แต่ประชาชนไม่ยอมรับวินิจฉัยของเจ้าหน้าที่ของรัฐ  ซึ่งในข้อเท็จจริงอาจมีการตกสำรวจ  ซึ่งก็สามารถมาแจ้งได้  ก็จะมีการพิสูจน์สิทะฺกัน  แต่ก็ไม่มีคนมาแจ้ง

ปัญหาที่เกิดขึ้น  ประชาชนจะอ้างภบท. 5 หรืออ้างว่ากำลังจะยื่นเช่า  รวมทั้งการชี้แจงของเจ้าหน้าที่ของรัฐก็ไม่ได้เป็นแนวทางเดียวกัน

ข้าราชการต้องปฏิบัติตามระเบียบกฏหมาย  ถ้าอยู่ในเขตพื้นที่กายภาพมาก่อนก็สามารถมายื่นเช่าได้  มีการออกชี้แจงทำความเข้าใจ  ถ้าเชื่อฟังก็ไม่มีปัญหา  ถ้าขัดขืนก็ใช้กฏหมาย

ในการขอยื่นเช่าจะให้ผู้ยื่นเช่ามารับฟังคำชี้แจงเพื่อแก้ปัญหา “ ขาดเจตนา” ระยะหลังนี้ทัศนคติของประชาชนก็เปลี่ยนไป  ยอมรับการเช่าแต่ต้องการให้สัญญาเช่ามีระยะเวลาที่นานขึ้น  คือมีตั้งแต่ไม่ยอมเช่า  อ้างสิทธิจะเอาเอกสารสิทธิอย่างเดียวกับยอมเช่าแต่ขอสัญญานานขึ้น

ณรงค์ พลละเอียด รองผู้ว่าราชการจังหวัดราชบุรี

พื้นที่ที่พูดถึงคือ รบ.553 หมายถึงพื้นที่ราชพัสดุแปลงหมายเลขทะเบียน รบ.553 อ.จอมบึง อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี  ซึ่งทางราชพัสดุได้มอบให้กรมการทหารช่างและกองพลพัฒนาที่ 1 ดูแล

คนที่อยู่ดั้งเดิมมากับธุรกิจเหมืองแร่ซึ่งเลิกไปแล้ว  ปัจจุบันเป็นแหล่งท่องเที่ยวและทำการเกษตรกัน  จึงมีปัญหาเรื่องที่ดิน น้ำ  ในสังคมพหุวัฒนธรรม

ปัญหา

1. การจัดเก็บภาษีบำรุงท้องที่ (ภบท.๕)
2. การตีความ “ขาดเจตนา”
3. ประชาชนไม่ทราบแนวเขตพื้นที่กายภาพ
4. การทำงานของทางราชการไม่เป็นไปในแนวทางเดียวกัน
5. กลุ่มนายทุนต้องการพื้นที่ประกอบธุรกิจ
6. ประชาชนไม่เห็นด้วยกับ พรฎ. 2481
7. ขาดการประชาสัมพันธ์ที่มีประสิทธิภาพ

ข้อเท็จจริงมีการใช้พื้นที่ในทางเกษตรกรรมซึ่งใช้ปลูกสวนยางและปาล์มน้ำมันมากกว่ารีสอร์ท  สวนผึ้งมีปัญหาจำนวนมากกว่า 4,000 ราย  พื้นที่มากกว่า 100,000 ไร่

แนวทางการแก้ไขปัญหา

1. ให้ผู้ที่ถือครองที่ดิน (1,029) รายพิสูจน์สิทธิ  ถ้ามีสิทธิก็ออกเอกสารสิทธิให้
2. ถ้าไม่มีสิทธิก็ต้องแจ้งขอเช่า  ซึ่งสามารถดำเนินการได้
3. ถ้าไม่ยอมพิสูจน์สิทธิ  ไม่ขอเช่าก็ต้องดำเนินคดี

มีคณะกรรมการและมีหลักเกณฑ์ในการพิจารณาให้เช่า  มีการจัดทำเสาหลักเขต แนวเขตพื้นที่กายภาพ  ส่วนมากก็จะให้เช่าถ้าถูกต้องตามหลักเกณฑ์  อาจมีการให้เปลี่ยนวัตถุประสงค์การเช่าให้ตรงกับข้อเท็จจริงเพราะอัตราค่าเช่าแตกต่างกันมาก  และในกรณีที่บุกรุกพื้นที่ต้นน้ำก็ไม่สามารถให้เช่าได้  ต้องให้ออกจากพื้นที่ไป

พ.ต.อ. ศิรเมศร์ พันธุ์มณี รองผู้บังคับการตำรวจภูธรจังหวัดราชบุรี

ก่อนหน้าสวนผึ้งโมเดล  มีการยกฟ้องคดีจากประเด็น”ขาดเจตนา”

ในการซื้อขายที่ดิน  คนซื้อก็มีสัญญาซื้อขาย  มีกำนันผู้ใหญ่บ้านเซ็นเป็นพยาน  มีใบเสียภาษีบำรุงท้องที่ (ภบท.๕)   ก่อนที่จะเปลี่ยน นส. 3 เป็นโฉนด  เริ่มจาก ภบท.๕

เดิมมีปัญหาจากการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ของรัฐ  สวนผึ้งโมเดลก็ยังมีปัญหาเพราะมีการดำเนินการแต่เฉพาะรายเล็ก    ถ้าดูหลักฐานภาพถ่ายทางอากาศและหลักฐานจาก อบต.ก็พอจะทราบเจ้าของทีแท้จริง

ในทางปฏิบัติ กำนันผู้ใหญ่บ้านจะเป็นคนชี้จุด  ไม่ได้ใช้ GPS  ในการดำเนินคดีต่อไปต้องมีหลักฐานข้อมูลที่ชัดเจน

ช่างสำรวจจากกรมธนารักษ์

เวลามีคดีต้องทำแผนที่ประกอบคดีและไปให้การในศาล  สวนผึ้งโมเดลมีแนวทางการเจรจาประนีประนอม  ใช้ทั้งรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์  มีการกำหนดหลักเกณฑ์และแนวทางการปฏิบัติที่ชัดเจน  มีการบูรณาการ

คนที่อ้างสิทธิการครอบครองต้องการเอกสารสิทธิก็สามารถพิสูจน์สิทธิ  ทั้งนี้ก็มีหลักฐานภาพถ่ายดาวเทียม  ภาพถ่ายทางอากาศ  ถ้าถูกต้องก็ออกเอกสารสิทธิให้

ถ้าไม่สามารถออกเอกสารสิทธิให้ได้ก็สามารถขอยื่นเช่า  ถ้าเป็นพื้นที่เกษตรกรรมมือแรกค่าเช่าจะถูก เช่น 20 บาท/ไร่/ปี  ถ้าเปลี่ยนมือค่าเช่าจะเปลี่ยนเป็น 200บาท/ไร่/ปี  เป็นต้น

รีสอร์ทอัตราค่าเช่าคิดเป็นพื้นที่ใช้สอย  ที่ตั้งอาคารคิด 4บาท/ตารางเมตร/เดือน  ที่เหลือก็คิด 75 สตางค์/ตารางเมตร/เดือน  แต่ก็มีการต่อรองอัตราค่าเช่า

Facebook

« « Prev : ถอดบทเรียนการศึกษาดูงานภาคกลาง (3)

Next : พูดคุยซักถามภาครัฐ - สวนผึ้งโมเดล » »