ลานเสรี

…ทุกวันนี้เราต่างมี “ชีวิต” ที่เปรียบได้กับ “การเดินทาง”…

@@@ เมื่อเดือนที่แล้วเปิดชม “ยูบีซี” ช่องหนังดีเอเชีย เจอภาพยนตร์จีน ซึ่งคงฉายไปได้สักพักหนึ่งแล้ว เสียดายว่าเปิดช้าไปหน่อยและยิ่งเสียดายหนักเข้าไปอีกที่ไม่รู้แม้ชื่อของภาพยนตร์เรื่องนี้…

@@@ฉากที่เปิดไปเจอคือ โจรที่ปล้นผู้โดยสารบนรถประจำทาง (ระหว่างมณฑล) คืนเงินที่ปล้นไปทั้งหมดให้ผู้โดยสาร เนื่องจากโดนใจกับคำตอบอะไรสักคำหนึ่งของคุณลุงซึ่งจะพาเพื่อน (ที่เป็นศพและนั่งอยู่ข้าง ๆ) กลับบ้าน (ของเพื่อน) ตามสัญญาที่ให้กันไว้

@@@ ชมต่อมาโดยไม่กระพริบตา ไม่ลุกอีกเลยจนจบ จึงประติดประต่อได้ว่า คุณลุงเป็นกรรมกรในโรงงานแห่งหนึ่ง ไม่มีลูกเมีย มีเพื่อนสนิทซึ่งสัญญากันว่าหากใครเป็นอะไรไปก่อน อีกคนจะต้องพาอีกคนกลับบ้าน (สะท้อนถึงความลำเค็ญของกรรมกรจีนในยุคหลังปฏิวัติประเทศ) เมื่อเพื่อนจากไปก่อน คุณลุงจึงทำตามสัญญาที่ให้ไว้ โดยส่งเพื่อนไปยัง “บ้านเกิด” ซึ่งคงไกลโข ประกอบกับการคมนาคมไม่สะดวกนักในยุคนั้น คุณลุงซึ่งเป็นกรรมการจน ๆ หาเช้ากินค่ำ ไม่มีความรู้ ไม่มีเงินทองและพวกพ้องเส้นสาย จึงตัดสินใจพาศพเพื่อนขึ้นรถประจำทางไปด้วยกัน ต้องรอนแรมและต่อรถอีกหลายต่อ (ด้วยการแบกศพเพื่อนไป ใครถามก็บอกว่าเพื่อนป่วยเดินไม่ไหว จะพาไปส่งบ้านเพื่อน)

@@@ เนื้อเรื่องต่อจากนั้น เป็นการผจญภัยของคุณลุง ซึ่งได้พบคนต่าง ๆ ทั้งคนดีมีน้ำใจและคนฉ้อฉล  คนที่ตามหาความฝันของตัวเองอย่างไม่ยอมแพ้  พบทั้งเศรษฐีมีเงินที่ต้องจ้างคนมาร้องไห้ในงานศพที่จัดให้ตนเองก่อนตายจริง เจอคนยากจนเก็บขยะคนจรจัดต้องขายเลือดแลกเงินซื้อหาอาหารแต่น้ำใจงดงามยิ่งใหญ่ การเดินทางไปในเส้นทางที่กว่าจะถึงจุดหมายปลายทางคือบ้านเกิดของเพื่อนนั้น ก็ทำให้คนดูต้องยิ้มและหัวเราะ และบางครั้งอดจะน้ำตาคลอไปกับชะตากรรมของตัวละครด้วยไม่ได้

@@@ภาพยนตร์จบ แต่ความคิดกลับไม่จบ หากรอนแรมเรื่อยเปื่อยต่อไป… ในฐานะของคนเสพอรรถรสของภาพยนตร์และไม่ใช่นักวิจารณ์ภาพยนตร์ ก็คงคิดเพียงว่า วิวทิวทัศน์ในภาพยนตร์นี้แปลกตางดงาม เนื้อหาสะท้อนถึงความคิด วัฒนธรรม ประเพณีของคนจีนในยุคนั้นได้ดี แม้เรื่องราวจะไม่ค่อยสมจริงสมจังนัก ใครกันจะคิดง่าย ๆ ตื้น ๆ ว่าแบกศพเพื่อนไปส่งบ้านเกิด ตั้งหลายวันศพก็ยังไม่เน่าส่งกลิ่นเหม็น (แต่ในภาพยนตร์ก็พยายามสร้างความเป็นไปได้ด้วยการให้คุณลุงพบเศรษฐีซึ่งมียาทำให้ศพเน่าช้า-ยืดเวลาออกไป)

คิดต่อไปว่า สมมุติว่าเราเป็น “คุณลุง” ที่เป็นเพียงกรรมกร หาเช้ากินค่ำ ไม่มีความรู้ ไม่มีเงินทอง ไม่รู้จักใคร … เราจะยังคงรักษาสัญญากับเพื่อนในวงเหล้าที่ก็จากไปแล้ว มาทวงสัญญาไม่ได้แล้วนั้นหรือไม่? เราคงเลือกที่จะทำอย่างอื่นมากกว่า (สำหรับตัวเองนะ)

…แต่ภาพยนตร์เรื่องนี้มีเสน่ห์ก็ตรงที่ “คุณลุง” คนนี้ได้เลือกและใช้วิธีการที่ซื่อสัตย์ต่อ “คำสัญญา” ที่ให้ไว้กับเพื่อน…มิใช่หรือ?

@@@ ดูหนังดูละครแล้วให้ย้อนดูตัว…ชีวิตก็เฉกเช่นเดียวกับการเดินทาง …บางคนเดินทางด้วยการเดินเท้าด้วยเกวียน บ้างไปด้วยจักรยานด้วยรถ ด้วยเครื่องบิน บางคนเดินทางอย่างสะดวกสบาย หรูหรา บางคนต้ิิองเหน็ดเหนื่อยเลือดตาแทบกระเด็น และไม่เว้นเลยที่…ล้วนแต่ประสบพบเห็นสิ่งต่าง ๆ แตกต่างหลากหลายกันไปตามเหตุและปัจจัย…

@@@ อมยิ้มคนเดียวคิดต่อไปว่า…บางวันของการเดินทางก็น่าสนุกตื่นเต้นเร้าใจ บางวันกลับเหนื่อยเหน็ดระอาใจกับผู้คนและสิ่งที่ไม่พึงใจ บางคนมีเป้าหมายที่แน่ชัด บ้างกำลังคลำหาเป้าหมาย บ้างก็ไปเรื่อยเปื่อย บางคน……

ชีวิตเฉกเช่น…การเดินทาง … คือเช่นนี้เอง

อ.ถวัลย์ มาศจรัส

เช้าวันนี้ อดีตหัวหน้างานที่เคารพรักมากที่สุดท่านหนึ่ง โทรมาให้เขียนถึง “การสอนเขียนหนังสือ” ของท่าน ซึ่งจะนำไปเพิ่มเติมไว้ในหนังสือที่ท่านตั้งใจเขียนเป็น “ของขวัญ” ให้แก่เพื่อนร่วมงานก่อนที่จะ Early retire ในเดือนกันยายนนี้

อาจารย์ถวัลย์ มาศจรัส หรือที่บรรดาเพื่อนร่วมงานต่างเรียกขานกันว่า “ปู่” ด้วยความรักและเคารพนี้ โดยส่วนตัวแล้วฉันถือว่าท่านเป็น “ครู” เพราะนอกจากสอนเรื่องงาน ยังสอนการใช้ชีวิต สอนให้รู้จักมองแง่มุมต่าง ๆ ในสังคม และที่สำคัญท่านสอนให้รู้จักการ “เขียนหนังสือ”

@@@“ปู่” เป็นนักเขียนที่ได้รางวัลมากมาย จากหลายองค์กรและสถาบัน โดยเฉพาะรางวัลจากสถาบันภาษาไทย กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ ที่ได้รับรางวัลถึง 26 รางวัล จนประกาศวางมือไม่ส่งผลงานประกวดอีก (เพื่อเปิดโอกาสให้นักเขียนคนอื่น ๆ) แน่ล่ะ ท่านเป็นนักเขียนที่ไม่ธรรมดา โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือ “วิธีการสอนเขียนหนังสือ” ของปู่ ซึ่งมักจะเป็นไปในทำนอง “สอนแบบไม่สอน” และ เน้นที่ “ตัวผู้เรียนเป็นสำคัญ”

@@@ แรก ๆ ที่เขียนงานแล้วส่งให้อ่านและปรับแก้ ปู่ยิ้ม ๆ ที่มุมปากแล้วบอกว่า “เออ…มีมุมมองแปลก เก็บรายละเอียดดี เขียนต่อไปนะ…” ตอนนั้นจำได้ว่าปลื้มใจสุดจะประมาณได้ มีนักเขียนใหญ่ชมนี่นา จนภายหลังได้มาอ่านงานของตัวเอง จึงตระหนักรู้ว่า ปู่พยายามที่จะค้นหาจุดเด่นข้อดีของฉัน (เท่าที่มี) มาชมและให้กำลังใจ และนั่นคือ การเน้นและให้ความสำคัญกับ “ตัวผู้เรียน” อย่างแท้จริง

@@@ วันหนึ่ง ปู่บอกว่า … “เดี๋ยวนี้เขียนหนังสือลงล็อค เข้าที่เข้าทางแล้วนะ…” เป็นคำชมอีกครั้งที่ทำให้ตระหนักรู้ในทันทีว่า ครั้งแรกนั้นหาใช่ “คำชม” ไม่ แต่เป็นการให้กำลังใจด้วยจิตเมตตาอันเอกอุที่มีต่อลูกน้องที่ริอยากเขียนหนังสือ

@@@ ปู่มักจะแนะนำให้อ่านหนังสือเล่มนี้เล่มนั้นและเล่าด้วยท่าทางสบาย ๆ ว่า “คนจะเขียนหนังสือให้ได้ดี ต้องอ่านมาก เพื่ออ่านความคิดของคนอื่นและทบทวนความคิดของตัวเองเมื่อความคิดคมชัดแล้ว ภาษาที่เขียนจะสื่อถึงใจคนอ่านได้ง่ายขึ้น”

@@@ อีกครั้งหนึ่งที่ฉันมีหน้าที่ต้องเขียนถึงบางสิ่งที่ตัวเองมีโอกาสไปทราบถึงเบื้องหลัง ทำให้การเขียนครั้งนั้นฝืดฝืน จึงเดินไปบ่น ๆ ให้ปู่ฟังว่า เขียนไม่ออกเพราะรู้สึกขัดกับความรู้สึก… ปู่เงยหน้าขึ้นจากเอกสารที่กำลังเขียนมากมายตรงหน้า พูดสั้น ๆ ว่า “คนเราก็มีทั้งมุมที่ดีและไม่ดี เลือกมองส่วนที่ดีแล้วเก็บมาเขียน…นั่นน่ะหน้าที่เรา…ส่วนที่ไม่ดีของใคร ก็เป็นของเขาไม่เกี่ยวกับเรา…”

@@@ นั่นคือการสอนให้เข้าใจโลก ให้รู้จักแยกแยะ “อารมณ์ความรู้สึก” ออกจาก “ความจริง” ซึ่งเป็นภาระหน้าที่ของเรา ด้วยหัวใจที่เปิดกว้างและในแง่มุมที่เป็นบวก

@@@ อีกข้อหนึ่งที่ปู่ไม่เคยสอน…แต่ฉันสังเกตเห็น ก็คือ การหลีกเลี่ยงการใช้คำที่นำไปสู่ความรู้สึกใน “ทางลบ” ไม่ว่าจะเป็นคำที่ตีความได้หลายความหมาย คำหยาบทั้งโดยตัวหนังสือหรือสาระในการตีความ คำกระทบกระเทียบเปรียบเปรย นี่คงเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ตัวหนังสือของปู่เป็นที่ขึ้นชื่อว่า “อ่านง่ายสบายใจ ไม่เป็นพิษเป็นภัย” กับใคร

@@@ ทุกวันนี้ฉันรักการเขียน ทุกครั้งที่เขียนก็อดที่จะระลึกถึง “คำสอน” ของปู่ไม่ได้ รางวัลเล็ก ๆ ที่ฉันได้รับมาบ้าง ก็เป็นผลโดยตรงมาจาก “การสอนเขียนหนังสือ” ของท่านนี่เอง

ดีใจและภูมิใจที่ตัวเองเป็น “ศิษย์มีครู”

ขอบพระคุณและคารวะอาจารย์ถวัลย์ มาศจรัสด้วยหัวใจ

วันหนึ่งพระเบิ้มเข้าไปปฏิบัตินวดเท้าถวายหลวงปู่ดุลย์ อตุโล แล้วก็ถามปัญหาโลกแตกกับท่านว่า

“ไก่กับไข่อย่างไหนเกิดก่อนกัน?” อย่างไม่คาดคิดว่าหลวงปู่จะตอบ และแล้วท่านก็ตอบว่า…

“เกิดพร้อมกันนั่นแหละ คำถามหนึ่งจึงมีหลายคำตอบ ถ้าเราไปยึดติดกับคำตอบใดคำตอบหนึ่ง หรือแม้แต่ยึดติดในคำถาม เราก็จะตกหลุมพรางในโลกสมมติทันที”

เรื่องเล่าจาก “สโมสรวันพระ” หนังสือพิมพ์คมชัดลึก

อ่านแล้วอมยิ้ม คนช่างตั้ง “คำถาม“ ชะงักกึก เพราะโดนใจอย่างจัง ชอบถามนัก…เจ้าปัญหา แถมยังติดยึดกับ “คำตอบ” ได้คำตอบถูกใจก็ยิ้มหน้าบาน มีความสุข คำตอบไม่ถูกใจก็หน้าหุบ หดหู่ทุกข์ใจ

ต้องมีเหตุให้มีอาการหน้าบาน ๆ หุบ ๆ สุข ๆ ทุกข์ ๆ กับคำถาม-คำตอบอยู่นั่นแล้ว…ตกหลุมตกร่องพรางมาตลอดชีวิตเลย

รีบบอกตัวเองว่า…รู้แล้วยังจะนั่งเล่นนอนเล่นใน

“หลุมพราง” ก็ตามใจ…นะ

ได้รับเมลดี ๆ จากกัลยาณมิตร ชอบใจมาก เป็นเรื่องของ “เวลาในชีวิต” เนื้อหากล่าวถึง ช่วงชีวิตตามปกติของคนทั่ว ๆ ไปคือ

ช่วงแรก : การเรียนรู้ การศึกษาเล่าเรียน เก็บเกี่ยวความรู้และประสบการณ์เพื่อใช้ในการทำงาน

ช่วงที่สอง : การทำงาน สร้างสมประสบการณ์ ทำมาหากิน เก็บเงินทองทรัพย์สิน ตั้งเป้าหมายในชีวิตและไปให้ถึงจุดนั้น

ช่วงที่สาม : ไม่ต้องทำงานประจำ หาความสุขสงบหลังเกษียณอายุ พักผ่อน ท่องเที่ยว ทำสิ่งที่ชื่นชอบ

@@@สำหรับคนที่อยู่ในช่วงชีวิตที่สอง คือ ชีวิตการทำงานนั้น หลายคนมักจะรอ “วันเกษียณอายุ” เพื่อที่จะได้พักผ่อน ทำสิ่งที่ตัวเองรัก เช่น การไปท่องเที่ยวอย่างมีความสุข ไม่ต้องคร่ำเคร่ง วิ่งวนกับงานที่ทำเท่าไหร่ก็ดูเหมือนจะไม่หมดเสียที

…แต่ที่น่าสนใจก็คือ คนส่วนหนึ่งหลังเกษียณจากงานประจำแล้ว กลับไม่มีความสุขดังที่วาดหวังไว้ บางคนหดหู่ห่อเหี่ยว อยู่ไปวัน ๆ ไม่รู้จะทำอะไร บางคนสุขภาพพาลย่ำแย่ ป่วยออด ๆ แอด ๆ ไปเลยก็มี

@@@ เนื้อหาในเมลนี้เสนอแนวคิดว่า ให้ “ใช้ชีวิตแบบวันต่อวัน” เพื่อให้การใช้เวลาในชีวิตมีประสิทธิภาพที่สุด (เท่าที่ศักยภาพอันพึงมีของเรา) โดย

ใช้เวลาในการเรียนรู้ทุกวัน เพื่อรักษาพลังที่จะวิวัฒน์และพัฒนาชีวิตและจิตวิญญาณภายใน

ใช้เวลาในการทำงานทุกวัน เพื่อจะช่วยกระตุ้นและรักษาเป้าหมายของการมีชีวิตอยู่

ใช้เวลาในการมีความสุขทุกวัน แม้กับเรื่องราวหรือสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ ความเรียบง่ายของธรรมชาติ เพื่อสร้างความสุขสงบในใจ

@@@ โดยรวมก็คือให้ใช้เวลาทั้งสามช่วงในชีวิตอย่างสมดุล มีความสุขกับย่างก้าวของชีวิต ไม่ต้องรอจนเกษียณอายุจึงคิดจะหาความสุขสงบ หมั่นเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ แปลก ๆ และควรทำงานเพื่อสร้างคุณค่า เสริมสร้างศักยภาพส่วนตัวในทุกวันทุกช่วงวัย

@@@ คิดตามแล้วต้องอมยิ้ม…ดูเหมือน คำว่า “ใช้ชีวิตแบบวันต่อวัน” นี้ ไม่น่ารังเกียจอะไร หากในแต่ละวัน/วัยของชีวิตเราได้ใช้ชีวิตอย่างเต็ม “ความหมาย” ของทั้งสามช่วงชีวิตไปพร้อม ๆ กัน

ขอบคุณกัลยาณมิตรเจ้าของเรื่องดี ๆ

ผู้ชื่นชอบ “ดอกอัญชันขาว”

May you have

Enough happiness to make you sweet,

Enough trials to make you strong,

Enough sorrow to keep you human,

And enough hope to make you happy.

Anonymous

อ่านที่เพื่อนส่งมาให้แล้วยิ้มน้อยยิ้มใหญ่อยู่นาน…

“ความสุข” ทำให้เรา “อ่อนโยน”

ความ “ทุกข์ทรมาน” ทำให้เรา “เข้มแข็ง”

ความ “โศกรันทด” ทำให้เราคงไว้ซึ่ง “ความเป็นมนุษย์”

และ “ความหวัง” ทำให้เรามี “ความสุข”

กระหยิ่มยิ้มย่องในใจ งั้นที่เคยคิดและเชื่อเสมอมาว่า ทุกสิ่งทุกเรื่องราวที่เกิดขึ้นกับเราย่อมส่งผลดีและเหมาะสมกับเรานี่ ก็คงใกล้เคียงความจริงน่ะสินะ

๑๑๑๑สรุป (เองว่า) เราควรพยายามถามตัวเองบ่อย ๆ ว่าเรามีความสุขพอไหม เราได้สร้างความหวังพอหรือยัง เราต้องไม่ยอมอยู่อย่างท้อแท้ท้อถอย จะได้อ่อนโยนยิ่งขึ้นกับตนเองและผู้คนรอบข้าง อย่ารังเกียจความทุกข์ทรมานและความโศกสลดรันทดใจที่จำต้องรับและเรียนรู้ เพราะมันช่วยให้เรามีความเข้มแข็งและเปี่ยมล้นด้วยความเป็นมนุษย์ (ที่สมบูรณ์)

@@@

อยากให้ทุกคนมีความสุขค่ะ

“…WATCH…”

W…watch your words จงระมัดระวังคำพูดของเรา จงพูดแต่สิ่งที่ดี คำพูดของเราต้องเต็มไปด้วยความรักและความเมตตา

A…watch your Action จงระมัดระวังการกระทำของเรา จงทำแต่สิ่งที่ดี รับใช้ช่วยเหลือผู้อื่นเสมอ

T…watch your Thought จงระมัดระวังความคิดของเรา เราคิดอะไร เราก็เป็นอย่างนั้น จงคิดแต่สิ่งที่ดีเสมอ

C…watch your Character จงระมัดระวังอุปนิสัยของเรา จะต้องเป็นอุปนิสัยที่ดีงามเสมอ

H…watch your Heart จงดูแลรักษาจิตใจของเราให้สะอาดบริสุทธิ์

ท่านศรีสัตยา ไสบาบา

ขอบคุณภาพจากhttp://www.thaipoem.com/forever/ipage/poem85823.html

@@@ระลึกถึงครั้งหนึ่งที่เคยได้มีโอกาสไปเยี่ยมชมโรงเรียนสัตยาไส จังหวัดลพบุรี ดร.อาจอง ชุมสาย ณ อยุธยา ได้ออกมาต้อนรับและเมตตาบรรยายพร้อมพาชมโรงเรียน ทั้ง ๆ ที่ไม่ได้ไปในฐานะที่เกี่ยวข้องกับงานที่ทำเลย ตอนท้ายท่านกล่าวข้อความซึ่งจำได้จนปัจจุบันพร้อมมอบหนังสือ “อัจฉริยะบนเส้นทางสีขาว” พร้อมลายเซ็นของท่านไว้ที่ปกใน ท่านกล่าวว่า…

“…เมื่อมองนาฬิกาทุกครั้ง อย่ามองเห็นแต่ตัวเลขและสมมุติของเวลา ให้ระลึกถึงความหมายของ “นาฬิกา” ด้วยนะครับ…”

@@@ ระหว่างทางกลับบ้านบนรถ ก็รีบพลิกอ่านด้วยความสนใจอย่างรวดเร็ว และได้พบข้อความที่ท่านได้กล่าวฝากไว้ ซึ่งเป็นข้อความคำสอนอันทรงคุณค่า จากท่านศรีสัตยา ไสบาบา นี้

@@@@ทำให้อดจะระลึกถึงคำสอนของ”แม่” ไม่ได้ แม่พร่ำสอนลูกหลานเสมอว่า ก่อนพูด ก่อนทำสิ่งใดให้ทบทวนก่อน “ด้วยการถามตัวเองอย่างน้อย 3 ครั้้งเสมอว่า ที่พูดที่ทำนี้ทำให้ตัวเองเดือดร้อนไหม ทำให้คนอื่นเดือดร้อนไหม แล้วจึงพูดจึงทำก็ยังไม่ช้าเกินไป” (แม่คงเห็นลูก ๆ ปากไวใจกล้าบ้าบิ่น…ฮา ๆ)

มองนาฬิกาครั้งใดก็ขอให้เราได้ “เห็น” คำสอนนี้ด้วย

จะได้ยิ้ม ๆ และมองเห็นคุณค่าที่แท้ของมนุษย์

อย่างเบิกบานและมีความสุข

@@@ “ในการเรียนรู้ เราก็ต้องสอนเด็กให้มีวิจารณญาณ พอเด็กรับข้อมูลต่าง ๆ เข้ามา เด็กจะต้องรู้จักตั้งคำถาม 2 คำถามในทันทีว่า ดีสำหรับเราหรือไม่ และดีสำหรับทุกคนหรือไม่ ถ้าดีทั้งสองอย่างก็เอาไปใช้ได้เลย แต่ถ้าไม่ดีต้องปฏิเสธมัน อย่าไปสนใจข้อมูล รู้จักปล่อยวาง นี่คือการที่เราใช้วิจารณญาณ สมมติเราคิดว่าสิ่งนี้ไม่ดีสำหรับเรา เราก็จะส่งแรงเสริมเข้าไป ครั้งต่อไปมันจะตีความได้เองว่าใช้ไม่ได้ เพราะเราได้ใส่ข้อมูลเข้าไปใหม่แล้ว…”

ดร.อาจอง ชุมสาย ณ อยุธยา

ผู้ก่อตั้งโรงเรียนสัตยาไส

@@@ พบข้อความนี้ในหนังสือ “อัจฉริยะบนเส้นทางสีขาว” ที่ครอบครองไว้นานแล้ว หยิบมาปัดฝุ่นพลิก ๆ เปิด ๆ เป็นอาหารสมองยามเช้าพร้อมกาแฟ

@@@ โดนใจกับข้อความนี้… มนุษย์เราหากขาด “วิจารณญาณ” คงทำให้อยู่ในโลกอันเต็มไปด้วยข้อมูลมหาศาลนี้ได้ยาก และการเรียนรู้ที่มีวิจารณญาณนี้ มีส่วนช่วยกำหนดให้มนุษย์รู้จักกำกับความคิด/ความเห็น/คัดสรรสิ่งที่กำลังเผชิญหน้าอยู่ได้

@@@ บางทีนะ…ถ้าเราหลาย ๆ คน (คงเป็นไปไม่ได้ที่จะ “ทุกคน”) เรียนรู้พร้อมทั้งใช้วิจารณญาณว่าสิ่งที่กำลังเรียนรู้นี้ ดีสำหรับเราหรือไม่ และดีสำหรับทุกคนหรือไม่ โลกนี้จะสงบสุขขึ้นอีกอักโขเลย

ไม่แปลกใจกับตัวเองแล้ว เพราะแม้จะเคยอ่านหนังสือบางเล่มแล้ว พออ่านอีกครั้ง (หรือหลายครั้ง) ก็ต้องพบประเด็นที่โดนใจ ด้วยกำลังครุ่นคิดอยู่ในเรื่องนั้น

@@@ อาจอธิบายปรากฏการณ์นี้ได้ว่า เมื่อเราตั้งใจ มุ่งมั่นครุ่นคิดต่อสิ่งนั้น สิ่งนั้นย่อมปรากฏขึ้นต่อ “ผัสสะ” ของเรา และหากกล่าวในแง่ของจิตวิทยาสมัยใหม่ที่กำลังฮิตติดตลาด เช่นเรื่อง “พลังดึงดูด” (Law of Attraction) ที่มีหลักการว่าสิ่งที่เราครุ่นคิดอย่างมุ่งมั่นต่อเนื่อง คิด พูด ทำซ้ำ ๆ จะเกิดขึ้นเป็นรูปธรรมแก่เรานั่นแหละ

ส่วนตัวแล้วคิดว่ามีข้อควรระวังด้วยว่า บางคนก็เข้าใจผิดเพราะเอาแต่คิด ๆ พูด ๆ แล้วก็หวังว่าจะเกิดผลตามที่ตัวเองคิดและพูดซ้ำ ๆ (โดยไม่ได้ลงมือทำอะไรจริงจัง) แล้วจะได้ผลนั้น (เป็นไปได้ไง) เป็นอันตรายอย่างยิ่ง

……ว่าแล้วก็ได้แต่ยิ้ม (อย่างปลง ๆ ตัวเอง) พุทธศาสนาได้กล่าวถึงเรื่องราวเหล่านี้ไว้ตั้งแต่เมื่อสองพันกว่าปีมาแล้ว ไม่ใช่เรื่องใหม่อะไรสักหน่อยเลย แต่เราไม่ได้ศึกษาค้นคว้า เลยต้องไปเที่ยวอ้างจิตวิทยาสมัยใหม่ของฝรั่ง เสียเงินเสียเวลาต้องไปเข้าคอร์สอบรมกันแพง ๆ ถึงสิงคโปร์บ้าง อเมริกาบ้าง นั่นเพราะเราติดนิสัยที่จะ “คว้า” มากกว่าการ “ค้น” นั่นเอง

@@@ ขึ้นต้นเป็นเรื่องการเรียนรู้อย่างมีวิจารณญาณ แต่ลงท้ายบ่นอะไรก็ไม่รู้ แต่ก็พอจะดึงให้เกี่ยวกันได้บ้างว่า…หากเรามีวิจารณญาณที่ถูกตรงแล้ว เราก็จะรู้ว่าควร “ค้นคว้า” มากกว่าแค่ “คว้า” นั่นไง

จบได้เหมือนกันแฮะเรา…

ปล. ภาพประกอบบันทึกนี้เป็นภาพ “ซากของตลาดสามย่านเก่า” ความจริงก็ไม่ค่อยเกี่ยวกับเรื่องในบันทึกแต่ดึงมาเกี่ยวกันได้เพราะคิดว่า “สังคมทุนนิยม” นั้น สนใจแต่ว่าอะไรดีสำหรับเรา และละเลยคำถามที่ว่าอะไรดีสำหรับทุกคน…

วันนี้ได้อ่านหนังสือเรื่อง ร่างกายที่เหนืออายุขัย จิตใจที่ไร้กาลเวลา ซึ่งคุณเรืองชัย รักศรีอักษร แปลจากเรื่องAgeless Body Timeless Mind ของคุณหมอเชื้อสายอินเดียชื่อดัง Deepak Chopra หนา 492 หน้า ราคาปก 320 บาท พิมพ์โดยสำนักพิมพ์มติชน

เนื้อหาเท่าที่อ่านผ่าน ๆ อย่างเร็ว ๆ จะให้ความรู้ในเรื่องที่เกี่ยวกับภาพรวมของศาสตร์ว่าด้วยการมีชีวิตที่ยืนยาว (อย่างมีคุณภาพ) อธิบายในมุมมองของแพทย์แผนปัจจุบัน ควอนตั้มฟิสิกส์ ผนวกกับศาสตร์ของอินเดียโบราณ (ผู้เขียนเป็นนายแพทย์เชื้อสายอินเดียที่เรียนและใช้ชีวิตในอเมริกา)

โลกกำลังเข้าสู่ยุคสังคมผู้สูงอายุ ในขณะที่อัตราการเกิดของประชากรลดลงโดยรวม หลายประเทศล่วงหน้าไปแล้วทั้งญี่ปุ่น อเมริกา สิงคโปร์ โดยรวมก็คือเรากำลังมีประชากรที่เป็นผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น การเป็น “ผู้สูงอายุ”คงไม่ใช่เพียงแค่เป็นผู้มีอายุมากขึ้น แต่ต้อง “อยู่อย่างมีคุณภาพชีวิตที่ดี” และแม้ว่าการแพทย์ปัจจุบันจะก้าวหน้าเพียงไร เราก็คงต้องยอมรับว่ายังมีข้อจำกัด คนจึงหันกลับมาสนใจ “ศาสตร์ทางเลือก” ซึ่งโดยมากก็มักจะเป็นความรู้จากทางตะวันออก เช่น สมุนไพร การฝังเข็ม การอดอาหารเพื่อสุขภาพ การใช้ดนตรีบำบัด การใช้ความร้อนความเย็น การใช้พลังจากแสงอาทิตย์ การใช้อาหารบำบัด การนั่งสมาธิ โยคะ การออกกำลังกายชนิดต่าง ๆ ซึ่งแต่ละคนก็คงเลือกตามที่เหมาะสมกับตนเอง (ว่าง ๆ ค่อยเขียนต่อ)

หยิบประเด็นในหนังสือที่น่าสนใจมาให้อ่านเป็นน้ำจิ้มก่อน… ในหนังสือเล่มนี้อ้างถึงงานวิจัยของ ดร.เจเวทท์ ซึ่งทำงานวิจัยเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีอายุยืน ดังนี้ (หน้า303-304)

ลักษณะพิเศษของร่างกายของผู้มีอายุยืน

- น้ำหนักตัวไม่เกินหรือต่ำกว่ามาตรฐานเกินไป

- น้ำหนักตัวขึ้น-ลงไม่มากตลอดชีวิต

- กล้ามเนื้อแข็งแรง

- มือกำได้แน่น

- ผิวหนังดูอ่อนกว่าวัย

- ยังขับรถและเข้าร่วมกิจกรรมทางกายภาพได้

อ่านดูแล้วก็พื้น ๆ ไม่น่าจะพิเศษอะไรนัก นี่อาจเป็นสิ่งที่บอกได้ว่าสิ่งที่จะอยู่ได้นานอย่างมีคุณภาพไม่จำเป็นต้องพิเศษกว่าปกติอะไร แต่ลักษณะที่น่าสนใจเพิ่มขึ้นอีกนิดคือ

ลักษณะพิเศษทางจิตใจ(รวมทั้งรูปแบบการใช้ชีวิตและพฤติกรรม)

- มีเชาวน์ปัญญาดีเลิศมาแต่กำเนิด สนใจเหตุการณ์ทั่วไปที่เกิดขึ้น ความจำดี

- เป็นอิสระจากความกังวล ไม่ค่อยเจ็บป่วย ไม่ขี้กังวล

- สามารถเลือกอาชีพอย่างเป็นอิสระ ชอบที่จะเป็นเจ้านายตนเอง ทำธุรกิจของตนเอง (มีรายละเอียด แต่ขอละไว้ขี้เกียจพิมพ์) และส่วนมากไม่เกษียณอายุการทำงานก่อนกำหนด

- ส่วนมากเคยประสบกับภาวะหดหู่อย่างรุนแรง แต่สามารถฟื้นตัวและสร้างอนาคตใหม่ได้

- เป็นผู้มีความสุขกับชีวิต ทั้งหมดมองโลกในแง่ดีระดับหนึ่งและมีอารมณ์ขันอย่างชัดเจน ตอบรับกับความเพลิดเพลินง่าย ๆ ชีวิตเหมือนเป็นการผจญภัยที่ยิ่งใหญ่ สามารถมองเห็นความงามในขณะที่คนอื่นมองเห็นแต่ความอัปลักษณ์

- มีความสามารถในการปรับตัวได้ดี มีความทรงจำในวัยเด็กที่น่ารื่นรมย์มากมาย ทุกคนชอบอยู่กับปัจจุบันที่มีการเปลี่ยนแปลงหลากหลาย

- ไม่กังวลกับความตาย

- ใช้ชีวิตด้วยความพึงพอใจในแต่ละวัน

- ทุกคนเคร่งศาสนาในความหมายกว้าง ๆ แต่ไม่มีใครเป็นพวกอนุรักษ์นิยมสุดขั้ว

- รู้จักประมาณในการกิน แต่ก็อยากทดลอง ไม่เลือกกิน กินอาหารหลากหลาย มีโปรตีนสูง ไขมันต่ำ

- ทุกคนตื่นแต่เช้า นอนหลับเฉลี่ย 6-7 ชั่วโมง

- ไม่ติดสารเสพติดเช่นเหล้า บุหรี่ (แม้จะดื่มและสูบบุหรี่บ้าง)

- ตลอดชีวิตที่ผ่านมาใช้ “ยา” น้อยมาก

- ส่วนใหญ่ดื่มกาแฟ

มนษย์คงไม่พ้นความแก่ ความเจ็บ ความตายไปได้เป็นแน่ แต่เมื่อยังดำรงอัตภาพนี้อยู่ก็คงต้องดูแลร่างกาย จิตใจให้อยู่ได้ดี มีคุณภาพพอควร ไม่ต้องอยู่เป็นอมตะตลอดกาลหรือมีอายุยืนจนต้องบันทึกสถิติโลก แค่ใช้ชีวิตได้ตามวัย ดำรงตนอยู่อย่างมีความสุขตามอัตภาพ ไม่เป็นภาระแก่คนรอบข้าง สร้างสรรค์ประโยชน์ต่อตน ครอบครัว สังคมโลกได้บ้าง …. ก็คงคุ้มค่าแล้วที่จะเป็น “ผู้สูงอายุที่มีคุณภาพ” ของสังคม

แอบดีใจเล็ก ๆ ในลักษณะข้อสุดท้าย…

ส่วนใหญ่ดื่มกาแฟ…ไชโย!!!

“งานใหญ่ตัวตนต้องเล็ก

ต้องทำงานเพื่อละตัวตน

มีแต่การกระทำ แต่ไม่มีผู้กระทำ

เมื่อใดไม่มีผู้กระทำ เมื่อนั้น…ไม่มีทุกข์”

“อย่าคิดว่างานสำเร็จเพราะเรามีความสามารถ

แต่งานสำเร็จได้เพราะว่าเราใช้ความสามารถนั้น

อย่างไม่เป็นทุกข์ต่างหาก…”

แม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต

@@@ วันนี้เห็นและตระหนักขึ้นมาในใจเกี่ยวกับ คำว่า “งานสำเร็จ” ในอีกมิติหนึ่ง งานสำเร็จไม่ได้หมายถึงงานนั้นเสร็จสิ้น หรือได้ผลตามที่วางเป้าหมาย ตามที่พึงประสงค์เท่านั้น แต่ยังต้องหมายถึงการได้ใช้ความสามารถอย่างเต็มศักยภาพของผู้ร่วมงานอย่างไม่มีความทุกข์หรือไม่สบายใจในระหว่างกระบวนการที่ได้ทำงานนั้นด้วย

@@@ จะมีประโยชน์อะไรหรือจะภาคภูมิใจได้อย่างไรกัน หากงานเสร็จสิ้นลง พร้อม ๆ กับการแตกทำลายและสูญเสียไปของ “คุณค่า” แห่งมิตรภาพและความเป็นมนุษย์ของคนทำงานนั้น

อูย…โจทย์ใหญ่จังนะ

แต่ก็ดีใจที่เห็นและตระหนักถึงโจทย์นี้ขึ้นมา

เมื่อวานนี้ หลานสาวตัวน้อยซึ่งก็กำลังย่างเข้าสู่วัยรุ่น เกิดภาวะวิกฤตทางอารมณ์ มีปัญหากับเพื่อนสนิทที่เรียนห้องเดียวกันมาตั้งแต่เรียนอนุบาล…

๑๑๑ ฟังสาวน้อยเล่า ๆ ๆ ๆ อย่างอัดอั้นตันใจ สรุปความว่าขัดใจกับเพื่อนรักด้วยบางสาเหตุที่เธอยอมอดทนมานานไม่เคยปริปาก แต่นานเข้า เพื่อนที่ไม่เคยรู้ว่าเธอไม่ชอบและต้องอดทนมาตลอดก็ยังคงทำเช่นนั้น จนเธอทนไม่ไหวและปฏิเสธออกไป เพื่อนโกรธเธอมากต่อว่าและกล่าวคำที่เธอรู้สึกแย่มาก ๆ คือ

“…เธอไม่เหมือนเดิม เธอเปลี่ยนไปแล้ว…”

๑๑๑ สาวน้อยระบายต่อว่าเธอเหมือนเดิมไม่เคยเปลี่ยนเลย แต่เพื่อนแหละที่ไม่เข้าใจเธอ เพื่อนไม่เคยสนใจความรู้สึกไม่เคยถามเธอเลยว่าเธอคิดอย่างไรบ้าง ….ฯลฯ

๑๑๑ อูย… ศิราณีจำเป็น ก็งานเยอะแยะ หนังสือกองเท่าภูเขา (แต่เป็นหนังสือที่ไม่ชอบอ่าน) อ่านเท่าไหร่ไม่หมดเสียที แถมไม่สนุกไม่ค่อยรู้เรื่องด้วย โหย…คุณยายน้อยก็เครียดอยู่นะจ้ะ…

….เลยบอกสาวน้อยไปว่า ตอนเย็นเราไปกินไอศครีมกันแล้วค่อยคุยเรื่องนี้ ตอนนี้ขอปั่นงานก่อนละกัน และตอนนี้คุณยายน้อยก็กำลังวิกฤตเหมือนกัน ทำงานไม่ค่อยได้ตามเป้าหมาย อย่ามารบกวนจนกว่าจะถึง 5 โมงเย็นแล้วกัน…

….สาวน้อยทำหน้าเหรอ…คงงง เพราะคุณยายน้อยไม่เคยปฏิเสธหลานสักที วันนี้เกิดอะไรขึ้น แต่ก็ยอมถอยออกไปแต่โดยดี เลยตะโกนไล่หลังไปว่าขอบใจที่เข้าใจคุณยายน้อยจ้ะ…

๑๑๑๑ความจริงต้องขอบใจเจ้าตัวน้อย ที่ทำให้คุณยายน้อยกล้าที่จะปฏิเสธหลานเสียบ้าง ทั้งยังทำให้ได้เรียนรู้ว่าอะไรก็ตามที่เราต้องอดทน-ทนอดอยู่บ่อย ๆ นั้น ควรที่จะหาโอกาสบอกคนอื่นให้ได้รู้ด้วย จะได้ไม่อัดอั้นและระเบิดออกมาแบบไม่มีเหตุมีผล กลายเป็นคนไม่น่ารักไปอย่างที่ไม่ตั้งใจเลย

๑๑๑

เย็นนี้จะพาหลานไปกินไอศครีมแพง ๆ ที่ห้าง

ได้ยินมาว่า กินไอศครีมแล้วทำให้อารมณ์ดี…ฮา ๆ ๆ